Copyright 2019 The Associated

Από τη συνάντηση Ερντογάν - Πενς

Την επίτευξη άμεσης «συμφωνίας εκεχειρίας» διάρκειας πέντε ημερών (120 ωρών), ώστε να αποσυρθούν οι Κούρδοι μαχητές των δυνάμεων YPG σε έκταση 32 χλμ. από τα νότια σύνορα της Τουρκίας, προκειμένου να δημιουργηθεί μία «ζώνη ασφαλείας» με προοπτική μία μόνιμη παύση πυρός, ανακοίνωσαν χτες βράδυ στην Αγκυρα ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Μάικ Πενς και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις περίπου 4,5 ωρών.

Οι εξελίξεις δεν αποτελούν παρά μέρος ευρύτερων αντιλαϊκών διεργασιών που αφορούν ολόκληρη την περιφέρεια, για τα οποία οι ΗΠΑ παζαρεύουν σκληρά με την Τουρκία σε πολλά κρίσιμα μέτωπα, από την κατάσταση στην κυπριακή ΑΟΖ και το Αιγαίο, μέχρι τη στάση απέναντι στο Ιράν και φυσικά τη Ρωσία.

Ενδεικτική των αντιλαϊκών παζαριών που όλα δείχνουν ότι θα συνεχιστούν ήταν η ικανοποίηση που εξέφρασε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δηλώνοντας πως η τουρκική πλευρά είναι αυτή που πήρε «αυτό που ήθελε» και εξηγώντας πως δεν πρόκειται για εκεχειρία αλλά για «παύση πυρός», ώστε να συνεχιστεί η τουρκική επιχείρηση.

Αργότερα, σε ανακοίνωσή του ο Τούρκος αξιωματούχος σημείωσε: «Υπό τον όρο ότι θα αποσυρθούν τα τρομοκρατικά στοιχεία, τότε θα τελειώσουμε τη στρατιωτική μας επιχείρηση. Και όσο αυτή διατηρείται, δεν θα υπάρξουν περισσότερες κινήσεις από τις ΗΠΑ για κυρώσεις σε βάρος μας. Μετά θα αρθούν οι υπάρχουσες κυρώσεις».

Βασικές λεπτομέρειες της συμφωνίας και της διαφαινόμενης πολυεπίπεδης διαπραγμάτευσης δεν έγιναν γνωστές. Δεν καταγράφηκε τουλάχιστον άμεσα ούτε η αντίδραση των Κούρδων μαχητών των δυνάμεων SDF και YPG.

Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος πάντως ισχυρίστηκε πως οι ΗΠΑ δεν θα εμπλακούν στην περιοχή με στρατιωτικά μέσα και ότι θα επιχειρήσουν να στηρίξουν τις προσπάθειες για «τερματισμό της βίας» στην περιοχή με «πολιτικά, διπλωματικά και ανθρωπιστικά μέσα». Πρόσθεσε πως δόθηκαν διαβεβαιώσεις πως δεν θα γίνουν επιθέσεις σε βάρος των κατοίκων του κουρδικού θύλακα Κομπανί.

Αναδεικνύοντας ότι ΗΠΑ και Τουρκία θα συνεχίσουν να συνεργάζονται για τις «ισορροπίες» στην περιοχή, αναφέρθηκε σε μέτρα για την... «προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» των εθνοτικών και θρησκευτικών πληθυσμών της περιοχής που θα ληφθούν από κοινού...

Η εξέλιξη πάντως είχε προαναγγελθεί με ανάρτηση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο «Τουίτερ» με την ακόλουθη φράση: «Εξαιρετικά νέα από την Τουρκία... Ευχαριστώ κύριε Ερντογάν. Εκατομμύρια ζωές ανθρώπων θα σωθούν». Προηγουμένως, βεβαίως, είχε προκαλέσει διεθνώς σάλο η δημοσιοποίηση επιστολής που έστειλε στον Τούρκο ομόλογό του στις 9 Οκτώβρη, μετά από την έναρξη της νέας επίθεσης στη βορειοανατολική Συρία, καλώντας τον «να μην είναι σκληρός τύπος και ανόητος».

