Το σχέδιο για εξοπλισμό της Αυστραλίας με πυρηνοκίνητα υποβρύχια, με το βλέμμα στην αντιπαράθεση με την Κίνα, βρέθηκε στο επίκεντρο της χτεσινής πρώτης διά ζώσης Συνόδου Κορυφής της AUKUS (ΗΠΑ, Βρετανία, Αυστραλία) και των δηλώσεων των τριών ηγετών της στη ναυτική βάση του Σαν Ντιέγκο στην Καλιφόρνια.

Ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν και οι πρωθυπουργοί της Αυστραλίας και της Βρετανίας, Αντονι Αλμπανίζ και Ρίσι Σούνακ, ανακοίνωσαν χτες τα βασικά στοιχεία του εν λόγω σχεδίου.

Το πρόγραμμα των υποβρυχίων - συμπεριλαμβανομένης της απόκτησης, κατασκευής και συντήρησης - προβλέπεται να κοστίσει 268 έως 368 δισ. δολάρια έως τα μέσα της δεκαετίας του 2050.

Η Αυστραλία θα αγοράσει έως τις αρχές της επόμενης δεκαετίας τρία αμερικανικά πυρηνοκίνητα υποβρύχια κλάσης Virginia, με δυνατότητα απόκτησης άλλων δύο. Θα γίνει έτσι η έβδομη χώρα στον κόσμο που θα χειρίζεται πυρηνοκίνητα υποβρύχια.

Πιο πριν, από το 2027, ΗΠΑ και Βρετανία θα σταθμεύουν πυρηνοκίνητα υποβρύχια σε βάση στη δυτική Αυστραλία.

Παράλληλα, η συμφωνία προβλέπει την κατασκευή για την Αυστραλία ενός νέου μοντέλου πυρηνοκίνητου υποβρυχίου, το οποίο ονομάστηκε SSN Aukus, που θα συνδυάζει βρετανικό σχεδιασμό με αμερικανική τεχνολογία. Τα νέα υποβρύχια πρόκειται να κατασκευαστούν στην Αδελαΐδα της Νότιας Αυστραλίας με την εμπλοκή των ΗΠΑ και Βρετανίας, σχετικά με την «εξαιρετικά ευαίσθητη» τεχνολογία για την παραγωγή τους.

Οι ηγέτες της AUKUS επιχείρησαν με τις χτεσινές δηλώσεις τους να προσδιορίσουν την εξαγωγή αυτής της «ευαίσθητης» πυρηνικής τεχνολογίας ως αποκλειστικά προοριζόμενη για την κίνηση των υποβρυχίων και όχι για τον εξοπλισμό της Αυστραλίας με πυρηνικά όπλα.

Σημειώνεται ότι η Ουάσιγκτον έχει μοιραστεί πυρηνική τεχνολογία μόνο μία φορά στο παρελθόν - με τη Βρετανία το 1958. Τα πυρηνικά υποβρύχια είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστούν σε σχέση με τα συμβατικά, κινούνται αθόρυβα, εύκολα και σε πολύ μεγαλύτερες αποστάσεις.

«Η άνευ προηγουμένου τριμερής συνεργασία αποτελεί απόδειξη της δύναμης και της κοινής δέσμευσης ότι ο Ινδο-Ειρηνικός παραμένει ελεύθερος, ανοιχτός και ασφαλής», δήλωσε ο Τζο Μπάιντεν.

«Η συμφωνία AUKUS, που επιβεβαιώνουμε εδώ στο Σαν Ντιέγκο, αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη μεμονωμένη επένδυση στην αμυντική ικανότητα της Αυστραλίας στην ιστορία μας - ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας και σταθερότητας της Αυστραλίας στην περιοχή μας», σημείωσε ο Αλμπανέζι.

