Στον επανασχεδιασμό της υποσχεσιολογίας για την ανάπτυξη ενός δικτύου φροντίδας και πρόνοιας για τα άτομα που έχουν «πραγματικές ανάγκες» - όπως έχει πει επανειλημμένα ο πρωθυπουργός - προχωρά η κυβέρνηση, ώστε να παρουσιάσει κοινωνικό πρόσωπο και να επιδείξει παρεμβάσεις στην καθημερινότητα του πολίτη.

Για το θέμα αυτό ο πρωθυπουργός, Κ. Σημίτης, είχε χτες δίωρη συνάντηση με τον υπουργό Εργασίας, Τ. Γιαννίτση, τον υπουργό Υγείας, Αλ. Παπαδόπουλο, και τον υφυπουργό Υγείας, Δ. Θάνο. Στη σύσκεψη συμμετείχε και ο Πλ. Τήνιος, σύμβουλος του πρωθυπουργού.

Στη σύσκεψη, όπως δήλωσε μετά τη σύσκεψη ο Τ. Γιαννίτσης, «συζητήθηκαν οι δράσεις των δύο υπουργείων και οι δυνατότητες να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο ενάντια στον αποκλεισμό και κυρίως πώς θα φτιαχτεί ένα τέτοιο δίκτυο, που θα φτάνει κοντά στον πολίτη, στο δήμο». «θα υπάρχουν, συνέχισε ο υπουργός, οργανωμένες υπηρεσίες ώστε να έχουμε μεγαλύτερη γνώση των αναγκών σε ατομικό επίπεδο, σε οικογενειακό επίπεδο και να καλυφτούν μέσα από τη δράση των δύο υπουργείων και όσων υπουργείων εμπλέκονται ακόμη».

«Το θέμα θα πάει στο Υπουργικό Συμβούλιο για συζήτηση και αποφάσεις», δήλωσε ο Αλ. Παπαδόπουλος.

Το σχέδιο αφορά στις ήδη υπάρχουσες δομές καθώς και σε κάποιες που σχεδιάζονται σε επίπεδο περιφερειών απ' το υπουργείο Υγείας-Πρόνοιας. Επίσης, περιλαμβάνει κάποια προγράμματα ενισχύσεων απ' το υπουργείο Εργασίας. Στη σύσκεψη δε συζητήθηκε η καθιέρωση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, δήλωσε ο Τ. Γιαννίτσης, απαντώντας στην ερώτηση αν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα θα αντικαταστήσει τις συντάξεις.

Πρόκειται για τους ίδιους αναποτελεσματικούς σχεδιασμούς, καθώς οι τελικοί αποδέκτες τέτοιων υπηρεσιών είναι ελάχιστοι, επειδή στηρίζονται στη λογική της «επικεντρωμένης ενίσχυσης», όπως είπε ο πρωθυπουργός στη συνδιάσκεψη του ΠΑΣΟΚ στη Θεσσαλονίκη. Οι πραγματικές ανάγκες καθορίζονται με έναν εντελώς αυθαίρετο τρόπο και με τη λογική των φιλοδωρημάτων ή των ελάχιστων υπηρεσιών.

Ηδη και αυτές οι δομές «είναι χύμα», κατά την έκφραση κυβερνητικού στελέχους, και στους σχεδιασμούς υπάρχει η σκέψη των μόνιμων υπηρεσιών.

Ενα απ' τα προγράμματα αυτά είναι η «Βοήθεια στο Σπίτι», που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά το 1988 από τον Ερυθρό Σταυρό.

Ακριβώς οχτώ χρόνια αργότερα (18.6.1996) εμφανίστηκε σε ένα ΚΑΠΗ του Περιστερίου ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης, με κουστωδία υπουργών, και εγκαινίασε το ίδιο πρόγραμμα σε πιλοτική βάση. Μετά την πιλοτική λειτουργία στο Περιστέρι το πρόγραμμα αυτό επεκτάθηκε το 1997 σε 102 δήμους - και σε δυο φάσεις. Την εφαρμογή του ανέλαβαν οι δημοτικές επιχειρήσεις, που κάνουν και τις προσλήψεις προσωπικού.

