Κυριακή 21 Γενάρη 2001
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 7
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΙΚΙΛΗΣ ΥΛΗΣ - ΕΠΙΣΤΗΜΗ
ΑΠΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΕΝΟ ΟΥΡΑΝΙΟ
Τι είναι και πώς σκοτώνει

Το βλήμα απεμπλουτισμένου ουρανίου της φωτογραφίας εκτοξεύτηκε από άρμα μάχης και φωτογραφήθηκε τη στιγμή που ο μανδύας από αλουμίνιο αποκολλάται από τον μυτερό πυρήνα DU
Το βλήμα απεμπλουτισμένου ουρανίου της φωτογραφίας εκτοξεύτηκε από άρμα μάχης και φωτογραφήθηκε τη στιγμή που ο μανδύας από αλουμίνιο αποκολλάται από τον μυτερό πυρήνα DU
Το ουράνιο είναι το φυσικό (μη τεχνητό) στοιχείο με τη μεγαλύτερη πυκνότητα (εξάγεται από το ορυκτό πισουρανίτης) και αποτελείται κυρίως από δύο ισότοπα (άτομα με ίδιο αριθμό πρωτονίων, αλλά διαφορετικό αριθμό νετρονίων): το ουράνιο-238 (U-238) και το ουράνιο-235 (U-235). Τα δύο ισότοπα βρίσκονται στη φύση σε αναλογία 99,274% για το U-238 και 0,720% για το U-235.

Σχάσιμο είναι μόνο το U-235, γι' αυτό τόσο για στρατιωτικές όσο και για ειρηνικές χρήσεις το ουράνιο πρέπει να εμπλουτιστεί σε U-235. Ο εμπλουτισμός γίνεται συνήθως με τη μέθοδο της διαπήδησης και αφού μετατραπεί πρώτα όλη η ποσότητα ουρανίου σε φθοριούχο ουράνιο (UF6). Με τον εμπλουτισμό το ποσοστό του U-235 ανεβαίνει στο 3,2 - 3,6% όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί σαν καύσιμο πυρηνικού αντιδραστήρα και στο 90% και πλέον όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για πυρηνικά όπλα. Σαν παραπροϊόν παράγεται το λεγόμενο απεμπλουτισμένο ουράνιο (DU) που περιέχει γύρω στο 0,3% U-235, ενώ το υπόλοιπο είναι U-238. Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ χρησιμοποιούν απεμπλουτισμένο ουράνιο με συγκέντρωση 0,2% σε U-235 για την κατασκευή οβίδων και βλημάτων μεγάλης διατρητικής ικανότητας. Η μεγαλύτερη ποσότητα απεμπλουτισμένου ουρανίου φυλάσσεται σαν αέριο UF6 σε ειδικά βαρέλια υπό πίεση.

Βαρέλια εξαφθοριούχου απεμπλουτισμένου ουρανίου (UF6) σαπίζουν στις υπαίθριες αποθήκες κάπου στις ΗΠΑ
Βαρέλια εξαφθοριούχου απεμπλουτισμένου ουρανίου (UF6) σαπίζουν στις υπαίθριες αποθήκες κάπου στις ΗΠΑ
Αλλες χρήσεις του απεμπλουτισμένου ουρανίου είναι σαν αντίβαρο στα φτερά μεγάλων αεροπλάνων (γιατί προσφέρει το απαραίτητο βάρος σε μικρό όγκο λόγω της μεγάλης πυκνότητάς του), για την κατασκευή θωράκων αρμάτων μάχης, ώστε να αντέχουν σε βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου και για την κατασκευή θωράκων προστασίας από τη ραδιενέργεια (εννοείται υλικών που εκπέμπουν περισσότερη ραδιενέργεια απ' ό,τι το ίδιο το DU). Για καθεμιά από τις χρήσεις αυτές θα μπορούσαν να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις, π.χ. χρήση βολφραμίου που είναι επίσης πολύ πυκνό και σκληρό μέταλλο, αλλά τα αποθέματα πολλών εκατοντάδων χιλιάδων τόννων DU που υπάρχουν στις ΗΠΑ προσφέρονται σαν πιο φτηνή λύση. Εκτός αυτού λύνεται και το πρόβλημα διάθεσης του DU, αφού μέσω κυρίως των οπλικών συστημάτων οι ΗΠΑ το διασκορπίζουν σε όλο τον κόσμο.

Το απεμπλουτισμένο ουράνιο σκοτώνει με δύο τρόπους: με τη ραδιενέργεια που ακτινοβολεί και με τη χημική τοξικότητά του σαν ένα από τα βαρέα μέταλλα.

