Το 18ο Συνέδριο του ΚΚΕ είναι πλέον γεγονός. Οι εργασίες του, η συζήτηση και στα δύο θέματα επιβεβαιώνουν την ωριμότητα του Κόμματος, την ικανότητά του να ανταποκριθεί στα καθήκοντα της κομματικής οικοδόμησης, της Αντεπίθεσης. Τις επόμενες μέρες θα δημοσιευτούν οι αποφάσεις του. Αυτές οι αποφάσεις αλλά και τ' άλλα ντοκουμέντα που υπερψηφίστηκαν (οι Θέσεις της ΚΕ στο Συνέδριο, οι εισηγήσεις της, και στα δύο θέματα) αποτελούν εφαλτήριο, ώστε μαζί με την κατακτημένη ως τώρα πείρα να κάνουμε ένα νέο ελπιδοφόρο ξεκίνημα με όραμα, με αισιοδοξία, με συναίσθηση των δυσκολιών, αλλά με διάθεση και ικανότητα να τις αντιμετωπίσουμε, και να οικοδομήσουμε ένα ισχυρό ΚΚΕ στην εργατική τάξη, στις άλλες λαϊκές δυνάμεις. Τα ντοκουμέντα για το Σοσιαλισμό συνδέονται διαλεκτικά με τα ντοκουμέντα του πρώτου θέματος και είναι προϋπόθεση για να δουλεύουμε ολοκληρωμένα με τη στρατηγική μας. Τόσο η διερεύνηση των παραγόντων που οδήγησαν στην αντεπανάσταση, όσο και ο εμπλουτισμός της προγραμματικής μας αντίληψης για το Σοσιαλισμό εξοπλίζουν το Κόμμα στη δουλειά για την ισχυροποίηση αλλά και στην ικανότητα για αντεπίθεση.

Η συζήτηση στο Συνέδριο, τα ντοκουμέντα για το σοσιαλισμό, επιβεβαιώνουν την ωριμότητα του Κόμματος να προβληματίζεται και να καταλήγει σε εκτιμήσεις για ένα τόσο μεγάλο θεωρητικό ζήτημα, όπως τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε το Κόμμα για τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα, με επίκεντρο την ΕΣΣΔ. Είναι συμβολή και στην ανάπτυξη της επαναστατικής θεωρίας ως προαπαιτούμενο της επαναστατικής πρακτικής δράσης. Επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχουν προϋποθέσεις να γίνει εκλαΐκευση και στήριξη των θέσεών μας σε αυτό το σύνθετο, θεωρητικό - στρατηγικό ζήτημα, που σίγουρα δίνει τη βάση, το εφαλτήριο, για την ποιότητα της ιδεολογικής - πολιτικής μας δουλειάς στην εργατική τάξη, στις άλλες λαϊκές δυνάμεις. Αλλωστε, ο στόχος του σοσιαλισμού αποτελεί συστατικό μέρος του Προγράμματος του Κόμματος, που πρέπει να γίνεται υπόθεση πάλης της εργατικής τάξης ως ηγέτιδας και πρωτοπόρας κοινωνικής δύναμης στην εκπλήρωση της αποστολής της για την κατάληψη της εξουσίας, για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό. Σίγουρα από το Συνέδριο βγαίνουμε ιδεολογικά και στρατηγικά πιο ώριμοι, πιο δυνατοί, πιο ατσαλωμένοι να ανταποκριθούμε στα μεγάλα καθήκοντα που βάζει το Κόμμα μας. Στις προκλήσεις της εποχής του καπιταλισμού που έχει παρασαπίσει γι' αυτό και η ανθρωπότητα πρέπει να ξεμπερδεύει μαζί του στέλνοντάς τον εκεί όπου πραγματικά ανήκει, στο παρελθόν της ιστορίας, για να ανοίξει ο δρόμος στο σοσιαλιστικό - κομμουνιστικό μέλλον.

