ΠΡΙΣΤΙΝΑ.-

Ο Βρετανός υποστράτηγος Ρίτσαρντ Ντάναντ διαβεβαίωνε χτες πως οι ΝΑΤΟικές δυνάμεις της "KFOR" θα αναπληρώσουν σύντομα το κενό που έχει προκληθεί από την αποχώρηση των γιουγκοσλαβικών στρατιωτικών και αστυνομικών δυνάμεων στο Κοσσυφοπέδιο. Οι Κοσσοβάροι Αλβανοί πρόσφυγες που επιστρέφουν κατά κύματα έρχονται αντιμέτωποι με ένα τοπίο σχεδόν ολικής καταστροφής: καμένα ή βομβαρδισμένα σπίτια, καμία παροχή σε νερό ή ηλεκτροδότηση... Οσο για τους Σέρβους του Κοσσυφοπεδίου; Δύσκολα μπορεί κανείς να τους πείσει πως μπορούν να μείνουν στις πατρογονικές εστίες τους με ασφάλεια... Καθημερινά τα κρούσματα βίας ανταρτών του "UCK" πολλαπλασιάζονται με θύματα Σέρβους ή μοναστήρια και άλλα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Πιο χαρακτηριστική η χτεσινή καταγγελία Γάλλων στρατιωτών και μοναχών στο χριστιανικό μοναστήρι του Ντέβιτς στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο, για προπηλακισμούς ή ακόμη και σεξουαλική κακοποίηση μοναχών, βανδαλισμούς σε εικονίσματα και κλοπές θρησκευτικών αντικειμένων αξίας...

Κάπου 20 χιλιόμετρα από τη Μιτροβίτσα στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο βρίσκεται εδώ και πέντε αιώνες το μοναστήρι του Ντέβιτς. Εως την παύση των εφιαλτικών ΝΑΤΟικών επιδρομών, διέμεναν εννιά μοναχές και ένας μοναχός. Ωστόσο, ο εφιάλτης φαίνεται πως δεν τελείωσε με το σταμάτημα των ΝΑΤΟικών φονικών όπλων.

Το βράδυ της περασμένης Κυριακής έως το πρωί της Τετάρτης το μοναστήρι είχε καταληφθεί από περίπου 30 αντάρτες του "UCK". Σύμφωνα με την ηγουμένη του μοναστηριού, Μητέρα Αναστασία, οι 30 άνδρες επιδόθηκαν όλο αυτό το διάστημα σε πράξεις "ψυχολογικής βίας", σε βανδαλισμούς εικονισμάτων, καταστροφή σταυρών και κλοπή χρημάτων και τεσσάρων τρακτέρ που χρησιμοποιούσαν οι μοναχές για γεωργικές εργασίες... Η ίδια αρνήθηκε πως οι μοναχές έπεσαν θύματα βιασμού... λέγοντας μόνον πως τους ασκήθηκε "ψυχολογική βία".

Αργότερα, αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο επιχειρούσε ερμηνεία αυτής της "ψυχολογικής βίας", μεταδίδοντας πως οι αντάρτες του UCK έκαναν σκοποβολή ρίχνοντας σφαίρες ξυστά από τα κεφάλια των μοναχών και πως προπηλακίζοντας ξεγύμνωσαν τη νεαρότερη των καλογριών...

Αντίθετα, οι Γάλλοι στρατιώτες που έφθασαν στην περιοχή μετά από τηλεφώνημα μοναχής από άλλο μοναστήρι που ανησυχούσε γιατί δεν μπορούσε να έρθει σε επικοινωνία με το μοναστήρι στο Ντετσάνι, είπαν πως βιάστηκε τουλάχιστον μία νεαρή μοναχή.

"Το μοναστήρι έχει λεηλατηθεί πλήρως", δήλωσε ο Γάλλος αξιωματικός στο πρακτορείο "Ρόιτερ", με τον όρο της ανωνυμίας. "Βρήκαμε μέσα έναν ιερέα και εννέα μοναχές. Αυτόν τον είχαν χτυπήσει και οι μοναχές είχαν προπηλακιστεί. Η νεότερη και πιο όμορφη μοναχή έκλαιγε, καθισμένη σε μια καρέκλα. Πιστεύουμε ότι έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά", συνέχισε ο Γάλλος στρατιωτικός. Αργότερα Γάλλοι στρατιώτες είδαν τέσσερις ένοπλους με διακριτικά του UCK να καταφθάνουν με αυτοκίνητο. "Μόλις μας είδαν, σταμάτησαν για λίγο, φώναξαν "ΝΑΤΟ - ΝΑΤΟ" και τράπηκαν σε φυγή βιαστικά", δήλωσε ο ίδιος αξιωματικός... Εστω και μετά απ' αυτό το εφιαλτικό επεισόδιο, το μοναστήρι φυλάγεται το τελευταίο 48ωρο από Γάλλους στρατιώτες.

