Θυμάστε εκείνη την υπέροχη μέρα που σας αγκάλιασε ο Μπαγκς Μπάνι στην Ντίσνεϊλαντ; Περισσότεροι από το ένα τρίτο όσων ρωτήθηκαν στο πλαίσιο μελέτης του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια - Ιρβιν, ανακάλεσαν στη μνήμη τους αυτή τη σκηνή που υποτίθεται ότι έζησαν κατά την επίσκεψή τους στην Ντίσνεϊλαντ, έστω και αν μια τέτοια συνάντηση με υπάλληλο του πάρκου αναψυχής που θα ήταν ντυμένος με το κοστούμι του Μπαγκς Μπάνι είναι αδύνατη, αφού αυτός ο χαρακτήρας κινουμένων σχεδίων ανήκει σε άλλη εταιρία και όχι στην Ντίσνεϊ. Η ερώτηση έγινε αφού πρώτα ο ψυχολόγος ερευνητής είχε υποβάλει την ψεύτικη ανάμνηση στους ερωτώμενους.

Αλλη έρευνα, αυτή τη φορά του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, έδειξε ότι μερικές φορές οι ψεύτικες αναμνήσεις είναι τόσο ισχυρές, ώστε π.χ. οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι απήχθησαν από εξωγήινους, δείχνουν να τις «θυμούνται» το ίδιο έντονα, όπως θυμούνται τις αληθινές αναμνήσεις τους τα θύματα της εγκληματικής βίας ή του πολέμου.

Οι έρευνες αυτές δείχνουν ότι οι αστυνομικοί και οι ανακριτές είναι δυνατό να εμφυτεύσουν μέσω της υποβολής, ψεύτικες αναμνήσεις στους ανακρινόμενους. Σύμφωνα με την ψυχολόγο Ελίζαμπεθ Λόφτους, μερικοί άνθρωποι είναι τόσο ευάλωτοι στην υποβολή, που μπορεί να πειστούν ότι είναι ένοχοι εγκλημάτων που δεν έχουν διαπράξει. Στις ανακρίσεις, λέει, «ένα μεγάλο μέρος από αυτό που συμβαίνει - άθελα - είναι μόλυνση (σ.σ. των αναμνήσεων)». Μερικές φορές και ηθελημένα, θα προσθέταμε εμείς.

Το κλειδί της υποβολής, είναι να προστεθούν στοιχεία αφής, γεύσης, ακοής και όσφρησης στην ιστορία που εμφυτεύεται. Στη μελέτη με τον Μπαγκς Μπάνι, η Λόφτους συνομίλησε, πριν την κρίσιμη ερώτηση, για την παιδική ηλικία των ερωτώμενων και τους ρώτησε όχι μόνο αν είχαν δει ποτέ κάποιον ντυμένο σαν Μπαγκς Μπάνι, αλλά αν τον είχαν αγκαλιάσει, αν είχαν νιώσει την αίσθηση της γούνας του κι αν είχαν πιάσει τα βελουδένια αυτιά του. Σε άλλη περίπτωση, η Λόφτους είχε πείσει το 15% όσων συμμετείχαν στην έρευνα ότι είχαν φιλήσει βάτραχο. «Είναι οι λεπτομέρειες από τις αισθήσεις που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να ξεχωρίζουν τις αναμνήσεις τους. Αν διαποτίσεις την ιστορία μ' αυτές, θα διακόψεις αυτή τη διαδικασία ανάκλησης από τη μνήμη».

Εχετε το νου σας...