Είναι χαρακτηριστικό πως το ίδιο 24ωρο, που οι Αμερικανοί αξιωματούχοι Μ. Πενς και Μ. Πομπέο παζάρευαν με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν και τον υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου την «εκεχειρία» στη βορειοανατολική Συρία, σε διπλανή αίθουσα του τουρκικού προεδρικού μεγάρου ο Ιμπραχίμ Καλίν, στενός σύμβουλος του Προέδρου Ερντογάν, δέχθηκε αντιπροσωπεία Ρώσων αξιωματούχων με επικεφαλής τον ειδικό απεσταλμένο του Κρεμλίνου για τη Συρία, Αλεξάνταρ Λαβρεντίεφ.

Ας μην ξεχνάμε πως ο Τούρκος Πρόεδρος στις 22 του μήνα (ερχόμενη Τρίτη) προσκλήθηκε από τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν να πάει στο Σότσι της Μαύρης Θάλασσας για να συζητήσουν για την κατάσταση στη ΒΑ Συρία. Εκκρεμεί επίσης η προγραμματισμένη συνάντηση του Τούρκου Προέδρου, Ρ. Τ. Ερντογάν, με τον Αμερικανό ομόλογό του, Ντόναλντ Τραμπ, στον Λευκό Οίκο στις 13 Νοέμβρη...

Ωρες πριν από τη διαπραγμάτευση Αμερικανών και Τούρκων υψηλόβαθμων αξιωματούχων στην Αγκυρα, οι σφοδρές συγκρούσεις σε στρατηγικές περιοχές της ΒΑ Συρίας συνεχίζονταν, με τους Τούρκους στρατιώτες και τους μισθοφόρους τους να ρίχνουν μπαράζ βομβών στην πόλη Ρας αλ Αϊν, προκαλώντας (κατά πληροφορίες) το θάνατο δεκάδων και τον τραυματισμό εκατοντάδων ατόμων.

Κούρδοι αξιωματούχοι ζήτησαν μάλιστα από τη «διεθνή κοινότητα» να επιτρέψει τη δημιουργία ενός «ανθρωπιστικού διαδρόμου», προκειμένου να απομακρυνθούν από τη βομβαρδισμένη πόλη όσοι άμαχοι το επιθυμούσαν. Ενώ κατήγγειλαν τα τουρκικά στρατεύματα και φιλότουρκους μισθοφόρους πως έκαναν χρήση βομβών ναπάλμ και λευκού φωσφόρου σε βάρος αμάχων μεθοριακών πόλεων.

Ο Τούρκος υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, πάντως, αρνήθηκε τις κατηγορίες στη διάρκεια της συνάντησής του στην Αγκυρα με τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Ο' Μπράιεν, διαβεβαιώνοντας πως ο τουρκικός στρατός δεν έχει χημικά όπλα στις αποθήκες του και πως κάποιοι διαδίδουν τις πληροφορίες για να σπιλώσουν τον τουρκικό στρατό. Υπαινίχθηκε ακόμη ότι κάποιες ομάδες «τρομοκρατών» έκαναν χρήση απαγορευμένων όπλων για να κατηγορηθεί ο τουρκικός στρατός.

Θέση στις εξελίξεις πήρε, πριν από την ανακοίνωση της αμερικανο-τουρκικής συμφωνίας «εκεχειρίας», και ο Σύρος Πρόεδρος Μπασάρ Ασαντ, που προειδοποίησε την Τουρκία ότι θα απαντήσει στις επιθέσεις του τουρκικού στρατού «σε οποιοδήποτε σημείο της επικράτειάς της με όλα τα νόμιμα μέσα» που διαθέτει. Τόνισε επίσης ότι η Συρία απάντησε «στη θρασεία εισβολή» της Τουρκίας «σε πολλές περιοχές, πλήττοντας τους στρατιώτες της και τους τρομοκράτες της».