Η κρίση εκδηλώθηκε και εξελίσσεται σε ένα έδαφος οξύτατων και συσσωρευμένων προβλημάτων που αγκαλιάζουν όλες τις πλευρές της ζωής της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων και προκλήθηκαν από τις αλλεπάλληλες και γενικευμένες καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις. Εκδηλώθηκε στο έδαφος ήδη οξυμένων μεγάλων αντιθέσεων εξαιτίας του ιμπεριαλισμού. Η εξέλιξή της και η ολοκλήρωσή της θα οξύνει και θα βαθύνει όλες αυτές τις αντιθέσεις.

Με δεδομένο ότι η εποχή μας είναι εποχή περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, η σημερινή οικονομική κρίση, με τις ιδιαιτερότητές της, είναι λογικό να προκαλέσει ισχυρούς κλονισμούς και εξελίξεις που (όμως) είναι δύσκολο σήμερα να προβλέψουμε ή να φανταστούμε. Θεωρητικά, μια τέτοια πρόβλεψη δικαιολογείται και πρακτικά ζήσαμε τέτοιες καταστάσεις στον 20ό αιώνα.

Δημιουργούνται αντικειμενικά οι προϋποθέσεις για μια νέα άνοδο της ταξικής πάλης, του επαναστατικού κινήματος, αλλά και κατακόρυφης ανόδου της αντίδρασης.

Από δω και οι ιστορικές ευθύνες των κομμουνιστών να βρεθούν πανέτοιμοι στο ύψος των αναγκών. Να δώσουν δύναμη και προοπτική σε αυτό το κίνημα.

Να οξύνουν τις αντιθέσεις του συστήματος και όχι να τις αμβλύνουν, με κατάλληλα συνθήματα και πολιτικές σε κάθε χώρα. Οπως απειθαρχία στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης, του ΝΑΤΟ έως την αποδέσμευση και τη διάλυσή τους, ανοίγοντας την προοπτική του σοσιαλισμού.

Να προετοιμαστούν, με λίγα λόγια, θεωρητικά και πρακτικά να ηγηθούν αυτού του αγώνα ως αληθινοί διεθνιστές στην πράξη.

Και σύμφωνα με τη λενινιστική κληρονομιά: «Ο διεθνισμός στην πράξη είναι ένας και μόνο ένας: Αφοσιωμένη δουλειά για την ανάπτυξη του επαναστατικού κινήματος και του επαναστατικού αγώνα στην ίδια σου τη χώρα, υποστήριξη (με την προπαγάνδα, ηθικά και υλικά) ενός τέτοιου αγώνα, μιας τέτοιας γραμμής και μόνο μιας τέτοιας γραμμής σε όλες χωρίς εξαίρεση τις χώρες».

Το Κόμμα μας απορρίπτει, και σωστά απορρίπτει, τις θεωρίες περί εθνικών δρόμων για το σοσιαλισμό, για σοσιαλισμούς με πολλά χρώματα Ελληνικός, Ρωσικός, Γαλλικός, Κινέζικος και πάει λέγοντας. Είναι στην πράξη υποχώρηση και εγκατάλειψη της πάλης για το σοσιαλισμό. Οι εθνικές ιδιαιτερότητες δεν πρέπει να παραγνωρίζονται βεβαίως, αλλά δεν μπορεί να αναιρούν τα βασικά και ενιαία γνωρίσματα του σοσιαλισμού.

Είναι ευτυχής συγκυρία το ότι το Κόμμα μας έθεσε στην ημερήσια διάταξη των συζητήσεών του τα ζητήματα του σοσιαλισμού. Η συζήτηση αυτή άνοιξε ορίζοντες. Το Κόμμα αναγνώρισε και επιδοκίμασε την τολμηρή αυτή απόφαση της ΚΕ. Εγινε ένα μεγάλο βήμα στη θεωρητική δουλειά μέσα από την προσυνεδριακή συζήτηση και στο Συνέδριο. Διαπιστώσαμε καλύτερα τις ελλείψεις μας.

Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε βαθύτερα τις ελλείψεις αυτές και κυρίως οφείλουμε να εντείνουμε τις προσπάθειες να εξοπλιστούμε γερά και ιδιαίτερα να εξοπλίσουμε πριν απ' όλα τα εργατικά μας στελέχη, τις εργατικές Οργανώσεις με τις απαραίτητες θεωρητικές γνώσεις. Με την ΚΝΕ επίσης ανοίξαμε καλύτερα το δρόμο. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι δεν μπορούμε να διεξάγουμε μια σταθερή και ολοκληρωμένη ταξική πάλη με τις γνώσεις και τις εμπειρίες της συνδικαλιστικής πάλης.

