Copyright 2020 The Associated

Στιγμιότυπο από τη χτεσινή Σύνοδο των «MED 7»

Το σήμα έδωσε ο Πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, που πριν από την έναρξη της 7η Συνόδου «MED 7» δήλωσε ότι «επιθυμεί βαθιά να ξεκινήσει και πάλι ένας γόνιμος διάλογος με την Τουρκία», αναφέροντας ότι ο τουρκικός λαός αξίζει κάτι καλύτερο, ενώ διαπίστωνε ότι «σήμερα η Τουρκία δεν είναι πλέον εταίρος σε αυτή την περιοχή». Εκανε λόγο για «απαράδεκτες πρακτικές» της Αγκυρας στο περιστατικό με τη γαλλική φρεγάτα τον Ιούνη, αλλά και για «απαράδεκτες συμφωνίες» που έχει υπογράψει «αρνούμενη τα νόμιμα δικαιώματα της Ελλάδας», ασκώντας κριτική και σε «μονομερείς ενέργειες» στην κυπριακή ΑΟΖ. Ωστόσο, έσπευσε και πάλι να αναγνωρίσει ότι η Αγκυρα αποτελεί αντικειμενικά συνομιλητή για όσα διεξάγονται στην περιφέρεια, λέγοντας ότι «όταν μιλώ για μια "Pax Mediterranea" (σ.σ. "Ειρήνη στη Μεσόγειο", όπως το Παρίσι συμπυκνώνει τη στρατηγική του για την περιοχή), αυτή προϋποθέτει την εύρεση ενός "modus vivendi" (σ.σ. τρόπου συμβίωσης) με την Τουρκία. Αλλά οφείλουμε, ως Ευρωπαίοι, να είμαστε σαφείς και ξεκάθαροι, όχι με την Τουρκία ως έθνος και ως λαό, αλλά με την κυβέρνηση του Προέδρου Ερντογάν, που συμπεριφέρεται με απαράδεκτο τρόπο».

Κατέληξε δε ότι τα μέλη της «MED 7» πρέπει «να εκφράσουμε με ισχύ τις κόκκινες γραμμές μας, αλλά και τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την επανεκκίνηση του διαλόγου με την Τουρκία, σε ρεαλιστική βάση...».

Σε συνάντησή του με τον Ελληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο Μακρόν εξέφρασε πάλι την «αλληλεγγύη» του, αναγγέλλοντας και «γαλλο-γερμανική πρωτοβουλία» για το Μεταναστευτικό, με αφορμή και τα γεγονότα στη Μόρια που ανατροφοδότησαν τις διεργασίες γύρω από την «αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών» και τη «φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ». Τη συνάντηση απασχόλησε βέβαια και η αγορά γαλλικών «Rafale», που η Αθήνα προβάλλει ως απόδειξη της «σημαντικής γαλλο-ελληνικής συμμαχίας».

Στην κοινή συνέντευξη Τύπου, όλοι οι ηγέτες εξέφρασαν στήριξη στις πρωτοβουλίες Μισέλ και Μπορέλ για «αποκλιμάκωση» που σπρώχνει σε επικίνδυνες διευθετήσεις. Ο Κυρ. Μητσοτάκης κάλεσε πάλι την Αγκυρα να γυρίσει στο τραπέζι των συνομιλιών, τονίζοντας ότι αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, υπάρχει πάντα και η λύση της «προσφυγής στη Χάγη».

Η σημασία που το γαλλικό κεφάλαιο δίνει στην ευρύτερη αναβάθμισή του στη Μεσόγειο αναδείχτηκε και στην ίδια τη Σύνοδο («MED 7»), όπου θυμίζουμε ότι εκτός από Γαλλία και Ελλάδα συμμετέχουν Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Μάλτα και Κύπρος.