Πολύ περισσότερο που προδιαγράφονται εξελίξεις οι οποίες αντικειμενικά θα οξύνουν την ταξική πάλη. Αυτή η εκτίμηση εστιάζεται στην οικονομική κρίση του καπιταλισμού, στο μεγάλο βάθος της και τις προσπάθειες του αστικού πολιτικού συστήματος να τη διαχειριστεί έτσι που το κεφάλαιο να έχει τις λιγότερες δυνατές απώλειες, μεταφέροντας τις συνέπειές της στην εργατική τάξη, στα φτωχά λαϊκά στρώματα. Αλλά οι δυσκολίες διαχείρισης της κρίσης έτσι που και οι συνέπειές της να μεταφερθούν στην εργατική τάξη και η αστική πολιτική να βγει όσο γίνεται αλώβητη γεννούν πονοκεφάλους στο σύστημα. Αλλωστε, η κρίση οξύνει στο έπακρο όλες τις αντιθέσεις. Το ζήτημα λοιπόν που τους απασχολεί είναι τι θα γίνει με την εργατική τάξη και το κίνημά της, και τις άλλες λαϊκές δυνάμεις. Θα καταφέρουν να τις υποτάξουν ή θα βγουν οι ίδιες στο προσκήνιο της πολιτικής δράσης έτσι που να δημιουργήσουν ανεπανόρθωτες ρωγμές στο αστικό πολιτικό σύστημα;

Είναι γεγονός ότι τα αστικά επιτελεία και τα ΜΜΕ έχουν ξεκινήσει εδώ και καιρό ιδεολογική τρομοκρατία γύρω απ' αυτό το ζήτημα. Για «κενό εξουσίας» έγραφε πρόσφατα το «Βήμα» και ας μην υπάρχει, για την ώρα. Προειδοποιώντας για την ανάγκη τα αστικά κόμματα να δράσουν έτσι που να ενισχυθεί το αστικό πολιτικό σύστημα. Θέλουν να προλάβουν. Η κρίση δε βρίσκεται μόνο στην οικονομία, αλλά και στο πολιτικό σύστημα, αναφωνούν ωμά ορισμένοι εκπρόσωποι της διαχείρισης και από τα δύο κόμματα, π.χ., Κων. Μητσοτάκης, Αλέκος Παπαδόπουλος, αλλά και ο Κ. Σημίτης. Και απαιτούν, και από τα δύο αστικά κόμματα, ανεξαρτήτως θέσης σε κυβέρνηση ή αντιπολίτευση, να βρουν τρόπους ενίσχυσης του πολιτικού συστήματος προκειμένου να περάσουν τα αναγκαία αντιλαϊκά μέτρα σωτηρίας του από την κρίση. Τα ίδια, βεβαίως, απασχόλησαν στο Νταβός τους εκπροσώπους των καπιταλιστικών κρατών στο πλαίσιο αναζήτησης λύσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης. Ανησυχούν, λοιπόν, οι αστοί από την κίνηση των μαζών, και το ενδεχόμενο ανάπτυξης ισχυρού ταξικού κινήματος που μπορεί να οξύνει πολιτικά την κρίση, να δυσκολεύει το αστικό πολιτικό σύστημα.

Επομένως, στο επόμενο χρονικό διάστημα θα έχουμε πολλή δουλειά και λόγω των εξελίξεων σε επίπεδο μαζικού κινήματος και στο πολιτικό επίπεδο στην κατεύθυνση της ανάπτυξης οργανωμένης ταξικής αντεπίθεσης από το κίνημα και ισχυροποίησης του ΚΚΕ.

Αρκεί αυτό που αναφέρεται στην εισήγηση της ΚΕ στο πρώτο θέμα του 18ου Συνεδρίου, να γίνεται ο μπούσουλας που ξεδιπλώνουμε ολόπλευρα τη δράση μας. Ποιο; Οτι «στις σημερινές συνθήκες που η μεγάλη πλειοψηφία των προβλημάτων εξαρτάται από τη γενική πολιτική, δε νοείται ριζοσπαστική δράση, κλεισμένη σε τοπικό ή στενά κλαδικό πρόβλημα. Κάθε αντικείμενο δράσης έχει το δικό του δεσμό με το γενικό πολιτικό πρόβλημα».

