Χωροταξικό σχεδιασμό κομμένο και ραμμένο στα μέτρα των αναγκών του μεγάλου κεφαλαίου προωθεί η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, μέσω του νομοσχεδίου που έθεσε προς «δημόσια διαβούλευση» το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπό τον τίτλο «Χωρικός Σχεδιασμός και Βιώσιμη Ανάπτυξη». Ολο το προηγούμενο διάστημα, όπως ομολογούσαν σε δημόσιες παρεμβάσεις τους το σύνολο των αρμόδιων στελεχών των αστικών κομμάτων, αλλά και εκπρόσωποι του «επιχειρηματικού κόσμου», ένα από τα βασικά προβλήματα που εμπόδιζε την προσέλκυση ξένων επενδύσεων αφορούσε τη χωροταξία. Αντίστοιχα, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ενωσης εξελίσσεται η συζήτηση για το μέλλον του χωροταξικού σχεδιασμού ως βασικού εργαλείου της λεγόμενης «βιώσιμης ανάπτυξης», δηλαδή της στήριξης της αναπαραγωγής του κεφαλαίου και της διασφάλισης της κερδοφορίας των καπιταλιστικών επενδύσεων.

Ειδικότερα, στην αιτιολογική έκθεση επισημαίνεται ευθύς εξαρχής ότι το προτεινόμενο νομοσχέδιο τροποποιεί επιμέρους σημεία του αντίστοιχου νόμου 4269/2014, που είχε ψηφίσει η προηγούμενη κυβέρνηση, ο οποίος «διατηρείται στο κυρίως σώμα του». Σκοπός τον αλλαγών που προωθούνται είναι, όπως αναφέρεται, η ενίσχυση της συνοχής και της λειτουργικότητας του χωρικού σχεδιασμού και η «ισορροπία ανάμεσα στις ανάγκες ανάπτυξης και την προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος». Το νομοσχέδιο προβλέπει τη διαμόρφωση «Εθνικής Χωροταξικής Στρατηγικής» από την κυβέρνηση, η οποία περιλαμβάνει βασικές κατευθύνσεις χωρικής οργάνωσης, τους βασικούς άξονες, τους μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους χωρικής ανάπτυξης στο επίπεδο της Γενικής Κυβέρνησης και των επιμέρους φορέων της.

Τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια (ΕΧΣ) έρχονται να ρυθμίσουν τις χωροταξικές ανάγκες επιχειρηματικών επενδύσεων ιδιαίτερης βαρύτητας σε ευρύτερες περιοχές, «έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας», όπως ονομάζονται χαρακτηριστικά στο άρθρο 8 του νομοσχεδίου. Η έγκριση των ΕΧΣ γίνεται με προεδρικό διάταγμα που εκδίδεται με πρόταση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, των κατά περίπτωση αρμόδιων υπουργών και οι ρυθμίσεις τους είναι δεσμευτικές για όλα τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια - αυτά δηλαδή που εκπονούνται από την Τοπική Διοίκηση, με ελάχιστες εξαιρέσεις για τις οποίες θα πρέπει να συντρέχουν ειδικοί λόγοι.