Το ανακοινωθέν αναμενόταν μέχρι αργά χτες βράδυ, ωστόσο βασικά θέματα των συνομιλιών ήταν η αντιμετώπιση της Τουρκίας, το Μεταναστευτικό, η Ενέργεια. Το δικό τους βάρος άσκησαν ασφαλώς μια σειρά αντιθέσεις, που καταγράφηκαν σε επιφυλάξεις (π.χ. της Μάλτας) για την ανάληψη δράσης κατά της Τουρκίας. Τέτοιες αντιθέσεις εκφράζονται και γύρω από το παζάρι για το ενδεχόμενο κυρώσεων κατά της Τουρκίας, η εξέταση του οποίου πολλές ευρωπαϊκές δυνάμεις επιμένουν να αναβληθεί έως τη Σύνοδο της 24-25/9, όσο κι αν «τρέχει» η αντίστοιχη συζήτηση για τη Λευκορωσία.

Από την πλευρά της, η τουρκική πλευρά διατυπώνει νέες «διαμαρτυρίες» κατά της Γαλλίας, με την Αγκυρα να την κατηγορεί για «παλιό αποικιοκρατικό αντανακλαστικό», που «θέτει σε κίνδυνο τα συμφέροντα της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ενωσης».

Στο μεταξύ, στρατιωτική πηγή στην Αγκυρα δήλωσε ότι χτες Τούρκοι και Ελληνες εκπρόσωποι στο ΝΑΤΟ «αντάλλαξαν απόψεις» στην έδρα του Οργανισμού σχετικά με την πρόταση της λυκοσυμμαχίας για την «αποφυγή συμβάντων και την αποκλιμάκωση». Πηγές του ελληνικού ΥΠΕΞ από την πλευρά τους υποστηρίζουν ότι δεν έγινε κανένας απευθείας διάλογος με την τουρκική πλευρά και ότι οι εκπρόσωποι της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ υπέβαλαν «σχόλια» στο εν λόγω έγγραφο.

Τα παζάρια κλιμακώνονται άλλωστε και ενόψει της Συνόδου της ΕΕ (24-25/9) που θα συζητήσει εκτενώς για τις ευρω-τουρκικές σχέσεις, με τις προπαρασκευαστικές επαφές του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ να συνεχίζονται, αφού την επόμενη βδομάδα (14/9) έρχεται και στην Αθήνα. Αντικείμενό τους θα είναι και η πρόταση που έκανε για την πραγματοποίηση Συνόδου για την Ανατολική Μεσόγειο, με τη συμμετοχή και της Τουρκίας.

Προχτές, ο Μισέλ, αλλά και η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ είχαν τηλεδιάσκεψη με τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, που διήρκεσε πάνω από 2,5 ώρες. Για το περιεχόμενό της έγινε μόνο μια λιτή δήλωση από τον εκπρόσωπο της κυπριακής κυβέρνησης Κυριάκο Κούσιο, που είπε ότι ο Κύπριος ηγέτης τόνισε ότι «δεν θα πρέπει σε καμία των περιπτώσεων να υποβαθμιστεί η βαρύνουσα σημασία της κατάστασης όπως διαμορφώνεται ως αποτέλεσμα της τουρκικής επιθετικότητας και ότι η ΕΕ πρέπει να μετουσιώσει την έκφραση αλληλεγγύης σε αποφασιστικές ενέργειες».

Από τη μεριά της Αγκυρας, ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Φουάτ Οκτάι υποστήριξε χτες ότι «ενεργούμε καταβάλλοντας προσπάθειες για την εποικοδομητική επίλυση των διαφωνιών μέσω της διπλωματίας» και τόνισε ότι «οι εξελίξεις δείχνουν ότι κάθε πρωτοβουλία στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς την Τουρκία είναι καταδικασμένη να αποτύχει. Το "Oruc Reis" συνεχίζει τις εργασίες του σύμφωνα με τον προγραμματισμό και τις Navtex. Συνεχίζονται και οι εργασίες μας για υδρογονάνθρακες στην υφαλοκρηπίδα μας».