Μέχρι το 2001 θα χρηματοδοτείται κατά 50% από το υπουργείο Εσωτερικών και κατά 50% από το υπουργείο Υγείας-Πρόνοιας. Μετά το 2001 η χρηματοδότηση του προγράμματος θα περάσει εξ ολοκλήρου στην Αυτοδιοίκηση. Αλλά και στην περίοδο της συγχρηματοδότησης από τα δύο υπουργεία, οι πόροι που διατίθενται αφαιρούνται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους Δήμων και Κοινοτήτων (υπουργείο Εσωτερικών) και την «Επιχορήγηση σε λοιπούς οργανισμούς και σχολές κοινωνικής πρόνοιας» (υπουργείο Υγείας).

Τα προγράμματα στους 102 δήμους της χώρας - σύμφωνα με τους υπολογισμούς των εργαζομένων - δεν προσφέρουν υπηρεσίες σε περισσότερους από 4.500 ηλικιωμένους, καθώς υπολογίζουν ότι κάθε πρόγραμμα υποστηρίζει 40-45 άτομα. Επιπλέον, οι 300 εργαζόμενοι σε αυτό το πρόγραμμα είναι με ημερομηνία λήξης.

Αποκαλυπτικό για τον περιορισμένο χαρακτήρα τέτοιων προγραμμάτων είναι και το πρόγραμμα «Τηλεβοήθεια στο Σπίτι», καθώς η κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Υγείας (ΦΕΚ 1360/8.11.2000) προβλέπει ότι θα εξυπηρετηθούν 1.000 άτομα πανελλαδικά.

Ο υφυπουργός Υγείας, Δ. Θάνος, έδωσε (7.9.2000) το περίγραμμα ενός νέου προγράμματος - παραπλήσιου με το «Βοήθεια στο Σπίτι» - που θα εφαρμοστεί στις Περιφέρειες, στα πλαίσια της κατάρτισης και της απασχόλησης, με την επωνυμία «Πρόγραμμα Κοινωνικής Αλληλεγγύης». Θα έχει διάρκεια τριών χρόνων με συνολικό κόστος 25 δισ. δραχμές και θα καλυφθεί από τις Περιφέρειες.

Αυτοί οι μεγαλόστομοι σχεδιασμοί με τα πενιχρά αποτελέσματα χρησιμεύουν στην κυβέρνηση για βαρύγδουπη προπαγάνδα.

Είναι αποκαλυπτική η πορεία της ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Πρόνοιας, που θεσμοθετήθηκε με το Ν. 2646/1998.

• Στις 27.5.1997 η τότε ηγεσία του υπουργείου Υγείας ανακοίνωσε τη δημιουργία ενός Δικτύου Μονάδων Αμεσης Κοινωνικής Βοήθειας (ΕΚΑΚΒ) - με τον επαναπροσδιορισμό 17 Ιδρυμάτων Πρόνοιας στην Αθήνα και τριών στη Θεσσαλονίκη.
• Στις 16.1.1998 έγινε Υπουργικό Συμβούλιο με θέμα τον τομέα της Πρόνοιας και ο Κ. Σημίτης μεταξύ των άλλων υπογράμμισε: «Χρέος του νέου κοινωνικού κράτους είναι η διαμόρφωση μιας κοινωνίας περισσότερο δίκαιης, περισσότερο συνεκτικής, περισσότερο αλληλέγγυας. Γι' αυτό βασική συνιστώσα του είναι η ύπαρξη ενός αποτελεσματικού κοινωνικού ιστού ασφαλείας, ενός εθνικού συστήματος κοινωνικής φροντίδας».
• Στις 14.1.1999 θεμελιώθηκε στο χώρο του Κέντρου Βρεφών «Η Μητέρα» το Κέντρο Υποδοχής και ο Ξενώνας του Εθνικού Κέντρου Αμεσης Κοινωνικής Βοήθειας (ΕΚΑΚΒ). Εκεί ανακοινώθηκε ότι βρίσκονται στο στάδιο κατασκευής άλλα 16 έργα του ΕΚΑΚΒ σε Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη που θα παραδίδονταν στο τέλος του 1999.

Τελικά έμειναν οι πινακίδες να θυμίζουν τα εγκαίνια...