Την όξυνση του ιμπεριαλιστικού παζαριού, με μοχλό το Μεταναστευτικό αλλά επίδικο όλα τα κρίσιμα μέτωπα που «τρέχουν» στην περιοχή μας (από τη συνδιαχείριση του Αιγαίου και το Κυπριακό μέχρι την «επόμενη μέρα» στη Συρία αλλά και στη Λιβύη), επιβεβαίωσαν οι επαφές που είχε προχτές στις Βρυξέλλες ο Τούρκος Πρόεδρος Ρ. Τ. Ερντογάν με τις ηγεσίες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι μετά τις συναντήσεις ανακοινώθηκε η συγκρότηση κοινής ομάδας ΕΕ - Τουρκίας που ουσιαστικά θα επαναδιαπραγματευτεί την εφαρμογή της διμερούς Συμφωνίας του 2016 για το Μεταναστευτικό, ενώ ο Ερντογάν δήλωσε χτες ότι στις 17 Μάρτη περιμένει στην Αγκυρα τους ηγέτες της Γερμανίας, Αγκελα Μέρκελ, της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, και της Βρετανίας, Μπόρις Τζόνσον.

Μιλώντας άλλωστε σε ΜΜΕ κατά την επιστροφή του από τις Βρυξέλλες, ο Ερντογάν επιβεβαίωσε το μεγάλο εύρος του παζαριού που επιδιώκει η Αγκυρα, όπως φυσικά και η ΕΕ, τονίζοντας ότι «η ΕΕ πρέπει να εξετάσει τη μεγαλύτερη εικόνα. Το Ιντλίμπ και η προσφυγική κρίση αποτελούν μια δοκιμή ηγετικής ικανότητας και θα αποτελέσουν κρίσιμο ζήτημα για την ΕΕ, περισσότερο από ό,τι για εμάς».

Κάλεσε ξανά την ΕΕ «να αναλάβει το δικό της μερίδιο» στο θέμα της υποδοχής των μεταναστών, δείχνοντας δε πως το Προσφυγικό αξιοποιείται για περισσότερα ανταλλάγματα και στήριξη της τουρκικής εισβολής στη Συρία, σημείωσε ότι η εξεύρεση μιας μόνιμης λύσης στη Συρία θα αποβεί προς όφελος όλων και «κατά συνέπεια είναι πιθανό μια νέα διαδικασία να ξεκινήσει με την ΕΕ».

Σημειωτέον, ο Ερντογάν ξεκαθάρισε πως με τους Ευρωπαίους αξιωματούχους δεν συζήτησε μόνο για την επικαιροποίηση της Συμφωνίας για το Μεταναστευτικό, αλλά και γι' αυτήν της Τελωνειακής Ενωσης (βασικό κεφάλαιο της ευρωτουρκικής οικονομικής συνεργασίας), την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας με άνοιγμα νέων κεφαλαίων, την ταχεία χορήγηση των οικονομικών ποσών που οι Βρυξέλλες έχουν υποσχεθεί στην Αγκυρα, την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους. Αλλωστε, ανακοίνωση της τουρκικής προεδρίας πριν από τη συνάντηση σημείωνε ότι σε αυτήν «θα εξεταστούν διεξοδικά οι διμερείς σχέσεις, βήματα για την ενίσχυση της συνεργασίας, οι τελευταίες εξελίξεις στη Συρία, ειδικά στην περιοχή του Ιντλίμπ, και το Προσφυγικό, όπως και άλλα περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα».

«Από το θέμα της Ενέργειας, την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας μέχρι τη μετανάστευση, την προσφυγική κρίση και την ασφάλεια, χρειάζεται να συνεργαστούμεκαι να δείξουμε αλληλεγγύη σε κάθε πεδίο. Αν δράσουμε ανάλογα, και η Τουρκία και η Ευρώπη θα γίνουμε πιο ισχυρές και πιο ασφαλείς», επισήμανε ο Τούρκος ηγέτης, σχολιάζοντας ότι η απουσία διαύλων διαλόγου αποτελεί ένα από τα βασικά προβλήματα των δύο πλευρών.

Κατά τ' άλλα, η τουρκική κυβέρνηση επανέλαβε και τα ...μαθήματα ανθρωπιάς, με συστάσεις προς την Ελλάδα να ανατρέξει ξανά στη Χάρτα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, επικρίνοντας την αντιμετώπιση των προσφύγων στα σύνορα, ενώ ζήτησε ξανά «μια δίκαιη, ανθρώπινη και ισότιμη μοιρασιά του βάρους».

Οσο για τη νέα συνάντηση που είχε με τον γγ του ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν είπε ότι συζήτησαν τις απειλές που αντιμετωπίζει η Τουρκία στην ασφάλειά της και πώς μπορεί να προχωρήσει περαιτέρω η συνεργασία της με το ΝΑΤΟ, όπως και το θέμα των ρωσικών πυραύλων «S-400». Για το τελευταίο ο Τούρκος Πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι «οι ΗΠΑ έχουν "μαλακώσει" τη στάση τους» και πρόσθεσε πως «εμείς τους είπαμε ότι θα αγοράσουμε "Patriot" αν είναι έτοιμοι να μας πουλήσουν». Θύμισε δε ότι ήδη η Τουρκία διαθέτει τους «Patriot» που έστειλε η Ισπανία ως «το πακέτο που το ΝΑΤΟ έχει αναθέσει σε μας».