Το Κόμμα, στηριγμένο στη γενική του πολιτική και τις αρχές του, αδιάλλαχτο απέναντι στον αντίπαλο και με σταθερό μέτωπο στον οπορτουνισμό, όλα τα προηγούμενα χρόνια απέκτησε μεγαλύτερη ικανότητα στην εξειδίκευση και προσαρμογή της γενικής πολιτικής γραμμής με συγκεκριμένες προτάσεις και στόχους πάλης πάνω στα λαϊκά προβλήματα, και τη σύνδεσή τους με την ανάγκη της κοινωνικής ιδιοκτησίας στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, την ανάγκη κεντρικού σχεδιασμού της οικονομίας και εργατικού ελέγχου. Πείρα που πρέπει να συγχωνεύεται στη δράση μας με τα ντοκουμέντα του Συνεδρίου.

Είναι παράγοντες που δείχνουν ότι μπορούμε να επιταχύνουμε τα βήματα για πλατιά συσπείρωση και είσοδο στην πάλη ακόμη πιο πλατιών εργατικών και άλλων λαϊκών δυνάμεων. Αυτά τα βήματα μπορούν να γίνουν κτήμα της δουλειάς και των ΚΟΒ, καθήκον που αποτελεί βασικό ζήτημα της καθοδηγητικής δουλειάς των οργάνων. Είναι πρωταρχικό ζήτημα μαζί με το σχεδιασμό δράσης στο κίνημα, και την ενίσχυση του προσανατολισμού της δουλειάς όλων των Οργανώσεων στην εργατική τάξη, στα σύμμαχα στρώματα, στη νεολαία των λαϊκών οικογενειών.

Υπάρχει έδαφος σήμερα, η αποδοχή του ΚΚΕ από πλατιές λαϊκές δυνάμεις, που δε συμφωνούν μαζί του, να αποκτήσει συνειδητό περιεχόμενο ενίσχυσής του και ταυτόχρονα ενίσχυσης της κοινωνικοπολιτικής πάλης.

Από τη δουλειά μας εξαρτάται προκειμένου να ωριμάζει η ταξική πολιτική συνείδηση, σε αντιμονοπωλιακή αντικαπιταλιστική κατεύθυνση. Εξαρτάται από τη δράση μας ως συνδυασμός δουλειάς για την οργάνωση των μαζών στο κίνημα και πρώτ' απ' όλα στα ταξικά συνδικάτα, ανάπτυξης αγώνων με διεκδικήσεις για την ικανοποίηση όλων των αναγκών, που θα εναντιώνονται στο κεφάλαιο που με τη δική μας δράση θα συνδέεται με τη διεκδίκηση της πολιτικής διεξόδου και της αναγκαιότητας της πολιτικής πάλης για την εξουσία, προκειμένου να φέρνουμε πιο κοντά αυτό το στόχο. Δουλειά δηλαδή στο κίνημα για συσπείρωση στην αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή γραμμή πάλης.

Χρειάζεται ιδεολογικοπολιτική δουλειά μέσα στο εργατικό, στο λαϊκό κίνημα που θα στηρίζει τους στόχους πάλης ενταγμένους στον άλλο δρόμο ανάπτυξης και με πολιτική γραμμή ρήξης, ανατροπής. Είναι μονόδρομος μια τέτοια δράση για την πολιτική ωρίμανση των συνειδήσεων.

