"Ενα κράτος που συμμετέχει στη Συνθήκη δεν μπορεί να βλάπτει με μέτρα, την επιχείρηση, τη διοίκηση, τη διάθεση, την ευχαρίστηση (σ.σ. στο κείμενο υπάρχει η λέξη enjoyment) των επενδυτών ενός άλλου κράτους"!!! Αρθρο 1.2 της 4ης ενότητας της Πολυμερούς Συμφωνίας για τις Επενδύσεις (ΠΣΕ).

Πρόκειται ίσως για μία από τις χαρακτηριστικότερες διατυπώσεις - φωτογραφία της ασυδοσίας του κόσμου του μεγάλου κεφαλαίου, όπως, τουλάχιστον, προγραμματίζουν να ρυθμίσουν οι ίδιες οι πολυεθνικές τον κόσμο στο άμεσο μέλλον!

Η παραπάνω φράση, που υποδεικνύει στα κράτη να εναρμονίζουν τη νομοθεσία και τη συμπεριφορά τους με βάση, όχι απλώς τα συμφέροντα των πολυεθνικών, αλλά και την προσωπική "ευχαρίστηση" (!) των αφεντικών των πολυεθνικών, περιέχεται στην περίφημη ΠΣΕ. Δηλαδή, τη Συνθήκη που από το 1995 - εν κρυπτώ - ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και οι 29 πλουσιότερες χώρες του πλανήτη επεξεργάζονται και που τον ερχόμενο Μάη αναμένεται να επικυρωθεί. Οσα κράτη προσχωρήσουν στην ΠΣΕ δεσμεύονται να υπακούουν στους όρους της Συμφωνίας για 20 ολόκληρα χρόνια. Ακόμα όμως και η δυσαρέσκεια κάποιου κράτους μπορεί να εκδηλωθεί μόνο ύστερα από πέντε χρόνια από την εφαρμογή της Συμφωνίας...

Η επικύρωση της ΠΣΕ δε θα σημάνει μόνο την - και τυπικά - πλήρη υποταγή των κυβερνήσεων στα συμφέροντα των πολυεθνικών, την κατάλυση κάθε έννοιας δημοσίου συμφέροντος και προσωπικής ελευθερίας. Αυτή τη φορά το πολυεθνικό κεφάλαιο προχωρά ακόμα παραπέρα και διακηρύσσει ανοιχτά: Μόνος νόμος είναι το κέρδος μας!

Αυτή είναι η εποχή της "νέας τάξης". Η εποχή όπου οι μυστικοσύμβουλοι των πολυεθνικών συσκέπτονται, αποφασίζουν και επιβάλλουν ότι αν: "Ενας επενδυτής που θα υποστεί απώλεια στις επενδύσεις του στην περιοχή ενός άλλου κράτους κατά τη διάρκεια πολέμου ή άλλης ένοπλης διαμάχης, περίπτωση έκτακτης ανάγκης, επανάστασης, εξέγερσης, πολιτικής αναταραχής ή από άλλο παρόμοιο γεγονός, θα πρέπει να υπάρξει αποκατάσταση, αποζημίωση, ή οποιαδήποτε άλλη ρύθμιση. Η αποζημίωση πρέπει να πληρωθεί χωρίς καθυστέρηση. Η αποζημίωση πρέπει να είναι ισόποση με την επένδυση".Αυτό ακριβώς προβλέπει το άρθρο 3.1 της Συνθήκης, που αναφέρεται στο κεφάλαιο "Προστασία του Επενδυτή"... Γίνεται βέβαια φανερό πως για την εφαρμογή αυτού και μόνο του άρθρου, οι ήδη σιδερόφραχτοι κρατικοί μηχανισμοί δεν αρκούν. Στο όνομα τού να μην υποστεί απώλεια μία επένδυση από "πολιτική αναταραχή ή από άλλο παρόμοιο γεγονός", οι κυβερνήσεις θα πρέπει να ενισχύσουν έτσι και τόσο τους κατασταλτικούς μηχανισμούς και τη σχετική νομοθεσία, ώστε να είναι αδύνατη ακόμα και η αναγραφή ενός συνθήματος σε τοίχο αφού και κάτι τέτοιο ακόμα μπορεί να βλάψει τον επενδυτή.

Με ένα μνημειώδες μείγμα κυνισμού και υποκρισίας οι εμπνευστές της Συμφωνίας ισχυρίζονται στο εισαγωγικό σημείωμα που συνοδεύει το κείμενο, πως σκοπός της Συμφωνίας είναι ο παρακάτω: "Τα κράτη που συμμετέχουν σ' αυτή τη Συμφωνία, επιθυμώντας να εισαγάγουν διεθνείς συνεργασίες με σεβασμό στην επένδυση και την ανάπτυξη κανόνων πάνω στις διεθνείς επενδύσεις του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος και να ιδρυθεί μια πολυμερής συμφωνία για τις επενδύσεις με υψηλά στάνταρ για την ελευθερία των επενδύσεων και την προστασία των επενδυτών, αποφάσισαν τα παρακάτω:..."

