Σε βάθος 300 μέτρων στις στοές των μεταλλείων του Στρατωνίου συνεχίζουν την απεργία πείνας που ξεκίνησαν στις αρχές της βδομάδας 130 περίπου εργαζόμενοι της TVX. Η παραμονή στις υγρές γαλαρίες με το λιγοστό αερισμό τούς έχει εξαντλήσει. Δηλώνουν όμως το ίδιο αποφασισμένοι, όπως και την πρώτη μέρα, να συνεχίσουν τον δύσκολο αυτό αγώνα τους, διεκδικώντας το δικαίωμά τους στη δουλιά. Τα μεταλλεία ήταν και παραμένουν μέχρι σήμερα η μόνη διέξοδος στην αναζήτηση εργασίας. Ποτέ δε στηρίχτηκε κάποιου άλλου είδους ανάπτυξη της περιοχής.

Είναι το τρομερό φάσμα της ανεργίας λοιπόν που τους κάνει να μιλάνε έτσι: «Καλύτερα, να πεθάνουμε εδώ, μήπως και έτσι μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την οικογένειά μας. Τη σύνταξή μας δε θα την αρνηθεί κανένας, την εργασία μας την αρνήθηκαν».

Ηδη τα ασθενοφόρα άρχισαν από την Παρασκευή να μεταφέρουν σε ημιλιπόθυμη κατάσταση απεργούς. Ο Αργύρης Λιάκος, που συνόδευσε ένα συνάδελφο του, που ασθένησε, μέχρι την έξοδο, μας λέει: «Είχαμε συναδέλφους που παρουσίασαν αναπνευστικά προβλήματα, υπέρταση ή χαμηλή πίεση. Οι περισσότεροι από μας έχουν προβλήματα υγείας, δουλεύουμε μέσα στα υπόγεια πάνω από 15 χρόνια, οι συνθήκες είναι άθλιες».

Τα Μαντεμοχώρια στη Β. Χαλκιδική βρίσκονται σε αναταραχή από τη μέρα που αποφάσισαν οι μεταλλωρύχοι να περάσουν σ' αυτή τη μορφή αγώνα. Η κατάσταση θυμίζει τα μέσα της δεκαετίας του '70 όπου για τρεις συνεχόμενες χρονιές ξέσπασαν σκληρές απεργίες διαρκείας. Τότε οι εργαζόμενοι διαμαρτύρονταν για τα εξευτελιστικά μεροκάματα και τις απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας. Τώρα αγωνιούν για το αύριο, διεκδικώντας το δικαίωμά τους στη δουλιά.

Παρ' όλη τη βελτίωση της κατάστασης από άποψη συνθηκών εργασίας, οι περισσότεροι μεταλλωρύχοι και σήμερα αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, λόγω των συνθηκών που επικρατούν στα μεταλλεία. Η πνευμονοκονίαση (χαλίκωμα) που κάποτε αφάνιζε τους εργαζόμενους προτού προλάβουν αυτοί να φθάνουν στη σύνταξη τους και σήμερα συνεχίζει να προσβάλει όσους δουλεύουν στα μεταλλεία. Τα ατυχήματα στις στοές έχουν αυξηθεί τελευταία, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν μόλις προχτές σε ημερίδα του Εργατικού Κέντρου Χαλκιδικής.

Χτες το πρωί επισκεφθήκαμε τα μεταλλεία του Στρατωνίου. Πλήθος κόσμου, κυρίως συγγενείς, έχουν έρθει από νωρίς να συμπαρασταθούν στους εγκλείστους. Μαύρες σημαίες κρεμασμένες παντού. Πηγαίνοντας προς την είσοδο της κεντρικής στοάς, για να συναντήσουμε τους απεργούς, διαβάζουμε το πανό: «Ετσι βγάζουμε το ψωμί μας» (μαζί και ένας πίνακας από τη σκληρή ζωή μέσα στις στοές). Ερχεται από το βάθος προς την είσοδο της στοάς μια ομάδα απεργών, ανάμεσά τους και ο πρόεδρος του σωματείου Ευρ. Ατζαμής. Οι υπόλοιποι εργάτες βρίσκονται σε μεγάλο βάθος, η υγρασία εκεί είναι φοβερή και από επάνω τους στάζουν συνεχώς νερά που τρέχουν παντού από τα τοιχώματα. Ετσι ήταν το μεροκάματο σ' αυτό το χώρο δουλιάς.

«Πέντε μήνες οι εργαζόμενοι είναι άνεργοι. Ζητάμε κάποια οικονομική στήριξη, είμαστε σε άθλια οικονομική κατάσταση», λέει ο πρόεδρος του συνδικάτου.

