Ενα δραματικό αλλά και χαρακτηριστικό φωτογραφικό ντοκουμέντο. Αετόπουλα από τη Θεσσαλία, που χωροφύλακες και παρακρατικοί βασάνισαν άγρια. Αυτή ήταν τότε η κατάσταση που ήθελε να δει με τα μάτια του ο Βιδάλης και να την παρουσιάσει στο «Ρ». Η φωτογραφία αυτή είχε σταλεί το 1946 στη σύνταξη της «Νέας Γενιάς», το περιοδικό που έβγαζε το ΚΣ της ΕΠΟΝ

Πέρασ' ένας χρόνος από τότε - και πόσα έγιναν... Πέρασ' ένας χρόνος από τότε κι αυτά που είδαμε, κοιταγμένα με τα σημερινά μας μάτια - τα καθαρότερα και τα στυγνότερα - μας φαίνονται με άλλο πια φως φωτισμένα.

Ελάτε να ξεφυλλίσουμε προς τα πίσω τις φοβερές, τις μεγάλες αυτές σελίδες.

Η Θεσσαλία καίγεται - η Θεσσαλία βογκάει - η Θεσσαλία είναι άρρωστη βαριά και χαροπαλεύει μέσα στον εφιάλτη των αγγλοοργανωμένων ορδών του Σούρλα. Σ' όλη τη χώρα καταστροφή και χαμός.

Μεταφέρω από τις εφημερίδες το χρονικό ενός τραγικού 10ήμερου.

(Αρχές Αυγούστου).

Περιοχή Μακρυχώρι - Δεσέλι, Σφαγμένοι 50.

Στο Καζακλάρ σκότωσαν 10. Στον Πλατύκαμπο 7. Στο Καλαράρ σκότωσαν με ξιφολόγχη μια γυναίκα και την έριξαν στις φλόγες του σπιτιού της. Στο Καλαμάκι (Αγιάς) σκοτωμένοι 6. Στη Βουλγαρινή έκαψαν 9 σπίτια.

Και ένα μικρό πρόχειρο ημερολόγιο από τους τίτλους των εφημερίδων της εποχής:

3 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ (1946): Δηλώσεις υπουργού Στεφανοπούλου! «Το αίμα θέλει εκδίκηση κι εδώ που φτάσαμε τώρα δε σταματάμε!».

4 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: Γεγονότα στο Βόλο. Μπλόκο της Χωροφυλακής. Συλλήψεις. Επιδρομή του Καλαμπαλίκη. Εβαλαν φωτιά στα Γραφεία του ΚΚΕ.

9 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: Φωτιά και αίμα. Η Θεσσαλία στη διάκριση του Σούρλα. Αλλοι 29 φόνοι δημοκρατικών.

10 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: «Καταγγέλλω την κυβέρνησιν ότι διασαλεύει την τάξιν!» δηλώσεις του κ. Βασιλειάδη, των βενιζελικών φιλελευθέρων στην Επιτροπή Εξουσιοδοτήσεως.

13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: 24 καταδίκες σε θάνατο από το Στρατοδικείο. «Υπάρχει κράτος έξω από την Αθήνα; Στο Βένετο Βόλου συμμορίτες του Μπίσδα ρίχνουν από ένα βράχο 30 χωρικούς. Ο κ. Αβραάμ λέει: -- Καλά τους έκαναν!».

-- Θα πάω να δω τι γίνεται εκεί πέρα!

Δύο φορές ζήτησε από τον σ. Καραγιώργη να τον αφήσει, και τις δύο φορές ο διευθυντής του «Ριζοσπάστη» προσπάθησε να τον κρατήσει, λόγω των συνθηκών, να τον πείσει να αναβάλει τουλάχιστον. Την τρίτη το 'βαλε το ζήτημα επιτακτικά:

-- Φεύγω αύριο κι ό,τι θέλει ας γίνει!

Τέτοιος ήταν ο Βιδάλης. Οι ήρωες κρύβουν πάντα το μάρτυρα μέσα τους...

...Εφυγε απ' την Αθήνα την Κυριακή, 11 Αυγούστου. Εφτασε στη Λάρισα την άλλη μέρα κι άρχισε αμέσως την έρευνα. Κυκλοφορούσε μέσα στη θεσσαλική πρωτεύουσα ελεύθερα, φανερά, θαρραλέα. Νόμιζε πως δεν είχε να κρύψει τίποτε κι από κανέναν - αφού έκανε το καθήκον του. Την Τρίτη 13 Αυγούστου έχουμε το τελευταίο ζωντανό μήνυμα του Βιδάλη στην εφημερίδα. Επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον σ. Καραγιώργη για να του πει πως φεύγει, την ίδια μέρα για το Βόλο, συνεχίζοντας την περιοδεία του κι ότι από το Βόλο θα 'παιρνε το βαπόρι και θα γύριζε...

