Ο εθελοντισμός, έτσι όπως ο καπιταλισμός τον εφαρμόζει, έχει δύο πλευρές. Πρώτον, αποτελεί μέσον όχι μόνο για την πολυπόθητη συναίνεση, αλλά και την ενεργό συμμετοχή του ελληνικού λαού στην υλοποίηση της αντιλαϊκής πολιτικής της κυβέρνησης. Μάλιστα, η κυβέρνηση επιδιώκει να διαμορφώσει το κατάλληλο κλίμα και για το μέλλον, κυρίως για το μέλλον, γιατί διαισθάνεται τους «κραδασμούς» στους οποίους οδηγεί η πολιτική της.

Δεύτερον, ο εθελοντισμός έχει μια άμεση οικονομική λειτουργία αφού δίνει τη δυνατότητα για μια γενικευμένης εμβέλειας απλήρωτη-εθελοντική εργασία με ελάχιστες παροχές. Ο στόχος είναι φανερός: Η αύξηση των κερδών και η μείωση των κρατικών δαπανών, αλλά και η μείωση του λεγόμενου εργασιακού κόστους για τις πολυεθνικές, άρα η αύξηση του κόστους για τους εργαζόμενους με την πληρωμή για κοινωνικές υπηρεσίες αναπαραγωγής της εργατικής τους δύναμης και πτώση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.

Ο εθελοντισμός είναι το όχημα για την επίτευξη αυτού του στόχου. «Πρέπει να εργαστούμε όλοι σκληρά», λένε, γιατί «η ευθύνη μας είναι μεγάλη και η προσπάθεια συνολική». Παραδέχονται ότι «ο σημαντικότερος παράγοντας επιτυχίας είναι ο εθελοντισμός», αλλά καταρρίπτουν την άποψη ότι «οι εθελοντές στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι ένα μέσο για να εξοικονομηθούν χρήματα» με το εξής επιχείρημα: «Ο προϋπολογισμός του προγράμματος εθελοντισμού είναι 25 δισ. δρχ. Το να προσληφθεί το αντίστοιχο προσωπικό και να αμειφθεί για την εργασία του, αν δε στοίχιζε λιγότερο, σίγουρα δε θα στοίχιζε περισσότερο. Από τεχνική άποψη οι αγώνες θα μπορούσαν να διεξαχθούν κανονικά και χωρίς τους εθελοντές. Γιατί τότε να υπάρχει το πρόγραμμα του εθελοντισμού; Γιατί να ξοδέψουμε χρόνο και χρήμα για κάτι που θα μπορούσε να γίνει πιο εύκολα, πιο αποτελεσματικά και πιθανότατα με μικρότερο κόστος;». Πρώτον, γιατί «οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι ένα μοναδικό γεγονός» και δεύτερον γιατί η πολιτεία δε θέλει να στερήσει από τους πολίτες της την ευκαιρία να αποδείξουν «ότι υιοθετούν τα ολυμπιακά ιδεώδη, ότι πιστεύουν στη συναδέλφωση των λαών, στη συνεργασία, στο σεβασμό του συνανθρώπου, στην ανιδιοτελή προσφορά» και να καταλάβουν ότι «με την πίστη σε ιδανικά και με τη συμμετοχή μπορούν να αλλάξουν τα πράγματα». Οι εθελοντές καλούνται να «δοκιμάσουν τη χαρά της συμμετοχής σε μια γιορτή που αφορά ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ετσι τα οράματα θα δοκιμαστούν στην πράξη». Με άλλα λόγια, μέσω όλης αυτής της προπαγάνδας η μέχρι σήμερα ιδέα του εθελοντισμού θα γίνει πράξη, ταυτιζόμενη με δήθεν ανώτερες αξίες, ουμανιστικές, υποτίθεται υπεράνω ταξικών αντιθέσεων, και όλα αυτά δεν είναι μόνο για το σήμερα, κυρίως είναι παρακαταθήκη για το αύριο.

Η διάδοση και προώθηση των «οραμάτων και ιδανικών» του εθελοντισμού δρομολογείται από τον «Αθήνα 2004» σε συνεργασία και με τα αρμόδια - ανά τομείς παρέμβασης - υπουργεία, τους ΟΤΑ και με εθελοντικές μη κυβερνητικές οργανώσεις. Το πρόγραμμα εθελοντισμού απευθύνεται κυρίως, όπως είναι φυσικό, στους νέους γι' αυτό και δίνεται ιδιαίτερο βάρος στην ενσωμάτωσή του στην εκπαιδευτική διαδικασία. Εχει ήδη ξεκινήσει από το υπουργείο Παιδείας σε συνεργασία με τον «Αθήνα 2004» το πρόγραμμα «Ολυμπιακή Παιδεία» στα πλαίσια του οποίου έχουν προσληφθεί 1.000 εκπαιδευτικοί Φυσικής Αγωγής (και πρόκειται να προσληφθούν ακόμη 1.000 το Γενάρη του 2002), οι οποίοι και θα προπαγανδίζουν το αντίστοιχο εκπαιδευτικό υλικό που πρόκειται να διανεμηθεί. Εκτός από τους μαθητές και φοιτητές της Ελλάδας το πρόγραμμα εθελοντισμού απευθύνεται και στους Ελληνες του εξωτερικού καθώς επίσης και σε 3.500 Ευρωπαίους νέους, οι οποίοι μέσω προγράμματος ανταλλαγής εθελοντών, χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ, θα προσφέρουν εθελοντικές υπηρεσίες.

