AP

Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ ...περήφανος με τις σημαίες ΝΑΤΟ και ΕΕ

Οι αντιδράσεις υψηλόβαθμων αξιωματούχων σε ΗΠΑ, ΝΑΤΟ, ΕΕ αλλά και Ρωσία, μετά την ψήφιση των συνταγματικών τροποποιήσεων στα Σκόπια στο πλαίσιο όσων επιτάσσει η ΝΑΤΟικής κοπής συμφωνία των Πρεσπών, αποδεικνύουν ότι η περιοχή θα παραμένει για καιρό στο επίκεντρο της ενδοϊμπεριαλιστικής διαμάχης. Ιδιαίτερα όταν παράλληλα με τις εξελίξεις στην ΠΓΔΜ διευρύνονται και άλλα μέτωπα, όπως π.χ. οι επικείμενες διαπραγματεύσεις ανάμεσα σε Βελιγράδι και Πρίστινα που προωθούνται από ΗΠΑ και ΕΕ μολονότι ανταγωνίζονται μεταξύ τους για την «πρωτιά» στο ρόλο του «μεσολαβητή» και η (από χτες...) έναρξη ήπιων «ανακρίσεων» πρώην διοικητών του ΟΥΤΣΕΚΑ από δικαστές του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στη Χάγη για τα εγκλήματα των Κοσσοβάρων Αλβανών αυτονομιστών σε βάρος Σέρβων και άλλων μειονοτήτων στο Κοσσυφοπέδιο. Η επίσκεψη του Ρώσου Προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, την Πέμπτη 17/1, στο Βελιγράδι αναμένεται να αναδείξει τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς σε μία από τις πιο νευραλγικές περιοχές.

Μετά την ικανοποίηση της επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική, Φεντερίκα Μογκερίνι, του αρμόδιου επιτρόπου για τη Διεύρυνση, Γιοχάνες Χανς, και του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, για την ψήφιση των συνταγματικών τροπολογιών στα Σκόπια, ακολούθησε η αντίδραση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο. Σε ανακοίνωσή του ο Αμερικανός υπουργός τόνισε πως πρόκειται για «μία ιστορική ευκαιρία για προώθηση της σταθερότητας, της ασφάλειας και της ευημερίας σε όλη την περιοχή». Εξήρε τους ηγέτες της ΠΓΔΜ «για την επίδειξη οράματος, σθένους και επιμονής» θεωρώντας πως θα επιτρέψει στη «Μακεδονία» «να πάρει τη θέση που της αξίζει σε ΝΑΤΟ και ΕΕ ως Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας».

Στο άλλο άκρο κινήθηκε ο Ρώσος ομόλογός του, Σεργκέι Λαβρόφ, θεωρώντας ότι όσα διαδραματίζονται εδώ και καιρό στα Σκόπια βλάπτουν τα ρωσικά γεωπολιτικά συμφέροντα καθώς δένουν την περιοχή ακόμη περισσότερο στο άρμα του ΝΑΤΟ. Οι ρωσικές αντιδράσεις καταγράφονται και στην τελευταία ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της χώρας, όπου επισημαίνονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Είναι εμφανής η συνέχιση της επιβεβλημένης έξωθεν διαδικασίας τεχνητής αναδιαμόρφωσης της κρατικής ονομασίας με σκοπό να σύρουν εξαναγκαστικά τα Σκόπια στο ΝΑΤΟ. Αυτό υλοποιείται κατά παράβαση της μακεδονικής νομοθεσίας. Η θέση του επικεφαλής της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και η άποψη της πλειοψηφίας του πληθυσμού που απορρίπτει τη "συμφωνία των Πρεσπών" δεν λαμβάνονται υπόψη...». Σε επόμενο σημείο επαναλαμβάνεται η εκτίμηση ότι οι εξελίξεις στη Βουλή των Σκοπίων δεν αντανακλούν τη βούληση του λαού ούτε του Προέδρου.

