Eurokinissi

...και στη μέση το αμερικάνικο «γεράκι»

Το ΝΑΤΟικό Συμβούλιο (NAC) σε επίπεδο υπουργών Αμυνας, που άρχισε χτες στις Βρυξέλλες τις διήμερες εργασίες του, επιβεβαίωσε τις «ανησυχίες» των ΗΠΑ για την «ευρωπαϊκή άμυνα», αναμένοντας τις τελικές αποφάσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) επί του σχεδίου του Ευρωσυντάγματος, προσανατολίστηκε προς την ενίσχυση των ΝΑΤΟικών δυνάμεων (ISAF) στο Αφγανιστάν, χωρίς ένθερμη υποστήριξη των ευρωπαϊκών κρατών - μελών, απέφυγε το «σκόπελο» του Ιράκ και διακήρυξε, εκ νέου, τη σημασία του «κέντρου» της Σούδας για τον «αντιτρομοκρατικό αγώνα» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Παρά τις «απειλές» του Αμερικανού υπουργού Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ, που δήλωσε «ανησυχία» γιατί δεν αντιλαμβάνεται «το λόγο ανάληψης της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας, ανταγωνιστικής προς το ΝΑΤΟ» και παρά τις (...) πονηρές «διαβεβαιώσεις» του απερχόμενου γγ του ΝΑΤΟ λόρδου Ρόμπερτσον, ότι «κανείς Ευρωπαίος δε σκέφτεται να πλήξει το ΝΑΤΟ», το χτεσινό ΝΑC απέφυγε να λάβει οποιαδήποτε απόφαση για τα εκκρεμή ζητήματα στις «διατλαντικές» σχέσεις.

Η πολιτική πτυχή μετατίθεται για το διήμερο NAC σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, που αρχίζει την ερχόμενη Πέμπτη. Ενώ όλοι καλύπτονται πίσω από το «φύλλο συκής», ότι το ΝΑΤΟ δεν μπορεί δήθεν να αποφασίσει πριν να «ολοκληρωθούν» οι διαπραγματεύσεις επί του σχεδίου Ευρωσυντάγματος στην ΕΕ (...) Στην πραγματικότητα, οι ΗΠΑ πιέζουν για συγκεκριμένα οφέλη από τη βρετανική επανάκαμψη στην «ευρωπαϊκή άμυνα» και φαίνεται ότι η τριμερής συμφωνία Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας δεν αποδίδει τους αναμενόμενους «ατλαντικούς καρπούς», ούτε μετά την «προώθηση» του θέματος στο έκτακτο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ στη Νάπολη (Ιταλία) την περασμένη Παρασκευή. Και ΝΑΤΟικές διπλωματικές πηγές επιβεβαίωσαν χτες τη γενική «εικόνα» των διαπραγματεύσεων για την «Ευρωάμυνα» σε επίπεδο ΕΕ.

Οι τρεις ευρωπαϊκές «μεγάλες δυνάμεις» (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία) προωθούν ξεχωριστά από τους υπόλοιπους Ευρωπαίους «εταίρους» ένα «κοινό πακέτο» επίλυσης των εκκρεμοτήτων στην «Κοινή Πολιτική Ασφάλειας και Αμυνας» της ΕΕ, που αφορά:

1) Στη «διαρθρωμένη συνεργασία» για «απαιτητικές αποστολές» όσων κρατών - μελών «πληρούν υψηλά κριτήρια στρατιωτικών δυνατοτήτων», διαφορετική από τη «στενότερη συνεργασία» που αφορά όλους.

2) Μια «ρήτρα βοήθειας και αρωγής» σε περίπτωση «ένοπλης επίθεσης», που θα 'ναι «συμπληρωματική» της ισχύουσας στο ΝΑΤΟ.

3) Μια αδιευκρίνιστη, ακόμα, ρύθμιση για τη δημιουργία του «ευρωπαϊκού Γενικού Επιτελείου» (ΓΕ), που προωθεί, από τον περασμένο Απρίλη, η γαλλογερμανική «πρωτοβουλία των τεσσάρων».

Από το τρίπτυχο της «συνολικής συμφωνίας», στα δύο, πρώτα, σημεία, υπήρξε μια «συναίνεση» στη Νάπολη, αλλά το ζήτημα του «αυτόνομου» ΓΕ παραμένει εκκρεμές.

Γαλλικές διπλωματικές πηγές δήλωναν χτες ότι η «συνολική συμφωνία» των τριών μεγάλων της ΕΕ θα συνιστά ειδικό πρωτόκολλο στο Ευρωσύνταγμα και «είναι πολύ εύθραυστη», γιατί, αν δεν υιοθετηθεί κάποιο από τα τρία ζητήματα, ειδικά αυτό του «αυτόνομου» ΓΕ, τότε θα υπάρξει «ανισορροπία». Αλλά ακριβώς το ζήτημα της «αυτονομίας» εμποδίζει και την τελική έγκριση από ΗΠΑ - ΝΑΤΟ. Μετά το χτεσινό ΝΑC, ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Ντ. Ράμσφελντ, ήταν ασαφής, επικαλούμενος (...) έλλειψη πληροφοριών για τις αποφάσεις της Νάπολης, εξέφρασε, όμως, «βεβαιότητα» για την τελική επίλυση του θέματος στο ΝΑΤΟ. Γιατί, όπως τόνισε χαρακτηριστικά, «το ΝΑΤΟ είναι θεμελιώδες για έναν πιο ειρηνικό κόσμο (...) δεν μπορεί να δημιουργηθεί ανταγωνιστικός οργανισμός (...) οι χώρες που επωφελούνται από το ΝΑΤΟ δε θέλουν κάτι που θα προκαλούσε αστάθεια στη Συμμαχία». Εντύπωση προκάλεσε η δημόσια δήλωση του απερχόμενου γγ του ΝΑΤΟ, Βρετανού λόρδου Ρόμπερτσον: «Δεν μπορώ να διανοηθώ ότι κάτι στο οποίο συμφωνεί ο Τόνι Μπλερ θα μπορούσε να υπονομεύσει το ΝΑΤΟ» (!!!) Ο Γερμανός υπουργός Αμυνας, Πίτερ Στρουκ, δήλωσε ότι η συμφωνία των «τριών» είναι «προς το συμφέρον των ΗΠΑ και η Γαλλίδα ομόλογός του, Μισέλ Αγιού Μαρί, δήλωσε ότι «η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία δεν πρόκειται να λειτουργήσει ανταγωνιστικά προς το ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με δηλώσεις του Γερμανού ΥΠΕΞ Γ. Φίσερ, «μόνο ένας ανίσχυρος ευρωπαϊκός πυλώνας θα αποτελούσε απειλή για το ΝΑΤΟ».

