1. Το μέλλον το κερδίζουμε σήμερα.

Η Θέση 15 στο 17ο Συνέδριο του ΚΚΕ επισημαίνει, πως ο αγώνας για το σοσιαλισμό καθορίζει τη δράση μας σήμερα, πιο ξεκάθαρα υποταγή της τακτικής στη στρατηγική. Τελικά, η κομματική ηγεσία με δική της εκτίμηση και ευθύνη ανεβάζει «την απαιτητικότητα από τον εαυτό της, να καθοδηγεί και να προσανατολίζει, με βάση τη στρατηγική του Κόμματος». (Θέση 34).

Αλλά, όσο και να αναφερόμαστε σε σταθερές και επιστημονικά αμετακίνητες αρχές και νομοτέλειες, όλα σαρώνονται, τα νέα γίνονται απαρχαιωμένα πριν αποσαθρωθούν, τα στερεά διαλύονται στον αέρα, τα ιερά γίνονται βέβηλα και μετά από κάθε μπόρα τα αντικρίζει ο λαός νηφάλια... Κάπως έτσι τα γράφει ο Μαρξ στο Μανιφέστο.

Μπορεί τα απλά κομματικά μέλη να συμφωνούν με όλα αυτά, αλλά οι συντρόφισσες και οι σύντροφοι στις γειτονιές και στο μεροκάματο, συχνά στην εγκατάλειψη, σαν απλά μέλη της εδαφικής, ή κλαδικής ΚΟΒ, απλός λαός, δεν παίζουν με τις λέξεις, γνωρίζοντας πως όσο να περιπλέκονται οι έννοιες και να αλλάζει η γλώσσα, η πραγματικότητα εύκολα με ευχές και γραπτά δεν αλλάζει. Αλλωστε, κάθε ιδέα οφείλει να αντιστοιχεί με το αντικείμενο.

Το μέλλον το κερδίζουμε σήμερα. Σήμερα και κάθε μέρα, αν κτίζουμε βήμα βήμα σωστά την ανθρώπινη κοινωνία, που προοπτικά οραματιζόμαστε ολοκληρωμένη.

Το Κόμμα μεγαλουργεί στην κινηματική της κοινωνικής καθημερινότητας. Σε μονοπρόσωπες θέσεις και αποφάσεις χάνεται η συνέχεια. Η στασιμότητα προϋποθέτει χαλαρότητα. Κανένα κόμμα, που δε θέλει να είναι μόνο κοινοβουλευτικό και να μετράει τις ψήφους του όποτε έχουμε εκλογές, δε θέλει να περιχαρακώσει την οργανωτική του ανάπτυξη σε στερεότυπα και ισοπεδωτικά δόγματα. Αλλωστε, έτσι ούτε ψήφους δε μεγιστοποιεί.

Η στρατηγική της εναλλακτικής προοδευτικής προοπτικής που κατευθύνει στο σοσιαλισμό είναι υπόθεση όλου του λαού και ούτε καν μόνο μιας συμμαχίας κομμάτων, πόσο μάλλον ενός μονάχα κόμματος, αφού η πραγματοποίηση και η εδραίωση του σοσιαλισμού προϋποθέτει συσπείρωση κι ελεύθερη συναίνεση όλων των κοινωνικών δυνάμεων της εργασίας και της δημιουργίας.

Το μέλλον, ωστόσο, το κερδίζουμε σήμερα, αφού δεν είναι οι ιδέες και οι αντιλήψεις η δυναμική της κοινωνίας, αλλά ο τρόπος παραγωγής και ο βαθμός ανάπτυξης των σχέσεων παραγωγής των υλικών και παραγωγικών δυνάμεων, όπως νέοι ακόμα μαθαίναμε από τον Μαρξ. Ετσι βοηθηθήκαμε να αντιλαμβανόμαστε το κοινωνικό μας είναι, αυτό δηλαδή που καθορίζει τη συνείδησή μας κι αυτό που λέμε αισθητήριο.

2. Κοινή συσπειρωτική δράση

Παλλαϊκή ενότητα σε αντιιμπεριαλιστική βάση σε όλα τα μέτωπα συνδικαλιστικών και οικονομικοκοινωνικών αγώνων για μια διαφορετική Ελλάδα και Ευρώπη της ειρήνης και του σοσιαλισμού.

Η λαϊκή κυριαρχία και ο σοσιαλισμός δεν είναι αυτοαιχμαλωσία σε αφοριστικούς στεγανούς τύπους και κενές φράσεις μελλοντικών παραδείσων και αυταπάτης, γιατί τότε τέτοιοι μαξιμαλιστικοί ανέφικτοι στόχοι, είτε είναι αφέλειας, είτε είναι αναπαυτικοί στόχοι ωφελιμιστικής πρόσκαιρης βολικότητας.

Η νομοτέλεια του κοινωνικού γίγνεσθαι και της προοπτικής του δεν είναι όμοια, σαν εκείνη της νομοτέλειας της φύσης, αφού χρειάζονται ανθρώπινα χέρια, ανθρώπινος νους, αίσθημα, άρνηση του δογματισμού και δράση... για να γυρίσει το ποτάμι και να μη ρέει το νερό ανάμεσα από τα δάχτυλά μας χωρίς να το απολαμβάνουμε.

Μια τέτοια προοπτική σαν στόχος διαμορφώνεται σήμερα και κάθε μέρα, μόνο με δυνάμωμα της παλλαϊκής ενότητας και της κοινωνικής συσπείρωσης, κάτι που δεν είναι αποκλειστική επινόηση του ΚΚΕ. «Η πείρα δείχνει ότι στις σημερινές συνθήκες παίζει ρόλο ο πλούτος των μορφών πάλης, οι εναλλαγές τους ανάλογα με τις συνθήκες, αλλά και η διαμόρφωση νέων μορφών μαζικής οργάνωσης και συσπείρωσης. Το ίδιο το μαζικό κίνημα μπορεί να προσφέρει νέες μορφές οργάνωσης και πάλης, νέου τύπου αγωνιστικές οργανώσεις, που ανταποκρίνονται καλύτερα στις απαιτήσεις του καιρού» (Θέση 33).

Η αναφορά αυτή δίνει στους συνέδρους του 17ου Συνεδρίου μας τη δυνατότητα να την υιοθετήσουν και να την προχωρήσουν, δείχνοντας πως δεν επιδιώκουμε προτεραιότητες μονοκρατορίας, σε όσους προσάπτουν στην κομματική μας ηγεσία απαξίωση των προοδευτικών κινημάτων στη διαμόρφωση κοινού συσπειρωτικού μετώπου δράσης. Το ΚΚΕ ήταν πάντα ραχοκοκαλιά κάθε αντίστασης κι αγώνα, κατάκτησης και προόδου, «...ο ρόλος των κομμουνιστών καταξιώνεται όταν συμβάλλει στη ζωντανή λειτουργία των μαζικών οργανώσεων, στη μαζικοποίησή τους στη διαμόρφωση κοινής συσπειρωτικής δράσης» (Θέση 33).

3. «...Χωρίς πνεύμα τυπικότητας και διοικητικό στιλ».

Στα ελληνικά αστικά κόμματα ο αρχηγός έχει πάντα το λόγο κι αποφασίζει μόνος του με ένα μικρό επιτελείο τριγύρω του. Αλλη είναι η πορεία της Αριστεράς, αφού στο χώρο της δε χωράνε αρχηγικά κόμματα.

Στο ΚΚΕ, για παράδειγμα, που πέρασε δύσκολα χρόνια, παρανομίας και ημιπαρανομίας, το ζήτημα της ηγεσίας είχε λυθεί εξαρχής από την ιστορία, την ανάγκη του επιδιωκόμενου σκοπού σε σχέση με αντικειμενικά εμπόδια και με δυνάμεις που το πολεμούσαν.

Από το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, ο συγκεντρωτισμός ήταν κυρίαρχος τότε, τώρα σε εποχή συσπείρωσης, συνεργασιών και συμμαχιών η δημοκρατική βελτίωση ήταν αναγκαία. Οι Θέσεις της ΚΕ ξεκαθαρίζουν πως χωρίς δημοκρατία, ο συγκεντρωτισμός πρέπει να αποφεύγεται, γιατί η κυριαρχία του μας πάει πίσω, μας οδηγεί σε γραφειοκρατία, στενή σκέψη, πνεύμα τυπικότητας, στερεοτυπία, υποκειμενισμό, διοικητικό στιλ, αυταρχισμό και πρακτικότητα. Στο καταστατικό μας οι δυο έννοιες αυτές είναι αξεχώριστες μεταξύ τους.

Η κομματική ηγεσία, μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο, όπως άλλωστε καθορίζεται στο καταστατικό μας, αλλά αρχές, θεσμοί και οργανωτικοί όροι δεν πρέπει να νεκρώνουν, να τυποποιούνται, μένοντας η οργανωτική ανάπτυξη και η ανασυγκρότηση του Κόμματος συντηρητική, υποκριτική και χειραγωγική. Είναι τότε που απομακρύνονται τα απλά μέλη και οι λαϊκές μάζες. Απογοητευμένοι όλοι, αδιάφοροι κι αδρανείς μας γυρίζουν την πλάτη.