Γίνεται ιδιαίτερη αναφορά σε εξελίξεις που προκαλεί η συμφωνία στο πολιτικό σκηνικό της Ελλάδας επισημαίνοντας: «Την εκρηκτικότητα της κατάστασης που απειλεί να υπονομεύσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια στα Βαλκάνια αποδεικνύουν εύγλωττα και οι τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα - η αποχώρηση από τον κυβερνητικό συνασπισμό του επικεφαλής των Ανεξάρτητων Ελλήνων Π. Καμμένου, που αντιτάσσεται στη συμφωνία των Πρεσπών, και η έναρξη της διαδικασίας για την ψήφο εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση». Ακολούθως αναδεικνύεται η σταθερή ρωσική θέση για το όνομα της ΠΓΔΜ καθώς υπογραμμίζεται πως η Μόσχα είναι υπέρ «βιώσιμης λύσης», που θα πρέπει να βρεθεί «χωρίς εξωτερική πίεση, έξωθεν επιβολή χρονοδιαγραμμάτων και προϋποθέσεων». Απαιτεί το ζήτημα να εξεταστεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ) του ΟΗΕ, επικαλούμενο την παράγραφο 3 της απόφασης 845 των Ηνωμένων Εθνών.

Σε απάντησή του το ελληνικό ΥΠΕΞ, που πρωτοστάτησε στη ΝΑΤΟικής κοπής συμφωνία των Πρεσπών, την εμφανίζει ως συμβολή «στην εδραίωση της σταθερότητας και της ειρήνης στα Βαλκάνια» και ένα δήθεν «διεθνώς αναγνωρισμένο πρότυπο επίλυσης διαφορών μεταξύ δύο ανεξάρτητων κυρίαρχων κρατών υπό την αιγίδα του ΟΗΕ χωρίς παρεμβάσεις τρίτων», όταν έχει βουίξει ο τόπος για τις παρεμβάσεις της εκεί αμερικανικής πρεσβείας και όχι μόνο. Ταυτόχρονα διαμαρτύρεται για τη ρωσική παρέμβαση και σημειώνει: «Η επίκληση πολιτικών εξελίξεων στο εσωτερικό φίλων χωρών από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δεν συνάδει με το επίπεδο που χαρακτηρίζει τις σχέσεις Ελλάδας - Ρωσίας και τους διαχρονικούς δεσμούς φιλίας μεταξύ των λαών μας. Παράλληλα, τροφοδοτεί έναν εύλογο προβληματισμό καθώς παραβλέπει τη συντεταγμένη και αποτελεσματική δημοκρατική λειτουργία των θεσμών στην Ελλάδα, το Σύνταγμα της οποίας έχει σαφείς πρόνοιες για την αντιμετώπιση κάθε πιθανού ενδεχόμενου στην εσωτερική πολιτική τάξη, η οποία ασφαλώς και δεν αποτελεί πεδίο πρόσφορο για σχόλια από την πλευρά τρίτων.

Εκφράζουμε τη βεβαιότητα ότι η Ρωσία, που αναγνωρίζει εδώ και χρόνια τη ΠΓΔΜ ως "Δημοκρατία της Μακεδονίας", θα σεβαστεί τις ευαισθησίες του ελληνικού λαού στη χρήση του ονόματος "Μακεδονία", θα αποκαλεί από εδώ και στο εξής τη χώρα αυτή με τη νέα συνταγματική της ονομασία, δηλαδή "Βόρεια Μακεδονία" και το κυριότερο, θα αποστεί από ανάλογες δηλώσεις που αποτελούν παρέμβαση στα εσωτερικά της Ελλάδας».

Επιπλέον, στο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS ο Ρώσος εμπειρογνώμονας Βλαντιμίρ Ολέντσενκο από το Ιδρυμα Παγκόσμιας Οικονομίας και Διεθνών Σχέσεων της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, σημειώνει πως υπάρχει το ενδεχόμενο να διαμορφωθεί αλβανικός θύλακας στην ΠΓΔΜ με βάση το μοντέλο του Κοσσυφοπεδίου. Αυτό επειδή η υπόθεση μπορεί να οδηγήσει «σε ενίσχυση του ρόλου της αλβανικής διασποράς και μελλοντικά στην αλλαγή του συσχετισμού των δυνάμεων στα Βαλκάνια». Στην περίπτωση αυτή, υποστηρίζει ο Ολέντσενκο, τα Τίρανα που διεκδικούν «το ρόλο της Μεγάλης Αλβανίας» μπορεί να σκεφτούν «να προσαρτήσουν και αυτά τα εδάφη, πράγμα που θα αλλάξει ριζικά τον συσχετισμό δυνάμεων στα Βαλκάνια».

