Το ζήτημα της «τραπεζικής ένωσης» και το σχέδιο δράσης της Κομισιόν για την «Ενωση Κεφαλαιαγορών» συζητήθηκαν στο πλαίσιο της χτεσινής συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (συμβούλιο ΕΚΟΦΙΝ) στις Βρυξέλλες. Πρόκειται για κομβικά ζητήματα του ευρωενωσιακού κεφαλαίου και των μονοπωλίων, που αφορούν στις συνολικότερες διεργασίες για το μέλλον της Ευρωζώνης και της ΕΕ, για την «εμβάθυνση της ΟΝΕ», με βασικό πυλώνα τη διαμόρφωση της νέας «Λευκής Βίβλου» της λυκοσυμμαχίας, η οποία, σύμφωνα με τον προγραμματισμό, θα ανακοινωθεί την άνοιξη του 2017.

Σε ό,τι αφορά την «τραπεζική ένωση», η χτεσινή συνεδρίαση του ΕΚΟΦΙΝ επικεντρώθηκε στη σύσταση και λειτουργία, από το Γενάρη του 2016, του «ενιαίου ταμείου εξυγίανσης» (SRF) των τραπεζών της ΕΕ. Προβλέπεται η σταδιακή ανάπτυξή του σε διάστημα 7 ετών. Τα συνολικά κεφάλαια προδιαγράφονται να φτάσουν στα 55 δισ. ευρώ, ενώ θα εισφερθούν τμηματικά (μέχρι το 2022) από τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Την ίδια ώρα, γύρω από τη χρηματοδότηση του ταμείου εκδηλώνονται αντιθέσεις ανάμεσα στις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, για λογαριασμό βέβαια και των τραπεζικών ομίλων του ζωτικού χώρου τους, οι οποίοι καλούνται να συμβάλουν στο «κοινό ταμείο» διάσωσης των τραπεζών, ανάλογα με το μέγεθος του ενεργητικού τους και με άλλα κριτήρια. Σε αυτό το πλαίσιο, το «ενιαίο ταμείο», τουλάχιστον στην πρώτη περίοδο της λειτουργίας του, δε θα είναι σε θέση να καλύψει το κόστος της διάσωσης σε περίπτωση σημαντικού «προβλήματος» σε κάποια από τις τράπεζες της Ευρωζώνης.

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του αντιπροέδρου της Κομισιόν, Β. Ντομπρόβσκις, ο οποίος προσερχόμενος στη χτεσινή συνεδρίαση σημείωσε ότι «η χρηματοδότηση - γέφυρα για το ενιαίο ταμείο εξυγίανσης είναι ένα από τα θέματα στα οποία πρέπει να σημειώσουμε πρόοδο». Πρόσθεσε ότι το ταμείο «χρειάζεται να αρχίσει να λειτουργεί σε ένα αξιόπιστο πλαίσιο, προκειμένου να μην υπάρχει κανένα ζήτημα για τη χρηματοδοτική δυνατότητά του».

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής του Γιούρογκρουπ, Γ. Ντάισελμπλουμ, εξέφρασε την ελπίδα για την επίτευξη ενός συμβιβασμού.

Να σημειωθεί ότι Κομισιόν και Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επιδιώκουν τη «χρηματοδότηση - γέφυρα» μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Από την πλευρά της, η γερμανική κυβέρνηση αντιτίθεται σε αυτό, υποστηρίζοντας ότι η συνθήκη που διέπει τον ESM αφορά μόνο τη χρηματοδότηση κρατών, όπως δηλαδή συμβαίνει στην περίπτωση του ελληνικού κράτους. Είναι φανερό ότι η ενδοαστική διαπάλη και οι ανταγωνισμοί αφορούν στο ζήτημα του επιμερισμού χασούρας και τους κινδύνους από τυχόν κραδασμούς και «κανόνια» στις τράπεζες της Ευρωζώνης.

Σύμφωνα με αξιωματούχο της Ευρωζώνης, ο «συμβιβασμός» ενδέχεται να επιτευχθεί στις «πιστωτικές γραμμές» που θα χορηγήσουν τα κράτη της Ευρωζώνης προς το λεγόμενο «ενιαίο ταμείο» διάσωσης των τραπεζών. Στη συνέχεια, ενδεχομένως από το β' εξάμηνο του 2016, θα αναλάβει δράση ο ESM, αφού βέβαια επιτευχθεί συμφωνία για την αλλαγή της συνθήκης που τον διέπει. Σε κάθε περίπτωση, τα σπασμένα, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, φορτώνονται στους κρατικούς προϋπολογισμούς και βέβαια στις πλάτες των λαών.

Σε αυτό το πλαίσιο, τα κράτη - μέλη συμφώνησαν πως το εν λόγω ταμείο θα χρηματοδοτηθεί αρχικά από εθνικές πιστωτικές γραμμές, ενώ οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη «χρηματοδότηση - γέφυρα» αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι την επόμενη συνεδρίαση.

Παράλληλα με την ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, αναφέρεται ότι «αποτελεί μείζονα προτεραιότητα ηΕνωση Κεφαλαιαγορών». Αυτή, με τη σειρά της, πρόκειται να μεταβάλει τους όρους χρηματοδότησης και άντλησης κεφαλαίων ανάμεσα στους επιχειρηματικούς ομίλους της ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση, η διαμόρφωση της «Ενωσης Κεφαλαιαγορών» φαίνεται να πηγαίνει σε επόμενη φάση, καθώς προϋποθέτει τη διαμόρφωση ολοκληρωμένης «τραπεζικής ένωσης».

Η Κομισιόν παρουσίασε, επίσης, τη γνωμοδότησή της για την «προσφυγική κρίση», αναφέροντας ότι αποτελεί «εξαιρετική περίσταση» και ως εκ τούτου πρέπει να ληφθούν υπόψη οι επιπτώσεις στην οικονομία των κρατών - μελών στην εξέταση των προσχεδίων των κρατικών προϋπολογισμών.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν θα συμπεριλάβει στις γνωμοδοτήσεις της για τη συμμόρφωση των κρατών - μελών με το Σύμφωνο Σταθερότητας τις πραγματικές δαπάνες για την αντιμετώπιση του Προσφυγικού το 2015 και το 2016, με μέτρο σύγκρισης τους προϋπολογισμούς του 2014. Ο Β. Ντομπρόβσκις ανέφερε ότι θα εξεταστεί η κάθε περίπτωση ξεχωριστά, μετά από αίτημα του ενδιαφερόμενου κράτους και εφόσον διαπιστωθεί ότι υπάρχει αύξηση των δαπανών που συνδέεται με το Προσφυγικό, θα ισχύσει η πρόβλεψη για ευελιξία του Συμφώνου Σταθερότητας«λόγω ασυνήθιστων γεγονότων εκτός του ελέγχου του συγκεκριμένου κράτους - μέλους».