Ακουσα πρόσφατα σε πάνελ φιλοσόφους και φυσικούς επιστήμονες να λένε πως μπροστά σε έναν υποκριτικό κι ακροβατικό υλισμό, καλύτερος είναι ένας ευφάνταστος ιδεαλισμός και θυμήθηκα ένα τσιτάτο του Λένιν, πως ο έξυπνος ιδεαλιστής είναι καλύτερος από έναν κουτό υλιστή. Αυτά δεν τα αναφέρω επιχαίροντας, αλλού θέλω να καταλήξω, πως ο εξαναγκασμός λόγω του επαγγέλματος να εκτελείς συγκεκριμένη δουλιά, που σου έχει αναθέσει ένα σύστημα, στα πλαίσια της στενής σφαίρας που χρεώθηκες όσο θετικιστής να 'σαι, μόλις βγεις από τη σφαίρα αυτή που γνωρίζεις ρουτινιάρικα, τείνεις να υιοθετήσεις θέσεις μεταφυσικές και ιδεαλιστικές. Γίνεσαι τυπικός ιδεαλιστής και θρησκευόμενος, χωρίς να μπορείς να εξηγήσεις στην αντράλα σου ορισμένα πράγματα.

Τότε ένας κακός «προοδευτικός» αποβαίνει εύκολα χειρότερος από έναν καλό «αντιδραστικό», όσο να ακούγεται αυτό παράλογο...

4. Καλή δουλιά στο Συνέδριο

Αμφιλεγόμενα συχνά συνθέτουν οι Θέσεις τους υλικούς όρους με την πραγμάτωσή τους κι ακόμα μας ταλανίζει η ανασυγκρότηση από το 1991 ως σήμερα.

Δεν πείθουν οι Θέσεις συνοπτικά για την ενότητα της θεωρίας και πράξης, όπως αποσπασματικά συντάχτηκαν. Μιλάνε για τη χαμένη συσπείρωση, που εμποδίζει την ισχυροποίηση του ΚΚΕ. Τι φταίει; Πάντως, όχι οι ΚΟΒ, που αφουγκράζονται την πραγματικότητα αλλά πού να την εκφράσουν;

Οι εδαφικές ΚΟΒ φθίνουν, (δεν ξέρω για τις κλαδικές ΕΣΑΚ - ΠΑΜΕ).

Στην απραξία λακίζει η βάση, δεν ευημερεί. Κόμμα είναι ο στελεχικός ιστός μόνο. Η μονολιθικότητα δεν μπορεί να είναι μόνο συγκεντρωτική.

Στο 16ο Συνέδριο ήταν με κομματική ιδιότητα μέλη των ΚΟΒ το 6,5% των συνέδρων. Τότε επανεκλέχθηκαν 65 από τα παλιά μέλη της ΚΕ συν νέα 10 για το ΠΓ και οι οχτώ συν δύο νέα. Συνολικά 93,5% των υπολοίπων συνέδρων ήταν στελεχικό υλικό, Μέλη Γραφείων, Επιτροπών, Γραμματείς, ΚΕ κλπ., Μαζικών Φορέων, Βουλευτές, ΤΑ («Ριζοσπάστης 17/12/2000). Ενα απόρθητο Πέτρινο Τείχος διατρέχει ανάμεσα στα Κομματικά Οργανα και τα χιλιάδες άλλα Μέλη στα θεμέλια. Εγώ έριξα λευκό.

Οι σύνεδροι έχουν το λόγο

Τάσος Εγγλέζος

ΚΟΒ Λογοτεχνών

Διαβάζοντας τις Θέσεις, πείθεται κανείς ότι καταφέραμε να ξεπεράσουμε την κρίση που δημιούργησε παγκόσμια η ήττα του σοσιαλισμού στη Σοβιετική Ενωση και είμαστε πια έτοιμοι να κάνουμε ένα «γενναίο βήμα» προς τα μπρος. Αλλά για το βήμα αυτό χρειάζεται α) ιδεολογικο-θεωρητικός εξοπλισμός και β) ανάλογη κομματική οργάνωση.

Επειδή δε μας παίρνει ο χώρος, θα σταθώ σε δύο βασικά θεωρητικά θέματα, που χωρίς τη σωστή λύση τους δεν μπορεί να γίνει αυτό το βήμα που θέλουμε.

Το πρώτο είναι η σωστή απάντηση στο γιατί, ενώ ο σοσιαλισμός νίκησε το Β Παγκόσμιο Πόλεμο και από «Μια μόνη χώρα» έγινε Παγκόσμιο Σύστημα, έχασε στην ειρηνική του αναμέτρηση με τον καπιταλισμό.

Νομίζω η απάντησή μας για την ώρα, που έδωσε η πανελλαδική Συνδιάσκεψη τον Ιούνιο του 1995 είναι λαθεμένη, παρμένη «εν βρασμώ ψυχής» και πρέπει οπωσδήποτε να τη διορθώσουμε. Το πόρισμα λέει: «Η καπιταλιστική παλινόρθωση έγινε δυνατή γιατί επιβλήθηκε από τον ηγετικό πυρήνα του ΚΚΣΕ, που είχε προκύψει από τη 19η Οργανωτική Συνδιάσκεψη του 27ου και 28ου συνεδρίου». Εδρασε δηλαδή «συνειδητά» και όχι με «αγαθές προθέσεις».

Πρώτα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι η παλινόρθωση αυτή, η «ανατροπή» η «αντεπανάσταση» είναι γεγονός μεγίστης ιστορικής σημασίας μέσα στους αιώνες. Αλλαξε, πήγε πίσω η ιστορία. Και αυτό είναι κατόρθωμα μιας χούφτας ανθρώπων και μάλιστα θλιβερών λιβανιστών του δασκάλου τους, και ταπεινών συκοφαντών του, μόλις πέθανε!!.

Δεχόμαστε, λοιπόν, ότι την ιστορία δεν τη γράφουν οι μάζες, οι λαοί, αλλά τα πρόσωπα, οι ήρωες του Καρλάιλ και οι βασιλιάδες; Ορίστε ή προσωπολατρία από την ανάποδη! Ιδού η εκμηδένιση της μαρξιστικής φιλοσοφίας, του Διαλεκτικού Ιστορικού Υλισμού.

Φυσικά, δεν είμαστε οι πρώτοι. Στο ίδιο λάθος έπεσε και ο Στάλιν, κάτω από την αδήριτη ανάγκη της υπεράσπισης του σοσιαλισμού, με το σύνθημα «Ζα Στάλινου ζα Ρόντινου» (για το Στάλιν, για την πατρίδα). Αν όμως αυτό ήταν το δράμα του μαρξισμού, το « Κόκκινο βιβλίο» του Μάο ήταν η Κωμωδία και το δικό μας «Τίνος παιδιά είμαστε;» του «Μάρκου», «Για ποιον πολεμάμε; Για το Μάρκο», «Μάρκος, Μάρκος» η Γελοιογραφία του Μαρξισμού.

Επειτα το συμπέρασμα είναι κυριολεκτικά τραβηγμένο από τα μαλλιά. Η ανάλυση σωστή, η περιγραφή σχολαστική που δείχνει πώς από τα λάθη της καθημερινής πρακτικής έφτασαν στο 20ό Συνέδριο και από τα λάθη του 20ού στο 27ο και στο 28ο. Και ενώ περιμένεις να ακούσεις για τη θεωρητική αγραμματοσύνη του ηγετικού πυρήνα και των συμβούλων του, που τίναξε στον αέρα το σοσιαλισμό με τη «σοσιαλιστική αγορά», ακούς για τον εγγράμματο δόλο τους, ότι όλα αυτά τα έκαναν συνειδητά.

Κανένας μας δε σκέφτηκε ως τότε: Μήπως όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα μιας μηχανής που κάποια γρανάζια της δε λειτουργούσαν κανονικά, επειδή ήταν το πρώτο πείραμα της ανθρωπότητας; Και δεν μπορούσαν να στηθούν όλα με το πρώτο τέλεια! Αν το κάναμε αυτό, σίγουρα θα βρίσκαμε μπροστά μας τα «Σοβιέτ». Τα «Σοβιέτ» ως επαναστατική λαϊκή εξουσία γεννήθηκαν μέσα στις μάχες του 1905 και κατά την Οκτωβριανή Επανάσταση με το σύνθημα «Ολη η εξουσία στα Σοβιέτ». Την πήραν; Οχι. Αν την έπαιρναν θα καλλιεργούσαν και τη συλλογικότητα και τη σοσιαλιστική συνείδηση - που αργεί πολύ να διαμορφωθεί - και το σωστό δημοκρατικό συγκεντρωτισμό, και το δέσιμο της εργατικής τάξης με το εργοστάσιο, το σοσιαλισμό. Και όλα θα εξελίσσονταν διαφορετικά.

Δεν ξέρουμε τι αναλύσεις έκαναν τα άλλα ΚΚ, ωστόσο άλλες εκτιμήσεις είδαμε, από τους παθόντες και συνυπεύθυνους, από τα ΚΚ δηλαδή της πρώην Σοβιετικής Ενωσης και των άλλων σοσιαλιστικών χωρών της Ευρώπης, κατά τη συνάντησή τους στην Αθήνα το 2002. Ο αντιπρόσωπος του ΚΚ Λευκορωσίας έκανε λόγο για «κατάρρευση», της Ουκρανίας για «προσωρινή ήττα του σοσιαλισμού», της Βουλγαρίας για «βαριά ήττα των κομμουνιστικών κομμάτων», της Κούβας για «αλλαγές» και εμείς για «αντεπανάσταση».

