Από τις συγκρούσεις στα σύνορα Συρίας - Ιράκ με την εμπλοκή τουρκικών δυνάμεων

Η τεταμένη και «εύθραυστη» κατάσταση στα σύνορα Συρίας - Τουρκίας, ενόψει της αναδιάταξης των αμερικανικών στρατευμάτων στο συριακό έδαφος και δεδομένων των γνωστών ισραηλινών απειλών για συνέχιση των προκλητικών επιθέσεων στη Συρία με πρόσχημα τη δράση ιρανικών δυνάμεων στην περιοχή, τέθηκαν στο επίκεντρο διαβουλεύσεων μεταξύ ανώτερων Ρώσων, Τούρκων και Ισραηλινών αξιωματούχων σε Μόσχα, Ιερουσαλήμ και Αγκυρα.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, επιστρέφοντας στη Μόσχα μετά από τετραήμερη περιοδεία του σε Αλγερία, Μαρόκο και Τυνησία, όπου άσκησε πιέσεις για σύντομη επαναφορά της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο, συναντήθηκε χτες με τον Καζάκο ομόλογό του Μπεϊμπούτ Αταμκούλοφ, σημειώνοντας πως Συρία και Τουρκία μπορούν να συμφωνήσουν στην εξασφάλιση της κατάστασης στην κοινή τους μεθοριακή γραμμή μετά την «αποχώρηση» των αμερικανικών δυνάμεων από τη Βορειοανατολική Συρία. «Το πρόβλημα της ασφάλειας στη συρο-τουρκική μεθόριο πυροδοτήθηκε πρωτίστως από την απόφαση των ΗΠΑ να αποσύρουν δυνάμεις στις οποίες είναι υπόλογες ένοπλες ομάδες της περιοχής... Η κατάσταση απαιτεί ασφαλώς έκτακτα βήματα για να αποτραπεί το εκεί κενό», δήλωσε ο Λαβρόφ, επαναφέροντας στο προσκήνιο το τουρκο-συριακό αντιτρομοκρατικό σύμφωνο που είχε υπογραφεί στα Αδανα το 1998, το οποίο έδινε τη δυνατότητα στον τουρκικό στρατό να επιχειρεί στη συριακή μεθόριο σε περίπτωση διακύβευσης της ασφάλειας κοντά στα τουρκικά σύνορα. Το τουρκο-συριακό σύμφωνο του 1998 είχε επαναφέρει στο προσκήνιο την περασμένη Τετάρτη ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο ομόλογό του, Ρ. Τ. Ερντογάν, που ερμηνεύτηκε από την Αγκυρα ως ρωσικό «πράσινο φως» σε πιθανή κλιμάκωση της τουρκικής χερσαίας επέμβασης στη Βόρεια Συρία σε βάρος Κούρδων μαχητών των δυνάμεων YPG.

Ο Λαβρόφ και ο Καζάκος ομόλογός του ανακοίνωσαν ότι στα μέσα του μήνα θα επαναληφθεί νέος γύρος διαβουλεύσεων στην Αστάνα και πως εντός του Φλεβάρη θα γίνει και η νέα τριμερής Σύνοδος Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν για τη Συρία.

Το ίδιο 24ωρο, ο ειδικός απεσταλμένος του Προέδρου Πούτιν στη Συρία, Αλεξάντερ Λαβρεντίεφ, και ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Βερσίνιν πραγματοποίησαν πολύωρες διαβουλεύσεις στην Ιερουσαλήμ με τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ Γιοβάλ Ρότεμ και αργότερα το βράδυ με τον πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου. Στο επίκεντρο της συνάντησης φέρεται πως τέθηκαν οι ρωσικές αντιρρήσεις στη συνέχιση των ισραηλινών επιθέσεων στη Συρία έναντι εκεί δυνάμεων της λιβανέζικης οργάνωσης «Χεζμπολάχ» και του ιρανικού στρατού. Την έντονη αντίδραση στην πρόθεση του Ισραήλ για συνέχιση των προκλητικών επιθέσεων στη Συρία είχε εκφράσει και την περασμένη βδομάδα η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μ. Ζαχάροβα, τονίζοντας ότι θα πρέπει να αποκλειστούν στο μέλλον επειδή αφορούν επιθέσεις «σε μία κυρίαρχη χώρα όπως η Συρία». Η ίδια είχε εκφράσει επίσης έντονη ανησυχία για την αποτυχία της Τουρκίας να «καθαρίσει» τη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ από τζιχαντιστές και να δημιουργήσει «αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη», ενώ το θέμα αυτό προκάλεσε την Κυριακή νέες δηλώσεις του εκπροσώπου Τύπου του Κρεμλίνου Ντ. Πεσκόφ. «Οι συμφωνίες με την Τουρκία για το Ιντλίμπ δεν έχουν εφαρμοστεί πλήρως. Η κατάσταση εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία σε Δαμασκό και Μόσχα», είπε ο Πεσκόφ.

Το ίδιο διάστημα, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν επανήλθε στο παλιό σχέδιό του για τη δημιουργία «ζώνης ασφαλείας» στη βορειοανατολική Συρία, χρησιμοποιώντας ως πρόσχημα τον επαναπατρισμό των περίπου 4 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων που αναζήτησαν καταφύγιο στην Τουρκία. Σε ομιλία του στην Κωνσταντινούπολη, ο Ερντογάν διευκρίνισε επίσης ότι περίπου 300.000 Σύροι έχουν ήδη επιστρέψει.

Στο μεταξύ, έντονη δυσαρέσκεια στην ιρακινή κυβέρνηση προκάλεσαν το Σαββατοκύριακο οι επιθέσεις Τούρκων στρατιωτικών σε αμάχους του Βόρειου Ιράκ. Το ιρακινό υπουργείο Εξωτερικών κάλεσε τον Τούρκο πρεσβευτή για εξηγήσεις, μετά το θάνατο ενός Ιρακινού αμάχου από πυρά Τούρκων στρατιωτών στη διάρκεια επεισοδίων που ξέσπασαν το Σαββατοκύριακο σε τουρκική στρατιωτική βάση στο Σελατζί, στην επαρχία Ντοχούκ του Ιράκ, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία. Σε βίντεο που δόθηκαν στη δημοσιότητα, διακρίνονται διαδηλωτές να πυρπολούν τουρκικά στρατιωτικά οχήματα και να επιτίθενται στις τουρκικές δυνάμεις, κατηγορώντας τες για τον θάνατο τεσσάρων αμάχων σε πρόσφατο βομβαρδισμό. Στην ανακοίνωσή του, το ιρακινό υπουργείο καταδικάζει «τα πυρά των τουρκικών δυνάμεων εναντίον των πολιτών του Ιράκ», τονίζοντας πως «τουρκικά μαχητικά πέταξαν κατόπιν πάνω από το πλήθος, σε χαμηλό υψόμετρο, τρομοκρατώντας τους ανθρώπους».

Η Βαγδάτη είχε διαμαρτυρηθεί και τον Δεκέμβρη για τους «επαναλαμβανόμενους» τουρκικούς βομβαρδισμούς στο έδαφός της, καταγγέλλοντας παραβίαση των ιρακινών κυριαρχικών δικαιωμάτων.