9 Αυγούστου 1944: Η μέρα που ήρθε η σειρά του Νέου Κόσμου να δοκιμάσει τη ναζιστική θηριωδία και έμεινε γνωστή ως μέρα του Μπλόκου του Δουργουτίου. Οι αγωνιστές του Μπλόκου, όπως και όλη η ηρωική πάλη του λαού μας την περίοδο της Κατοχής και της Αντίστασης, μέσα από το ΕΑΜ, τον ΕΛΑΣ, την ΕΠΟΝ, τις άλλες αντιστασιακές οργανώσεις, με εμπροσθοφυλακή το ΚΚΕ, τιμήθηκαν στο Νέο Κόσμο την περασμένη Κυριακή, στην εκδήλωση των Κομματικών Οργανώσεων του ΚΚΕ στο 2ο Διαμέρισμα Αθήνας και της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ.

Ολη αυτή η ηρωική πορεία, από το ιστορικό ανοιχτό γράμμα του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη, προς το λαό και τη συγκρότηση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ μέχρι την Απελευθέρωση της Αθήνας, ζωντάνεψαν στην αφήγηση του συγκλονιστικού χρονικού που συνοδεύτηκε με αντάρτικα τραγούδια.

Ξεχωριστή στιγμή της εκδήλωσης ήταν όταν δύο μαθήτριες παρουσίασαν την εργασία που πήρε το 1ο βραβείο στα πλαίσια Μαθητικού Διαγωνισμού της ΚΝΕ μεταξύ σχολείων της Αττικής και είχε ως θέμα «Ν. Κόσμος, ο τόπος μου χτες και σήμερα».

Στην εκδήλωση μίλησε ο Θέμης Γκιώνης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Γιάννης Ζαγγανάς, μέλος του ΔΣ της ΠΕΑΕΑ - ΔΣΕ. Ο Θ. Γκιώνης σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως το Κόμμα σε λίγο καιρό κλείνει 97 χρόνια, με σταθερή προσήλωση στο στόχο του, την οργάνωση της εργατικής τάξης στην πάλη της για την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, για το σοσιαλισμό - κομμουνισμό. «Σε όλη αυτήν την πορεία, συναντάμε μεγάλα γεγονότα που έβαλαν τη σφραγίδα τους στην πρόοδο της ανθρωπότητας, που έφεραν μεγάλες ανατροπές και κατακτήσεις. Γεγονότα που καθορίζουν και οδηγούν τις εξελίξεις, που αναδεικνύουν υψηλές αξίες, ιδανικά, μεγάλους σκοπούς, μεγάλα έργα και πράξεις απλών ανθρώπων που γράφτηκαν στις σελίδες της Ιστορίας με ανεξίτηλα γράμματα. Γεγονότα που εμπνέουν, παραδειγματίζουν, που αποτελούν κίνητρο για τις νέες γενιές, για νέα και πιο μεγάλα έργα, για τη δικαίωση και ολοκλήρωση του αγώνα, των θυσιών, την προσφορά των προηγούμενων γενιών».

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με κατάθεση στεφάνων.

Από το χρονικό που αναγνώστηκε στην εκδήλωση, το σχετικό με το Μπλόκο απόσπασμα έλεγε:

«Δεκάδες είναι οι μάχες του ΕΛΑΣ ενάντια στους κατακτητές και τους ταγματασφαλίτες σε όλες τις γειτονιές της Ανατολικής Αθήνας. Ο Αύγουστος του 1944 είναι ο ματωμένος μήνας για τις συνοικίες της Αθήνας και του Πειραιά. Στις 9 Αυγούστου του 1944, το γερμανικό επιτελείο της Αθήνας αποφάσισε να χτυπήσει τα ξημερώματα τον προωθημένο θύλακα της αντίστασης, της κόκκινης γραμμής: Του 1ου Τάγματος του 2ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, δηλαδή το συνοικισμό Δουργούτι, το Κατσιπόδι και μέρος του Ν. Κόσμου.