Πιο κοντά στην αλήθεια πρέπει να είναι ο όρος «ήττα». Ορισμένα από τα βασικά αίτιά της μπορούσαν να είναι και το γεγονός ότι το πρώτο πείραμα έγινε σε καθυστερημένη και όχι σε προηγμένη χώρα του καπιταλισμού, όπως προέβλεπε ο Μαρξ. Δυστυχώς, όμως, και όλες οι επαναστάσεις που επακολούθησαν στον 20ό αιώνα έγιναν σε καθυστερημένες χώρες. Και περιμέναμε ότι η περιφέρεια θα πολιορκούσε το κέντρο του καπιταλισμού και θα το κυρίευε. Δυστυχώς, ο 20ός αιώνας διέψευσε φίλους και εχθρούς. Δεν ήταν έτοιμος! Παρέδωσε τη σκυτάλη στον 21ο.

Υπάρχουν και άλλες πλευρές για μελέτη και εμβάθυνση. Και αυτό το καθήκον πέφτει στους ώμους όλων των κομμουνιστικών κομμάτων, για να καταλήξουν σε σίγουρα και σωστά συμπεράσματα.

Δεύτερο θέμα που χρειάζεται επισταμένη και συστηματική έρευνα είναι ο θεωρητικός και πρακτικός προσανατολισμός μας στον «καινούριο» κόσμο που αντιμετωπίζουμε μετά την παλινόρθωση του καπιταλισμού στη Σοβ. Ενωση. Εχουμε «παγκοσμιοποίηση», όπως λένε οι αστοί θεωρητικοί ή διεθνοποίηση; Η πρώτη αντίδρασή μας ήταν να χαρακτηρίσουμε την παγκοσμιοποίηση ως «ιδεολόγημα» ως κατασκεύασμα ανύπαρκτο. Στη συνέχεια, ύστερα από ταλαντεύσεις, το νομοτελειακό φαινόμενο της εξέλιξης του καπιταλισμού το ονομάσαμε «διεθνοποίηση», για να το αντιτάξουμε στο «ιδεολόγημα» παγκοσμιοποίηση.

Κι όμως, στις σημερινές συνθήκες, ακόμα και αν δεν υπήρχε ο όρος «παγκοσμιοποίηση», έπρεπε να τον βρούμε εμείς πρώτοι. Γιατί θεωρητικά είναι σωστός και πρακτικά χρήσιμος. Γιατί μας χρειάζεται για να προσδιορίσουμε τις αλλαγές που έχουν υποστεί τα μονοπώλια και ο ιμπεριαλισμός τους από το 1905, που τα μελέτησε και έβγαλε τα απαιτούμενα θεωρητικά συμπεράσματά του ο Λένιν, μέχρι σήμερα.

Τότε ο Λένιν όρισε ως εξής τον ιμπεριαλισμό: « Στον ιμπεριαλισμό οξύνονται οι εσωτερικές αντιθέσεις του καπιταλισμού στον ανώτατο βαθμό, γεγονός που οδηγεί στην κατάρρευσή του» (Σοβ. Εγκυκλοπαίδεια). Τότε αυτή η διαπίστωση αποδείχτηκε σωστή. Είδαμε κιόλας στις σοσιαλιστικές χώρες, ύστερα από δυο οικονομικές κρίσεις, του '29 και του 36-'39 να οξύνονται οι αντιθέσεις τους σε τέτοιο βαθμό, ώστε να οδηγηθούν στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Και σε συνέχεια ένα σεισμό επαναστάσεων, που έφτασε στα όρια της διάλυσής του. Ομως δε διαλύθηκε τελικά.

Από τότε αρχίζουν αλλαγές στο σύστημα των αντιθέσεων και στον ιμπεριαλισμό που ποιοτικά διαφέρουν από τις προηγούμενες. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι κυκλικές οικονομικές κρίσεις, που ξεσπούσαν σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια κάθε 7 χρόνια, και κάθε φορά οξύτερες και βαθύτερες, έχασαν το ρυθμό και την οξύτητά τους. Αρχισαν να γίνονται, όπως διαπιστώνουν και οι Θέσεις του 17ου Συνεδρίου «αβαθείς και βραχύχρονες», αλλά και η στρατηγική του ιμπεριαλισμού «ενιαία». Ωστόσο, οι ακαδημαϊκοί του Μαρξισμού στη Σοβ. Ενωση και στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο εξακολουθούσαν να διδάσκουν την όξυνση των αντιθέσεων, όπως την εννοούσε ο Λένιν. Αυτό ακριβώς βλέπουμε να γίνεται και σε μας. Αυτές οι συγχύσεις με τη διεθνοποίηση και παγκοσμιοποίηση προέρχονταν από το γεγονός ότι δεν έχουμε ξεκαθαρισμένες θέσεις και ταλαντευόμαστε. Οταν μιλάμε για συγκρούσεις περιμένουμε βαθιά ρήγματα για να τα εκμεταλλευτούμε. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι οι αλλαγές στην ιστορία γίνονται με βάση το βασικό νόμο της διαλεκτικής, τη μετατροπή της ποσότητας σε ποιότητα. Και από την εποχή του Λένιν μεσολάβησαν 100 ολόκληρα χρόνια. Τα μονοπώλια έγιναν πολυεθνικές - μεγαθήρια, η διεθνοποίηση μετεξελίχθηκε σε παγκοσμιοποίηση, ο κόσμος μίκραινε, οι παλιές αντιθέσεις τους πέρασαν σε δεύτερη μοίρα με κύρια την αντίθεση κεφαλαίου κι εργασίας και στόχο ολόκληρους λαούς.

Η παγκοσμιοποίηση είναι η νομοτελειακή τάση του καπιταλισμού με τα καινούρια χαρακτηριστικά του. Η διαφορά είναι ότι άλλη ερμηνεία προσπαθούν να δώσουν σ' αυτή θεωρητικοί του κεφαλαίου και άλλη βέβαια δίνουμε εμείς. Αλλά η ερμηνεία και ο ανάλογος προσανατολισμός μας εξαρτώνται από το βάθος της μελέτης που θα κάνουμε. Κι εδώ πέφτουν μεγάλα βάρη στο 17ο Συνέδριό μας, τόσο ως προς τη θεωρητική μας κατάρτιση όσο και ως προς την οργανωτική πράξη.

Από την άποψη αυτή πρέπει να επισημάνουμε ένα τρίτο θέμα που αφορά τη θεωρία αλλά και την πράξη ταυτόχρονα. Είναι το Κέντρο Μαρξιστικών Ερευνών. Στα 13 χρόνια που μεσολάβησαν από την ήττα του σοσιαλισμού, δεν είχαμε και δεν μπορούσαμε να έχουμε το νου μας στην έρευνα. Το ΚΜΕ που πρέπει να αναβαθμιστεί με μια ριζική ανασυγκρότηση.

Νίκος Κυτόπουλος

ΚΟΒ Λογοτεχνών

Οι Θέσεις για το 17ο Συνέδριο του ΚΚΕ θέτουν επιτακτικά σαν κεντρικό καθήκον την ολόπλευρη ισχυροποίησή του. Το ερώτημα που τίθεται είναι λοιπόν ποια ή ποιες είναι οι βασικές προϋποθέσεις για την πραγματοποίησή του;

Κατά τη γνώμη μου μία είναι η βασική προϋπόθεση για να συμβεί τούτο, και αυτή είναι το ξεκαθάρισμα από μέρους μας το τι έγινε στη Σοβιετική Ενωση. Και τι εννοώ με αυτό.

Απλά δεν είναι δυνατόν να ορίζεται από την ΚΕ η εποχή μας σαν εποχή της ανασυγκρότησης του κινήματος και των κοινωνικών επαναστάσεων, να συνδυάζουμε το σήμερα με το σοσιαλιστικό αύριο, χωρίς να έχουμε καθαρή αντίληψη γιατί στράβωσε το κλήμα και πώς στράβωσε τούτο.

Δεν είναι δυνατόν το ΚΚΕ να κερδίσει τις καρδιές και το νου των μισθωτών εργαζομένων και της διανόησης χωρίς να απαντάει ολοκληρωμένα και με περίσσιο θάρρος γιατί και πώς έγινε η παλινόρθωση του καπιταλισμού στην ΕΣΣΔ.

Δεν είναι δυνατόν να δημιουργηθεί διακριτός κομμουνιστικός πόλος παγκόσμια, χωρίς βαθιά γνώση του χτες και ολοκληρωμένες αντιλήψεις για το τι πάμε να κτίσουμε και ποιες είναι όχι μόνο οι βασικές αρχές, αλλά και τι προϋποθέσεις ο σκελετός να συναντάει. Την εσωτερική διαρρύθμιση και τη διακόσμηση ας την πραγματοποιήσουν οι άνθρωποι του μέλλοντος.

Δεν είναι δυνατόν ο σοσιαλισμός του μέλλοντος να 'ναι «ιστορική συνέχεια του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε» (Θέση 7...). Χρειαζόμαστε επιτακτικά θεωρία για το Σοσιαλισμό.

