Θυμόμαστε και διδασκόμαστε
Οι πραξικοπηματίες κινήθηκαν βάσει σχεδίου από τις 2 π.μ. της 21ης Απρίλη. Γρήγορα κατέλαβαν το Πεντάγωνο, τα βασικά υπουργεία και υπηρεσίες, τις τηλεπικοινωνίες και τους ραδιοσταθμούς. Επίσης συνέλαβαν το νόμιμο πρωθυπουργό Π. Κανελλόπουλο, υπουργούς, πολιτικούς ηγέτες και απλούς πολίτες και, κυρίως, κομμουνιστές και αριστερούς. Μέχρι τις 30 Απρίλη, είχαν συλληφθεί 8.270, άνδρες και γυναίκες, από τους οποίους οι 6.118 εκτοπίστηκαν στη Γυάρο (Σπ. Λιναρδάτου: «Από τον Εμφύλιο στη χούντα», τόμος Ε', σελ. 437).
Το πραξικόπημα της 21ης Απρίλη διευθύνθηκε από μια ηγετική ομάδα 15 στρατιωτικών - κατά βάση συνταγματαρχών και αντισυνταγματαρχών - στην κορυφή της οποίας βρίσκονταν ο συνταγματάρχης Γ. Παπαδόπουλος (ο δικτάτoρας), ο συνταγματάρχης Ν. Μακαρέζος και ο ταξίαρχος Στ. Παττακός. Οι πραξικοπηματίες κατάφεραν να επιβληθούν εύκολα και να κρατήσουν τη διεύθυνση των πραγμάτων της χώρας για 7 ολόκληρα χρόνια.
Οι πραξικοπηματίες κατέλαβαν την εξουσία, θέτοντας σε εφαρμογή ένα ΝΑΤΟικό στρατιωτικό σχέδιο - γνωστό με την επωνυμία «Προμηθεύς» - που είχε καταρτίσει η Ατλαντική Συμμαχία για την κινητοποίηση των ελληνικών στρατιωτικών και άλλων κατασταλτικών δυνάμεων, ώστε να χτυπηθεί καίρια το προοδευτικό κίνημα της χώρας, σε περίπτωση που η «Συμμαχία» και η Ελλάδα θα εμπλέκονταν σε πόλεμο με τις σοσιαλιστικές χώρες. Το σχέδιο αυτό τροποποιήθηκε για την περιοχή της Αττικής και προσαρμόστηκε στις ανάγκες του πραξικοπήματος λίγο διάστημα πριν αυτό εκδηλωθεί. Το γεγονός αυτό και πλήθος άλλων, αλλά και ολόκληρος ο βίος και η πολιτεία της χούντας των συνταγματαρχών - που δε θα μπορούσε να σταθεί ούτε για μια ώρα στην εξουσία χωρίς αμερικανοΝΑΤΟική στήριξη - επιβεβαιώνουν πως το ΚΚΕ είχε απόλυτο δίκιο στις εκτιμήσεις του, όταν, με προκήρυξή του προς τον ελληνικό λαό στις 21 Απρίλη 1967, υπογράμμιζε πως η δικτατορία ήταν έργο «που προετοιμάστηκε μεθοδικά και επίμονα» από την ντόπια αντίδραση και τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό. Το ΚΚΕ, που πρωτοστάτησε στον αντιδικτατορικό αγώνα, κάλεσε τότε όλους τους Ελληνες και τις Ελληνίδες - ανεξαρτήτως των πολιτικών, ιδεολογικών και κομματικών τους τοποθετήσεων - να αγωνιστούν από κοινού για την ανατροπή της δικτατορίας, για την αποκατάσταση της δημοκρατίας και για να μη «μετατραπεί η Ελλάδα σε ορμητήριο του νεοφασισμού και επικίνδυνων πολεμικών τυχοδιωκτισμών του ιμπεριαλισμού στην Ευρώπη» («Νέος Κόσμος» 5/1967, σελ. 5-6).
Αναδημοσίευση από το «Ριζοσπάστη» 21 Απρίλη 2000.