Μια από τις αιτίες του χαμηλού ρυθμού στρατολογίας από την εργατική τάξη και οι σχετικές καθυστερήσεις στην ανάδειξη εργατικών στελεχών οφείλονται και στην υποτίμηση της θεωρητικής δουλειάς και στην απόκτηση της ικανότητας να διεξάγουμε πλατιά και ζωντανή κομμουνιστική διαφώτιση και προπαγάνδα.

Δε δικαιώθηκαν ορισμένοι, λίγοι, σύντροφοι που είχαν επιφυλάξεις και αντιρρήσεις να ανοίξουμε αυτή τη συζήτηση. Επιφυλάξεις που προέρχονται, κατά τη γνώμη μου, από το φόβο της επίθεσης των αντιπάλων ή του οπορτουνισμού, από το ότι θα βγουν στην επιφάνεια οι θεωρητικές μας ελλείψεις ή επιφυλάξεις που μπορεί να υποκρύπτουν την άποψη να διαχωρίσουμε τις ευθύνες μας από το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε. Επιφυλάξεις που σημαίνουν, σε τελευταία ανάλυση, παραπομπή της υπόθεσης του σοσιαλισμού στις καλένδες.

Θέλουμε να προετοιμαστούμε να βρεθούμε ως Κόμμα στο κέντρο των ιστορικών εξελίξεων πρωταγωνιστές και εμπνευστές μιας νέας εποποιίας του εργατικού και λαϊκού μας κινήματος.

Και ένα από τα ξεχωριστά καθήκοντά μας είναι να προετοιμάσουμε τις νέες γενιές των κομμουνιστών σε αυτόν τον αγώνα, πράγμα που δεν μπορεί να γίνει χωρίς την κριτική αφομοίωση όλης της πείρας του επαναστατικού κινήματος.

Η κληρονομιά της στρατηγικής που οδήγησε στην Οχτωβριανή Επανάσταση θα είναι λειψή ή άνευ πραγματικής σημασίας αν δε συμπληρωθεί με την πείρα από την οικοδόμηση του σοσιαλισμού με τις θετικές και τις αρνητικές εμπειρίες.

Μιλώντας γι' αυτήν την πείρα σωστά προσεγγίζουμε τα βασικά ζητήματα, ανάμεσά τους και τους διεθνείς παράγοντες που επέδρασαν στην επικράτηση της αντεπανάστασης.

Η Μεγάλη Οχτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση δεν ήταν ένα ιδιαίτερο ρωσικό φαινόμενο. Ηταν το αποτέλεσμα, το προϊόν της ανόδου του επαναστατικού κινήματος, του διεθνισμού της εργατικής τάξης.

Η επικράτησή της, επίσης, έγινε δυνατή χάρη στην αδιάρρηκτη σύνδεσή της με την πορεία του διεθνούς επαναστατικού κινήματος και ως αδιαχώριστο καθήκον αυτού του αγώνα.

Η συντριβή του οπορτουνισμού της Β' Διεθνούς και η δημιουργία της Γ' Διεθνούς είναι οι πιο χαρακτηριστικές αποδείξεις αυτής της διαλεκτικής ενότητας.

Εδώ ακριβώς βρίσκεται και μια από τις κύριες αιτίες των δυσκολιών και των μεγάλων προβλημάτων στην πορεία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού. Η διάρρηξη αυτής της ενότητας.

Η υποτίμηση αυτού του παράγοντα, η υποχώρηση στις πιέσεις του αντιπάλου όχι μόνο απέναντι στη Σοβιετική Ενωση, αλλά και σε κάθε ξεχωριστό Κομμουνιστικό Κόμμα, η υποτίμηση της στρατηγικής του αντιπάλου δημιούργησαν τις εξωτερικές συνθήκες πίεσης, που συνέβαλαν σε λαθεμένες επιλογές στο εσωτερικό και οδήγησαν τις εξελίξεις στο δρόμο της αντεπανάστασης.

Οι σημερινές απόψεις περί εθνικών σοσιαλισμών είναι κληρονομιά αυτής της υποχώρησης και είναι σε πλήρη αντίθεση με τις αρχές του επιστημονικού σοσιαλισμού.

Η συζήτηση στο Συνέδριο, οι Αποφάσεις του μας εξοπλίζουν με αυτήν τη δύναμη και τη θέληση.

Το ΚΚΕ ρίζωσε και ατσαλώθηκε στον αγώνα για την υπεράσπιση του σοσιαλισμού. Συνεχίζουμε σήμερα πιο έμπειροι, πιο ώριμοι σε ένα ανώτερο επίπεδο.