Θεωρώ ότι από τη Μεγάλη Οχτωβριανή Επανάσταση και την εξουσία των Σοβιέτ φτάσαμε στο σημείο η ίδια η καθοδήγηση του ΚΚΣΕ να οργανώσει και να καθοδηγήσει την αντεπανάσταση. Φυσικά, αυτό δεν έγινε από τη μία μέρα στην άλλη. Ηταν μια εξελικτική διαδικασία που άρχισε με την επέμβαση των δυνάμεων της Αντάντ, όπου ο Λένιν και το Ανώτατο Σοβιέτ αναγκάστηκαν να αφαιρέσουν τη διοίκηση των επιχειρήσεων από τα Σοβιέτ και διόρισαν μονοπρόσωπες διοικήσεις στα εργοστάσια. Ο Λένιν όμως τόνιζε ότι αυτό δεν είναι Μαρξισμός είναι υποχώρηση και τούτο γίνεται για να σωθεί ο λαός από την πείνα. Μετά το θάνατο του Λένιν, η καθοδήγηση του ΚΚΣΕ με επικεφαλής τον Στάλιν, την πιο τραγική προσωπικότητα στο κομμουνιστικό κίνημα, και τούτο γιατί από τη μια έσωσε τη νεαρή Σοβιετική Δημοκρατία, από την άλλη δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την ανατροπή της χωρίς τη θέλησή του, κατόρθωσαν η ΕΣΣΔ να 'χει εκπληκτικούς ρυθμούς ανάπτυξης μέχρι το 1951 ενώ ο καπιταλισμός διεθνώς ταλανίζονταν από την οικονομική κρίση του 1929 και πραγματοποιούσε το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου η Σοβιετική Ενωση σύντριψε το φασισμό, και κανένας δεν τα αμφισβητεί αυτά, από την άλλη δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις το κόμμα να αυτονομηθεί από την κοινωνία, οι διαφορετικές αντιλήψεις που δε συμφωνούσαν με την καθοδήγηση του ΚΚΣΕ δε δημοσιεύονταν, η όποια διαφορετική αντίληψη στην καθοδήγηση δε δημοσιευόταν στις εφημερίδες, η επιστημονική έρευνα αντί να είναι η πηγή της διαμόρφωσης της γραμμής του κόμματος απέκτησε απολογητικό χαρακτήρα. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός «ότι ενώ στο 17ο Συνέδριο το 1934 το 80% των αντιπροσώπων είχαν γίνει μέλη πριν το 1920, στο 18ο Συνέδριο το 1939 το 50% των αντιπροσώπων ήταν κάτω των 35 ετών», δηλαδή οι μπολσεβίκοι επαναστάτες παραμερίστηκαν και άρχισαν να παίζουν πρώτο ρόλο μέλη του κόμματος που στα χρόνια της επανάστασης και του εμφύλιου πήγαιναν σχολείο.(Κ. Κάππος, Κριτική του Σοβιετικού Σχηματισμού).

Από τότε είχε δημιουργηθεί ο μηχανισμός που εξελίχτηκε ως το σημείο να καθοδηγήσει την αντεπανάσταση.

Δε νομίζω ότι σήμερα πρέπει να μας φαίνονται παράξενα το τι επακολούθησε από το 1931 και μετά, στο 20ό Συνέδριο και όλες τις άλλες εξελίξεις στη Σοβιετική Ενωση όπου βαφτίζονταν οι απολογητικές αντιλήψεις στο ΚΚΣΕ σαν το Α και το Ω του Μαρξισμού - Λενινισμού, ενώ οι ρυθμοί ανάπτυξης έπεφταν από το πεντάχρονο 1951 -1955 η καθοδήγηση μιλούσε για παλλαϊκό κράτος, ότι φτιάχνουμε την υποδομή για τον κομμουνισμό, και το 1983 ο Αντρόποφ έλεγε στον σ. Χαρίλαο Φλωράκη ότι «αν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση και δε λάβουμε αποτελεσματικά μέτρα αμέσως, σε πέντε το πολύ χρόνια πολλά εργοστάσια θα αρχίσουν να κλείνουν...». Στην αποδοχή αυτών των αντιλήψεων φέρνουμε όλοι μας ευθύνες με την άκριτη υποστήριξή μας στη Σοβιετική Ενωση και στο ΚΚΣΕ. Εδώ συναντάμε ένα σημείο - κλειδί.

Μπορούμε να έχουμε εμπιστοσύνη στην εκάστοτε καθοδήγηση του Κόμματος; Ενα είναι σίγουρο, ότι τυφλή εμπιστοσύνη δεν πρέπει να 'χουμε με τίποτα. Την εμπιστοσύνη του Κόμματος και όλου του λαού η καθοδήγηση πρέπει να την κερδίζει καθημερινά. Πώς όμως αυτό μπορεί να γίνει;

Θα μου πει κάποιος σύντροφος ότι με το να 'χει σωστές θέσεις. Σωστό, αλλά από μόνο του δε φτάνει πρώτα και κύρια, γιατί μια θέση κρίνεται σαν σωστή ή λάθος μόνον εκ των υστέρων. Τι πρέπει να γίνει;

Πρώτον, η καθοδήγηση πρέπει να 'χει εμπιστοσύνη στα μέλη του Κόμματος, τους φίλους και τους οπαδούς και όλους τους μισθωτούς εργαζόμενους, δημοσιεύοντας στο «Ριζοσπάστη» όποια διαφορετική άποψη υπάρχει, αν υπάρχει γιατί δεν είναι αναγκαστικό να υπάρχει, για σοβαρά πολιτικά και ιδεολογικά ζητήματα στο Πολιτικό Γραφείο και στην ΚΕ. Αυτό θεωρώ ότι είναι αναγκαίο να συμπεριληφθεί στο καταστατικό του Κόμματος όταν αλλάξει, και τούτο γιατί τα μέλη της καθοδήγησης δεν είναι ποιο ίσα μέλη από τα απλά μέλη του Κόμματος.

Δεύτερον, για όλα τα ανοιχτά θέματα πολιτικά, θεωρητικά, οικονομικά και κοινωνικά που αποτελούν τον προγραμματισμό της ΚΕ να καθιερωθεί χώρος διαλόγου στον κομματικό Τύπο έτσι που να συμμετέχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι σύντροφοι στην επεξεργασία της θέσης, όπου με κάποια διαδικασία και τα μέλη του Κόμματος να θέτουν θέματα για διάλογο, και το Κόμμα να καταχτά έτσι το ρόλο του «συλλογικού διανοούμενου». Να αποτελεί αυτός ο διάλογος το πιο αποτελεσματικό σύστημα ανάδρασης για τη βέλτιστη επεξεργασία των θέσεων του Κόμματος. Μη μου πείτε σύντροφοι της καθοδήγησης ότι η οποιαδήποτε άποψη εκφράζεται σε μια ΚΟΒ φτάνει μέχρι το ΠΓ, γιατί τούτο σπάνια αν όχι ποτέ συμβαίνει.

Και για να συμβάλω στο άνοιγμα αυτού του διαλόγου ποιος σύντροφος ή συντρόφισσα μπορεί να μου πει σήμερα για το ποια χώρα ή χώρες είναι αδύνατοι κρίκοι στο ιμπεριαλιστικό σύστημα σύμφωνα με τη θεωρία για τον ιμπεριαλισμό του Λένιν; Προσωπικά δεν έχω άποψη. Με πολύ μεγάλη χαρά θα μελετούσα κριτικά μια εμπεριστατωμένη απάντηση.

Τρίτον, τα στελέχη της καθοδήγησης του Κόμματος αν δεν έχουν, πρέπει να αποκτήσουν, την αντίληψη, από Γραφείο της ΚΟΒ μέχρι το ΠΓ της ΚΕ ότι είναι σε θητεία, για να υπηρετήσουν τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και όλων των μισθωτών εργαζομένων, και ότι δεν αποτελεί αυτή η ιδιότητα σκαλωσιά για την κοινωνική αναγνώριση και ανέλεξη. Θεωρώ ότι για να δημιουργηθεί αυτή η αντίληψη σε όλους μας πρέπει η θητεία όλων όσοι είναι στην καθοδήγηση του Κόμματος, και όσα στελέχη έχουν δημόσιες θέσεις, να 'ναι περιορισμένου χρόνου. Το πολύ 12 χρόνια στην ΚΕ και αν μας προκύψει κανένας «Λένιν», και μακάρι, ας αποφασίζει το συνέδριο του Κόμματος με αυξημένη πλειοψηφία την επέκταση της θητείας. Ιδιαίτερα για τα επαγγελματικά στελέχη πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μέριμνα, ώστε να μη χάσουν την επαφή τους με το αντικείμενο της εργασίας τους, έτσι που να μην εξαρτάται η εργασία τους από τη συμφωνία ή τη διαφωνία τους με την εκάστοτε καθοδήγηση.

Τέταρτον, οι αντιπρόσωποι από τις οργανώσεις για μεγάλα Σώματα (συνδιάσκεψη, συνέδριο) να εκλέγονται όσο πιο κοντά στις ΚΟΒ γίνεται. Και τούτο γιατί δεν μπορεί, για παράδειγμα, ένας σύντροφος από την Καρδίτσα ούτε τους συντρόφους από το Βόλο να ξέρει, ούτε την ιδεολογική και πολιτική τους συγκρότηση, ούτε αν έχουν το θάρρος της γνώμης, ούτε την αγωνιστικότητά τους, έτσι η εκάστοτε καθοδήγηση να μην μπορεί να κοντρολάρει τη σύνθεση ενός ανώτερου Σώματος του Κόμματος, και το κόμμα να εκφράζει αυτό που κάθε φορά είναι.

Με τις ευχές μου για ένα ουσιαστικό Συνέδριο.

Γιάννης Παππάς

Μηχανικός Λογισμικού

Βόλος

«Μια συζήτηση για το αύριο προϋποθέτει εξέταση του χτες, απολογισμό των 14 χρόνων από την ανασυγκρότηση, εντοπισμό λαθών, παραλείψεων, αδυναμιών. Μόνο έτσι μπορεί να δοθεί μια αποφασιστική ώθηση στην ενίσχυση του Κόμματος» («Ρ» 21/9/04).