Χτες μάλιστα, ΝΑΤΟικές δυνάμεις έστησαν οδοφράγματα και σημεία ελέγχου σε δρόμους που οδηγούν στο μοναστήρι του Ντετσάνι (δυτικό Κοσσυφοπέδιο), όπου βρίσκονται περίπου 20 μοναχοί και λίγοι ηλικιωμένοι Σέρβοι χωρικοί. Ο λόγος προφανής: Για να αποτραπούν μελλοντικά παρόμοια έκτροπα... Την ίδια ώρα, πάντως, Κοσσοβάροι Αλβανοί χωρικοί, έλεγαν πως θα προασπίσουν ακόμη και με τίμημα τη ζωή τους το μοναστήρι και τους μοναχούς στο Ντετσάνι.

Χτες, το πρακτορείο "ΜΠΕΤΑ" μετέδιδε πως τουλάχιστον δύο ηλικιωμένοι Σέρβοι χωρικοί δολοφονήθηκαν έξω από το σπίτι τους στο χωριό Σοφατζλίλια το βράδυ της Πέμπτης. Επιπλέον, το πρακτορείο ειδήσεων του Μαυροβουνίου "Μοντένα - φαξ" μετέδιδε πως ένας 16χρονος Σέρβος σκοτώθηκε σε επαρχιακό δρόμο κοντά στην πόλη Πετς.

Η Πρίστινα, κατά το Βρετανό υποστράτηγο, Ρίτσαρντ Ντάναντ, είναι μία μεγάλη πόλη που σιγά σιγά επανέρχεται στη ζωή. Ομως κατά τον Ντάναντ δεν είναι τα εκατοντάδες κατεστραμμένα από τους ΝΑΤΟικούς βομβαρδισμούς σπίτια, δρόμους, γεφύρια, εργοστάσια που χαρακτηρίζουν την "κόλαση" της κοσσοβάρικης πρωτεύουσας... Είναι "η πλήρης έλλειψη αστυνομικών"! Αρκετά σοβαρό δίχως άλλο ζήτημα και ιδιαίτερα για τους εναπομείναντες Σέρβους ή όσους άλλους απ' αυτούς δεν πήραν ακόμη το δρόμο της προσφυγιάς (έως χτες είχαν φύγει πάνω από 33.000). Ομως, το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη αστυνόμευσης αλλά ο τρόπος που το ΝΑΤΟ εννοεί την αναπλήρωσή της.

Στην πρώτη φάση, οι ξένες δυνάμεις κατοχής του Κοσσυφοπεδίου αναπτύσσονται με πρώτους στόχους τον έλεγχο αποχώρησης των σερβικών δυνάμεων και τη λεγόμενη "αποστρατιωτικοποίηση" των ανταρτών του "UCK". Οσον αφορά την τελευταία, αυτή είναι κάτι λιγότερο από "αφοπλισμός", αφού προς το παρόν τουλάχιστον περιορίζεται σε παράδοση βαρέως οπλισμού με τη δύναμη της πειθούς ή συστάσεων αλλά όχι ακόμη με τη χρήση βίας. Οπως λόγου χάρη το χτεσινό περιστατικό τάγματος Ιρλανδών στρατιωτών που ανάγκασε αντάρτες στην Πρίστινα να τους παραδώσουν πενήντα όπλα και τη χτεσινή δήλωση του Γερμανού συνταγματάρχη πως τουλάχιστον στο Πρίζρεν θα απαγορευόταν έως σήμερα η είσοδος οπλισμένων ανταρτών!

Ωστόσο, το επόμενο στάδιο της αποστολής ορισμένων εκ των ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων θα είναι (σύμφωνα με πηγές από την Ουάσιγκτον) η εκπαίδευση περίπου 3.000 ανταρτών σε... αστυνομικούς!