Το ουράνιο συγκρατείται κυρίως από τα νεφρά και τα κόκαλα, αλλά και από τους πνεύμονες, όταν γίνει εισπνοή αδιάλυτων ενώσεων του ουρανίου. Τα νεφρά, μεταξύ άλλων ρυθμίζουν την οξύτητα - αλκαλικότητα του αίματος. Η διαταραχή αυτής της ισορροπίας προς την οξύτητα έχει σαν συμπτώματα την κατάθλιψη, την έλλειψη προσανατολισμού, την κόπωση και προς την αλκαλικότητα την υπερευαισθησία του νευρικού συστήματος, σπασμούς των μυών και νευρικότητα, συμπτώματα ανάμεσα στα 10 που εμφανίζουν συχνότερα οι βετεράνοι που πάσχουν από το σύνδρομο του Κόλπου. Το ουράνιο συγκεντρώνεται επίσης σε ιστούς όπως η μήτρα και ο πλακούντας, μπορεί να περάσει και στο έμβρυο, ενώ διαπερνά και το φράγμα αίματος - εγκεφάλου. Εξαιρετικά τοξικό είναι και το υδροφθόριο που παράγεται όταν το εξαφθοριούχο απεμπλουτισμένο ουράνιο διαφύγει από τα σημεία αποθήκευσής του και αντιδράσει χημικά με την υγρασία της ατμόσφαιρας.

Σχηματικό διάγραμμα τυπικού βλήματος απεμπλουτισμένου ουρανίου
Σχηματικό διάγραμμα τυπικού βλήματος απεμπλουτισμένου ουρανίου
Για τις ραδιολογικές επιπτώσεις της στρατιωτικής χρήσης του απεμπλουτισμένου ουρανίου είναι χαρακτηριστικό ότι έχουν σαν αποτέλεσμα να ξεπερνιούνται τα ίδια τα όρια έκθεσης σε ακτινοβολία που ισχύουν στις ΗΠΑ, κατά 100.000 φορές όσον αφορά τις ραδιενεργείς πηγές στον αέρα και κατά 1.000 φορές όσον αφορά την παραμένουσα ραδιενεργό ρύπανση. Η ραδιενέργεια από το απεμπλουτισμένο ουράνιο προστίθεται στη φυσική ραδιενέργεια του περιβάλλοντος και αυξάνει τις πιθανότητες καρκίνου στον πληθυσμό. Η συσχέτιση ραδιενεργού υπόβαθρου και καρκίνων είναι εδώ και δεκαετίες αποδεδειγμένη.

Ο χρόνος ημιζωής των 4,5 δισεκατομμυρίων ετών του U-238 κάνει τη χρήση του ένα ειδεχθές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και γενικότερα κατά της ζωής στον πλανήτη μας. Πρακτικά ποτέ πια δε θα επανέλθει η ραδιενέργεια στις περιοχές αυτές στα φυσιολογικά επίπεδα. Η πατρίδα των Κοσσοβάρων, Αλβανόφωνων και Σέρβων, δε θα είναι ποτέ πια ασφαλής για τους όποιους κατοίκους της. Κι οι Ιρακινοί, ακόμα και χωρίς τον Σαντάμ, θα συνεχίσουν να πεθαίνουν κατά χιλιάδες από τον καρκίνο.


Το μαύρο άστρο υποδεικνύει τα μονοπάτια καταστροφής των γειτονικών κυττάρων, που προκάλεσε μέσα σε 48 ώρες ένα και μόνο σωματίδιο πλουτωνίου, που είχε προσκολληθεί στον πνεύμονα ενός πειραματόζωου. Αν κάποιο από τα κύτταρα δεν καταστραφεί, αλλά το DNA του πάθει κάποια συγκεκριμένη ζημιά, το κύτταρο μετατρέπεται σε καρκινικό, οδηγώντας σχεδόν πάντα στο θάνατο
Το μαύρο άστρο υποδεικνύει τα μονοπάτια καταστροφής των γειτονικών κυττάρων, που προκάλεσε μέσα σε 48 ώρες ένα και μόνο σωματίδιο πλουτωνίου, που είχε προσκολληθεί στον πνεύμονα ενός πειραματόζωου. Αν κάποιο από τα κύτταρα δεν καταστραφεί, αλλά το DNA του πάθει κάποια συγκεκριμένη ζημιά, το κύτταρο μετατρέπεται σε καρκινικό, οδηγώντας σχεδόν πάντα στο θάνατο

Επιμέλεια:
Σταύρος ΞΕΝΙΚΟΥΔΑΚΗΣ
Πηγή: Review of Radioactivity, Military Use and Health Effects of Depleted Uranium, S. Zajic, July 1999


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