Εκτός ελέγχου τείνει να βγει η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, μετά από την κατακόρυφη κλιμάκωση των βιαιοτήτων που σημάδεψαν τις εξελίξεις τις τελευταίες ημέρες. Παρά τις αλλεπάλληλες δεσμεύσεις, εκατέρωθεν, για προσπάθεια τήρησης της εκεχειρίας, τα γεγονότα μοιάζουν να καθιστούν σχεδόν αδύνατη την αντιστροφή της πορείας της περιοχής προς μια νέα επικίνδυνη, και αδιευκρίνιστων συνεπειών, κλιμάκωση.

Αν όχι «νεκρή», τουλάχιστον πρακτικά εκτός εφαρμογής, έχει τεθεί η εκεχειρία, που πέτυχε, πριν από περίπου ένα μήνα, ο διευθυντής της CIA Τζορτζ Τένετ, αυτά τα τελευταία 24ωρα. Ο ισραηλινός στρατός έχει προχωρήσει σε μια, άνευ προηγουμένου από το 1993 και μετά, συγκέντρωση δυνάμεων στην περίμετρο όλων των παλαιστινιακών πόλεων στη Δυτική Οχθη, όπου έχουν ακροβολιστεί δεκάδες άρματα μάχης και ερπυστριοφόρα οχήματα μεταφοράς προσωπικού, ενώ εκατοντάδες Ισραηλινοί στρατιώτες μεταφέρθηκαν από άλλες μονάδες στις νέες αυτές θέσεις.

Παρά τις διαβεβαιώσεις Ισραηλινών αξιωματούχων ότι η κίνηση αυτή έχει μόνο «προειδοποιητικό χαρακτήρα και στοχεύει στο να καταστήσει σαφές στην παλαιστινιακή ηγεσία την αναγκαιότητα άμεσης καταστολής κάθε τρομοκρατικής δράσης», η φημολογία ότι η ισραηλινή ηγεσία έχει, ήδη, εκπονήσει ένα ευρύ στρατιωτικό σχέδιο ανακατάληψης των παλαιστινιακών εδαφών ενισχύεται ώρα με την ώρα. Η επιδρομή ισραηλινών ελικοπτέρων στη Βηθλεέμ, την Τρίτη, και προφανώς στη Χεβρώνα, την Παρασκευή το βράδυ, οι αλλεπάλληλες εισβολές, έστω και σύντομες, των ισραηλινών στρατευμάτων στα αυτόνομα παλαιστινιακά εδάφη, αλλά και η επιμονή της ισραηλινής ηγεσίας να χαρακτηρίζει κάθε στρατιωτική της κίνηση ως «αναμενόμενη και δικαιολογημένη αυτοάμυνα» έχουν οδηγήσει πολλούς αναλυτές στο συμπέρασμα ότι, όντως, υπάρχει κάποιο ευρύ στρατιωτικό σχέδιο της ισραηλινής ηγεσίας, το οποίο όμως δεν πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή μέσα από κάποια μαζική εντυπωσιακή επιδρομή, αλλά με μικρά συντονισμένα βήματα, έτσι ώστε να μην προκληθεί μεγάλη αντίδραση της διεθνούς κοινής γνώμης.

Την αίσθηση ότι η πορεία κλιμάκωσης είναι μη αναστρέψιμη τροφοδοτεί, με τον ισχυρότερο τρόπο, η συνεχιζόμενη αδιαλλαξία της ισραηλινής ηγεσίας. Η ισραηλινή κυβέρνηση απέρριψε κατηγορηματικά, για άλλη μια φορά, την προοπτική ανάπτυξης διεθνούς δύναμης παρατηρητών, παρά το γεγονός ότι η πρόταση εκπονήθηκε από τους υπουργούς Εξωτερικών του «G7» με τη συναίνεση και της Ουάσιγκτον, η οποία, όμως, φρόντισε να διασφαλίσει ότι η υλοποίησή της προϋποθέτει τη συμφωνία και των δύο πλευρών. Παρά το γεγονός ότι η απόφαση των υπουργών Εξωτερικών του «G7» ερμηνεύτηκε από πολλούς ως άσκηση πίεσης προς την ισραηλινή ηγεσία, η αλήθεια είναι ότι δεν εμπεριέχει καμία δέσμευση υλοποίησής της, όπως έχει συμβεί με όλες τις ενδιάμεσες συμφωνίες που πέτυχε η αμερικανική παρέμβαση μέχρι σήμερα, όπως συνέβη και με την εκεχειρία του Τζορτζ Τένετ.

Αλλωστε, η μέχρι σήμερα στάση των εγγυητριών δυνάμεων της καταρρέουσας «ειρηνευτικής διαδικασίας» δεν έχει δώσει δείγματα γραφής αμεροληψίας. Ακόμη και η πολυσυζητημένη Εκθεση Μίτσελ, η οποία είναι, όπως τόνιζε ο Κόλιν Πάουελ, το «μοναδικό υπάρχον εργαλείο επίλυσης της κατάστασης» και της οποίας η εφαρμογή αποτελεί στόχο τόσο της εκεχειρίας όσο και της πρότασης για ανάπτυξη διεθνούς δύναμης, εμπεριέχει, απλώς, ορισμένα μέτρα «οικοδόμησης εμπιστοσύνης» προκειμένου να επαναληφθεί ο ισραηλινο-παλαιστινιακός διάλογος. Ενας διάλογος που θα επαναδιαπραγματευτεί τις ειλημμένες, εδώ και δεκαετίες, αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, αποφάσεις που οι Παλαιστίνιοι ζητούν την άμεση και ολική εφαρμογή τους ως μοναδικό οριστικό τρόπο αποκλιμάκωσης.

Δέκα μήνες, σχεδόν, μετά την έναρξη της Ιντιφάντα, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι φαίνεται να βρίσκονται σε μεγαλύτερο χάσμα απόψεων από ό,τι πριν την έναρξη της «ειρηνευτικής διαδικασίας» το 1993. Οι διπλωματικοί ελιγμοί δε μοιάζουν ικανοί, αντίθετα με τότε, να μπορούν, σήμερα, να γεφυρώσουν αυτό το χάσμα και να δημιουργήσουν μια ψευδαίσθηση αποκατάστασης της ηρεμίας, καθώς οι τελευταίες κατέρρευσαν μαζί με την «ειρηνευτική διαδικασία», που μετά από χρόνια υπομονής και υποχωρήσεων εκ μέρους του παλαιστινιακού λαού κατέληξε να επαναδιαπραγματεύεται το ίδιο το περιεχόμενο των αποφάσεων του ΟΗΕ και τα αυτονόητα δικαιώματα του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση, στην ελευθερία, στην ανεξαρτησία. Το όραμα της Ιντιφάντα περιμένει δικαίωση και ο μόνος δρόμος μοιάζει να είναι αυτός που συμπυκνώνεται στο σύνθημα που κυριαρχεί στην παλαιστινιακή εξέγερση: «Αγώνας μέχρι τέλους».