Στα ίδια πλαίσια, αφού υπηρετεί τον ίδιο στρατηγικό στόχο, κινείται το νομοσχέδιο, που πρόσφατα είδε το φως της δημοσιότητας («ΕΠΕΝΔΥΤΗΣ» 4-5/8/2001), για την προώθηση του εθελοντισμού. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, μέσω του νομοσχεδίου:

• Ιδρύεται Εθνικό Κέντρο Εθελοντισμού, που θα δημιουργήσει Πανελλαδικό Μητρώο Εθελοντικών (Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων) και θα καταγράψει κάθε άλλη άτυπη μορφή εθελοντισμού.
• Καθορίζονται κριτήρια και προϋποθέσεις για τη χρηματοδότηση εθελοντικών οργανώσεων.
• Θεσπίζονται οι όροι που αφορούν στην προσφορά εθελοντικής εργασίας με την παροχή κινήτρων (φορολογικά, άδειες, ασφάλιση υγείας κατά ατυχημάτων) και μηνιαίων αποζημιώσεων (έτσι ονομάζονται τα ψίχουλα - 55.000 δρχ. - που δίνονται αντί για μισθό και για εργασιακές παροχές).
• Ορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη συνεργασία του κράτους, των εθελοντικών οργανώσεων και του ιδιωτικού τομέα.

Η σύμπραξη αυτή, που αποβλέπει στην ενίσχυση της δράσης του ιδιωτικού κεφαλαίου, ονομάζεται «τρίτος τομέας» στις υπηρεσίες Υγείας και Πρόνοιας.

Σύμφωνα με στοιχεία μελέτης της ΕΤΕΒΑ, αναλυτικά θα απαιτηθούν τα εξής ποσά: Για το προσωπικό της διεύθυνσης εθελοντισμού του «Αθήνα 2004» 4,2 δισ. δρχ., για τους 6.000- 8.000 αμειβόμενους εθελοντές 4 δισ. δρχ., για την ένδυση και την υπόδηση 2,3-2,8 δισ. δρχ., για τη σίτιση 2,1 δισ. δρχ., για την ίδρυση-οργάνωση-λειτουργία του εθελοντισμού 0,6 δισ. δρχ., για το κόστος διαφήμισης και προβολής του 2 δισ. δρχ., για το κόστος διανομής του ερωτηματολογίου 0,3 δισ. δρχ., για το κόστος μετακίνησης των εθελοντών 1 δισ. δρχ., για το κόστος των κινήτρων των εθελοντών 2 δισ. δρχ., για το κόστος ημερίδων, εκδηλώσεων και εκθέσεων 1 δισ. δρχ., διάφορες δαπάνες (κέντρα εθελοντών, περίπτερα στο μετρό, διαγωνισμοί κλπ.) 1 δισ. δρχ., κόστος έκδοσης εφημερίδας, περιοδικού για εθελοντισμό 1,5 δισ. δρχ. Το συνολικό κόστος του προγράμματος εθελοντισμού έχει εκτιμηθεί ότι θα είναι της τάξης των 25 και πλέον δισ. δρχ.

- Ιδεολογικοπολιτική παρέμβαση κυρίως στη νεολαία και προσπάθεια διαμόρφωσης και καλλιέργειας «εθελοντικής» συνείδησης, προβολή εθελοντισμού ως εναλλακτικής μορφής ενασχόλησης με τα κοινά, προσπάθεια απορρόφησης πολιτικών ευαισθησιών των νέων και διοχέτευσής τους σε «ασφαλή»-«ανώδυνη», αλλά και επικερδή για το σύστημα κατεύθυνση.

- Αποπροσανατολισμός της νεολαίας και των εργαζομένων από την πάλη για τη λύση των προβλημάτων τους, αλλά και από τον πραγματικό χαρακτήρα των Ολυμπιακών Αγώνων σήμερα (το οικονομικό βάρος φέρει πάντα ο λαός, τα κέρδη στις πολυεθνικές, οικολογικές καταστροφές κ.ά.).

- Προσπάθεια επίτευξης της εθνικής-κοινωνικής συναίνεσης. Καλλιεργείται η εντύπωση στο λαό ότι συμμετέχει κι αυτός και είναι ενεργό κομμάτι του «εθνικού οράματος». Στο όνομα των Ολυμπιακών Αγώνων θα πρέπει να σιωπά, να μην αγωνίζεται ενάντια στην περαιτέρω ένταση της εκμετάλλευσης σε βάρος του, για την επίθεση στα εργασιακά και κοινωνικά του δικαιώματα (βλ. εργασιακές σχέσεις, Ασφαλιστικό, Υγεία-Πρόνοια) και στις ατομικές και συλλογικές ελευθερίες (αντιτρομοκρατικά μέτρα, «τρομονόμος», απαγόρευση διαδηλώσεων, ευρω-ΜΑΤ).

- Εξασφάλιση απλήρωτης εργασίας, δωρεάν εργατικών χεριών για τις ολυμπιακές υποχρεώσεις της χώρας.

Τέλος, αφήνει όλη αυτή η διαδικασία προβολής του εθελοντισμού ιδεολογικοπολιτικές παρακαταθήκες για το μέλλον (συνδυασμός και συνέχεια με τα προγράμματα εθελοντισμού της ΕΕ ή μελλοντικά δημιουργία και έμφαση σε τέτοια προγράμματα υπό την αιγίδα διαφόρων υπουργείων - Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς), στην προσπάθεια ποδηγέτησης του νεολαιίστικου και γενικότερα του λαϊκού κινήματος και χτύπημα του εργατικού συνδικαλιστικού και της προώθησης «εναλλακτικών μορφών δράσης» με κεντρικό και αδιαπραγμάτευτο άξονα την υποταγή στη λογική της ευρωπαϊκής καπιταλιστικής ενοποίησης και της αντιλαϊκής πολιτικής.