Είναι γεγονός ότι δεν ξεχωρίζουμε από τις άλλες δυνάμεις μόνο στα αιτήματα. Είναι και αυτό αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Δεν ξεχωρίζουμε δηλαδή μόνο με το αίτημα 1.400 ευρώ κατώτερο μισθό, ή την αποκλειστικά δημόσια δωρεάν Υγεία, Παιδεία, Ασφάλιση. Είναι βεβαίως στόχοι που βελτιώνουν τη θέση της εργατικής τάξης, βάζουν φραγμό στην ένταση του βαθμού εκμετάλλευσης. Αλλά δε φτάνει για να είναι αποτελεσματική η δράση. Είναι στόχοι-απάντηση στις αναδιαρθρώσεις που ωθούν στο φτήνεμα της τιμής που αγοράζει εργατική δύναμη ο καπιταλιστής. Το 65ωρο τι υπηρετεί; Την αύξηση του απλήρωτου εργάσιμου χρόνου. Από τη σκοπιά του κινήματος, λέμε σταθερός ημερήσιος εργάσιμος χρόνος και σωστά. Αλλά δε σταματά μ' αυτό η εκμετάλλευση. Ούτε αν βάλουμε μαζί όλα τα άλλα αιτήματα που βελτιώνουν στοιχειωδώς τη ζωή της εργατικής οικογένειας. Αλλωστε και μόνο το γεγονός ότι η επιδείνωση της κατάστασης στους χώρους δουλειάς και κατοικίας είναι συνάρτηση της αναγκαίας για την αναπαραγωγή του κεφαλαίου αύξησης του ποσοστού κέρδους κάνει ανασφαλή τη ζωή των εργατών. Χρειάζεται επομένως ιδεολογικοπολιτική στήριξη των στόχων πάλης, αποκάλυψη ότι οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις επιβάλλονται από τα κόμματα του κεφαλαίου επειδή αποτελούν στρατηγική του κεφαλαίου για την αναπαραγωγή του, να δείχνουμε ότι δε φτάνει η εναντίωση στα κόμματά του αλλά στα μονοπώλια, στο ίδιο το κεφάλαιο, αυτός είναι ο αντίπαλος, αυτό πρέπει να καταργηθεί, προκειμένου να δρούμε αποτελεσματικά για τη συγκέντρωση των δυνάμεων της επανάστασης.

Το ίδιο ισχύει και για τη δράση μας στις επιχειρήσεις, στους κλάδους. Χρειάζεται, π.χ., να γνωρίζουμε αλλά και να συζητάμε την κατάσταση μιας επιχείρησης, ενταγμένη όμως σε ολόκληρο τον κλάδο, δηλαδή και τις εξελίξεις στον κλάδο, ή την εξέλιξη ενός κλάδου όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Το παράδειγμα της «Φριγκογκλάς» στην Πάτρα αυτό δείχνει. `Η της «Ζήμενς» στη Θεσσαλονίκη. Εκλεισαν αν και κερδοφόρες. Η «Φριγκογκλάς», π.χ., είναι όμιλος διεθνικός. Παράγει αλλού πιο φτηνά. Παράγει έχοντας γεωγραφικά ανά τον πλανήτη μονάδες παραγωγής. Επομένως η δυνατότητα μεταφοράς δραστηριοτήτων από χώρα σε χώρα ανάλογα με τις ανάγκες του ομίλου, μπορεί να οδηγεί και σε κλείσιμο κάποιων άλλων μονάδων της, όπως στην Πάτρα. Μπορεί, για παράδειγμα, να αναπτύσσεται ο αγώνας με μοναδικό αίτημα να μην κλείσει το εργοστάσιο; Εδώ παρεμβαίνουν οι άλλες δυνάμεις με αίτημα «χρηματοδότηση στον επιχειρηματία για να μην κλείσει η επιχείρηση». Ενας τέτοιος αγώνας μπορεί να δημιουργεί προϋποθέσεις απόσπασης των εργατών από την αστική πολιτική; Εμείς βεβαίως στο πλαίσιο του συστήματος προβάλλουμε την πρότασή μας για προστασία των ανέργων. Και την παλεύουμε. Παλεύουμε αν κλείσει να διασφαλιστούν όσο γίνεται καλύτερα οι εργαζόμενοι. Αλλά το φαινόμενο είναι σύμφυτο του καπιταλισμού. Θα γίνει και με άλλες επιχειρήσεις.