-- Λογαριάζω να 'μαι αυτού Παρασκευή βράδυ 16 του μηνός. Μάζεψα φοβερό υλικό, θα τα πούμε...

Από το τηλέφωνο τράβηξε ίσια για το Σταθμό. Στις 3 το απόγευμα έφυγε το τρένο για το Βόλο. Μπήκε και ξεκίνησε για το τελευταίο ταξίδι της ζωής του. Στον Πλατύκαμπο, πρώτος σταθμός, 20 λεπτά με το τρένο από τη Λάρισα, τον κατέβασαν οι Σουρλικοί...

«Λάρισα 16/9/46

Αγαπητή,

Μέσα από το τρομοκρατικό όργιο σου στέλνω αυτές τις λίγες γραμμές για να δώσω λίγο φως στην υπόθεση Βιδάλη. Μείνε ήσυχε Ελληνικέ λαέ, ότι οι θυσίες δεν πάνε χαμένες. Εάν είναι δυνατόν αντίγραφο δίνεις στο "Ριζοσπάστη".

Ενα πρωί 9 π.μ. στο καφενείον του Χρήστου Τσιτσικλή στη Μελιά φθάνει ένα φορτηγό αυτοκίνητο της ΥΕΚΑ από τον Πλατύκαμπο με δύο πολίτας ενόπλους, έναν πολίτη άοπλο και τρεις φέροντες στρατιωτικές ενδυμασίες. Ερωτούν έναν χωρικόν διά το αρχηγείον και κατόπιν κατευθύνονται στο νεκροταφείο. Εδώ υπάρχουν αυτοκίνητα της ΥΕΚΑ και τινά ιδιόκτητα. Ολοι προχωρούν 3-4 βήματα και κατόπιν συναντούν έναν γενειοφόρον ένοπλον υπαρχηγόν του Ζούρλα, Τσιόρτζη. (Σημ. Πρόκειται για τον Αγγλο Τζορτζ Μίλερ). Κάτι του λέγουν και εκείνος κουνάει το κεφάλι του. Μεταξύ άλλων του λέγουν ότι στη Λάρισα βρίσκεται ο κορυφαίος κουκουές και συντάκτης του "Ριζοσπάστη" Βιδάλης (αυτά τα έλεγεν ο άοπλος πολίτης) και τους είπαν ότι πάση θυσία έπρεπε να συλληφθεί. Σε μια στιγμή ο Τζιόρτζης ερωτά τον πολίτην: -- "Και η ασφάλεια γιατί δεν τον πιάνει"; -- "Είναι νόμιμος" του λέγει. Ο άοπλος πολίτης που συνομιλεί ήτο χωροφύλαξ της ασφαλείας Λαρίσης. Αυτά τους είπαν και έφυγαν. Την επαύριον τας πρώτας μεταμεσημβρινάς ώρας ομάδα εξ 20 και πλέον σουρλικών οπλισμένοι με αυτόματα κατερχόμενοι του αυτοκινήτου εις τον σταθμόν Πλατυκάμπου μπλοκάρουν το τρένο και κάνουν έλεγχο ταυτοτήτων. Ενας μεσήλιξ έως 45 ετών με έναν χαρτοφύλακα συλλαμβάνεται και οδηγείται επί του αυτοκινήτου το οποίον ενηδρεύει όπισθεν του σταθμού. Τη στιγμή αυτή αρκετοί αξιωματικοί του στρατού μένουν απλοί θεατοί του δράματος. Μαζί με αυτόν πιάνουν και έναν νέον τον οποίο αφήνουν, διότι απεδείχθη ότι κατευθύνεται στο Βόλο για το στρατό. Αστραπιαίως διεδόθη ότι ο συλληφθείς ονομάζεται Βιδάλης. Ο ατυχής Βιδάλης παραλαμβάνεται και τοποθετείται στο αυτοκίνητο με κατεύθυνση στη Μελιά. Στο μεταξύ του έχουν αποσπάσει τον χαρτοφύλακα. Το αυτοκίνητο σταματά. Εχουν φτάσει στη Μελιά. Κατέρχονται μπροστά στο καφενείο του Χρήστου Τσιτσικλή. Το καφενείο είναι γεμάτο από χωρικούς ενόπλους και μη. Ο Βιδάλης ατάραχος κάθεται σε μια καρέκλα και του προσφέρουν μάλιστα και λουκούμι. Ερωτά τους χωρικούς για την εσοδεία και για πολλά άλλα, γεωργικής φύσεως, πράγματα. Πολλά απ' αυτά τα σημειώνει όπισθεν του πακέτου των σιγαρέτων (διότι του έχουν αφαιρέσει τον χαρτοφύλακα). Ο Βιδάλης είναι ήρεμος και ανύποπτος. Οι Σούρληδες πηγαινοέρχονται και μουρμουρίζουν. Ενας λέγει: "Τι τον κρατάτε". Τη στιγμήν εκείνη μια κοπέλα που περνούσε από το καφενείο και άκουσε όλα αυτά έθεσε τα χέρια της στο πρόσωπο και έφυγε κλαίοντας.

