Τρίτη 23 Ιούνη 2020
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 14
ΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ
Μοναδικά στιγμιότυπα Ιστορίας και μνήμης

Το κινηματογραφικό συνεργείο του ΔΣΕ: Από αριστερά: Γιάννης (σκοτώθηκε από νάρκη), Γιώργος Σεβαστίκογλου (υπεύθυνος του κινηματογραφικού συνεργείου, σκηνοθέτης), Απόστολος Μουσούρης (οπερατέρ) και Μάνος Ζαχαρίας (σκηνοθέτης)
Το κινηματογραφικό συνεργείο του ΔΣΕ: Από αριστερά: Γιάννης (σκοτώθηκε από νάρκη), Γιώργος Σεβαστίκογλου (υπεύθυνος του κινηματογραφικού συνεργείου, σκηνοθέτης), Απόστολος Μουσούρης (οπερατέρ) και Μάνος Ζαχαρίας (σκηνοθέτης)
Στην ομιλία του, ο Κώστας Σταματόπουλος σημείωσε ότι «το ΚΚΕ από τις πρώτες στιγμές της ίδρυσής του έθεσε και πάλευε έναν κεντρικό στόχο στρατηγικής σημασίας. Να συνειδητοποιήσει η εργατική τάξη την ιστορική της αποστολή ως "νεκροθάφτη" του καπιταλισμού και οικοδόμου της νέας κοινωνίας, του σοσιαλισμού - κομμουνισμού. Πράγμα που απαιτούσε και απαιτεί μια τεράστια θεωρητική, πολιτική, ιδεολογική, πολιτιστική και μορφωτική διαπαιδαγωγητική δουλειά και πολύ σκληρούς ταξικούς αγώνες. Για το σκοπό αυτό το ΚΚΕ αξιοποιούσε και αξιοποιεί κάθε δυνατότητα της επιστήμης και του πολιτισμού.

Ηδη από τον μεσοπόλεμο, εκτός από τις μαρξιστικές εκδόσεις, το λογοτεχνικό βιβλίο, τα σεμινάρια και τις διαλέξεις, έκανε προβολές ριζοσπαστικών έργων, καλούσε τους εργάτες να δουν προοδευτικά και ριζοσπαστικά έργα, κινηματογραφικές ταινίες.

Αυτή η δραστηριότητα του Κόμματος, που ξεκινάει από τον μεσοπόλεμο και φτάνει στην περίοδο της Κατοχής - Αντίστασης, ωριμάζει οργανωτικά και κορυφώνεται με τα φωτο-κινηματογραφικά συνεργεία του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας.

Η απόφαση για τη δημιουργία του φωτο-κινηματογραφικού συνεργείου του ΔΣΕ ήταν ένα ακόμη όπλο στον αγώνα του Κόμματος για τη συνέχεια της πάλης. Δίπλα και μαζί με το ντουφέκι, το βιβλίο και η κινηματογραφική ταινία για την εκλαΐκευση του αγώνα του ΔΣΕ».

Η ίδρυση και η δράση του φωτο-κινηματογραφικού συνεργείου

Ο Κ. Σταματόπουλος
Ο Κ. Σταματόπουλος
Οπως ανέφερε, «το 1947 πάρθηκε η απόφαση από το Κόμμα να συγκεντρωθεί κεντρικά ο κινηματογραφικός και φωτογραφικός εξοπλισμός και να διατεθεί ανάλογα για την κάλυψη των πολιτικο-στρατιωτικών αναγκών της εποχής.

Το 1948 ιδρύθηκε το φωτο-κινηματογραφικό συνεργείο και εντάχθηκε στη δύναμη του Τμήματος Διαφώτισης του Γενικού Αρχηγείου του ΔΣΕ.

Το συνεργείο συγκροτήθηκε αρχικά από τους Γιώργο Σεβαστίκογλου, Μάνο Ζαχαρία, Απόστολο Μουσούρη. Η συνάντησή τους έγινε στο χωριό Πευκόφυτο του ανατολικού Γράμμου.

Σε εκείνη τη φάση, στον εξοπλισμό τους είχαν κάποιες φωτογραφικές μηχανές με διαφορετικό φορμά. Είχαν επίσης μια 35άρα και μια 16άρα κινηματογραφική μηχανή, ενώ αργότερα το αρχηγείο του ΔΣΕ τους έστειλε άλλη μια 16άρα "Παγιάρ".

Ηδη τότε ο Σεβαστίκογλου είχε τραβήξει με τον φωτογράφο Πέτρο Κλειούση από την Σλήμνιτσα αρκετές φωτογραφίες από τα υψώματα Αλεβίτσα και Χάρο της Κοτύλης του Γράμμου και τη δραστηριότητα εκεί του Δημοκρατικού Στρατού.

Αργότερα προστέθηκαν στο κινηματογραφικό συνεργείο ο Φώτης Ματσάκας, ο Βλαδίμηρος Παλαιστής, ο Φαέθων και ο Γιάννης.

Η ομάδα είχε χρεωθεί την κινηματογράφηση "Επικαίρων" και τη λήψη φωτογραφιών από τη ζωή και τη δράση του ΔΣΕ. Τα φιλμ μεταφέρονταν στο εξωτερικό για την τεχνική επεξεργασία με σκοπό τη διανομή τους.

