Με την πρόταση για διμερή διάλογο, που θα έχει ως αντικείμενο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, με καθορισμένο χρονοδιάγραμμα και στην περίπτωση αδυναμίας επίτευξης συμφωνίας, παραπομπή του προβλήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, απάντησε χτες ο πρωθυπουργός, Γ. Παπανδρέου, στις προτάσεις για εφ' όλης της ύλης ελληνοτουρκικό διάλογο, που είχε απευθύνει από τον περασμένο Οκτώβρη ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν.

Η επιστολή του πρωθυπουργού επιδόθηκε στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών από τον Ελληνα πρεσβευτή στην Αγκυρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, στην επιστολή επισημαίνεται η ανάγκη για αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο καθώς και η προώθηση της ελληνοτουρκικής συνεργασίας στο κυνήγι των μεταναστών. Επίσης, διατυπώνεται πρόσκληση στον Ταγίπ Ερντογάν να επισκεφτεί την Αθήνα μέχρι το καλοκαίρι.

Με βερμπαλισμούς σχετικά με την ανάγκη σεβασμού της εδαφικής ακεραιότητας, του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών, τόσο των διμερών όσο και των πολυμερών, η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να κρύψει το γεγονός ότι οι ΝΑΤΟικές διευθετήσεις στην ευρύτερη περιοχή αποτελούν το έδαφος πάνω στο οποίο στέρεα οικοδομούνται και καλύπτονται οι απαιτήσεις της Τουρκίας.

Σύμφωνα με την επιστολή, η διέξοδος βρίσκεται στον ελληνοτουρκικό διάλογο που διεξάγεται μεταξύ εμπειρογνωμόνων των ΥΠΕΞ των δύο χωρών από το 1999. Αυτός ο διάλογος - είχε φτάσει κοντά στην υπογραφή συνυποσχετικού για την παραπομπή του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας πριν τις ελληνικές εκλογές του 2004 - πρέπει, σύμφωνα με την επιστολή Παπανδρέου, να αναζωογονηθεί και να λάβει νέα ώθηση. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός σημειώνει στην επιστολή ότι η διαδικασία αυτή «δεν μπορεί να είναι χωρίς ημερομηνία λήξης».

Σε περίπτωση αδυναμίας επίτευξης συμφωνημένης λύσης, σε προσυμφωνημένο χρόνο που μένει να καθορισθεί, ο Γ. Παπανδρέου προτείνει η Ελλάδα και η Τουρκία να απευθυνθούν από κοινού στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, σύμφωνα με τους σχετικούς κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας.

Αυτό που δε λέει ο Γ. Παπανδρέου είναι ότι η συζήτηση για το συνυποσχετικό παραπομπής του ζητήματος της υφαλοκρηπίδας στη Χάγη προϋποθέτει συζήτηση και για τις «γκρίζες ζώνες» που έχει θέσει η Αγκυρα, επιμένοντας στα νησιά και νησίδες του Αιγαίου με αδιευκρίνιστη, κατά την άποψή της, κυριαρχία. Με άλλα λόγια, ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας συνδέεται άμεσα με την αμοιβαία συμφωνία για τα σύνορα, τα οποία η Τουρκία αμφισβητεί, ενώ η ίδια η Ελλάδα, με τη συμφωνία του Ελσίνκι το 1999, αναγνώριζε συνοριακές διαφορές με τη γείτονα.

Στην επιστολή εκφράζεται η ελληνική ετοιμότητα εξέτασης μέτρων που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση της έντασης. Ο Ελληνας πρωθυπουργός υπογραμμίζει επίσης ότι ο μόνος τρόπος αποτελεσματικής ενίσχυσης της ασφάλειας στο Αιγαίο είναι η αποφυγή των στρατιωτικών δραστηριοτήτων που τροφοδοτούν την ένταση.

Στην επιστολή γίνεται εκτενής αναφορά για τη συνεργασία και την ένταση της καταστολής σε βάρος των μεταναστών, με την εμπλοκή και της ευρωενωσιακής FRONTEX. Ο Γ. Παπανδρέου υπογραμμίζει τη σημασία πλήρους εφαρμογής του υπάρχοντος Ελληνοτουρκικού Πρωτοκόλλου Επανεισδοχής, πέραν της επανεκκίνησης συνομιλιών για τη σύναψη αντίστοιχης συμφωνίας της Τουρκίας με την ΕΕ.

Αφού κάνει αναφορά σε άλλες πτυχές της διμερούς συνεργασίας, όπως η οικονομική και εμπορική συνεργασία και το καθεστώς θεωρήσεων για τους Τούρκους πολίτες, ο Ελληνας πρωθυπουργός χαρακτηρίζει σημαντική την πρόταση του Τούρκου ομολόγου του για τη δημιουργία ενός Υψηλού Επιπέδου Συμβουλίου Συνεργασίας.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Παπανδρέου προτείνει την οργάνωση μιας επίσημης επίσκεψης σε πρωθυπουργικό επίπεδο και προσκαλεί τον Τ. Ερντογάν να επισκεφθεί την Ελλάδα, τονίζοντας ότι τα δύο υπουργεία Εξωτερικών θα πρέπει να καθορίσουν μια κατάλληλη ημερομηνία, πιθανώς πριν το καλοκαίρι.

Στην επιστολή του ο πρωθυπουργός κωδικοποιεί την προεργασία που θα πρέπει να γίνει από τους δύο υπουργούς Εξωτερικών για την κατάλληλη προετοιμασία της εν λόγω επίσκεψης. Αναφέρονται συγκεκριμένα ως τομείς συνεργασίας η ενέργεια, το εμπόριο και οι επενδύσεις, ο πολιτισμός, η μετανάστευση, η πράσινη ενέργεια, το περιβάλλον, η αναδάσωση και η πράσινη ανάπτυξη, οι υποδομές και μεταφορές και η καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.

Σε άλλο σημείο της επιστολής, αναφερόμενος στη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης, ο Γ. Παπανδρέου ισχυρίζεται ότι ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων όλων των Ελλήνων πολιτών, ανεξαρτήτως θρησκείας, πολιτιστικών καταβολών ή εθνοτικής προέλευσης, είναι αποκλειστική ευθύνη της ελληνικής πολιτείας και προσωπική του δέσμευση έναντι κάθε Ελληνα πολίτη. Υπογραμμίζει ακόμα ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο διαπραγμάτευσης, ούτε να αντιμετωπισθούν με όρους αμοιβαιότητας.

Τέλος, για το Κυπριακό ο Γ. Παπανδρέου λέει ότι θέση της κυβέρνησης παραμένει μια λύση ομοσπονδιακού χαρακτήρα, εντός του πλαισίου των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών και συμβατή με το κοινοτικό κεκτημένο.