Eurokinissi

Το παιχνίδι που παίζουν τα μεγάλα κερδοσκοπικά συμφέροντα είναι αισχρό και προκλητικό. Πριν ακόμα καλά καλά εμφανιστούν σημάδια ανόδου στην τιμή του σιταριού οι αλευροβιομήχανοι άρχισαν τις μεθοδεύσεις για να πετύχουν μεγάλη αύξηση στην τιμή του αλευριού. Το ίδιο έργο είχε παιχτεί το 2007 με αφορμή τα διεθνή χρηματιστηριακά παιχνίδια με την τιμή του σιταριού. Τότε η τιμή στο σιτάρι ανέβηκε και αυτόματα ανέβηκε και η τιμή στο αλεύρι και στο ψωμί. Ομως, όταν το 2009 η τιμή στο σιτάρι έπεσε κατά 50%, ούτε η τιμή στο αλεύρι μειώθηκε ούτε στο ψωμί, ούτε στα αρτοσκευάσματα και στα ζυμαρικά.

Οι μεγαλέμποροι και αλευροβιομήχανοι αγόρασαν το μαλακό σιτάρι παραγωγής 2009 με τιμή από 8 μέχρι 12 λεπτά. Την ίδια τιμή έδιναν μέχρι πρότινος για την παραγωγή του 2010. Το προηγούμενο διάστημα οι μεγαλέμποροι και αλευροβιομήχανοι έδειχναν αγοραστική αδιαφορία για λόγους εκβιασμού και κερδοσκοπίας σε βάρος των παραγωγών. Οντως οι τιμές στο σιτάρι, τόσο στο μαλακό όσο και στο σκληρό, άρχισαν να ανεβαίνουν στις διεθνείς αγορές το τελευταίο διάστημα. Για παράδειγμα, στο μαλακό από 12 - 13 λεπτά το κιλό που κυμαινόταν η τιμή τον Ιούνη σε Αγγλία και Γαλλία, πήγε τον Ιούλη στα 15 - 17 λεπτά τον Ιούλη και μέσα στον Αύγουστο στα 18 - 21 λεπτά. Ετσι και στην Ελλάδα τις τελευταίες μέρες άρχισαν να τσιμπάνε λίγο οι τιμές και στις λίγες αγοραπωλησίες που γίνανε η τιμή δεν ξεπέρασε τα 18 λεπτά.

Αυτό, όμως, δε σημαίνει νέα μεγάλη άνοδο της τιμής στο μαλακό σιτάρι. Η τιμή στο μαλακό σιτάρι το 2007 και το 2008 είχε φτάσει τα 30 λεπτά και στο σκληρό σιτάρι τα 40 λεπτά, αλλά η μέση τιμή που πούλησαν οι παραγωγοί και τα δύο αυτά χρόνια ήταν 22 λεπτά. Από την άλλη, το 2005 η μέση τιμή στο μαλακό σιτάρι ήταν 13 λεπτά το κιλό και το 2006 12 λεπτά. Για το 2009 η μέση τιμή εκτιμάται στα 11 λεπτά. Και όπως φαίνεται δεν πρόκειται να ξεπεραστεί η τιμή παραγωγού της περιόδου 2007 και 2008. Αλλά οι αλευροβιομήχανοι θέλουν να πετύχουν και νέες πρόσθετες αυξήσεις στις πρόσθετες αυξήσεις που είχαν βάλει το 2007 και το 2008... Αν τώρα το 2011 η τιμή ξαναπέσει στα 10 λεπτά, δεν τρέχει τίποτα γι' αυτούς. Συνεχίζουν να κερδίζουν ακόμα περισσότερο. Αν βέβαια η τιμή το 2012 ξαναπάει στα 20 λεπτά, θα ξαναζητήσουν νέες αυξήσεις...

Το ζήτημα είναι ότι με την πολιτική της «απελευθέρωσης» ενεργοποιήθηκε ένα άνευ προηγουμένου ληστρικό παιχνίδι από τους «μεγάλους» του κυκλώματος. Ετσι, φτάσαμε ήδη στο σημείο μια φραντζόλα ψωμί, που λέγεται του κιλού, αλλά είναι 700 γραμμάρια, να έχει τιμή 1,60 ευρώ και για να την αγοράσει ένας παραγωγός θα πρέπει να πουλήσει 15 - 16 κιλά μαλακό σιτάρι! Επιπλέον, ενώ τη δεκαετία του '90 η τιμή του ψωμιού σε σχέση με την τιμή του σιταριού ήταν τριπλάσια, πριν την καθιέρωση του ευρώ (2001) ήταν ήδη πενταπλάσια και τώρα είναι υπερδεκαπλάσια! Τη διαφορά την πληρώνουν οι παραγωγοί με τις όλο και πιο συμπιεσμένες τιμές και οι λαϊκές οικογένειες που ακριβοπληρώνουν ένα από τα πλέον στοιχειώδη και απαραίτητα προϊόντα.

Γίνεται φανερό πως η κυριαρχία των επιχειρηματικών ομίλων - μονοπωλίων στο σιτάρι, όπως και στα τρόφιμα, όπως και παντού, λειτουργεί ληστρικά σε βάρος των εργαζομένων, των μικρών και μεσαίων παραγωγών. Τα μονοπώλια και τα διεθνή χρηματιστηριακά κεφάλαια στο χώρο των προϊόντων, αυτοί που στην ουσία δεν έχουν καμιά απολύτως σχέση με την αλυσίδα σιτάρι - αλεύρι - ψωμί, διαμορφώνουν επαχθείς συνθήκες και όρους σε βάρος των εργαζομένων και των παραγωγών. Ενας λόγος που επηρεάζει την ανοδική πορεία των τιμών των τροφίμων είναι το γεγονός ότι τα περισσότερα τρόφιμα (σιτάρι, καλαμπόκι, ρύζι, σόγια) δεν αγοράζονται ως προϊόντα, αλλά ως μετοχές. Αυτό επιτρέπει στα λεγόμενα κερδοσκοπικά κεφάλαια να παίζουν με τις τιμές των τροφίμων, όπως παίζουν με τις τιμές του πετρελαίου, ή τις τιμές των ακινήτων. Πράγμα που συμβαίνει ξανά στο σιτάρι, μετά το «παιχνίδι» που είχε γίνει το 2007.

