Οι σποραδικές εξάρσεις βίας στο Κόσσοβο μάς είχαν εθίσει, στο παρελθόν, στην "υπενθύμιση" της ύπαρξης μίας μεγάλης βόμβας που απειλεί με έκρηξη τη γειτονιά των Βαλκανίων... Ετσι, αρκετοί καταφέραμε να έχουμε ήδη υποσυνείδητα συνδέσει τη λέξη "Κοσσυφοπέδιο" με τον εφιάλτη της μετατροπής μίας τοπικής σύγκρουσης σε μία επικείμενη περιφερειακή σύρραξη με ανυπολόγιστες συνέπειες (ακόμη και για τη χώρα μας).

Ομως, τα αιματηρά γεγονότα της περασμένης βδομάδας μάς ξύπνησαν από το λήθαργο της απλής υπενθύμισης. Οι πάνω από 20 νεκροί του περασμένου Σαββατοκύριακου και οι ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες για αρκετούς τραυματίες ή και νεκρούς από βομβαρδισμούς της περασμένης Πέμπτης στην Ντρένιτσα και σε περίπου 12 χωριά του Κόσσοβου φαίνεται να δίνουν σιγά σιγά υπόσταση στο χειρότερο σενάριο: "Εξέγερση" των απανταχού στα Βαλκάνια Αλβανόφωνων με τα τύμπανα του πολέμου να χτυπούν ακατάπαυστα, υπό τους ρυθμούς του ΝΑΤΟ, και την επακόλουθη πραγματοποίηση γεωπολιτικών ανακατατάξεων σε σχεδόν κάθε χώρα της περιοχής των Βαλκανίων. Με δεδομένα, σ' όλα αυτά, τα νέα κύματα προσφύγων και τις νέες εκατόμβες ανυποψίαστων αθώων πολιτών...

Το χειρότερο σενάριο συζητιέται ιδιαίτερα έντονα, από όλους. Ωστόσο, όσο οι λαοί δεν επαγρυπνούν και δε φρουρούν εμπράκτως την ειρήνη, οι κρίσιμες αποφάσεις θα ληφθούν - για μία ακόμη φορά - εν αγνοία τους, στα γραφεία δυνάμεων που έχουν έδρα στις Βρυξέλλες, στη Βόννη ή την Ουάσιγκτον. Ομως, το παιχνίδι των μεγάλων αποφάσεων για το μέλλον του Κόσσοβου δε φαίνεται εύκολο.

Οι ισχυροί ή οι κυρίαρχοι του παιχνιδιού δε φαίνεται να είναι αδιαφιλονίκητοι, εξαιτίας ενός αδυσώπητου ανταγωνισμού εξουσίας, στρατιωτικής ισχύος και πολιτικής επιβολής. Από πού διακρίνεται αυτό; Από τη διγλωσσία της Ουάσιγκτον και τη διπρόσωπη στάση των Βρυξελλών! Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του Αμερικανού απεσταλμένου στην πρώην Γιουγκοσλαβία, Ρόμπερτ Γκέλμπαρντ, την περασμένη Τετάρτη, ("οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να επέμβουν στο Κόσσοβο στρατιωτικά, εάν αυτό καταστεί αναγκαίο"), και οι αμέσως επόμενες της υπουργού Εξωτερικών, Μαντλίν Ολμπράιτ, που επιχειρούσε να κατευνάσει τα πνεύματα λέγοντας πως η στρατιωτική εισβολή δεν "είναι άμεσο, προς το παρόν, ζήτημα"...

