Επειδή το τελευταίο διάστημα υπάρχουν διάφορα δημοσιεύματα σχετικά με τα οικονομικά των κομμάτων, θεωρούμε απαραίτητο να κάνουμε γνωστές ορισμένες πλευρές που σχετίζονται με αυτά.

Ο νόμος για τα οικονομικά των κομμάτων, μεταξύ άλλων, προβλέπει ότι κάθε πολιτικό κόμμα οφείλει να δίνει στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής κατάλογο με πλήρη στοιχεία (ονοματεπώνυμο - ΑΦΜ - ποσό εισφοράς) για όσους το ενισχύουν κάθε χρόνο με ποσά που συνολικά υπερβαίνουν τα 5.000 ευρώ, προκειμένου η Επιτροπή να αναρτά αυτά τα στοιχεία στην ιστοσελίδα της στο διαδίκτυο. Μάλιστα, σύμφωνα με το νόμο, τα στοιχεία αυτά προβλέπεται να παραμένουν αναρτημένα στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ελέγχου για 10 χρόνια. Αυτό όμως αντιβαίνει ακόμα και στην υπάρχουσα νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων.

Γι' αυτό, πήραμε ως Κόμμα την πρωτοβουλία και απευθυνθήκαμε γραπτώς στην Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, αναδεικνύοντας τεκμηριωμένα πως η ανάρτηση στο διαδίκτυο των προσωπικών στοιχείων των ενισχυτών ενός κόμματος συνιστά σοβαρότατη ενέργεια, που αντιβαίνει ακόμα και στην υπάρχουσα νομοθεσία. Κατά συνέπεια, αυτό είναι ζήτημα που αφορά όλα τα πολιτικά κόμματα, ευρύτερα τον εργαζόμενο λαό, κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο.

Συγκεκριμένα, απευθυνθήκαμε ως Κόμμα με γραπτή επιστολή προς την Επιτροπή της Βουλής, τονίζοντας ότι τα στοιχεία που ζητούνται προς ανάρτηση στο διαδίκτυο συνιστούν προσωπικά δεδομένα, και μάλιστα ευαίσθητα δεδομένα, καθώς η προσφορά ενός προσώπου σε ένα κόμμα καταρχάς το συνδέει άμεσα με αυτό, αποτελεί στις περισσότερες περιπτώσεις έκφραση της πολιτικής του τοποθέτησης και τελικά εκδήλωση πολιτικής προτίμησης.

Ακόμα και αν η οικονομική ενίσχυση ενός κόμματος δεν σημαίνει πάντα πολιτική στήριξη στις εκλογές κ.λπ., ωστόσο σίγουρα εκφράζει σχέση του προσώπου με το κόμμα. Η ίδια η αστική νομοθεσία, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωενωσιακό επίπεδο, υπάγει τις πολιτικές προτιμήσεις στην κατηγορία των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, θέτει πλαίσιο προστασίας τους από τη συλλογή, επεξεργασία, πολύ περισσότερο τη δημοσίευση και μάλιστα στο διαδίκτυο.

Επιπλέον, τονίζαμε πως η στήριξη (και η χρηματική) ενός πολιτικού κόμματος είναι πλευρά της ελευθερίας συμμετοχής στην οικονομική - κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας, έκφραση της συνταγματικής ελευθερίας ανάπτυξης της προσωπικότητας κάθε ατόμου. Πρόκειται για θεμελιώδη δικαιώματα που συνδέονται και με τις πολιτικές επιλογές κάθε ατόμου και προστατεύονται από το Σύνταγμα αλλά και τον Χάρτη της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου).

Το ΚKE τόνιζε ότι κανένας δεν μπορεί να συνεργήσει σε μια τέτοια προσβολή και παραβίαση των προσωπικών δεδομένων, των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, πολύ περισσότερο το ίδιο το Κόμμα, δίνοντας προς ανάρτηση στο διαδίκτυο τα ονόματα μελών, φίλων και ενισχυτών του από τον εργαζόμενο λαό.