Πρέπει επομένως να μπορούμε να εξηγούμε στους εργάτες το γιατί αυτή η εξέλιξη, ότι καμιά πολιτική στον καπιταλισμό δεν μπορεί να την αποτρέψει, ότι μόνο αν συνειδητοποιηθούν η αιτία και η πάλη για την εξάλειψή της, δηλαδή ότι πρέπει να καταργηθεί το μονοπώλιο και στη θέση του να έρθει η κοινωνική ιδιοκτησία, άρα γενικεύοντάς το πρέπει να τον συνδέουμε με τον άλλο δρόμο ανάπτυξης, την ανατροπή της εξουσίας των μονοπωλίων. Μόνο έτσι θα επιδρούμε στην ωρίμανση της πολιτικής συνείδησης, της αντιμονοπωλιακής συνείδησης, αλλά και συσπείρωσης. Και αυτό ως γενίκευση πείρας, όχι μόνο στους εργαζόμενους της συγκεκριμένης επιχείρησης αλλά συνολικά στην εργατική τάξη μέσα από το συγκεκριμένο παράδειγμα. Αλλωστε, στο ζήτημα, π.χ., της ανεργίας δεν μπορείς να πας διαφορετικά.

Οχι μόνο σε συνθήκες εκδήλωσης της οικονομικής κρίσης, όπως οι σημερινές. Αυτό ισχύει και σε περιόδους αναζωογόνησης. Αλλωστε, το κριτήριο για τον καπιταλιστή είναι η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση του σταθερού του κεφαλαίου και το μέγιστο κέρδος. Αυτό ωθεί στην ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση του εργάσιμου χρόνου, στην ελαστικοποίησή του σε ορισμένους τομείς της οικονομίας (π.χ., υπηρεσίες), με μείωση των θέσεων εργασίας για την αύξηση των κερδών. Να γιατί χρειάζεται αποφασιστική ανάπτυξη της ιδεολογικής δουλειάς ως στοιχείο της καθημερινής καθοδηγητικής δουλειάς. Καθημερινά αναδεικνύεται αυτή η αναγκαιότητα.

Πρόσφατα, π.χ., στην ΕΕ αναδείχτηκαν έντονες αντιθέσεις σε σχέση με την πολιτική διαχείρισης της κρίσης ανάμεσα στην πολιτική του προστατευτισμού από τη μια και τη συνέχιση της πολιτικής απελευθέρωσης από την άλλη. Εχει τη βάση του στο γεγονός ότι από τη μια θέλουν να στηρίξουν τα δικά τους μονοπώλια, από την άλλη όμως αυτό δημιουργεί μέσω των ενδομονοπωλιακών ανταγωνισμών μείωση των εξαγωγών τους. Είναι αξεπέραστη αντίφαση του συστήματος που οξύνεται σε συνθήκες κρίσης.

Και η ανάδειξη των αξεπέραστων αντιφάσεων του συστήματος ως στοιχείο που αναδεικνύει την αναγκαιότητα ανατροπής του, πρέπει να γίνεται από μας στοιχείο της δράσης μας ώστε να συνειδητοποιείται πλατιά αυτή η αναγκαιότητα. Ποιος έχει τα μέσα παραγωγής, γιατί πρέπει να γίνουν κοινωνική ιδιοκτησία, γιατί η πάλη για την εξουσία. Τα ντοκουμέντα μας επίσης για το σοσιαλισμό, το περιεχόμενό τους είναι συστατικό όλης αυτής της δουλειάς, επομένως και η εκλαΐκευσή τους στην εργατική τάξη, στα φτωχά λαϊκά στρώματα.

«Χρειάζεται συστηματική δουλειά για την αποκάλυψη του χαρακτήρα της κρίσης και της απάτης των διαχειριστικών λύσεων και ρυθμίσεων, των διαφορετικών μορφών διαχείρισης ανάλογα με τη φάση του καπιταλισμού. Αποκάλυψη των μύθων περί της συνεχούς ανάπτυξης του καπιταλισμού, ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας, που θα φέρει οφέλη σε όλους, και στα μονοπώλια και στο λαό, με δήθεν κοινό όφελος για μισθωτούς και κεφαλαιοκράτες. Επίσης, χρειάζεται συστηματική δουλειά που να αναδεικνύει το πρόβλημα των δυσκολιών για την απρόσκοπτη αναπαραγωγή του κοινωνικού κεφαλαίου, το ενδεχόμενο απότομης όξυνσης των αντιθέσεων που μπορεί να βάλει σε ημερήσια διάταξη το θέμα της εξουσίας» (από το κλείσιμο της ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ στο Συνέδριο).

