Με σκληρές μάχες στο Χαρτούμ, στο Ομντουρμάν και σε άλλες πόλεις της χώρας συνεχίζεται η σύγκρουση που μαίνεται στο Σουδάν από τις 15 Απρίλη, ανάμεσα στα στρατεύματα του στρατηγού Αμπντέλ Φατάχ Μπουρχάν, αρχηγού του πραξικοπήματος του Οκτώβρη του 2021, και του Μοχάμαντ Χαμντάν Ντάγκαλο (ή Χεμετί), επικεφαλής της παραστρατιωτικής οργάνωσης «Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης» (RSF).

Χωρίς ρεύμα και νερό, με απελπιστική κατάσταση στα νοσοκομεία και σοβαρές ελλείψεις σε τρόφιμα, τα εκατομμύρια των κατοίκων του Χαρτούμ παραμένουν εγκλωβισμένοι σε εφιαλτικές συνθήκες, ενώ πολλοί επιχειρούν να φύγουν από την πόλη, με μεγάλους κινδύνους, κάτω από διασταυρούμενα πυρά.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο βρίσκονται σε εξέλιξη τις τελευταίες μέρες επιχειρήσεις απεγκλωβισμού εκατοντάδων ξένων πολιτών, με τη συμμετοχή και στρατιωτικών μέσων άλλων χωρών.

Την αρχή έκαναν αργά το βράδυ του Σαββάτου Αμερικανοί κομάντο που πετώντας από τη βάση τους στο Τζιμπουτί έφτασαν στην αμερικανική πρεσβεία στο Χαρτούμ με ελικόπτερα, και μέχρι τα ξημερώματα της Κυριακής πραγματοποίησαν επιχείρηση απομάκρυνσης δεκάδων διπλωματών και άλλων εργαζομένων.

Παρόμοιες επιχειρήσεις απομάκρυνσης άνω των 1.000 Ευρωπαίων διπλωματών και άλλων πολιτών πραγματοποιήθηκαν στη συνέχεια από ευρωπαϊκά στρατιωτικά μεταγωγικά αεροσκάφη Γάλλων, Γερμανών, Ολλανδών, Ισπανών κ.ά.

Οι πρεσβείες των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Ελβετίας ήταν από τις πρώτες που ανέστειλαν τη λειτουργία τους «μέχρι νεωτέρας».

Παράλληλα, το Σαββατοκύριακο δεκάδες Σαουδάραβες πολίτες με κομβόι οχημάτων κατευθύνθηκαν στο λιμάνι Πορτ Σουδάν στην Ερυθρά Θάλασσα και από εκεί μεταφέρθηκαν ακτοπλοϊκώς στην Τζέντα.

Εκατοντάδες οχήματα Αιγυπτίων, Λιβανέζων και άλλων ξένων μεταναστών και φοιτητών εγκατέλειψαν το Σουδάν, πραγματοποιώντας ένα παράτολμο 15ωρο ταξίδι στα σύνορα με την Αίγυπτο, μέσω του μεθοριακού περάσματος Αρκίν.

Χιλιάδες Σουδανοί άμαχοι συνέχισαν να εγκαταλείπουν τις εστίες τους σε Χαρτούμ και Ομντουρμάν προς θεωρητικά πιο ασφαλείς περιοχές ή και γειτονικές χώρες, με πρώτο το Τσαντ.

Ο επικεφαλής Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας της ΕΕ, Ζ. Μπορέλ, επιβεβαίωσε χτες την αποχώρηση άνω των 1.000 Ευρωπαίων διπλωματών και πολιτών, αφού προηγουμένως επικοινώνησε με τους δύο αντιτιθέμενους στρατηγούς. Προειδοποίησε δε ότι πιθανή κλιμάκωση των συγκρούσεων θα έχει «επιπτώσεις σοκ σε όλη την Αφρική».

Το δε γαλλικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε χτες ότι κινητοποιήθηκε για να «διευκολύνει μια κατάπαυση πυρός και την επανάληψη της διαδικασίας της πολιτικής μετάβασης στο Σουδάν». Υπενθύμισε ότι υποστηρίζει «πλήρως τον μηχανισμό συντονισμού υπό την αιγίδα της Αφρικανικής Ενωσης, της IGAD (Διακυβερνητική Αρχή για την Ανάπτυξη), του Αραβικού Συνδέσμου, της ΕΕ και των Ηνωμένων Εθνών», καλώντας «όλα τα μέρη να βάλουν τέλος στις μάχες, να επιτρέψουν την ανθρωπιστική πρόσβαση, να προστατεύσουν τους άμαχους πληθυσμούς και να επιστρέψουν στην οδό του πολιτικού διαλόγου».