«Το 17ο Συνέδριο δε θα περιοριστεί αποκλειστικά στην αποτίμηση της δράσης του Κόμματος. Χρειάζεται να γενικεύσει την πείρα της ανασυγκρότησης που ξεκίνησε από το 14ο Συνέδριο. Να μην περιοριστεί στα θετικά. Κυρίως ενδιαφέρει τα μέλη του Κόμματος, οι φίλοι και οι οπαδοί να βοηθήσουν, για να αναδειχτούν και να μελετηθούν βαθύτερα οι υποκειμενικές ελλείψεις και καθυστερήσεις, οι αδυναμίες. Να φανεί τι πρέπει να διορθωθεί, να βελτιωθεί» (Θέσεις σελ. 2)

Τα παραπάνω δείχνουν την ανησυχία και τον προβληματισμό της ΚΕ από την καθυστέρηση στην ανασυγκρότηση - ισχυροποίηση του Κόμματος. Δείχνουν τη βαθιά ανησυχία της ΚΕ για το χάσμα, την αναντιστοιχία ανάμεσα στην παραγόμενη και επιβεβαιωμένη στην πράξη πολιτική και στη λειψή αφομοίωση και εκλαΐκευσή της. Δείχνουν την ανησυχία της για την έλλειψη ενιαίας αντίληψης της στρατηγικής και του Προγράμματος του Κόμματος, δείχνουν τέλος την πρόθεση της ΚΕ να στραφεί, επιτέλους, προς τη βάση, προς τα κομματικά μέλη να τα βάλει μπροστά στις ευθύνες τους, που απορρέουν από την ιδιότητά τους σαν μέλη του Κόμματος.

Και ενώ έτσι έχουν τα πράγματα και θα περίμενε κανείς να έχει κατακλυστεί ο «Ρ» από επιστολές με απόψεις και προτάσεις, ο φετινός προσυνεδριακός είναι από απόψεως συμμετοχής και περιεχομένου (εκτός ελαχίστων περιπτώσεων) ο φτωχότερος όλων των προσυνεδριακών.

Πού είναι τα στελέχη, τα κομματικά μέλη, οι φίλοι και οπαδοί γιατί δεν ανταποκρίνονται στην έκκληση της ΚΕ, πού οφείλεται αυτό; Σε αδυναμία, διστακτικότητα, αδιαφορία, άγνοια δικαιωμάτων και υποχρεώσεων, πού; Να ένα κυρίαρχο ζήτημα που πρέπει να απασχολήσει το 17ο Συνέδριο.

Στην Απόφαση του 14ου Συνεδρίου διαβάζουμε:

Σημαντικότερες από τις αδυναμίες (τις υποκειμενικές που συντέλεσαν στην κρίση) ήταν «η υποτίμηση της αυτοτελούς θεωρητικής δουλιάς και του ιδεολογικού μετώπου, η λειψή διαλεκτική σύνδεσή τους με την τρέχουσα πολιτική δράση του Κόμματος. Η ανοχή σε αναθεωρητικές διαλυτικές αντιλήψεις και πρακτικές και η μη έγκαιρη απόκρουσή τους.

Η υποβαθμισμένη συλλογικότητα στη διαμόρφωση των αποφάσεων και την εφαρμογή τους από τα καθοδηγητικά όργανα. Η υποτίμηση της εσωκομματικής ενημέρωσης και πληροφόρησης. Οι αδυναμίες και τα λάθη στην πολιτική ανάδειξης στελεχών και τη διαπαιδαγώγησή τους και στο συνεχή και δημιουργικό έλεγχο της δουλιάς τους κλπ., κλπ.».

Ποιες από τις παραπάνω αδυναμίες εξαλείφτηκαν, τουλάχιστον αμβλύνθηκαν; Αντί άλλης απάντησης παραπέμπω στις Θέσεις 13-17 όπου ύστερα από 14 χρόνια επισημαίνονται οι ίδιες αδυναμίες, τα ίδια λάθη και εφόσον αυτές εξακολουθούν να παραμένουν συνιστούν και καταστατική παραβίαση, αφού οι περισσότερες αντιμετωπίζονται και από το καταστατικό.

Και τώρα ορισμένα ζητήματα που θα 'θελα να σταθώ ιδιαίτερα.

1. Ενώ ορθά επισημαίνεται στην Απόφαση του 14ου Συνεδρίου ως βασικό λάθος η υποτίμηση της εσωκομματικής ενημέρωσης και πληροφόρησης, που πέραν του λάθους συνιστά και παραβίαση μιας βασικής αρχής του Μ-Λ η οποία λέει ότι όταν η πάλη με τον αναθεωρητισμό γίνεται στα παρασκήνια και σε επίπεδο καθοδήγησης, μακριά από τη βάση χωρίς να γνωρίζουν οι πάντες τις μηχανορραφίες του, τότε τα κομματικά μέλη μετατρέπονται σε απλούς θεατές χωρίς να μπορούν να κρίνουν με ποιον να πάνε, ποιον να υποστηρίξουν και ποιον να πολεμήσουν.

Και ενώ επισημαίνεται αυτή η παραβίαση, παρέμεινε ως πρακτική και μετά το 14ο Συνέδριο. Οπότε και μας προέκυψαν αιφνιδιάζοντάς μας, οι διάφοροι Κωστόπουλοι, Θεωνάδες, Ντρέκηδες, Κοψίδηδες κλπ. και πολύ φοβάμαι ότι εξακολουθεί η ίδια πρακτική πράγμα που διαφαίνεται από την επισήμανση της μη ενιαίας αντίληψης για τη στρατηγική του Κόμματος (Θέσεις για το 17ο).

2. Σίγουρα η λαθεμένη, η αρνητική στάση στην περίοδο της κρίσης δε θα πρέπει να συνοδεύει «αιώνια» κύρια τα απλά κομματικά μέλη, αλλά από κει μέχρι να παραμένουν και να αναρριχώνται σε ανώτερα όργανα, στελέχη, τα οποία κατά τις συνδιασκέψεις ΑΕ για την εκλογή αντιπροσώπων για το 13ο προέτρεπαν συντρόφους να ψηφίσουν τους κύριους εκφραστές του αναθεωρητισμού είναι τεράστια η απόσταση.

Δε λέω ότι ντε και καλά να χωρίζαμε την «ήρα από το σιτάρι», αλλά πότε και πώς θα συνειδητοποιήσουν αυτά τα στελέχη και να παραδειγματιστούν τα εκκολαπτόμενα για το τι σημαίνει στέλεχος του ΚΚΕ και ότι δεν μπορούν να παίζουν σε δυο ταμπλό σε κρίσιμες στιγμές για το Κόμμα, πότε και πώς θα αντιληφθούν ότι υπάρχει και καταστατικό που προβλέπει την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων;

3. «Η πολιτική συμμαχιών (στρατηγικής σημασίας) πρέπει να είναι διαρκής φροντίδα του Κόμματος και οι όποιες δυσκολίες και αποτυχίες δεν πρέπει να οδηγούν στην άρνησή της» (14ο Απόφαση).

Αλλά κατά την προσπάθεια προώθησης αυτής της πολιτικής θα πρέπει να παίρνουμε υπόψη και τον Λένιν που έλεγε: «Στα πρακτικά ζητήματα σε κάθε ειδική στιγμή το σπουδαίο είναι να ξεχωρίζεις τα ζητήματα στα οποία εκδηλώνεται η κυριότερη μορφή συμβιβασμών που είναι απαράδεχτοι, προδοτικοί και ενσαρκώνουν τον ολέθριο για την επαναστατική τάξη οπορτουνισμό».

Σε πόσες λοιπόν από τις συμμαχίες ή συνεργασίες κύρια στις τελευταίες δημοτικές εκλογές κυριάρχησε η παραπάνω προτροπή του Λένιν και δεν επικράτησε στα όργανα ΝΕ και ΑΕ το άγχος της απόδειξης ότι κάνουμε και προωθούμε την πολιτική συμμαχιών, με αποτέλεσμα ατυχείς μέχρι επικίνδυνες συνεργασίες;

4. Τέλος, ας σταθούμε επίσημα και μέσα από το συνέδριο απέναντι σε ιστορικά γεγονότα για την πορεία του Κόμματος και του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, ας δούμε κατάματα και ας καταδικάσουμε το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ και το παράγωγό του, την περιβόητη 6η Ολομέλεια του Κόμματος ως αφετηρία της διαλυτικής προσπάθειας του αναθεωρητισμού το πρώτο και ως απαρχή της επίσημης διαπάλης μέσα στο Κόμμα τη δεύτερη.

5. Και επειδή για την επιτυχή προσπάθεια ανασυγκρότησης του Κόμματος χρειάζονται και τα κατάλληλα εργαλεία προτείνω ως τέτοια αρχικά:

α. Την έκδοση της Σύγχρονης Εποχής του 1977 «Για τους κανόνες της κομματικής ζωής και της κομματικής καθοδήγησης», με αποσπάσματα σχετικών έργων του Λένιν και

β. τα «Ζητήματα Λενινισμού» του Στάλιν.

Τελειώνοντας θα ανατρέξω στον Μπρεχτ και στις προτροπές του προς την ηγεσία και τα απλά κομματικά μέλη για συμπεριφορές που για μένα αποτελούν έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους στη σωστή λειτουργία του Κόμματος.

Α. Προς την ηγεσία

«Πώς θα οικοδομηθεί η μεγάλη τάξη δίχως την σοφία των μαζών. Αυτοί που δεν ακούνε συμβουλές/ Δεν μπορούν να βρουν το δρόμο για τους πολλούς/ Εσείς οι μεγάλοι δάσκαλοι/ να ακούτε όταν μιλάτε.