Και ακολουθούν μια σειρά "αθώες" εκφράσεις.

Για παράδειγμα, σε άρθρο της Συμφωνίας αναφέρεται: "κάθε κράτος υποχρεώνεται να συμφωνεί με τις επενδύσεις προσώπων και να μεταχειρίζεται τους επενδυτές και τις επενδύσεις τους με σεβασμό στη δημιουργία, επιχείρηση, διοίκηση, διατήρηση, χρήση και πώληση των επενδύσεών τους".

Ο σεβασμός βέβαια στην επένδυση και το κεφάλαιο είναι τόσο μεγάλος, που η ίδια η Συνθήκη προβλέπει ότι οι κάθε είδους επενδυτές μπορούν να οδηγήσουν στα δικαστήρια κυβερνήσεις που με τις αποφάσεις τους προκαλούν... χασούρα στις επενδύσεις τους. Προβλέπεται μάλιστα και αποζημίωση, ισόποση με την επένδυση, στην περίπτωση που θα δικαιωθεί ο επενδυτής!

Κι όλα αυτά με το πρόσχημα, όπως αυτό αναφέρεται στο εισαγωγικό σημείωμα της Συνθήκης, ότι "τα κράτη που συμμετέχουν στη συμφωνία, επιθυμούν να δυναμώσουν τους δεσμούς φιλίας και να προωθήσουν μεγαλύτερη οικονομική συνεργασία μεταξύ τους, θεωρώντας ότι οι διεθνείς επενδύσεις έχουν αποκτήσει μεγάλη σημασία στην παγκόσμια οικονομία, αναγνωρίζοντας ότι η συμφωνία για τη συνθήκη θα χτιστεί με βάση τη δημιουργία εργασιακών ευκαιριών και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής"...

Κανένα περιθώριο δεν αφήνει η Συνθήκη για όσα κράτη δεν υπακούσουν ή τολμήσουν να πάρουν μέτρα που μπορεί να πλήξουν το κέρδος των επενδυτών και να προκαλέσουν ζημιά στις δουλιές τους... Κι αυτό γιατί σε περίπτωση διαμάχης μεταξύ ενός κράτους με έναν επενδυτή, υπάρχουν κανόνες επίλυσης και διαδικασίες τέτοιες που δικαιώνουν τελικά τον επενδυτή. Κι όλα αυτά προκύπτουν από συγκεκριμένα άρθρα της Συμφωνίας.

Στο κεφάλαιο "Διαφωνία μεταξύ επενδυτών και κράτους" στη 2η παράγραφο σημειώνεται: "Κάθε διαφωνία εάν είναι δυνατόν πρέπει να επιλύεται με διαπραγματεύσεις. Εάν κάτι τέτοιο δεν πραγματοποιηθεί, ο επενδυτής μπορεί να επιλέξει να υποβάλει αγωγή για να επιλυθεί η διαφορά. Κι αυτό σε κάθε αρμόδιο διοικητικό δικαστήριο του κράτους που υπάρχει η διαφορά ή με διαιτησία σύμφωνα με τη "Συνθήκη για τις Επενδύσεις μεταξύ των Κρατών" και τους κανόνες της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για το Διεθνή Εμπορικό Δίκαιο".

Στην περίπτωση που δε δικαιωθεί ο επενδυτής μπορεί να προσφύγει σε δικαστήρια και να ζητήσει αποζημίωση. Στη Συνθήκη αναφέρεται: "Ο επενδυτής μπορεί να προσφύγει και να ζητήσει αποζημίωση ύστερα από 60 μέρες από την ημερομηνία που παρατήρησε την ενέργεια του κράτους που ζημίωσε την επένδυση, αλλά όχι αργότερα από 5 χρόνια από την ημερομηνία που ο επενδυτής αρχικά έλαβε γνώση του συμβάντος".

Οι 124 σελίδες του κειμένου βρίθουν λεπτομερειών που κατατείνουν σε ένα: Τη με κάθε τρόπο και μέσο διασφάλιση ότι το κεφάλαιο θα λειτουργεί όπου θέλει, όπως θέλει. Οι όποιοι περιορισμοί σ' αυτήν την κίνηση παρέμειναν μετά και τη μετατροπή της ΓΚΑΤΤ σε ΠΟΕ, τώρα δίνεται εντολή να αρθούν και αυτοί.

Κώστας ΠΑΣΑΚΥΡΙΑΚΟΣ