Εθεσε την ανάγκη κατάργησης αυτής της διάταξης, δηλαδή της ανάρτησης - δημοσιοποίησης στο διαδίκτυο των στοιχείων που αφορούν την προσωπικότητα πολιτών της χώρας μας. Κάλεσε την Επιτροπή της Βουλής να απέχει από κάθε ενέργεια που αποτελεί δημόσια έκθεση ανθρώπων και κοινοποίηση προσωπικών δεδομένων με την ανάρτηση στο διαδίκτυο και μάλιστα για 10 χρόνια.

Η ορθότητα αυτής της τοποθέτησης επιβεβαιώθηκε και πρόσφατα από τις εξελίξεις, τις αποκαλύψεις σχετικά με τη χρήση προσωπικών δεδομένων εκατομμυρίων χρηστών του διαδικτύου για πολιτικά σχέδια και άλλες σκοπιμότητες, για τους ανταγωνισμούς μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αλλά και για να κερδοφορούν τα μονοπώλια. Καμιά προστασία των προσωπικών δεδομένων δεν μπορεί να διασφαλιστεί σήμερα στο διαδίκτυο. Αυτό απέδειξε και η υπόθεση «Facebook - Cambridge Analytica».

Η τοποθέτηση αυτή του Κόμματος στα παραπάνω σοβαρά νομικά και πολιτικά ζητήματα είχε ως αποτέλεσμα η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής να εκτιμήσει ότι «δεν είναι αρμόδια για να κρίνει τη συνταγματικότητα της διάταξης». Γι' αυτό το λόγο, η Επιτροπή παρέπεμψε το θέμα στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ). Η ίδια η παραπομπή του θέματος στην Ανεξάρτητη Αρχή φανερώνει τη σοβαρότητα των ζητημάτων που έθεσε το ΚΚΕ, τη βασιμότητα των κινδύνων που γεννούν αυτές οι διατάξεις για τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα και ελευθερίες.

Μετά από διάστημα τριών μηνών από την επιστολή του ΚΚΕ προς την Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα εξέδωσε σχετική γνωμοδότηση. Σε αυτήν, η Αρχή αναγνωρίζει ότι «η δημοσιοποίηση από την Επιτροπή Ελέγχου στην επίσημη ιστοσελίδα της στο Διαδίκτυο, των στοιχείων κάθε χρηματοδότη πολιτικού κόμματος αποτελεί επεξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, αφού με τον τρόπο αυτόν αποκαλύπτονται οι πολιτικές του προτιμήσεις, οι οποίες αποτελούν ευαίσθητο δεδομένο κατά την έννοια του άρθρου 2 περ. β' του ν. 2472/1997».

Σημειώνει, επίσης, ότι «η επεξεργασία ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων επιτρέπεται μόνο κατ' εξαίρεση, ύστερα από άδεια της ΑΠΔΠΧ, εφόσον το υποκείμενο των δεδομένων έχει δώσει τη γραπτή συγκατάθεσή του για την επεξεργασία καθώς και σε ορισμένες άλλες περιπτώσεις, που αναφέρονται ρητά στο εν λόγω άρθρο».Μάλιστα, σε αυτές τις ρητά αναφερόμενες εξαιρέσεις δεν περιλαμβάνεται η ανάρτηση στο διαδίκτυο που προβλέπει ο νόμος για τα οικονομικά των κομμάτων, όπως και η ίδια η Αρχή παραδέχεται.

Η γνωμοδότηση αυτή επιβεβαίωσε την ουσία των θέσεων του ΚΚΕ, όπως τις είχε εκθέσει γραπτά στην Επιτροπή της Βουλής.

Εντούτοις, η Αρχή στη γνωμοδότησή της, επικαλούμενη την «αρχή της διαφάνειας των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων», έκρινε ότι «λόγοι δημοσίου συμφέροντος» μπορούν να περιορίσουν την προστασία τέτοιων ευαίσθητων δεδομένων. Παρέκαμψε το γεγονός ότι τέτοια εξαίρεση δεν υπάρχει στο νόμο για τα προσωπικά δεδομένα, με τον ισχυρισμό ότι εξαίρεση μπορεί να θεσπιστεί και με άλλο, μεταγενέστερο νόμο.