Και Β. Προς τα απλά κ.μ.

Μην ντρέπεσαι να ρωτήσεις σύντροφε/ Μην αφεθείς να πείθεσαι./ Μάθε να βλέπεις εσύ ο ίδιος/ καθόλου δεν το ξέρεις/ ό,τι δεν ξέρεις εσύ ο ίδιος/ Ελεγξε το λογαριασμό/ εσύ θα τον πληρώσεις/ Ψάξε με το δάχτυλο κάθε σημάδι/ Ρώτα πώς βρέθηκε αυτό εδώ/ εσύ να πάρεις πρέπει την εξουσία».

Σωκράτης Παστελάς

Καλαμαριά

Στις Θέσεις εκφράζεται η άποψη πως είναι «λάθος να εντάσσονται στις υπηρεσίες οι κατ' εξοχήν βιομηχανικοί κλάδοι των μεταφορών και τηλεπικοινωνιών».

Στο «Ριζοσπάστη» στις 3/11/2004 δημοσιεύτηκε άρθρο του Γ. Κακουλίδη με την ορθή, κατά τη γνώμη μου, παρά τις επιμέρους διαφωνίες, τοποθέτηση του ζητήματος.

Ακολούθησε άρθρο της Ελένης Κατροδαύλη στο «Ριζοσπάστη» της 21/11/2004 που στηρίζει την άποψη των θέσεων αναφέροντας τσιτάτα από «Το Κεφάλαιο» του Κ. Μαρξ.

Από μια προσεκτική ανάγνωση μπορούμε να πάρουμε από «Το Κεφάλαιο» τα παρακάτω αποσπάσματα:

«Οι δύο μορφές που παίρνει η κεφαλαιακή αξία μέσα στα κυκλοφοριακά της στάδια είναι οι μορφές του χρηματικού κεφαλαίου και του εμπορευματικού κεφαλαίου, η μορφή που έχει στο στάδιο παραγωγής είναι η μορφή του παραγωγικού κεφαλαίου. Το κεφάλαιο που στην πορεία της συνολικής του κύκλησης περιβάλλεται και αποβάλλει πάλι αυτές τις μορφές, και που στην καθεμία από αυτές εκπληρώνει την αντίστοιχη σ' αυτήν λειτουργία, είναι βιομηχανικό κεφάλαιο - η λέξη βιομηχανικό χρησιμοποιείται εδώ με την έννοια ότι αγκαλιάζει κάθε κεφαλαιοκρατικά ασκούμενο κλάδο παραγωγής» (Κεφάλαιο, τ. ΙΙ σελ. 49, εκδ. Σύγχρονης Εποχής, υπογράμμιση δική μου).

«Υπάρχουν όμως αυτοτελείς κλάδοι της βιομηχανίας, όπου το προϊόν του προτσές παραγωγής δεν είναι ένα καινούριο υλικό προϊόν, δεν είναι εμπόρευμα. Οικονομική σπουδαιότητα ανάμεσα σε αυτούς έχει μόνο η βιομηχανία επικοινωνίας, είτε πρόκειται για την καθαυτό βιομηχανία μεταφορών εμπορευμάτων και ανθρώπων, είτε πρόκειται απλώς για διαβίβαση πληροφοριών, επιστολών, τηλεγραφημάτων κτλ.» (Κεφάλαιο, τ. ΙΙ, σελ. 53, εκδ. ΣΕ, υπογράμμιση δική μου).

«Στη βιομηχανία όμως μεταφορών, που δεν παράγει καινούρια προϊόντα, αλλά μεταφέρει μόνο ανθρώπους και πράγματα, οι δύο αυτές πράξεις συγχωνεύονται. Οι υπηρεσίες που προσφέρει ο σιδηρόδρομος» (μετακίνηση) «πρέπει να καταναλώνονται την ίδια στιγμή που παράγονται» (Κεφάλαιο, τ. ΙΙ, σελ. 53, εκδ. Σ.Ε., υπογράμμιση δική μου).

«Το ωφέλιμο αποτέλεσμα είναι καταναλώσιμο μόνο στη διάρκεια του προτσές παραγωγής. Το αποτέλεσμα αυτό, δεν υπάρχει σαν ένα αντικείμενο χρήσης, διαφορετικό από αυτό το προτσές, που μόνο ύστερα από την παραγωγή του λειτουργεί σαν είδος του εμπορίου και κυκλοφορεί σαν εμπόρευμα. Η ανταλλακτική όμως αξία αυτού του ωφέλιμου αποτελέσματος καθορίζεται, όπως και η ανταλλακτική αξία κάθε άλλου εμπορεύματος, από την αξία των στοιχείων παραγωγής» (Κεφάλαιο, τ. ΙΙ, σελ. 54, εκδ. ΣΕ).

«Αν καταναλωθεί ατομικά, η αξία του εξαφανίζεται με την κατανάλωση. Αν καταναλωθεί παραγωγικά, έτσι που και αυτό το ίδιο το ωφέλιμο αποτέλεσμα να αποτελεί ένα στάδιο παραγωγής του μεταφερόμενου εμπορεύματος, η αξία του μεταβιβάζεται σαν πρόσθετη αξία στο ίδιο το εμπόρευμα» (Κεφάλαιο, τ. ΙΙ, σελ 54., εκδ. Σ.Ε., υπογράμμιση δική μου).

Σε όλο το «Κεφάλαιο» οι αναφορές στο θέμα αυτό είναι διαλεκτικές, αναλύουν βαθιά την πραγματικότητα στα πλαίσια των συγκεκριμένων ιστορικών δεδομένων στα πλαίσια της οικονομικής ουσίας του φαινομένου, εξεταζόμενου στις συγκεκριμένες πραγματικές σχέσεις.

Η ΕΣΥΕ τοποθετήθηκε μονόπλευρα και εμείς πάμε στο άλλο άκρο;

«Η διαλεκτική απαιτεί ολόπλευρη ανάλυση των σχέσεων στη συγκεκριμένη εξέλιξή τους, και όχι να παίρνουμε κομμάτι από δω κομμάτι από κει» ( Β.Ι. Λένιν τ. 42, σελ. 286, έκδοση στα ρώσικα).

Δεν είναι σωστό να κάνουμε εκπτώσεις στην επιστημονική ανάλυση. Ούτε να πετάμε το αόριστο στη γενικότητα τού «οι κλάδοι της υλικής παραγωγής κινούνται πτωτικά ενώ οι υπηρεσίες ανοδικά» (Αρθρο Γ. Κακουλίδη, «Ριζοσπάστης» 3/11/2004), ούτε να λέμε «το ζητούμενο της προσυνεδριακής συζήτησης δεν είναι να εντρυφήσουμε σε λεπτομερειακές αναλύσεις δεικτών των κοινωνικοοικονομικών εξελίξεων» (Αρθρο Ε. Κατροδαύλη, «Ριζοσπάστης» 21/11/2004).

Γιατί όχι! ΝΑΙ! Διότι η ανάλυση της ταξικής διάρθρωσης, όσο το δυνατόν βαθύτερη είναι αναγκαία για τη χάραξη στρατηγικής και τακτικής της επαναστατικής πάλης. Η γνώση της κοινωνικής πραγματικότητας απαιτεί βαθιά διαλεκτική ανάλυση.

Πολύ περισσότερο όταν οι «θέσεις» κάνουν ανεπίτρεπτη έκπτωση στην ανάλυση της κοινωνικής διάρθρωσης, όπως και το άρθρο της Ε. Κατροδαύλη «εξαφανίζοντας» του μικροαστούς, μιλώντας μόνο για αυτοαπασχολούμενους με ή χωρίς προσωπικό, που είναι στην πλειοψηφία τους μικροαστοί, συνεχώς αυξανόμενα προλεταριοποιημένα στοιχεία και αστοί. Στην απόφαση του 16ου Συνεδρίου του ΚΚΕ για το ΑΑΔΜ αναφέρεται: «Στις γραμμές του ΑΑΔΜ συμπαρατάσσονται κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις ανομοιογενείς από άποψη κοινωνικής θέσης και ιδεολογικοπολιτικής στάσης: Κοινωνικά κινήματα της εργατικής τάξης, των μικροαστικών στρωμάτων της πόλης και της υπαίθρου» (σελ. 7 υπογράμμιση δική μου).