«Πιστεύω ότι μας περιπαίζουν κι ότι αυτή η κοροϊδία είναι στημένη. Από τη μια βλέπουμε τον υπουργό Ανάπτυξης να αφαιρεί τις άδειες από την εταιρία και να λέει ότι πρέπει να σταματήσει κάθε δραστηριότητα και από την άλλη φωνάζει "τρέξτε να βγάλετε καινούριες άδειες". Αυτό είναι ένα σχήμα οξύμωρο. Πρέπει να δούμε τώρα τι παίζεται».

«Από τις 9 του Γενάρη ο κόσμος είναι άνεργος, συνεχίζει. Από τις 18 Γενάρη βρισκόμαστε σε διαθεσιμότητα και από τις 18 του Απρίλη, που πήραμε μισό μισθό, δε μας έχουν δώσει δεκάρα. Η οικονομική κατάσταση όλων των εργαζόμενων στα μεταλλεία είναι άθλια... Και δεν έφταναν όλα αυτά, στις 5 του Μάη έχουμε από πλευράς εταιρίας αίτηση αναστολής πληρωμών και περιμένουμε να βγει η απόφαση. Αν δε βρούνε μια λύση πριν βγει η απόφαση, τότε θα μας έρθουν οι απολύσεις και, τότε, αλίμονο σε όλους.

»Είμαστε από τη Δευτέρα μέσα στις υπόγειες στοές και δεν πρόκειται να βγούμε αν δε βρεθεί μια λύση. Κάνουμε έκκληση τα αρμόδια υπουργεία να έρθουν εδώ στη Β. Χαλκιδική και να δώσουν τη λύση άμεσα. Να μας πούνε την αλήθεια. Θα το ανοίξουν το μεταλλείο; Αν δεν έχουν σκοπό, να μας πούνε τι θα κάνουμε. Να πάρουν μέτρα για την αποκατάστασή μας.

Το 1/3 των μεταλλωρύχων αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα υγείας, άλλοι έχουν τραυματιστεί μέσα στις υπόγειες στοές, άλλοι έχουν καρδιολογικά προβλήματα, έχουμε εγκεφαλικά προβλήματα. Τι θα γίνει με όλο αυτό τον κόσμο;», καταλήγει ο Ε. Ατζαμής.

Συζητάμε με τους συγγενείς, γυναίκες, παιδιά και γονείς των απεργών που βρίσκονται στο χώρο έξω από την κεντρική στοά. Ο Ν. Γαλατσάνος, που ήρθε να συμπαρασταθεί, μας λέει: «Από εδώ μέσα όλοι βγαίνουν σακατεμένοι. Είναι ζήτημα αν προλάβουν να βγουν στη σύνταξη».

«Ο σύζυγός μου δουλεύει στα μεταλλεία από τότε που απολύθηκε από το στρατό. Μετά από δεκαεφτά χρόνια τα πνευμόνια του είναι κατεστραμμένα. Πού θα πάει να δουλέψει αν τα κλείσουν; Κάναμε ένα σπίτι με μεγάλο αγώνα, πού να πάμε τώρα;», λέει η Μαρία Αρβανίτη.

«Τα χωριά μας είναι ορεινά, άγονα. Τουρισμός στα μέρη μας δεν υπάρχει. Δεν έχουμε ούτε χωράφια, ούτε ζώα. Δεν υπάρχει καμία άλλη επιχείρηση στην περιοχή μας. Εμείς οι γυναίκες δεν εργαζόμαστε, γιατί απλά δεν υπάρχουν καθόλου δουλιές για μας. Το μόνο εισόδημα είναι αυτό του συζύγου», προσθέτει η Αναστασία Σαραντίδου.

Και η Ευθαλία Ρίζου συμπληρώνει: «Ο άντρας μου είναι 47 χρονών, του λείπουν 300 ένσημα. Από παθήσεις που τις απέκτησε από την εργασία ένα σωρό. Δισκοπάθεια, το πόδι του το έχει σακατέψει στη δουλιά, αν τώρα τον απολύσουν, πού θα πάει για να κάνει μεροκάματο; Ας ανοίξουν δουλιές και θα πάνε ευχαρίστως να δουλέψουν. Το προτιμάμε αυτό από τα μεταλλεία. Αλλά όταν δεν υπάρχει μια άλλη απασχόληση, το κλείσιμο των μεταλλείων και η ανεργία των εργαζομένων είναι καταστροφή για τις οικογένειές μας».