Με το σκεπτικό αυτό, και μ' όλα τα αδύνατα σημεία του, η Αρχή κατέληξε σε συγκεκριμένες αλλαγές και μέτρα που πρέπει να παρθούν. Ειδικότερα, επισημαίνει την ανάγκη να ληφθούν μέτρα για να αποτρέπεται η δημιουργία «προφίλ» στο διαδίκτυο των ατόμων που ενισχύουν ένα κόμμα, όπως και να εμποδίζεται η πρόσβαση στα δημοσιοποιημένα στοιχεία των ενισχυτών μέσω των μηχανών αναζήτησης του διαδικτύου. Ακόμα, επισημαίνει τους κινδύνους που ανακύπτουν τα ευαίσθητα αυτά δεδομένα να ανακτηθούν, να τροποποιηθούν και γενικά να «εκφύγουν» του ελέγχου της Επιτροπής της Βουλής.

Εξάλλου, κατά την κρίση της Αρχής, η διατήρηση των στοιχείων στην ιστοσελίδα της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής για 10 χρόνια «παραβιάζει προφανώς την αρχή της αναλογικότητας και την αρχή της χρονικά πεπερασμένης διατήρησης των δεδομένων» και δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 2 χρόνια. Ολα αυτά φυσικά δεν μπορούν να ελεγχθούν και να διασφαλιστούν από την Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει τη χρήση προσωπικών δεδομένων που αναρτώνται στο διαδίκτυο, όπως απέδειξε και η πρόσφατη πείρα από τις εξελίξεις (σκάνδαλο «Cambridge Analytica»)

Μετά από όλα αυτά, καθίσταται φανερό ότι η ανάρτηση στο διαδίκτυο των ονομάτων και στοιχείων ανθρώπων που στηρίζουν οικονομικά ένα κόμμα δεν μπορεί και δεν πρέπει να προχωρήσει από την Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, και μάλιστα με δική της ευθύνη. Σε αυτό πρέπει να εναντιωθούν όλα τα κόμματα. Η Βουλή πρέπει να καταργήσει τέτοιες επιλογές και συνολικά τον αντιδραστικό νόμο για τα οικονομικά των κομμάτων.

Θέλουμε, επίσης, να τονίσουμε πως σε ό,τι αφορά το Κόμμα μας, τα στοιχεία αυτά που ζητά η Επιτροπή της Βουλής ελέγχονται από τους ορκωτούς λογιστές - ελεγκτές που δρουν κατ' εντολή της. Οσοι ενισχυτές του Κόμματος επιθυμούν οι ίδιοι να δημοσιοποιήσουν τα στοιχεία τους, το κάνουν, για παράδειγμα δημοσιεύοντας τις προσφορές τους στον «Ριζοσπάστη». Οι βουλευτές και ευρωβουλευτές του ΚΚΕ, που εισφέρουν στο Κόμμα το σύνολο της βουλευτικής τους αποζημίωσης, το έχουν οι ίδιοι κατ' επανάληψη δηλώσει και υποβάλλουν στις αρμόδιες αρχές αυτά τα στοιχεία. Οποιες τυχόν χρηματοδοτήσεις υπάρχουν άνω των 5.000 ευρώ, γίνονται όπως ορίζει ο νόμος, με τραπεζική ονομαστική κατάθεση, ελέγχονται με βάση την ισχύουσα νομοθεσία από ορκωτούς λογιστές, όπως προαναφέρεται.

Ολα αυτά τα μέτρα, που ήδη εφαρμόζονται και τηρεί το Κόμμα μας, αρκούν. Η ανάρτηση στο διαδίκτυο ονομάτων όχι μόνο δεν υπηρετεί, αντίθετα καταστρατηγεί μία σειρά από αρχές, ελευθερίες και δικαιώματα, αντιβαίνει στην ίδια την υπάρχουσα νομοθεσία. Εχουν ευθύνη να πάρουν θέση όλοι, πολιτικά κόμματα, νομικοί και επιστημονικοί φορείς, δικηγορικοί σύλλογοι, ώστε να μην περάσουν αλλά να καταργηθούν τέτοιες διατάξεις και συνολικά ο αντιδραστικός νόμος για τα οικονομικά των κομμάτων.