Η ταξική πόλωση που έδειξε ο Κ. Μαρξ και ανάλυσε παραπέρα ο Β.Ι. Λένιν και σύγχρονοι μ-λ επιστήμονες είναι νόμος της κοινωνικής εξέλιξης, χρειάζεται όμως βαθιά ανάλυση στην κάθε περίοδο της εξελισσόμενης πραγματικότητας, όπως έκαναν οι κλασικοί. Η απάντηση στις απόψεις περί «μεταβιομηχανικής κοινωνίας» δεν μπορεί να είναι η εξάλειψη επιστημονικών όρων, τα τσιτάτα περί εργατών δασκάλων. Με τις νέες τεχνολογίες είναι ακόμα πιο ραγδαία η «βιομηχανοποίηση», με τη μαρξιστική ορολογία, πολλών κλάδων της οικονομίας. Αυξάνεται το προλεταριάτο, παραμένουν όμως οι μικροαστοί, αναγεννιούνται με νέες μορφές. Τα στοιχεία για τη μισθωτή εργασία παρμένα από το ΙΚΑ δε δίνουν το σωστό μέγεθος των εργατών που είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ, διότι υπάρχουν στο ΙΚΑ αρκετοί αυτοαπασχολούμενοι και με προσωπικό στον κλάδο των κατασκευών, ιματισμού κ.ά. που είναι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ. Ολα τα δεδομένα από επίσημες πηγές απαιτούν σοβαρή ανάλυση και έλεγχο. Μεγάλη έκταση σε πολλούς κλάδους έχει η δουλιά στο σπίτι. Πολλοί είναι οι ανασφάλιστοι. Ιδιαίτερη προσοχή απαιτούν οι μετανάστες, που το Κόμμα μας κάνει πολύ σοβαρή δουλιά, αλλά πιστεύω μπορεί να ενισχυθεί με την ανάπτυξη διεθνούς ευρωπαϊκού και παγκόσμιου καθοδηγητικού κομμουνιστικού κέντρου. Η ανάπτυξη της δουλιάς ανάμεσα σ' αυτό, το πιο κατατρεγμένο τμήμα της εργατικής τάξης στη χώρα μας σε συνεργασία με αδελφά, συγγενικά κόμματα των χωρών τους προωθεί τους στόχους του επαναστατικού κινήματος αμφίπλευρα και παγκόσμια.

Οι «μικροαστοί» μειώνονται νομοτελειακά, με κάποιες εξάρσεις αύξησης, που δείχνουν και τα στατιστικά στοιχεία για τους εργοδότες, αλλά ποτέ δε θα εξαλειφθούν στα πλαίσια της αστικής κοινωνίας, ούτε με διατάγματα της προλεταριακής εξουσίας, αλλά με την εξάλειψη των τάξεων. Αυξήθηκε «βιομηχανοποιήθηκε» η διανόηση σε μεγάλο βαθμό, ανέδειξε όμως και πολλά νέα μικροαστικά και αστικά στοιχεία. Παρέμεινε μικροαστική στην πλειοψηφία της η αγροτιά στην Ελλάδα. Υπάρχει μεγάλη μάζα προλεταριοποιημένων και ημιπρολετάριων που έχουν και αυτοί τα δικά τους κοινωνικά χαρακτηριστικά, τη δική τους κοινωνική ψυχολογία. Η ανάλυση του «μωσαϊκού» είναι απαραίτητη για την ανάδειξη της αδιαμφισβήτητης νομοτέλειας της ταξικής πόλωσης. Παρά τις όποιες διαφοροποιήσεις, στην ανάπτυξη των νέων «βιομηχανικών» κλάδων, νομίζω παραμένει επίκαιρη η άποψη ότι «μόνο η συγκεκριμένη τάξη, οι βιομηχανικοί εργάτες της πόλης και γενικότερα οι εργοστασιακοί εργάτες, είναι σε θέση να καθοδηγήσουν όλη τη μάζα των εργαζομένων και εκμεταλλευόμενων στην πάλη για την ανατροπή της καπιταλιστικής σκλαβιάς, στη φάση της ίδιας της ανατροπής, στην πάλη για την υπεράσπιση και ενίσχυση της νίκης, στο έργο της δημιουργίας του νέου σοσιαλιστικού, κοινωνικού συστήματος, σε όλη την πάλη για την πλήρη εξάλειψη των τάξεων» (Β.Ι. Λένιν, τ. 39, σελ. 14, έκδοση στα ρώσικα, υπογράμμιση δική μου).

Παρά τις ιδιομορφίες «εργοστάσια βιομηχανικά» έχουμε και στους χώρους των ονομαζόμενων «υπηρεσιών» που δημιούργησαν οι νέες τεχνολογίες. Το προλεταριάτο είναι πολυπρόσωπο και αποκτά στρώματα που κάνουν ακόμα πιο ικανή την τάξη όχι μόνο να πάρει την εξουσία, αλλά με μεγαλύτερη αυτάρκεια να οικοδομήσει την κομμουνιστική κοινωνία.

Πιστεύω ότι πρέπει να κεντρίζουμε, να επιζητούμε, να προκαλούμε τον ιδεολογικό διάλογο, τη συντροφική αντιπαράθεση ιδεών, πολύ περισσότερο σε προσυνεδριακή περίοδο. Η συντροφική αμφισβήτηση κρατάει ζωντανή τη σκέψη, την αναζήτηση, τη δημιουργική αφομοίωση και ανάπτυξη του μαρξισμού -λενινισμού. Ο μ-λ δεν είναι θρησκεία, δεν είναι δόγμα, είναι επιστήμη που το Κομμουνιστικό Κόμμα καλείται να κάνει επαναστατική ιδεολογία της εργατικής τάξης. Ο μ-λ απαιτεί ανάπτυξή του, αυτή είναι η φύση του, με σεβασμό και γνώση του, αλλά πάντα με βαθιά προσέγγιση της διαλεκτικής της νέας ιστορικής πραγματικότητας.

Ευχαριστώ.

Γιώργος Καζαντζίδης

Το κομματικό μέλος λέει τη γνώμη του ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ, σε κάθε θέμα που τίθεται για συζήτηση από το Κόμμα. Η τοποθέτηση γίνεται είτε γραπτά, είτε προφορικά.

Γιάννης Κωστάκης

ΚΟΒ «Ριζοσπάστη»

Για τα προβλήματα στο Κόμμα με τη μελλοντική πορεία και ανάπτυξή του ασχολούμαστε όλοι μας, κομμουνιστές και φίλοι μας. Ωστόσο, για ζητήματα πολιτικής και ιδεολογίας, ανατρέχοντας στο παρελθόν, κυρίως οριακές περιόδους, δυστυχώς λιγότεροι ή μάλλον ελάχιστοι ασχολούμαστε. Σε αυτές τις κρίσιμες περιόδους συντελέστηκαν μεγάλα και ιστορικά γεγονότα που τις συνέπειές τους δοκιμάζουμε εμείς σήμερα και τα παιδιά μας οδυνηρά. Γι' αυτό θα αναφερθώ με λίγα λόγια.

Πρώτα θέλω να κάνετε τον κόπο να διαβάσετε την επιστολή μου για το διάλογο του 1995 (για τις αιτίες που οδήγησαν στις ανατροπές των σοσιαλιστικών χωρών). Εκεί θα δείτε τη γνώμη μου σ' αυτές και τώρα δεν κρίνω σκόπιμο να επαναλάβω, εφόσον και άλλοι σήμερα μιλάνε για 6η Ολομέλεια και Ζαχαριάδη καθώς και 20ό Συνέδριο ΚΚΣΕ και Χρουστσόφ και αναθεωρητισμό.

Γι' αυτά τα τελευταία στο 17ο Συνέδριο του ΚΚΕ τουλάχιστον τώρα πρέπει να μιλήσουμε και να πάρουμε θέση.

Μελετάμε την πείρα μας από τον άκρατο αναθεωρητισμό του παρελθόντος, που κατέληξε σήμερα στα γνωστά σε όλους μας αποτελέσματα του αναθεωρητισμού με πρωτοστάτες: Χρουστσόφ - Γκορμπατσόφ.

Αυτοί σαν κλασικοί αποστάτες και αναθεωρητές πρόδωσαν το σοσιαλισμό, εμείς δε θα τους απορρίψουμε σαν τέτοιους; Ακόμα θα κρατάμε σιωπή στο θέμα αρχών Στάλιν και στο Κόμμα μας Ζαχαριάδη;

Ας κοιτάξουμε κατάματα την ιστορική αλήθεια, αυτή θα είναι με το μέρος μας και θα μας βοηθήσει.

Χρυσόστομος Μπαζής

Μαρούσι

Με την ευκαιρία του Συνεδρίου θα ήθελα να καταθέσω μερικές σκέψεις μου. Με τις μεγάλες ανατροπές που έχουν γίνει στις ευρωπαϊκές σοσιαλιστικές χώρες, αλλά και την αλματώδη ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, αλλάζει ριζικά και η σύνθεση της εργατικής τάξης.

Σήμερα, η εργατική τάξη στην πλειοψηφία της είναι μορφωμένη με ανώτερες ή ανώτατες γραμματικές γνώσεις. Δεν μπορούμε να τη συγκρίνουμε με το προλεταριάτο του Μαρξ μα ούτε και του Λένιν. Γι' αυτό καλό είναι το σύνθημα «Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε» να το αλλάξουμε με το σύνθημα «Εργαζόμενοι, όλων των χωρών ενωθείτε», μια και ανταποκρίνεται απόλυτα στη σημερινή σύνθεση του εργαζόμενου κόσμου.

Σωστό θα είναι να απαλείψουμε τη φράση «δικτατορία του προλεταριάτου», αφού όπως γράφω και πιο πάνω έχει αλλάξει η σύνθεση της εργατικής τάξης, αλλά και οπωσδήποτε για το σοσιαλισμό θα πάμε μαζί και με τη διανόηση. Αφ' ετέρου, δε, να αφαιρέσουμε από το κεφάλαιο το επιχείρημα της εξομοίωσης με τους φασίστες.

Σήμερα, όλες οι αποφάσεις παίρνονται στις διάφορες μαζώξεις που κάνει το κεφάλαιο στις Βρυξέλλες και αλλού. Αφορούν δε οι αποφάσεις αυτές όλους τους λαούς της Ευρώπης και παίρνονται για τα συμφέροντα του κεφαλαίου και μόνο. Δυστυχώς, κανένα καλό για τους εργαζόμενους δεν προβλέπουν. Γι' αυτό κι εμείς θα πρέπει να προσαρμόσουμε τα προγράμματά μας και τους άμεσους στόχους μας στις σημερινές συνθήκες, όπως έχουν διαμορφωθεί στο εσωτερικό και πανευρωπαϊκά. Αμεσα να προγραμματίσουμε συνεννοήσεις με όλα τα αδελφά κομμουνιστικά κόμματα, αλλά και διάφορα κινήματα που αντιδρούν στην αχαλίνωτη επίθεση του κεφαλαίου εναντίον των εργαζομένων.