Την ίδια ώρα, το φουντώνει το κύμα των Κοσσοβάρων Αλβανών προσφύγων που καταφέρνουν να επιστρέψουν στις εστίες τους. Ωστόσο, η λαχτάρα των πρώτων ωρών πριν τη θέα του εγκαταλειμμένου σπιτιού αντικαθίσταται από τον πόνο για την καταστροφή του από τις ΝΑΤΟικές βόμβες. Η συνειδητοποίηση της πλήρους έλλειψης τρεχούμενου νερού και ηλεκτροδότησης προκαλεί αρχικά τουλάχιστον απόγνωση... Η επιστροφή στην πατρίδα μοιάζει με επιστροφή σε τοπίο ολικής καταστροφής.

Σε τουλάχιστον 50.000 εκτιμά η Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες τους Κοσσοβάρους Σέρβους που είχαν έως χτες εγκαταλείψει τις εστίες τους. Επιπλέον, πολιτικοί παρατηρητές εκτιμούσαν ότι περισσότεροι απ' αυτούς δε θα επιστρέψουν ποτέ φοβούμενοι για την ασφάλειά τους.

Η κατάσταση αυτή οδήγησε χτες τον εκπρόσωπο του γιουγκοσλαβικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεμπόισα Βούγιοβιτς, να προβεί σε έκκληση προς τις ΝΑΤΟικές δυνάμεις του Κοσσυφοπεδίου προκειμένου να καταστήσουν την επαρχία ασφαλή περιοχή και για τους Σέρβους της περιοχής.

Η έκκληση του Βούγιοβιτς για την εξασφάλιση του Κοσσυφοπεδίου για τους Σέρβους, που συνοδεύτηκε και από το αίτημα του αφοπλισμού των ανταρτών, έγινε μετά τη συνάντησή του με τον στρατηγό των δυνάμεων της "KFOR", Μάικ Τζάκσον και τον βοηθό γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, Σέρτζιο Βιέιρα ντε Μέλο.

Σύμφωνα με τηλεγράφημα του "ΤΑΝΓΙΟΥΝΓΚ", ο Βούγιοβιτς κατηγόρησε τους υπεύθυνους της ΝΑΤΟικής δύναμης ότι δε φροντίζουν να εφαρμοστεί η συμφωνία για τον αφοπλισμό των ανταρτών και δε λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα για να μην προκληθεί "κενό εξουσίας" στο Κοσσυφοπέδιο, ώστε να διασφαλιστεί η τάξη και για τους Σέρβους, τους Μαυροβούνιους και τους άλλους κατοίκους του Κοσσυφοπεδίου που δεν είναι Αλβανοί.

Σύμφωνα με το ίδιο πρακτορείο, ο στρατηγός Τζάκσον θεωρεί πως είναι δικαιολογημένες οι διαμαρτυρίες του Βελιγραδίου και δεσμεύτηκε ότι θα πράξει ό,τι είναι εφικτό για να προστατεύσει τους Σέρβους και να αφοπλιστούν οι αντάρτες.

Στο μεταξύ, οι ΗΠΑ επέμεναν πως παρά τα προβλήματα οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου θα επιστρέψουν στα σπίτια τους όταν ολοκληρωθεί η ανάπτυξη των ΝΑΤΟικών στρατευμάτων.

Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τζέιμς Φόλι, δήλωσε ότι η έξοδος των Σέρβων αντανακλά "την αβεβαιότητα της μεταβατικής περιόδου", καθώς το ΝΑΤΟ αντικαθιστά τον αποχωρούντα σερβικό στρατό.

"Αποτελεί ελπίδα και προσδοκία μας ότι πολλοί από τους Σέρβους πολίτες που έφυγαν από το Κόσσοβο θα επιστρέψουν... διότι, πάνω από όλα, είναι και δική τους πατρίδα", είπε μεταξύ άλλων ο Φόλι, προσθέτοντας ότι το ΝΑΤΟ καταβάλλει ιδιαίτερες προσπάθειες για δυναμική ανάπτυξη στις περιοχές με μεγάλους αριθμούς Σέρβων. Ο Φόλεϊ κράτησε το σημαντικότερο για το τέλος: "Οι Σέρβοι του Κοσσυφοπεδίου δε θα έχουν ένα λαμπρό μέλλον στη Σερβία, που και η ίδια, με δεδομένη την οικονομική κακοδιαχείριση της χώρας από την κυβέρνηση Μιλόσεβιτς, των αθροιστικών επιδράσεων των κυρώσεων και τώρα της στρατιωτικής δράσης, θα είναι σε πολύ πολύ κακή κατάσταση"!