Λίγα 24ωρα νωρίτερα, ο Ευρωπαίος επίτροπος Χανς βαν ντε Μπρουκ είχε υψώσει τους τόνους στο ζενίθ και απευθυνόμενος στον Μιλόσεβιτς προειδοποιούσε - εάν δεν απειλούσε! - πως εάν ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος δεν πάρει μέτρα για την αποκατάσταση της αυτονομίας των Αλβανόφωνων του Κοσσυφοπεδίου, τότε, "δε θα πρέπει να εκπλαγεί αν το κάνουν κάποιοι άλλοι στη θέση του"! Ιδιαίτερα, ανήσυχος ήταν, την ίδια στιγμή, και ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Κλάους Κίνκελ. Μέρες πριν τη σημερινή - κρίσιμη για το μέλλον του Κόσσοβου - συνάντησή του με την Αμερικανίδα ομόλογό του, Μ. Ολμπράιτ, είχε επισημάνει πως "το φιτίλι είναι αναμμένο στο Κόσσοβο, αλλά πρέπει να κάνουμε τα πάντα ώστε να μην πυροδοτήσει την έκρηξη σε ολόκληρη την περιοχή"! Αμέσως μετά, συμπύκνωσε την επικρατέστερη - για την ώρα... - πολιτική της ΕΕ σε λίγες λέξεις: "Η καταπιεσμένη πλειοψηφία του πληθυσμού στο Κοσσυφοπέδιο πρέπει να ανακτήσει περισσότερη αυτονομία, χωρίς να τεθεί σε αμφισβήτηση η εδαφική ακεραιότητα της Γιουγκοσλαβίας". Αλήθεια, μπορεί κάτι τέτοιο να γίνει; Θα μπορέσει η ευρωπαϊκή διπλωματία να πάρει κεφάλι έναντι της αμερικανικής; Είναι άραγε οι Βρυξέλλες διατεθειμένες να αποτρέψουν - διά του ειρηνικού διαλόγου - το ενδεχόμενο του πολέμου; Ουδείς μπορεί να το αποδείξει με σοβαρά στοιχεία, καθώς οι μέχρι τώρα "υποψίες", αλλά και ο πρότερος μη έντιμος διπλωματικός και πολιτικός "βίος" Βρυξελλών και Ουάσιγκτον φαίνεται να θέτουν υπό αμφισβήτηση τις ειλικρινείς και αγαθές προθέσεις Ευρωπαίων και Αμερικανών!

Από την άλλη πλευρά, είναι διατεθειμένος ο Μιλόσεβιτς να εγκαταλείψει τη μέχρι τώρα θέση του; Να αποτρέψει, δηλαδή, τη διόγκωση της ανεπιθύμητης για το Βελιγράδι διεθνοποίησης του Κόσσοβου; Θα καταφέρει, τελικά, να μην βάλει έξωθεν "διακανονιστές" και "φύλακες" στην πιο νότια γειτονιά της Σερβίας;

Ο ίδιος ο Μιλόσεβιτς, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών, Ρόμπιν Κουκ, δεν έκανε ιδιαίτερα σαφείς τις προθέσεις του, καθώς επανέλαβε πως θεωρεί το Κοσσυφοπέδιο εσωτερικό ζήτημα, το οποίο μπορεί να "επιλυθεί αποκλειστικά από την ίδια τη Σερβία"! Ταυτόχρονα, επιχείρησε να κάνει κάποιο άνοιγμα προς τους Ευρωπαίους διαπραγματευτές, επαναφέροντας το θέμα της άρσης των οικονομικών κυρώσεων κατά του Βελιγραδίου (εννοείται με κάποια σοβαρά ανταλλάγματα σε όφελος των Αλβανοφώνων)...

Πάντως, ο Ρόμπιν Κουκ, μετά το πέρας της συνάντησής του με τον Μιλόσεβιτς, τόνισε πως το μήνυμα που μετέφερε δεν ήταν άλλο από την επίτευξη πολιτικής λύσης στη βάση της περισσότερης αυτονομίας και όχι ανεξαρτησίας των Αλβανόφωνων! Εφυγε, μάλιστα, από το Βελιγράδι, λέγοντας πως "το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου είναι μια μεγάλη πρόκληση και μια μεγάλη ευκαιρία για τη γιουγκοσλαβική κυβέρνηση, καθώς εάν η τελευταία βρει μια πολιτική λύση θα γίνει δυνατή η επιτάχυνση της διαδικασίας εξομάλυνσης των σχέσεων του Βελιγραδίου με τις Βρυξέλλες".

Ωστόσο, πολλά μέλλει να ξεκαθαρίσουν τις προσεχείς μέρες με σημαντικές - μέχρι τώρα - δύο ημερομηνίες: Την αυριανή (9 Μάρτη) με τη συνάντηση της Ομάδας Επαφής στο Λονδίνο, και την 22η του μήνα,οπότε οι Αλβανόφωνοι του Κόσσοβου θα προσέλθουν στις κάλπες που θα στήσουν χωρίς την "άδεια" του Βελιγραδίου, δίνοντας μία πρώτη γεύση και ιδέα των διαθέσεών τους. Οψόμεθα...

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