Ετσι θα πάμε στους εργάτες; Θα πάμε και έτσι. Διαφορετικά, πώς θα προετοιμάζουμε το κίνημα ώστε να συνδέει τις διεκδικήσεις του απέναντι στην αντιλαϊκή διαχείριση της κρίσης με την αμφισβήτηση των μονοπωλίων και της εξουσίας τους; Τέτοια δουλειά χρειάζεται να γίνεται και προετοιμάζοντας τους αγώνες και μέσα στους αγώνες. Σε αντιπαράθεση με τις άλλες δυνάμεις μέσα στο κίνημα. Και χρειάζεται βαθιά ιδεολογική δουλειά με το Πρόγραμμα, με την επεξεργασία μας για το Σοσιαλισμό.

Αλλωστε, το πεδίο της ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης ανάμεσα στα κόμματα της πλουτοκρατίας, μαζί και του οπορτουνισμού από τη μια και στο κόμμα της εργατικής τάξης από την άλλη, που εκφράζουν σε πολιτικό επίπεδο την αντίθεση των συμφερόντων του κεφαλαίου και της εργατικής τάξης, μέσα στο κίνημα κρίνεται. Ιδιαίτερα μπροστά στην κρίση ο οπορτουνισμός θα παίξει το ρόλο της εκτόνωσης των διαθέσεων για ένταση της ταξικής πάλης. Το δείχνει από τώρα και με την πρότασή του για την αντιμετώπιση της κρίσης και με τη στάση του στο κίνημα. Και κυρίως με τη στάση του απέναντι στο Κόμμα. Θα χρησιμοποιηθεί από το σύστημα για να ασκεί πίεση στη ρότα του ταξικού συμβιβασμού, της αδιέξοδης πολιτικής των μεταρρυθμίσεων του καπιταλισμού, στο πλαίσιο της «ειρηνικής συνύπαρξης» κεφαλαίου και εργατικής τάξης. Ολη η ιστορία του επαναστατικού κινήματος δείχνει ότι η επιλογή τέτοιων συμβιβασμών οδήγησε το κίνημα σε ήττα με ανεπίστρεπτες συνέπειες και τεράστιες δυσκολίες για τη μετέπειτα ανασυγκρότησή του, για την επαναστατική προοπτική. Μόνο στα τελευταία χρόνια, τα παραδείγματα της Γαλλίας και της Ιταλίας φτάνουν για να δείξουν πως το δυνάμωμα της στρατηγικής με την επιμονή στη γραμμή πάλης που έχουμε χαράξει είναι μονόδρομος. Πίσω απ' αυτήν, υπάρχει μόνο η γραμμή του κεφαλαίου και η πολιτική των μονοπωλίων. Μέτωπο λοιπόν στον οπορτουνισμό αποφασιστικά, επιθετικά, αταλάντευτα. Είναι όρος για να πάμε μπροστά.

Πρέπει επίσης να έχουμε καθαρό ότι και λόγω κρίσης θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο απότομης μαζικής ένταξης στην πάλη λαϊκών δυνάμεων ανώριμων πολιτικά και χωρίς πείρα. Το κατεστημένο θα επιδιώκει να τις οδηγεί σε ανώδυνες για το σύστημα διεξόδους. Δεν καραδοκεί μόνο ο οπορτουνισμός. Τα γεγονότα του Δεκέμβρη έδειξαν ότι δοκιμάζουν μοχλούς παρεμπόδισης της ριζοσπαστικοποίησης και στήριξης του αστικού πολιτικού συστήματος με επίθεση στο Κόμμα μέσα από το κίνημα, είτε με τη μορφή των τυφλών χτυπημάτων, είτε με το λεγόμενο νέο κίνημα της «εξέγερσης». Μην υποτιμήσουμε και τις διεθνείς διασυνδέσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα. Χρειάζεται ετοιμότητα και ένταση της δουλειάς, αταλάντευτα, με βάση τις αποφάσεις του 18ου Συνεδρίου, με τη γενική πολιτική γραμμή, της ρήξης και ανατροπής, με τη στρατηγική μας.