Συνέντευξη στην ιστοσελίδα tvxs.gr και τον δημοσιογράφο Κ. Λάππα παραχώρησε ο καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο ΑΠΘ Γιώργος Μαργαρίτης, τις προηγούμενες μέρες, με αφορμή το 21ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Αναδημοσιεύουμε αποσπάσματα από τη συνέντευξη:

-- Ως ιστορικός, πώς θα περιγράφατε το πλαίσιο μέσα στο οποίο το ΚΚΕ πραγματοποιεί το 21ο του Συνέδριο;

-- Το πλαίσιο είναι εξαιρετικά πιεστικό και εξαιρετικά δύσκολο. Δεν είναι μόνο η μεγάλη υποχώρηση του εργατικού κινήματος σε αυτές τις πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη τη συγκυρία, αλλά και η ευρύτερη κρίση αξιών, ιδεολογιών, πολιτικής. Ιδιαίτερα στις κοινωνίες του δυτικού κόσμου πλανάται η δαμόκλειος σπάθη της απελπισίας και του αδιεξόδου. Σε μια τέτοια συνθήκη ο ορθολογικός πολιτικός λόγος δεν βρίσκει εύκολα γόνιμο έδαφος. Μην ξεχνάμε ότι το σοσιαλιστικό - εργατικό κίνημα αναπτύχθηκε σε συνθήκες αισιοδοξίας, σε εποχές ανόδου και ελπίδας. Μια εποχή απελπισίας και αδιεξόδων δεν είναι η πιο ευνοϊκή για ιδέες ανατρεπτικές, αλλά και ελπιδοφόρες, σαν κι αυτές που κομίζει το ΚΚΕ.

-- Θεωρείτε ότι το ΚΚΕ είναι επαρκώς προσαρμοσμένο σε αυτήν την ιστορική συγκυρία;

-- Στην πολιτική αναζήτηση του ιδανικού και του τέλειου, δεν μπορούμε να μιλάμε για «επαρκή προσαρμογή». Εχω την αίσθηση ότι αν υπήρχε κάτι διαφορετικό να γίνει, κάτι περισσότερο να έχει γίνει, θα το είχα αντιληφθεί, θα το διεκδικούσα και θα το επικοινωνούσα, εγώ προσωπικά αλλά και άλλοι υποθέτω. Το ΚΚΕ και όσοι συνεργαζόμαστε και συμπορευόμαστε μαζί του, προχωρά με όσα μπορούμε να κάνουμε στο υπάρχον πλαίσιο. Το ενδεχόμενο να κατηγορηθείς ότι δεν κάνεις το μέγιστο ή το σωστό θα είναι πάντα εκεί, δεν μπορείς να το αποκλείσεις. Ωστόσο θα πρότεινα σε όσους κάνουν τέτοιες υποδείξεις και διαμαρτύρονται ότι το ΚΚΕ δεν είναι αυτό που θα επιθυμούσαν, να βοηθούσαν λέγοντάς μας τι άλλο θα έπρεπε να κάνει το ΚΚΕ. Πάντως σίγουρα όχι να υπογράψει μνημόνια και να μπει σε κυβερνήσεις που υπογράφουν μνημόνια. (...)

-- (...) Πώς εξηγείτε ότι πολίτες που αυτοπροσδιορίζονται ως αριστεροί, ενδεχομένως απογοητευμένοι από τον ΣΥΡΙΖΑ, επιλέγουν είτε μικρότερα κόμματα και οργανώσεις της Αριστεράς, είτε την αποχή;

-- Πραγματολογικά θα διαφωνούσα. Δεν έχω αντιληφθεί αξιοσημείωτες εκλογικές επιδόσεις από «μικρότερα κόμματα και οργανώσεις της Αριστεράς». Από την άλλη πλευρά δεν έχω αντιληφθεί επίσης το πώς το 30% ή το 35% ή το 40% των εκλογικών επιδόσεων των «κομμάτων εξουσίας» αποτελεί την ακριβή πολιτική αποτύπωση των συμφερόντων και των επιθυμιών του 30% ή του 40% του κοινωνικού σώματος. Οι εκλογές στην αστική πολιτική γίνονται πάντα σχεδόν στη βάση ενός τεχνητά διαμορφωμένου μικροκλίματος - ελπίδων, εκβιασμών, υποσχέσεων - επικοινωνιακού χαρακτήρα και ουσιαστικά νομιμοποιούν εκ των προτέρων διαμορφωμένες πολιτικές.