Σε χτεσινοβραδινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο γγ του Οργανισμού Αντ. Γκουτέρες προειδοποίησε για τις καταστροφικές συνέπειες του πολέμου στην ευρύτερη περιοχή και κάλεσε τα 15 μέλη του Συμβουλίου να ασκήσουν «υπέρτατη πίεση» στις δύο πλευρές.

Οι ΗΠΑ ζήτησαν από τις εμπόλεμες πλευρές του Σουδάν να κηρύξουν αμέσως εκεχειρία. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζ. Σάλιβαν, είπε ότι Αμερικανοί πολίτες άρχισαν να φτάνουν στο Πορτ Σουδάν και ότι η Ουάσιγκτον τους παρέχει διευκολύνσεις για να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Διευκρίνισε δε πως δεν υπάρχει κανένα σχέδιο των ΗΠΑ να αναπτύξουν «ειρηνευτική δύναμη» στο Σουδάν, ούτε προτίθενται να αναπτύξουν στρατεύματα σε σουδανικό έδαφος για να απομακρύνουν Αμερικανούς πολίτες.

Στο μεταξύ, χτες το βράδυ ο πρέσβης της Αιγύπτου στο Χαρτούμ διέψευσε ότι ο αναπληρωτής στρατιωτικός ακόλουθος της χώρας του σκοτώθηκε από πυρά της παραστρατιωτικής οργάνωσης RSF. Φήμες για τον θάνατο του διπλωμάτη από πυρά της RSF, ενώ οδηγούσε στο Χαρτούμ, είχε διαδώσει νωρίτερα ο σουδανικός στρατός.

Καθώς συνεχίζονται οι μάχες, μέσα στο τελευταίο 48ωρο σημειώθηκαν και συγκρούσεις κοντά και μέσα στη φυλακή του Χαρτούμ, Κόμπερ, όπου παραμένουν φυλακισμένοι σε συνθήκες «υψίστης ασφαλείας» ο ισλαμιστής πρώην δικτάτορας Ομάρ Μπασίρ και δεκάδες άλλοι πρώην στενοί συνεργάτες του.

Στα αστικά κέντρα όπου μαίνονται οι πιο σφοδρές συγκρούσεις η κατάσταση είναι απελπιστική, καθώς εκατομμύρια άμαχοι είναι εγκλωβισμένοι στα σπίτια τους από τις 15 Απρίλη δίχως νερό, επαρκή τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα. Την Κυριακή πολλές περιοχές της χώρας αντιμετώπισαν προβλήματα στις τηλεπικοινωνίες και τη σύνδεση στο ίντερνετ.

Δραματική είναι η κατάσταση στα νοσοκομεία του Χαρτούμ, τα περισσότερα εκ των οποίων έχουν κλείσει, με τους ανήμπορους ασθενείς να παραμένουν αβοήθητοι ή να πασχίζουν να τα εγκαταλείψουν με τη βοήθεια συγγενών ή φίλων. Σχεδόν όλα τα νεκροτομεία των νοσοκομείων είναι γεμάτα, ενώ πτώματα γεμίζουν κατά εκατοντάδες τους δρόμους του Χαρτούμ και άλλων πόλεων.

Χτες, στο μεταξύ, ο Ισραηλινός ΥΠΕΞ Ελι Κοέν δήλωσε πως το τελευταίο διάστημα πραγματοποιεί «μέσω διαφόρων διαύλων» επαφές με τους δύο Σουδανούς στρατηγούς, προκειμένου να πραγματοποιηθεί σε ισραηλινό έδαφος μία συνάντηση με στόχο την κατάπαυση πυρός.

«Η πρόοδος που σημειώσαμε τις τελευταίες ημέρες στις συνομιλίες με τις πλευρές αφήνει πολλές υποσχέσεις», ανέφερε.

Υπενθυμίζεται ότι το 2020, Ισραήλ και Σουδάν - με τις «ευλογίες» των ΗΠΑ - είχαν ανακοινώσει «συμφωνία του Αβραάμ» για την «εξομάλυνση» των διμερών σχέσεων, ωστόσο στην πορεία, μετά και το πραξικόπημα του 2021, η διαδικασία πάγωσε, όπως και η οικονομική βοήθεια εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων που είχε υποσχεθεί στη σουδανική κυβέρνηση η Ουάσιγκτον.