Αντίστοιχες δηλώσεις έκανε και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου, μιλώντας στο πρακτορείο «Αναντολού» για διαδικασία που απαιτεί «συγκεκριμένα βήματα» από την ΕΕ και υποστηρίζοντας ότι «θα συζητήσουμε (σ.σ. με την ΕΕ) τι μπορούμε να κάνουμε για τους πρόσφυγες στις νέες συνθήκες», ενώ σχολίασε μεταξύ άλλων πως τα σύνορα της Ευρώπης δεν ξεκινούν στην ελληνοτουρκική μεθόριο αλλά στα νότια και στα τουρκικά σύνορα της Τουρκίας. Πρόσθεσε, χωρίς διευκρινίσεις, ότι «οι ανάγκες των μεταναστών σήμερα είναι διαφορετικές σε σχέση με την κατάσταση του 2016» και ότι «πήγαμε σε μια νέα φάση διαλόγου με την ΕΕ, χάρη σε ορισμένα θετικά βήματα που πήρε προς την Τουρκία η νέα διοίκηση της Ενωσης».

Αν και ο Ερντογάν δεν έκανε δηλώσεις μετά τη συνάντησή του με τους ηγέτες της ΕΕ, πηγές της τουρκικής προεδρίας την περιέγραψαν ως «γόνιμη».

Για «εποικοδομητική» συνάντηση μίλησε και η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία στη μετέπειτα δήλωσή της είπε μεταξύ άλλων: «Οι μετανάστες χρειάζονται στήριξη, η Ελλάδα χρειάζεται στήριξη, αλλά και η Τουρκία χρειάζεται στήριξη. Σαφώς έχουμε τις διαφωνίες μας. Αλλά έχουμε μιλήσει ξεκάθαρα και ανοιχτά. Η σημερινή συζήτηση επικεντρώθηκε στη χαρτογράφηση των τομέων στους οποίους μπορούμε να εργαστούμε, για το συμφέρον τόσο της ΕΕ όσο και της Τουρκίας. Η Δήλωση ΕΕ - Τουρκίας του 2016 παραμένει έγκυρη και συζητήσαμε σήμερα πώς να εφαρμόσουμε τα κομμάτια που λείπουν (...) Εχουμε εκφράσει με σαφήνεια στον Πρόεδρο Ερντογάν τη δέσμευσή μας να προχωρήσουμε σε αυτά τα θέματα, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό είναι αμοιβαίο».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, αναφέρθηκε μεν στις «διαφορετικές απόψεις» των δύο πλευρών που αναδείχθηκαν ξανά, συμπλήρωσε δε ότι «ήταν μια ευκαιρία να αναγνωριστεί και η ευθύνη που έχει αναλάβει η Τουρκία όσον αφορά τη φροντίδα των μεταναστών στο τουρκικό έδαφος». Ειδικά για τη Συρία είπε ότι «είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε θέματα ασφάλειας στην περιοχή, ειδικά στη Συρία, στο Ιντλίμπ, καθώς και στα σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Συρίας, και την πιθανή κινητοποίηση της ΕΕ προκειμένου να προσπαθήσει να παράσχει υποστήριξη σε αυτόν τον τομέα», καταλήγοντας πως «θα έχουμε και πάλι έναν πολιτικό διάλογο σε επίπεδο προέδρων το επόμενο διάστημα, προκειμένου να συνεχιστεί η διαδικασία ενημέρωσης και διαβούλευσης με τα κράτη - μέλη».

Στο μεταξύ, ενδεικτικές για το αλισβερίσι μεταξύ Τουρκίας - ΝΑΤΟ είναι οι δηλώσεις του Αμερικανού απεσταλμένου για τη Συρία, Τζέιμς Τζέφρι, ο οποίος, όπως είχε κάνει μια μέρα πριν και ο γγ του ΝΑΤΟ, δήλωσε ότι «εξετάζουμε τι μπορεί να κάνει το ΝΑΤΟ», αναφερόμενος σε μέτρα στήριξης της Τουρκίας και σημειώνοντας ότι «όλα βρίσκονται στο τραπέζι». Ο Τζέφρι φέρεται να απέκλεισε τη χρήση χερσαίων στρατευμάτων και επανέλαβε ότι η Αγκυρα πρέπει να αποσαφηνίσει τη στάση της σχετικά με την αγορά του ρωσικού συστήματος «S-400».

Την ίδια στιγμή, βέβαια, ο Αμερικανός πρέσβης στην Αγκυρα Ντέιβιντ Σάτερφιλντ, αναδεικνύοντας πόσο περιπλέκεται το παζάρι, δήλωσε ότι «αν δεν βρεθεί λύση στο ζήτημα των "S-400" - ακόμη και αν υποστηρίξουμε το ρόλο της Τουρκίας στο Ιντλίμπ και στη Λιβύη, όπου αντιπαρατίθεται στις πρωτοβουλίες των Ρώσων - τότε το πιθανότερο που μπορεί να γίνει σε ένα όχι και τόσο απώτερο μέλλον είναι να επακολουθήσουν νομοθετικά μέτρα, τα οποία θα περιλαμβάνουν υποχρεωτικά και την εφαρμογή του νόμου CAATSA (Countering America's Adversaries Through Sanctions Act - νόμος για την αντιμετώπιση αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων), βάσει του οποίου έχουν επιβληθεί νέες κυρώσεις στη Ρωσία, στο Ιράν και στη Βόρεια Κορέα».