Από νωρίς το πρωί, ένα τάγμα 400 Γερμανών των SS, με 20 θωρακισμένα, απέκοψε το Κατσιπόδι και το Ν. Κόσμο από την υπόλοιπη αμυντική διάταξη του 2ου Συντάγματος στην περιοχή Αγ. Γιάννη - Κατσιπόδι - Α' Νεκροταφείο. Αλλοι 400 Ιταλοί φασίστες πήραν θέση από την πλευρά της Ν. Σμύρνης και τέλος ένα μεικτό τάγμα από 400 γερμανοτσολιάδες - "μπουραντάδες" και χωροφύλακες και δεκαπέντε μασκοφόρους ανέλαβαν την εκτέλεση του αιματηρού οργίου στις ανωτέρω συνοικίες. Επικεφαλής τους ο Πλυτζανόπουλος, ο Μπουραντάς και ο Γκίνος.

Με τηλεβόες καλούσαν όλους τους άντρες από 16 ως 60 ετών να συγκεντρωθούν στην πλατεία του Φάρου, στην ΕΘΕΛ και στην Αρμένικη Εκκλησία Αγ. Γρηγόριος. Μέσα στο μπλόκο εγκλωβίστηκε το μισό τάγμα του Λευτέρη Γ. Κυριακίδη με ένα λόχο του Βύρωνα, ύστερα από μία ώρα άμυνας. Στο Φάρο, ο ανθυπασπιστής των γερμανοτσολιάδων, Γιώργος Ζαχαρόπουλος, εκτέλεσε 34 μαχητές του Λόχου Βύρωνα και άλλα 80 στελέχη των πολιτικών οργανώσεων. Στο εργοστάσιο της ΕΘΕΛ, εκτέλεσαν 20 μαχητές του 1ου Τάγματος και 60 αγωνιστές ακόμα.

Μετά το μεσημέρι και ύστερα από συστηματικό πλιάτσικο, οι γερμανοτσολιάδες ρίξανε βενζίνη και έκαψαν ολόκληρο το συνοικισμό του Δουργουτίου, παράγκες και βιος χιλιάδων ανθρώπων, ακόμα και γυναικόπαιδα και άρρωστοι γέροι έγιναν παρανάλωμα του πυρός των αδίστακτων δολοφόνων.

Το 2ο Τάγμα, με επικεφαλής τον καπετάνιο του Συντάγματος Λάμπρο, επενέβη από το Κατσιπόδι. Το δε 3ο Τάγμα, με επικεφαλής το δεύτερο καπετάνιο του Συντάγματος Γιάννη, επετέθη από τη Γούβα για να διασπάσουν τον κλοιό του μπλόκου, χωρίς θετικό αποτέλεσμα. Σε κάθε έφοδο απαντούσαν οι Γερμανοί με χαλάζι από σφαίρες, όλμους και πυροβολισμούς από τα θωρακισμένα. Για πρώτη φορά, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ είχαν πολιορκήσει τον εχθρό και σχημάτισαν αντιμπλόκ. Το απόγευμα, οι εχθροί υποχώρησαν προς τη Λ. Συγγρού, παίρνοντας μαζί τους 2.500 ομήρους. Μπροστά στο ΦΙΞ επίλεκτες δυνάμεις του 2ου Τάγματος Καλλιθέας επιτέθηκαν ανάμεσα στους οπισθοφύλακες των Γερμανών και εξόντωσαν ένα Γερμανό ανθυπολοχαγό και 30 Γερμανούς και γερμανοτσολιάδες. Λευτερώθηκαν 500 όμηροι.

Ξέσπασαν δυναμικά συλλαλητήρια στις πλατείες όλων των ανατολικών και νότιων συνοικιών της Αθήνας. Επίμονα, μεγάλες μάζες πατριωτών ζητούσαν όπλα να πολεμήσουν με τον ΕΛΑΣ. Αυτή τη μέρα δημιουργήθηκε από τους εθελοντές και ο Λόχος Μηχανικού του 3ου Τάγματος, μέσα σε μία μόνο ώρα και πήρε αμέσως μέρος στη μάχη, κατασκευάζοντας οδοφράγματα στην πρώτη γραμμή του πυρός, στη Γούβα, για να εμποδίσουν την κίνηση των γερμανικών θωρακισμένων».