Σαν αστραπή πέρασε μπροστά από το Βιδάλη όλη αυτή η εικόνα και σαν κάτι να προαισθάνθη. Αρκέσθη μόνο να δαγκώσει λίγο τα χείλη του. Ο ήλιος αρχίζει να πέφτει και ο ατυχής Βιδάλης παραλαμβάνεται από τους συμμορίτας. Οι χωρικοί τον κοιτάζουν θλιμμένοι. Οδηγείται στο νεκροταφείο, προτού καθήσει του παίρνουν το σακάκι και το ωρολόγι του. Τώρα ο κύκλος είναι στενός. 5 συμμορίτες και ο Βιδάλης. Οι ερωτήσεις πέφτουν βροχή. Ο Βιδάλης απαντάει θαρραλέα: "Το ΕΑΜ σήμερα, έχει όλο το λαό και γρήγορα θα νικήσει", απαντά με θάρρος (μπρε θάρρος το ζαγάρ! λέγει ένας σουρλικός). Τις ασυνάρτητες ερωτήσεις των σουρλικών κόπτει το φρενάρισμα ενός τζιπ. Είναι ο αρχηγός.

Ρίχνει μια ματιά και τους λέγει: "ο κύριος που λέγαμε"; Μάλιστα απαντά ο Βιδάλης. Σε λίγο όλοι αποσύρονται και μένει ο Σούρλας με τον υπασπιστή του και ο Βιδάλης. Αρχίζει η ανάκριση. Δυστυχώς δεν μπορώ να πάρω πολλά. Ενα μόνο διακρίνω. Βούλγαρε! τον αποκαλούν. Και ατάραχος απαντά: "Λάθος κύριε. Ελληνας χριστιανός, πραγματικός κομμουνιστής"! Η ανάκριση βάσταξε μέχρι τις 12 μ.μ. χωρίς κακοποίηση. Σε μια στιγμή ο Σούρλας απομακρύνεται και μπαίνοντας στο τζιπ φεύγει. Σε λίγο κουστωδία κακούργων πέφτει στον ατυχή Βιδάλη. Τον παραμορφώνουν κυριολεκτικά. Ατάραχος τα υπομένει λέγοντας: "Το ΕΑΜ θα νικήσει". Στις 3 τα χαράματα παραλαμβάνεται ο ατυχής γυμνός εντελώς και οδηγείται στον Γολγοθά.

Εις τη θέσιν Κούμια Μελιάς και εις το χωράφι του Χρήστου Νταούτη στο δρόμο μαστιγώνεται άγρια. Τα πρόβατα μακριά βελάζουν, εδώ ο ατυχής δέχεται δεκάδες μαχαιριές από τον κακούργο Τζιόρτζη. Δεν έχει ξεψυχήσει... "Ζήτω το ΕΑΜ! φωνάζει, ζήτω οι αγωνιστές"! Οι συμμορίται του αποκόβουν τας παρειάς για να μη φωνάζει. Συγκεντρώνει τας δυνάμεις του. Ενα ΕΑΜ ΕΑΜ ακούγεται μαζί με έναν πυροβολισμό. Οι κακούργοι απετελείωσαν τον ήρωα Βιδάλη. Το πρωί τα σκυλιά έγλειφαν τα αίματα και μαζί με τα όρνεα έτρωγαν τις σάρκες του. Ο ατυχής έμεινε άταφος μέρες. Το μεγαλύτερο μέρος του σώματος το έφαγαν τα όρνεα και τα σκυλιά. Ενα μέρος ετάφη».

Αιωνία σου η μνήμη ήρωα.

Ενας αγωνιστής

της Αντιστάσεως Λαρίσης

ΙΩΑΝΝΗΣ»...

«Ριζοσπάστης» 17.8.1947