Για τη δράση του συνεργείου ο Μάνος Ζαχαρίας διηγείται:

"...Επρεπε να μάθουμε πέντε πράγματα για τον Δημοκρατικό Στρατό και για την τακτική του. Δεν κράτησε και πολύ. Σε μια εβδομάδα αρχίσαμε τις αποστολές. Πηγαίναμε στις διάφορες μονάδες, βγάζαμε φωτογραφίες, γυρίζαμε κομμάτια από τη ζωή των μαχητών. Ηταν ένας άλλος στρατός. Γυναίκες και άνδρες μαζί στις μονάδες και στην πρώτη γραμμή και στα μετόπισθεν, παντού (...)

Εμείς παίρναμε εντολές από τη στρατιωτική διοίκηση να πάμε στην τάδε μονάδα, γιατί "κάτι θα γίνει", στην άλλη μονάδα για να γυρίσουμε τους βομβαρδισμούς των αεροπλάνων, να επισκεφθούμε το νοσοκομείο που λειτουργούσε μέσα σε σπηλιές, κάπου θα γινόταν μια σύσκεψη, και έτσι τριγυρνάγαμε τις βουνοκορφές του Γράμμου καταγράφοντας...".

Με την έναρξη της μεγάλης επίθεσης του αστικού στρατού στον Γράμμο το καλοκαίρι του 1948, το συνεργείο μετακόμισε στην περιοχή των Πρεσπών.

Εκεί, περιγράφει ο Μάνος Ζαχαρίας, "η κατάσταση ήταν εντελώς αλλιώτικη. Ο χώρος που κατείχε ο Δημοκρατικός Στρατός ήταν μεγαλύτερος, υπήρχε οργανωμένη ζωή, αγροτικός συνεταιρισμός, καλλιεργημένη γη. Εγκατασταθήκαμε σ' ένα χωριό κοντά στη Μικρή Πρέσπα - στον Πυξό.

(...) Αρχίσαμε πάλι τις περιοδείες. Υπήρχε σχολή αξιωματικών, οργανωμένα νοσοκομεία, ο συνεταιρισμός και μια εκτεταμένη γραμμή μετώπου που έπιανε από την Μπέλα Βόδα στα ανατολικά ως τις παρυφές του Γράμμου στα δυτικά.

Ολα αυτά έπρεπε να τα καταγράψουμε. Ορμητήριο ο Πυξός και ατέλειωτες ώρες πεζοπορίας. Πολλές φορές κάναμε και μια βδομάδα να γυρίσουμε πίσω, αλλά πάντα στα κουτιά μας υπήρχαν καταχωρισμένα ανεπανάληπτα γεγονότα, μοναδικά πρόσωπα, καθημερινές σκηνές πολέμου - κομμάτια Ιστορίας και μνήμης"».

Οι ταινίες και τα «Επίκαιρα» του συνεργείου

Από τα υλικά των φωτο-κινηματογραφικών συνεργείων, όπως ανέφερε ο Κ. Σταματόπουλος, στηρίχτηκε μεγάλο τμήμα της εκδοτικής δουλειάς, φωτογραφίες σε βιβλία, εφημερίδες και περιοδικά στην Ελεύθερη Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα δίνονταν υλικό για κινηματογραφικά «Επίκαιρα» και σε άλλες χώρες, ειδικά στις σοσιαλιστικές. «Δημιουργήθηκαν δύο λευκώματα, το ένα μετά την υποχώρηση και το άλλο για τα τρίχρονα του ΔΣΕ, το οποίο φτιάχτηκε μέσα στη διάρκεια των μαχών, σε διάστημα 10 ημερών. Ηταν ένας άθλος! Μέσα σε δύο εικοσιτετράωρα τυπώθηκαν από φιλμ και κινηματογραφικά καρέ 2.500 φωτογραφίες, για να γίνει η επιλογή και η γραφιστική δουλειά.

Το κινηματογραφικό συνεργείο του ΔΣΕ από τον Ιούνιο 1948 έως τον Αύγουστο του 1949 γύρισε τις παρακάτω ταινίες και επίκαιρα:

1. "Η αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας"

Η ταινία γυρίστηκε στο Γράμμο - Βίτσι, στις περιοχές που είχε υπό τον έλεγχό του ο ΔΣΕ, και στις Λαϊκές Δημοκρατίες της Ουγγαρίας και της Τσεχοσλοβακίας.

Το μοντάζ και η επεξεργασία του ήχου έγιναν στην Πράγα, όπου πραγματοποιήθηκε και η πρώτη κλειστή προβολή της, το 1948, παρόντος και του Ολλανδού κομμουνιστή και σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ Joris Ivens.

2. Διάφορα επίκαιρα με το ίδιο θέμα.

3. Ταινία της ΕΠΟΝ για το φεστιβάλ της Βουδαπέστης το 1949.

4. Ταινία - δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ - για τις μάχες στον Γράμμο.

5. Υλικό για μία 30λεπτη ταινία για την περιοδεία του Πωλ Ελυάρ στην Ελεύθερη Ελλάδα.

6. Ταινία για την προετοιμασία και τις μάχες στη Βίγλα το 1949.

7. Κατά το διάστημα Φλεβάρη με Αύγουστο του 1949 ο Μάνος Ζαχαρίας, ο Παλαιστής και ο Μουσούρης γύρισαν διάφορα "Επίκαιρα" μέσα σε αυτά και οι μάχες στο Τσάρνο.

Η μοναδική ταινία που έγινε κατορθωτό να παρουσιαστεί στην ελεύθερη Ελλάδα είναι "Η αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας", που προβλήθηκε στης 2 Μάρτη του 1949 στην Α' Συνδιάσκεψη της Πανελλαδικής Δημοκρατικής Ενωσης Γυναικών στον Πυξό».


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