Στο φόντο των διεθνών αντιδράσεων, στελέχη της κυβέρνησης στα Σκόπια συνέχισαν τους πανηγυρισμούς. Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Αμυνας, Ραντμίλα Σεκέρινσκα, σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε, προχτές, μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών, Νίκολα Ντιμιτρόφ, εξήρε «τη σημαντική πρόοδο» που σημείωσε η κυβέρνηση Ζάεφ μέσα στον τελευταίο χρόνο. Πρόσθεσε πως οι αλλαγές που προωθεί «αναγνωρίζονται διεθνώς» εκτιμώντας πως εξασφάλισαν τη θέση της χώρας στο ΝΑΤΟ.

Παράλληλα χτες δημοσιεύτηκαν στην «Εφημερίδα της Κυβερνήσεως» της ΠΓΔΜ, με ημερομηνία 12/1/2019, τα κείμενα των τεσσάρων τροπολογιών και του συνοδευτικού εφαρμοστικού συνταγματικού νόμου, που ψηφίστηκαν από τη Βουλή με την υπογραφή του προέδρου της Βουλής, Ταλάτ Τζαφέρι, αντί του Προέδρου της χώρας, Γκιόργκι Ιβάνοφ, που αντιτίθεται κατηγορηματικά σε αυτές τις αλλαγές.

Νωρίτερα μετέβη στα Σκόπια ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου, Ράμους Χαραντινάι, που συναντήθηκε με τον ομόλογό του, Ζόραν Ζάεφ, χρησιμοποιώντας τη νέα επικείμενη ονομασία της χώρας, «Βόρεια Μακεδονία». Από την Πρίστινα ο Πρόεδρος του προτεκτοράτου, Χασίμ Θάτσι, χαρακτήρισε τις εξελίξεις πολύ θετικές λέγοντας ότι η συμφωνία των Πρεσπών θα μπορούσε να γίνει πρότυπο για την επίλυση των διαφορών με το Βελιγράδι.

Στο φόντο της επικείμενης διαπραγμάτευσης Βελιγραδίου - Πρίστινας στις Βρυξέλλες, ξεκίνησαν τη Δευτέρα στη Χάγη οι πρώτες ανακρίσεις πρώην διοικητών του ΟΥΤΣΕΚΑ από δικαστές του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στο πλαίσιο «ερευνών» για τα εγκλήματα σε βάρος Σέρβων από πρώην αυτονομιστές Κοσσοβάρους.

Το ίδιο διάστημα νέα διαδήλωση μερικών χιλιάδων υποστηρικτών της αντιπολίτευσης έγινε το βράδυ του Σαββάτου στο Βελιγράδι. Οι διαδηλωτές, που ανταποκρίθηκαν για έκτη συνεχή βδομάδα σε κάλεσμα μικρών αντιπολιτευόμενων κομμάτων και φορέων, φώναξαν συνθήματα κατά του Προέδρου της χώρας Αλ. Βούτσιτς (όπως «Κλέφτης»), τάχθηκαν ενάντια σε διεργασίες για συμφωνία «προδοσίας» με το Κοσσυφοπέδιο, απαίτησαν τη σύλληψη και τιμωρία των δολοφόνων του Σέρβου πολιτικού από το Κοσσυφοπέδιο Ολιβερ Ιβάνοβιτς (δολοφονήθηκε τον περσινό Γενάρη) και ζήτησαν τον τερματισμό επιθέσεων σε βάρος δημοσιογράφων και μεγαλύτερη ελευθερία στον Τύπο.

Πάντως, στη διάρκεια της επίσκεψης του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν στη Σερβία στις 17 Γενάρη, αναμένεται να υπογραφούν περίπου 20 σημαντικές συμφωνίες που θα αφορούν τον ενεργειακό τομέα, τον τομέα των υποδομών και των καινοτόμων τεχνολογιών. Επίσης βρίσκονται σε τελική φάση οι διαπραγματεύσεις για συμφωνία ελεύθερου εμπορίου Σερβίας - Ευρασιατικής Οικονομικής Ενωσης (διακρατική ένωση όπου ηγείται η Ρωσία).