Για μια «ισχυρή συνεργασία» μίλησε ο Ρ. Σούνακ, καθώς «για πρώτη φορά τρεις στόλοι υποβρυχίων θα συνεργάζονται τόσο στον Ατλαντικό όσο και στον Ειρηνικό, διατηρώντας τους ωκεανούς μας ελεύθερους».

Μιλώντας σε αμερικανικά ΜΜΕ πριν τη συνάντηση, ο ίδιος κατηγόρησε την Κίνα για «συμπεριφορά ανησυχητική τα τελευταία χρόνια» και υποστήριξε ότι «σίγουρα, η Κίνα αποτελεί τη μεγαλύτερη κρατική απειλή για τα οικονομικά μας συμφέροντα» και «μια συστημική πρόκληση για την παγκόσμια τάξη».

Ανήμερα της Συνόδου της AUKUS, οι ΗΠΑ ξεκίνησαν νέα γυμνάσια ευρείας κλίμακας με τη Νότια Κορέα.

Τα γυμνάσια «Freedom Shield» αναμένεται να διαρκέσουν συνολικά 11 μέρες, ενώ η έκτασή τους εκτιμάται ότι είναι η μεγαλύτερη της τελευταίας 5ετίας.

Μια μέρα πριν, η Βόρεια Κορέα ανακοίνωσε ότι προχώρησε σε νέα βαλλιστική δοκιμή, αυτή τη φορά δύο στρατηγικών πυραύλων «Κρουζ», που «έπληξαν με ακρίβεια τον προκαθορισμένο στόχο τους στην ανατολική θάλασσα της Κορέας», αφού διένυσαν 1.500 χιλιόμετρα, σύμφωνα με το βορειοκορεατικό πρακτορείο KCNA.

Το γενικό επιτελείο στρατού της Νότιας Κορέας έκανε λόγο για εκτόξευση την Κυριακή τουλάχιστον ενός μη ταυτοποιημένου πυραύλου από βορειοκορεατικό υποβρύχιο.

Στο μεταξύ, η κινεζική βουλή, ολοκληρώνοντας την ετήσια συνεδρίασή της, ενέκρινε αύξηση 7,2% στις στρατιωτικές δαπάνες της χώρας.

Ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ τόνισε πως «η ασφάλεια είναι το θεμέλιο της ανάπτυξης, της σταθερότητας και αναγκαία προϋπόθεση για την ευημερία» και γι' αυτό ζήτησε «να προωθήσουμε πλήρως τον εκσυγχρονισμό της εθνικής άμυνας και των Ενόπλων Δυνάμεων, να κάνουμε σινικό ατσάλινο τείχος που προστατεύει αποτελεσματικά την εθνική κυριαρχία, την ασφάλεια και τα συμφέροντα της ανάπτυξης».

Επικρίνοντας εμμέσως πλην σαφώς τις ΗΠΑ, καταδίκασε τις «εξωτερικές δυνάμεις» που αναμειγνύονται στην Ταϊβάν, ενώ επισήμανε πως η Κίνα πρέπει να αποκτήσει μεγαλύτερη αυτάρκεια και ισχύ στο πεδίο της επιστήμης και της τεχνολογίας, με φόντο και μια σειρά προσπάθειες δυτικών δυνάμεων να περιορίσουν την κινεζική πρόσβαση σε εξοπλισμό παραγωγής ημιαγωγών και άλλες τεχνολογίες αιχμής.

Ο νέος Κινέζος πρωθυπουργός, Λι Τσιανγκ, διαμήνυσε ότι «η περικύκλωση και η καταστολή δεν είναι λύση» και «δεν είναι προς το συμφέρον κανενός», υποστηρίζοντας πως η χώρα θα εστιάσει στην «ανάπτυξη υψηλής ποιότητας», δηλαδή τεχνολογία και «πράσινες βιομηχανίες». Σημείωσε πάντως ότι «η επίτευξη του στόχου για ανάπτυξη περί το 5% δεν θα είναι εύκολη, φοβάμαι, θα απαιτήσει πολλές προσπάθειες».