Θέλουμε δε θέλουμε είμαστε υποχρεωμένοι να διεθνοποιήσουμε την πάλη όλων των εργαζομένων. Διαφορετικά, ξεχωριστά σε κάθε χώρα πολύ εύκολα θα μας αντιμετωπίζουν. Και όπως πάνε τα πράγματα, φοβάμαι πως πολύ σύντομα με διάφορες προφάσεις θα απαγορεύσουν και το δικαίωμα του εργάτη στη διεκδίκηση και την απεργία.

Για να αντιμετωπίσουμε το κεφάλαιο σήμερα θα χρειαστεί την πολιτική μας να την προσαρμόσουμε στα σημερινά δεδομένα. Ποιος περίμενε το κεφάλαιο να κάνει τέτοιες αλλαγές στην πολιτική του και να παίρνει ομόφωνες αποφάσεις για καλύτερη εκμετάλλευση των εργαζομένων, όχι μόνο της χειρωνακτικής εργασίας, αλλά και της πνευματικής; Οπως έχει δέσει το γάιδαρο που λένε δε φοβάται κανέναν. Αν ακόμη δεν έχει ξεζουμίσει τον κοσμάκη, υπολογίζει ίσως λίγο την Κίνα και τα εναπομείναντα κομμουνιστικά κόμματα και κινήματα. Ετσι όπως πάνε τα πράγματα είναι επείγουσα ανάγκη να οργανωθούμε, τουλάχιστον τα ευρωπαϊκά κομμουνιστικά κόμματα και κινήματα και να κατεβαίνουμε σαν μια γροθιά ενάντια στα αντιλαϊκά μέτρα που περνούν.

Μπορεί κανείς να γράψει πάρα πολλά για το πώς το κεφάλαιο στο κυνήγι του συμφέροντός του βρίσκει τις λύσεις του και αν υπάρχει καμιά διαφωνία μόνο και μόνο για τη μοιρασιά του κέρδους εμφανίζεται και όχι βέβαια για το καλό των εργαζομένων.

Πιστεύω πως πάνω σ' αυτά που γράφω, θα συμφωνούν πάρα πολλοί σύντροφοι.

Με εκτίμηση

Φώτης Γκόγκας

Αμπελώνας - Λάρισα

Συντρόφισσες και σύντροφοι,

Οι Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για το 17ο Συνέδριο του ιστορικού μας Κόμματος, με βρίσκουν σύμφωνο για τη μεστή περιεχομένου ανάλυσή τους, μετά από επίπονη δουλιά των στελεχών που εργάστηκαν για την εδραίωση και ταξινόμησή τους και έτσι να γίνουν πιο κατανοητές, αφού πρώτα μελετηθούν εμπεριστατωμένα από τους συντρόφους και συζητηθούν στις συνελεύσεις πρώτα των ΚΟΒ όχι διεξοδικά, αλλά πατώντας στην ουσία των επιμέρους κεφαλαίων όπως αυτά αναφέρονται γενικά στο κείμενο που εξέδωσε η ΚΕ.

Αν ανατρέξουμε στα προηγούμενα συνέδρια του Κόμματος, ξεκινώντας από το 13ο κι εδώ, τότε που ξεκαθάρισε όπως λέει ο λαός μας η «ήρα από το σιτάρι» άρχισε να στήνεται πιο γερά η ιδεολογικοπολιτική δομή του ΚΚΕ, ανατρέποντας την ιδεολογικά οπορτουνιστική ρεφορμιστική φράξια που κυριαρχούσε στις γραμμές του Κόμματός μας.

Αποτελέσματα των επόμενων συνεδρίων υπήρξαν με την ενδυνάμωση των καθοδηγητικών οργάνων, η ίδρυση του ΑΑΔΜ σαν πρώτη επιλογή, επίσης αξιοσημείωτο είναι το γεγονός της πρωτοβουλίας του ΚΚΕ για τις ετήσιες συναντήσεις των κομμουνιστικών κομμάτων άλλων χωρών για συντονισμό της δράσης τους, γιατί αποτελεί ένα έναυσμα ανάπτυξης των κινημάτων για ανοδική δυναμική πορεία, που μελλοντικά θα χρησιμοποιηθεί σαν πολιτική πρόταση για σύγκρουση με τον καπιταλισμό και ιμπεριαλισμό σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Βέβαια, ο δρόμος αυτός δεν είναι εύκολος γιατί προβάλλουν σ' αυτόν εμπόδια οι ρεφορμιστικές και οπορτουνιστικές δυνάμεις της ΣΥΝαίνεσης.

Τροχοπέδη στην ομαλή και απρόσκοπτη επιρροή του Κόμματός μας στην εργατική τάξη και γενικά στο λαό αποτελεί η πολιτική του ΣΥΝ που πατάει σε δυο βάρκες, πολιτική που προπαγανδίζεται σθεναρά και προβάλλεται από όλα τα ΜΜΕ, έντυπα και τηλεοπτικά σαν καθημερινή πλύση εγκεφάλου για το λαό, ενώ αποφεύγονται έμμεσα ή άμεσα οι αναφορές για τις δραστηριότητες του Κόμματός μας έστω και ολίγων δευτερολέπτων.

Και τώρα ς έρθω στα του οίκου μας που είναι το ηρωικό και τιμημένο ιστορικά ΚΚΕ με ιδιαιτερότητα στις ΚΟΒ, που είναι το κύτταρο ανάπτυξης και ιδεολογικοπολιτικής πάλης για την πορεία του Κόμματος από τα κάτω.

1. Δε δουλεύτηκε ικανοποιητικά η συγκρότηση του ΑΑΔΜ και έτσι δεν απλώθηκε στα κομματικά μέλη για να γίνει βίωμα στις ΚΟΒ που ήταν απαραίτητο.

2. Αφέθηκαν οι ΚΟΒ μόνο στην εξυπηρέτηση προεκλογικών καθηκόντων (εθνικές εκλογές - νομαρχιακές, δημοτικές, ευρωεκλογές) και στις κατά καιρούς εξορμήσεις για τη διάδοση και κυκλοφορία του ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ χωρίς πολιτική και ιδεολογική δουλιά στον κόσμο κατά τη διανομή.

3. Με την απαιτούμενη καθοδήγηση από τα πάνω όργανα να γίνει πιο ενεργητική η συμμετοχή της ΚΟΒ στα τοπικά θέματα της περιοχής.

4. Χρειάζεται γερή θεωρητική δουλιά, που ήταν ανεπαρκής στα χρόνια που πέρασαν από το 16ο Συνέδριο μέχρι σήμερα για την ανάγκη ανάπτυξης της θεωρίας του επιστημονικού σοσιαλισμού και του Μαρξισμού - Λενινισμού που είναι αδιαμφισβήτητα ιδεολογικά όπλα για όλα ανεξαίρετα τα κομματικά μέλη των ΚΟΒ. Αυτό θα έχει σαν συνέπεια την αναδιάταξη και πιο ενεργητική απόκρουση από τις διαβρωτικές οπορτουνιστικές - ρεφορμιστικές δυνάμεις. Μέχρι σήμερα, και αυτό πρέπει να τονιστεί ιδιαίτερα και να ληφθεί υπόψη από την καθοδήγηση, δεν είναι επαρκής η προώθηση της στρατηγικής του Κόμματος με βάση τη θεωρία και πείρα σε πράξη από τα κομματικά μέλη. Στο μέτρο του άκρως εφικτού η βελτίωση των εγκαταστάσεων του 902 FM και ΤV για να φτάνει η φωνή και εικόνα σε περιοχές που δεν έχουν καμιά επαφή.

5. Από την πείρα μου, σαν παλιός ΕΠΟΝίτης γερασμένος και ανάπηρος με ποσοστό πάνω από 67%, σημαντικό ζήτημα για να λέει κάθε μέρα το κ.μ. ότι πονάει για το Κόμμα, είναι η απρόσκοπτη συνδρομή του κάθε μήνα, καθώς και η παραέξω οικονομική δουλιά. Γιατί το Κόμμα μας δεν πατρονάρεται από οικονομικά ισχυρούς παράγοντες, αλλά από την τακτική οικονομική συνδρομή των κ.μ.

6. Η σημερινή ΚΝΕ που είναι το καμάρι του Κόμματος και κάθε κομματικού μέλους είναι ο πυρσός για τη μεταλαμπάδωση των οραμάτων και των ιδανικών που διδαχτήκαμε από την υπερογδοντάχρονη πορεία του ηρωικού μας ΚΚΕ, της ηρωικής μας ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ και έχει ιστορική ευθύνη για τη συνέχιση της ταξικής πάλης του λαού μας, ανειρήνευτα για να εδραιωθεί και στον τόπο μας Ο ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ ΛΕΝΙΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΛΕΤΑΡΙΑΚΟΣ ΔΙΕΘΝΙΣΜΟΣ.

Εύχομαι από καρδιάς πλήρη επιτυχία στη διεξαγωγή του 17ου Συνεδρίου και στις αποφάσεις που θα βγουν από αυτό.

Με συντροφικούς χαιρετισμούς

Αρης Ιωαννίδης

ΚΟΒ Καμίνια Πειραιά