Κυριακή 31 Ιούλη 2016
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 18
ΙΣΤΟΡΙΑ
Δύο μήνες άπαρτος

Η τρίτη φάση των επιχειρήσεων στη μάχη του Γράμμου το καλοκαίρι του 1948 αρχίζει στις 5 Αυγούστου. Από κείνη τη μέρα οι δυνάμεις του ΔΣΕ έχουν πλέον συμπτυχθεί βόρεια του Σαραντάπορου καθώς στις 4 Αυγούστου έχει πέσει το Ταμπούρι, ενώ ήδη και οι υπερασπιστές του Κλέφτη έχουν πάρει νέα διάταξη ανάμεσα Οξιά και Θεοτόκο. Στο ανατολικό μέτωπο ο ΔΣΕ κρατούσε μέχρι τις 3 Αυγούστου ισχυρά το συγκρότημα Αμμούδα - Αλεβίτσα, καθώς επίσης και τη γραμμή άμυνας Γκουρούσια - Πύργος Κοτύλης - Τρία Σύνορα. Στο δυτικό μέτωπο, ο αστικός στρατός συγκεντρώνει όλα τα πυρά της 9ης Μεραρχίας στη γραμμή Κάμενικ - Γκόλιο - Στενό. Στις 3 Αυγούστου εξαπολύει σφοδρή επίθεση τόσο ανατολικά όσο και δυτικά. Ανατολικά βάζει πόδι στις προσβάσεις προς Αμμούδα, Αλεβίτσα αλλά συναντά ακόμα ισχυρή αντίσταση. Δυτικά, όμως, κατορθώνει να δημιουργήσει ρήγμα στην αμυντική γραμμή, όταν με ένα μπαράζ πυροβολικού παίρνει το Κάμενικ, ενώ στο μεταξύ έχει δημιουργηθεί ρήγμα και στον Τάλιαρο (ανατολικά) που επιτρέπει στον αστικό στρατό να βάλει πόδι στα υψώματα του Σμόλικα. Παρ' όλα αυτά, δύο μήνες μετά την έναρξη της «Κορωνίδας» βρίσκονταν ακόμα στην περίμετρο του Γράμμου.

Μάχη σώμα με σώμα

Την 1η του Ιούλη του '48, ο αστικός στρατός εξαπέλυσε νέα σφοδρή επίθεση σ' όλο το μέτωπο του Βόιου με δυνάμεις της 1ης και 2ης Μεραρχίας και σκοπό να δημιουργήσει ρήγμα που θα του επιτρέψει να περάσει στην κοιλάδα του Σαραντάπορου. Στο βορρά από τη θέση Λημέρια εξορμά προς Γκρούσα η 51η Ταξιαρχία της 1ης Μεραρχίας βοηθούμενη από την 77η της 15ης Μεραρχίας. Στο μέσο από τη θέση Λίμνες δυνάμεις της 2ης Μεραρχίας προσπαθούν να ανέβουν στην Πετρόστρουγκα (αντέρεισμα που φτάνει στο Παλιοκρίμνι). Ρίχνουν πάνω από 1.000 βλήματα.

Στις 2 του Ιούλη, το έδαφος μπροστά από τα Γκρούσα σκάφτηκε κυριολεκτικά από τις βόμβες. Το πυροβολικό σταματούσε μόνο όταν έπρεπε να κινηθούν τα τανκς. Παίρνουν προσωρινά τα Γκρούσα και ο Βαν Φλιτ στέλνει ο ίδιος τηλεγράφημα συγχαρητηρίων στο διοικητή του τάγματος, γιατί «άνοιξε τις πύλες του Σαραντάπορου». Το βράδυ, ο ίδιος ο Πετζόπουλος ανακοινώνει με ασύρματο την υποχώρηση κάτω από το βάρος μιας θυελλώδους αντεπίθεσης του ΔΣΕ.

Για τις επόμενες 55 μέρες, η μάχη στα Γκρούσα δινόταν καθημερινά σώμα με σώμα. Ο αστικός στρατός δεν μπόρεσε ποτέ να περάσει στο Σαραντάπορο από αυτό το σημείο που κρατήθηκε από τους μαχητές του ΔΣΕ ως και τη νύχτα που συμπτύχθηκαν για τον ελιγμό.

Στις 11/8, ύστερα από 56 μέρες ηρωικής αντίστασης, οι υπερασπιστές της Αλεβίτσας συμπτύχθηκαν σε άλλες θέσεις.

Στις 18 Αυγούστου πάρθηκε από το Γενικό Αρχηγείο του ΔΣΕ η απόφαση για τον ελιγμό στο Βίτσι.

Στις 19 του Αυγούστου του 1948, η ένταση της επίθεσης αυξάνεται. Επανειλημμένες επιθέσεις του αστικού στρατού για κατάληψη του φυλακίου Γκίνοβας για να βγει στα αλβανικά σύνορα. Τελικά, παραβιάζοντας το αλβανικό έδαφος, κατέλαβαν τη θέση. Την ίδια μέρα, κατέλαβαν και τα Καψάλια, βάζοντας πόδι στο συγκρότημα του Τσάρνου. Την επομένη, 20/8, έπιασαν τον αυχένα Ταμπούρι. Την ίδια μέρα έκαναν προσπάθειες προς Ψωριάρικα - Παπούλη. Αποκρούστηκαν από τα τμήματα του ΔΣΕ που κρατούσαν γερά τις θέσεις τους σαν οπισθοφυλακή για τον ελιγμό στις 21 Αυγούστου. Μέχρι και τις 20 Αυγούστου μικρές μονάδες του ΔΣΕ κρατούσαν ανοιχτό το μέτωπο επιτρέποντας στον κύριο όγκο των μαχητών να συγκεντρωθεί στην περιοχή ανάμεσα Σλήμνιτσα - Μονόπυλο, απ' όπου τη νύχτα 20 προς 21 Αυγούστου πέρασαν στο Βίτσι.

(Για τον ελιγμό θα χρειαστεί ξεχωριστή αναφορά σε άλλο σημείωμα, ενώ αναλυτικότερα για τη μεγάλη μάχη του Γράμμου μπορούν να αντληθούν στοιχεία από τον ιστορικό ταξιδιωτικό οδηγό για τον Γράμμο, εκδόσεις «Σύγχρονη Εποχή»).

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Χώροι τιμής, μνήμης και γνώσης, «οδοδείκτες» για την επόμενη «έφοδο στον ουρανό»! (2021-08-21 00:00:00.0)
Το πρόγραμμα του Διημέρου (2018-06-09 00:00:00.0)
Πηγή υψηλών ιδανικών (2008-08-26 00:00:00.0)
Στα χνάρια των σταυραετών του Γράμμου (2006-06-25 00:00:00.0)
1949: Το τέλος του εμφυλίου πολέμου (2000-08-29 00:00:00.0)
Προς Γράμμουστα (1997-08-24 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