Οι πρώτες δομές επανένταξης ήταν οι ξενώνες στην αρχή και στη συνέχεια δωμάτια, όπου έμεναν μόνοι τους οι αποασυλοποιημένοι.

Ξενώνες αναπτύσσονται στα πλαίσια του προγράμματος «Ψυχαργώ». Σε ορισμένες περιπτώσεις δημιουργούνται αντιδράσεις απ' τους κατοίκους των περιοχών, όπου γίνονται οι ξενώνες. Ετσι, λοιπόν, πριν 15 μέρες στον Κορυδαλλό την ώρα που θα γίνονταν τα εγκαίνια του ξενώνα «Νίκη» -ανήκει στο Δρομοκαΐτειο- περίπου εκατό κάτοικοι μαζί με το δήμαρχο είχαν αναρτήσει πανό που έγραφε: «Ο Κορυδαλλός δεν είναι γκέτο», εμπόδισαν την πραγματοποίηση των εγκαινίων. Αιτία, όπως δήλωσε ο δήμαρχος Στ. Χρήστου, «επειδή κανείς δεν τους ενημέρωσε, αλλά και επειδή είναι ο τέταρτος που λειτουργεί στον Κορυδαλλό, που είναι ήδη επιβαρυμένος από τη λειτουργία των φυλακών και του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου. Τον πρώτο ξενώνα τον αγκαλιάσαμε και προσλάβαμε και δύο ασθενείς στη δημοτική επιχείρηση πολιτισμού και ανάπτυξης. Δεν μπορούμε, όμως, να δεχτούμε αυτή την υποβάθμιση της περιοχής μας. Ας πάνε και σε γειτονικούς δήμους».

Για το ίδιο θέμα ο Παναγιώτης Βαρυτιμιάδης, ψυχολόγος και συντονιστής των ξενώνων του «Δρομοκαΐτειου» επισήμανε τα εξής: «Κατ' αρχήν πολλοί γείτονες αγκάλιασαν τον ξενώνα. Οσοι αντέδρασαν υποκινήθηκαν από τη Δημοτική Αρχή και από το φόβο υποβάθμισης των οικοπέδων της περιοχής. Οσον αφορά την επικινδυνότητα των ενοίκων του ξενώνα αυτή είναι μικρότερη του μέσου πολίτη στο γενικό πληθυσμό. Οι άνθρωποι αυτοί έχουν θεραπευτεί και στον ξενώνα ζουν με παρακολούθηση σε 24ωρη βάση».

Επίσης η Βαλαντίνα Αγτζίδου, νοσηλεύτρια, τομεάρχης και μέλος της ομάδας που παρακολουθεί το έργο στους ξενώνες του ψυχιατρείου υπογράμμισε: «Στα πέντε χρόνια που ασθενείς ζουν έξω από το ψυχιατρείο δεν έχει σημειωθεί το παραμικρό παράπτωμα. Αντίθετα, έχουμε φαινόμενα να τους κοροϊδεύουν, να τους εκμεταλλεύονται, να τους κλέβουν τις συντάξεις. Οι άνθρωποι αυτοί είναι που πέφτουν θύματα όταν βγαίνουν έξω»..

Οι ένοικοι στους ξενώνες ζουν σε πολύ καλύτερες και ανθρώπινες συνθήκες, παρότι η επιλογή των χώρων έγινε κάτω από το άγχος του να μη χαθούν τα κοινοτικά κονδύλια. Αυτό είναι και το μέγα μειονέκτημα, καθώς όταν εξαντλούνται τα κονδύλια το προσωπικό μένει μετέωρο, όπως έγινε τώρα και χρειάστηκε εμβόλιμη τροπολογία στο νομοσχέδιο για την υγεία, για να συνεχίσουν οι εργαζόμενοι.

Οι χώροι των ξενώνων είναι άνετοι, καθαροί και καμιά σχέση δεν έχουν με τα ψυχιατρεία της χώρας. Το επιστημονικό, νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό δίνουν καθημερινά τον καλύτερο εαυτό τους, προκειμένου οι ένοικοι στα τρία χρόνια που θεωρητικά προβλέπεται να μείνουν στον ξενώνα, να πάρουν όλα τα εφόδια, για να μεταπηδήσουν σε ένα προστατευόμενο διαμέρισμα και να ζήσουν ακόμη πιο αυτόνομα μέσα στην κοινωνία. Για παράδειγμα οι ένοικοι των ξενώνων του «Δρομοκαΐτειου» έχουν την ευκαιρία να κάνουν εργοθεραπεία εργαστήρια υφαντικής, ξυλουργικής, ωδικών πτηνών κλπ. που λειτουργούν μέσα στο νοσοκομείο.

Η πρώτη αυτή φάση της οργάνωσης και λειτουργίας των ξενώνων θα έπρεπε, βέβαια, να είχε ολοκληρωθεί μέχρι το 2000. Κάποια ψυχιατρεία όμως ακόμη δεν έχουν ξεκινήσει και γι' αυτό πήρε άτυπη παράταση μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2001. Ετσι μόνο στο «Δρομοκαΐτειο» που έχει ήδη βγάλει 100 ανθρώπους, στεγάζει αυτή τη στιγμή 700 ανθρώπους η πλειοψηφία των οποίων μένει εκεί, αν και έχει θεραπευτεί επειδή δεν έχει πού αλλού να πάει. Τα πράγματα όμως είναι χειρότερα στο «Δαφνί».

Ο σεισμός της 9ης Σεπτέβρη του 1999, γκρέμισε ένα μεγάλο μέρος των κτιρίων στο «Δαφνί» και οδήγησε πολλούς έγκλειστους σε ξενοδοχεία όπως το «Κρυστάλ», το «Ριβολί» στο κέντρο της Αθήνας, στο Πικέρμι και αλλού. Οι συνθήκες διαβίωσης στα ξενοδοχεία της Αθήνας είναι βέβαια καλύτερες από ό,τι στο νοσοκομείο.

Ωστόσο, όμως, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την κοινωνική τους επανένταξη, αφού δεν τους δίνονται οι δυνατότητες κοινωνικοποίησης. Στο Πικέρμι, αν και οι χώροι είναι καλύτεροι και η διαβίωση πολύ πιο άνετη, οι ασθενείς είναι αποκομμένοι κυριολεκτικά από την κοινωνία, ενώ η πρόσβαση είναι πολύ δύσκολη και για τους συγγενείς που θέλουν να τους επισκεφτούν. Η Πολιτεία μετά το σεισμό είχε υποσχεθεί πως η παραμονή τους στα ξενοδοχεία θα ήταν πρόσκαιρη και πως γρήγορα θα πάνε σε ξενώνες. Πέρασε όμως ενάμιση χρόνος και ακόμη παραμένουν διάσπαρτοι.