Η κρίση στο Κασμίρ μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν μπαίνει στην πιο αποφασιστική της φάση, καθώς καμία από τις δυο πλευρές δε μοιάζει διατεθειμένη να υποχωρήσει σε στρατιωτικό ή σε διπλωματικό επίπεδο.

Η μεν ινδική πλευρά συνεχίζει να προσπαθεί να ανακαταλάβει με στρατιωτικά μέσα τα εδάφη, που οι "εισβολείς", πριν από σχεδόν δύο μήνες, κατέλαβαν και κατέχουν. Την Παρασκευή, σύμφωνα με ειδησεογραφικά πρακτορεία, η ινδική αεροπορία σφυροκοπούσε το Λόφο της Τίγρης, ένα στρατηγικό σημείο για τον έλεγχο της Εθνικής Οδού, που οδηγεί στα ινδικά σύνορα με το Πακιστάν και την Κίνα. Ταυτόχρονα, το πεζικό είχε περικυκλώσει "από τρεις πλευρές" το Λόφο κι εντός του Σαββατοκύριακου αναμενόταν να πραγματοποιήσει μιας μαζικής κλίμακας επιχείρηση, για να απωθήσει τους αντάρτες.

Ωστόσο, όπως έδειξαν οι δύο τελευταίοι μήνες, η επιχείρηση "εκκαθάρισης" από τους εισβολείς είναι βασανιστικά αργή, ενώ αρκετοί αναλυτές σημειώνουν πως η οριστική εκδίωξη των "Μουτζαχεντίν" είναι πρακτικά αδύνατη.

Μπροστά σ' αυτή την κατάσταση, δυναμώνουν εκείνες οι φωνές, που καλούν για μια "ευρύτερη" επιχείρηση της Ινδίας εναντίον του Πακιστάν, και ο Ινδός πρωθυπουργός Αταλ Μπιχάρι Βάτζπαϊ βρίσκεται σε δίλημμα. Το γεγονός ότι η Ινδία εξετάζει όλο και πιο σοβαρά το ενδεχόμενο επέκτασης του πολέμου επέκεινα της "Γραμμής Ελέγχου" δεν περνά απαρατήρητο στο Ισλαμαμπάντ: την Πέμπτη ο Πακιστανός πρωθυπουργός Ναουάζ Σαρίφ επέσεισε, για άλλη μια φορά, (αλλά με πολύ μεγαλύτερη ένταση) την απειλή χρήσης πυρηνικών.

Η Ινδία κατηγορεί το Πακιστάν ότι "ενορχήστρωσε" την εισβολή και ο Ναουάζ Σαρίφ βρίσκεται σε δεινή θέση σε διπλωματικό επίπεδο: οι ΗΠΑ, παραδοσιακά σύμμαχος χώρα, έχει πάρει αυτή τη φορά θέση ξεκάθαρα εχθρική προς την εισβολή του Κασμίρ και καλεί σε "διάλογο", χωρίς να αξιώνει καν- όπως στο πολύ πρόσφατο παρελθόν - δική της "διαμεσολάβηση".

Μα αν είναι έτσι, γιατί ο Σαρίφ δεν υποχωρεί; αναρωτιούνται πολλοί. Η απάντηση μοιάζει να έγκειται στην αστάθεια της εξουσίας του Πακιστανού πρωθυπουργού. Βρίσκεται υπό πίεση από στρατηγούς, φανατικούς ισλαμιστές και άλλους "μνηστήρες" της εξουσίας - η βρετανική εβδομαδιαία επιθεώρηση Economist, στο τελευταίο τεύχος της, δεν απέκλεισε ακόμη και το ενδεχόμενο να σχεδιάζεται πραξικόπημα. Οποιαδήποτε ένδειξη "υποχωρητικότητας" από πλευράς του θα είχε βαρύ πολιτικό κόστος στον ίδιο.

Ακόμη κι αν η σύγκρουση στο Κασμίρ συνεχίσει να είναι "περιορισμένη", το κόστος για τις οικονομίες της περιοχής θα είναι τρομακτικό. Η μεν Ινδία, που έχει σοβαρές πλουτοπαραγωγικές πηγές, μπορεί να αντεπεξέλθει, αλλά το Πακιστάν του Σαρίφ είναι ήδη μια υπερχρεωμένη χώρα, με πιστοληπτική ικανότητα καταβαραθρωμένη και δάνεια από το ΔΝΤ μόνο κατόπιν εντολής της Ουάσιγκτον.

Χειρότερα, το Πακιστάν θα μπορούσε να ωφεληθεί τα μέγιστα από μια πορεία εξομάλυνσης των σχέσεών του με την Ινδία, μια δυνητικά τεράστια αγορά για τα εξαγώγιμα προϊόντα του - όπως η ηλεκτρική ενέργεια, που χρειάζεται πολύ η Δυτική Ινδία -, αλλά η κρίση στο Κασμίρ τού αφαιρεί αυτή τη δυνατότητα. Ο Σαρίφ, στην πορεία, απομονώνεται όλο και περισσότερο, κλείνεται σε έναν"στενό κύκλο" συγγενών, πολιτικών συμμάχων και θαυμαστών του, χρησιμοποιώντας τη Σαρία, για να επιβάλει τη θέληση του.

Πλην, όμως, η Σαρία (ο ιερός νόμος του Ισλάμ) και το Τζιχάντ (ο Ιερός Πόλεμος των Πιστών του Ισλάμ) δε λύνουν τα πραγματικά προβλήματα στο Πακιστάν - αντίθετα, τα επιδεινώνουν σε υπερθετικό βαθμό. Και αυτό είναι κάτι που δίνει στην παρούσα κρίση ακόμη πιο επικίνδυνες διαστάσεις.

Μπ. Γ.