Να σημειωθεί σχετικά ότι τη βδομάδα που πέρασε έγινε πολύς ντόρος για το αν θα βάλει πλαφόν ή όχι στις εξαγωγές μαλακού σιταριού και κριθαριού η Ουκρανία. Τα τηλεγραφήματα ανέφεραν ότι θα εξαχθούν μόνο 3.500.000 τόνοι μαλακού σιταριού από την Ουκρανία έναντι 9.000.000 περίπου που είναι οι ετήσιες εξαγωγές της. Πληροφορίες ανέφεραν πως αυτή την απόφαση θα έπαιρνε την περασμένη Τετάρτη η κυβέρνηση της Ουκρανίας. Τελικά η σχετική απόφαση παραπέμφθηκε για τις 25 του Αυγούστου...

Ολα αυτά τα κερδοσκοπικά παιχνίδια ο λαός της Ελλάδας τα πληρώνει διπλά, επειδή η χώρα έχει καταντήσει να μην παράγει το σιτάρι για το ψωμί και εισάγει πλέον μεγάλες ποσότητες για να καλυφθούν οι ανάγκες. Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να παράγει ποιοτικό σιτάρι. Ομως, μετά την ένταξη στην ΕΕ (τότε ΕΟΚ) το μαλακό σιτάρι άρχισε να εγκαταλείπεται επειδή δόθηκε ειδική επιδότηση για το σκληρό σιτάρι, που πηγαίνει για σιμιγδάλι και την παραγωγή ζυμαρικών. Ετσι, από 7,5 εκατ. στρέμματα μαλακό σιτάρι το 1981, το 1991 καλλιεργήθηκαν 3 εκατ. στρέμματα και το 2008 και 2009 1,7 εκατ. στρέμματα. Η χώρα από πλεονασματική έγινε ελλειμματική και εισαγωγική. Για παράδειγμα, την εμπορική περίοδο 1991 - 1992 οι εισαγωγές ήταν 229.000 τόνοι, ενώ την περίοδο 2008 - 2009 ήταν 683.000 τόνοι και την περίοδο 2009 - 2010 821.000 τόνοι.

Ολα αυτά τα αρνητικά αποτελέσματα οφείλονται στην Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) της ΕΕ και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Η κατάσταση που διαμόρφωσαν η ΚΑΠ και ο ΠΟΕ είναι σε βάρος και της μικρομεσαίας αγροτιάς και των λαϊκών στρωμάτων. Οι μαζικές εισαγωγές σε τριτοκοσμικές τιμές και η κατάργηση κάθε έννοιας προστασίας των παραγωγών από την ΚΑΠ οδηγούν στη συρρίκνωση και στην εγκατάλειψη της αγροτικής παραγωγής. Για παράδειγμα, και στο σκληρό σιτάρι που το 2004 είχαν καλλιεργηθεί 7,5 εκατ. στρέμματα, το 2009 καλλιεργήθηκαν 5,2 εκατ. στρέμματα, ως αποτέλεσμα της αποδέσμευσης της επιδότησης και της κατάργησης του ειδικού πριμ, που επέβαλε η νέα ΚΑΠ. Και η τιμή παραγωγού είχε την ίδια μαύρη τύχη που είχε και η τιμή παραγωγού στο μαλακό σιτάρι. Παράλληλα, η ίδια η νέα ΚΑΠ οδηγεί με το «έτσι θέλω» την τιμή παραγωγού σε εξευτελιστικά επίπεδα. Το 2006 πήρε απόφαση να είναι η τιμή παρέμβασης στα δημητριακά 10 λεπτά το κιλό. Και έτσι στρώθηκε το χαλί στην «ελεύθερη αγορά» να ποδοπατήσει τους παραγωγούς. Πάντως, και στα 20 λεπτά να διαμορφωθεί η τιμή οι μικροί και μεσαίοι παραγωγοί «δε βγαίνουν», αφού το κόστος παραγωγής έχει φτάσει στα ύψη και έτσι θα εξαναγκαστούν να βγουν μαζικά εκτός παραγωγής.

Η ανάπτυξη της αγροτικής παραγωγής σε όφελος των αγροτών και του λαού είναι κάτι που δεν εντάσσεται στην πολιτική της ΕΕ και των κομμάτων του ευρωμονόδρομου. Για παράδειγμα, έκθεση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων του 2007 για τις προοπτικές στον τομέα των σιτηρών προτρέπει τους σιτοπαραγωγούς να εγκαταλείψουν τη σιτοκαλλιέργεια και να στραφούν σε ενεργειακά φυτά, σε αρωματικά φυτά και καστανιές...

Οσο εφαρμόζεται η πολιτική της ΕΕ και των κομμάτων του ευρωμονόδρομου δε φαίνεται φως στον ορίζοντα. Η αγροτιά και η εργατιά και όλα τα λαϊκά στρώματα θα βρίσκονται στους άγρια εκμεταλλευόμενους όσο ακολουθείται αυτή η αντιλαϊκή - αντιαγροτική πολιτική και η περίπτωση της άγριας κερδοσκοπίας που γίνεται στον τομέα σιτάρι - αλεύρι - ψωμί το δείχνει ξεκάθαρα.