Η συμμετοχή των ανθρώπων στο πολιτικό γίγνεσθαι, στον καθορισμό της μοίρας τους, δεν προβλέπεται μέσα από ετούτο το «κριτήριο δημοκρατικότητας» του αστικού κόσμου. Η συμμετοχή σε αγώνες, σε μαζικές οργανώσεις, η ανάληψη της ευθύνης από τους πολλούς σε όσα τους αφορούν, είναι μια τελείως διαφορετική πρόταση δημοκρατίας. Στο πρόγραμμα του ΚΚΕ υπάρχουν σχετικές μνείες, προτάσεις και αναφορές. (...)

-- Δεν χρειάζεται μια προοπτική για τον κόσμο που στηρίζει ή βλέπει με θετικό μάτι το ΚΚΕ;

-- Για τον δυτικό κόσμο και τη χώρα μας το ΚΚΕ είναι, κατά τη γνώμη μου, μια εντυπωσιακή εξαίρεση και ένα πλεονέκτημα που δεν έχουν πολλοί. Για σκεφτείτε τι θα ήταν το πολιτικό σκηνικό χωρίς το ΚΚΕ. Ο κάθε εκφραστής μιας ασυνάρτητης μπαρούφας θα πλασαριζόταν ως επαναστάτης, θα παρέσερνε τον κόσμο μέσα από ένα ακατανόητο αφήγημα στο να επιλέγει, όποτε του δινόταν η δυνατότητα, διάφορα κόμματα χωρίς αρχές, τόσο κενά και αδιάφορα για τους πολλούς όσο και τα λοιπά αστικά αντίστοιχα.

Το γεγονός ότι το ΚΚΕ υπάρχει, μπορεί να συσπειρώνει έναν κόσμο της εργασίας, να συγκινεί ένα ευρύτερο φάσμα ανθρώπων από αυτούς που απαρτίζουν το εκλογικό του δυναμικό, είναι εξαιρετικά σημαντικό. Αυτό που αντιπροσωπεύει το ΚΚΕ για κάποιους είναι εφιάλτης. Η ναυαρχίδα του αστικού Τύπου στην Ελλάδα δημοσιεύει σε περίοπτες θέσεις καθημερινά άρθρα αντικομμουνιστικού περιεχομένου, και αυτό κάτι λέει. Φαίνεται ότι ο αστικός κόσμος της Δύσης επανεξετάζει τη θέση του Φουκουγιάμα περί τέλους της Ιστορίας. Και ότι η πάλη των τάξεων δεν ανήκει αποκλειστικά και μόνο, όπως μας λένε, στο παρελθόν.

-- Ποιες είναι κατά τη γνώμη σας οι προτεραιότητες που πρέπει να βάλει το ΚΚΕ στο 21ο Συνέδριο για τα χρόνια που έρχονται;

-- Πρέπει να ετοιμάσουμε μια αγωνιστική βάση, ένα εφαλτήριο πάνω στο οποίο θα μπορούν να στηριχθούν οι εργαζόμενοι της χώρας στους καθημερινούς τους αγώνες, τους μικρούς σήμερα ή τους μεγάλους που αργά ή γρήγορα θα έρθουν. Να προετοιμαστούμε ώστε οι αγώνες αυτοί να μη χαθούν μέσα σε αόριστες οργανωτικές, ιδεολογικές ή πολιτικές προοπτικές. Να δημιουργηθεί η βάση που θα βοηθήσει ώστε οι αγώνες να οδηγήσουν σε αλλαγές και τελικά σε μία ταξική μεταβολή, μια ταξική νίκη. Να αλλάξει ο κόσμος, να έρθει μπροστά το συμφέρον των πολλών, των εργαζομένων.