Σύμφωνα με τον Γ. Παπαντωνίου, «για την Ευρωάμυνα δεν έγινε εκτενής συζήτηση, αλλά μετά το Ιράκ τα πράγματα θα πρέπει να εξομαλυνθούν (...) Υπάρχει ένσταση από πλευράς των ΗΠΑ, που δεν προσλαμβάνει δραματικό χαρακτήρα (...) θα βρεθεί κάποια λύση στο ΝΑΤΟ (...) για μας τους Ευρωπαίους, η αυτόνομη, αλλά συμπληρωματική προς το ΝΑΤΟ άμυνα είναι μονόδρομος, γιατί δεν μπορεί να υπάρξει εξωτερική πολιτική χωρίς άμυνα».

Από την Ουάσιγκτον, πάντως, η σύμβουλος Ασφαλείας του Αμερικανού Προέδρου, Κοντολίζα Ράις, προειδοποίησε τους Ευρωπαίους ότι «βαδίζουν σε γλιστερό δρόμο» (...)

Στο NAC συζητήθηκε και η απαίτηση των ΗΠΑ για περαιτέρω ενίσχυση της ΝΑΤΟικής δύναμης στο Αφγανιστάν (ISAF), στην οποία συμμετέχουν τριάντα χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, με δύναμη 5.500 ανδρών, ενώ η μισθοφορική δύναμη των ΗΠΑ ξεπερνά τις δέκα χιλιάδες. Ο Ντ. Ράμσφελντ δήλωσε ότι «τα αμερικανικά στρατεύματα δεν είναι αναγκαίο να αντικατασταθούν, αφού οι ΗΠΑ είναι κράτος - μέλος του ΝΑΤΟ». Απαίτησε, όμως, ενισχύσεις για τον έλεγχο του Αφγανιστάν εκτός της πρωτεύουσας Καμπούλ, όπου κυριαρχούν οι Ταλιμπάν. Η προσφορά δεν ήταν ανάλογη των περιστάσεων (...) Στην «πρόσκληση» του γγ του ΝΑΤΟ για 14 μαχητικά ελικόπτερα, βρέθηκαν μόλις έξι, εκ των οποίων τρία ολλανδικά «Απάτσι». Βρέθηκαν, επίσης, και οι απαιτούμενες επιπλέον δυνάμεις για την «προστασία» του αεροδρομίου της Καμπούλ - αλλά μέχρι εκεί.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με τον Γ. Παπαντωνίου, «δεν πρόκειται να στείλει τα επιθετικά ελικόπτερα που της ζητήθηκαν, ούτε να αυξήσει την ήδη υπάρχουσα ελληνική αποστολή των 130 ανδρών». Η ελληνική πλευρά, σύμφωνα με τον Γ. Παπαντωνίου, επικαλέστηκε «πίεση στον εθνικό προϋπολογισμό, εξαιτίας των απαιτήσεων ασφάλειας για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων». Η Ελλάδα, παρ' όλα αυτά, «συμφώνησε» εντός του NAC «για την επέκταση των ΝΑΤΟικών επιχειρήσεων σ' ολόκληρη την επικράτεια του Αφγανιστάν» (Γ. Παπαντωνίου).

Οσον αφορά στις ΝΑΤΟικές επιχειρήσεις στα Βαλκάνια, ο Γ. Παπαντωνίου δήλωσε ότι «η στάση μας είναι περισσότερο ευέλικτη, καθότι πρόκειται για περιοχή ζωτικού εθνικού συμφέροντος και η κατάσταση παραμένει κρίσιμη». Σύμφωνα με τον υπουργό Αμυνας, «η ΕΕ αναλαμβάνει ενεργότερο ρόλο στα Βαλκάνια, αλλά η παρουσία του ΝΑΤΟ στην περιοχή είναι χρήσιμη για την ασφάλειά της».

Οσον αφορά στη «μετεξέλιξη» του ΝΑΤΟ και τη «νέα δομή», ο Γ. Παπαντωνίου έκανε ειδική αναφορά στις «σχέσεις του ΝΑΤΟ με τη Μεσόγειο, που είναι γεμάτη κινδύνους και ασύμμετρες απειλές». Ταυτόχρονα, το ενημερωτικό δελτίο («briefing») του ΝΑΤΟ για το μήνα Δεκέμβρη δημοσιεύεται με αποκλειστικό θέμα την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας στη θάλασσα» και τη ΝΑΤΟική «αντιτρομοκρατική» επιχείρηση στη Μεσόγειο με την κωδική ονομασία «Active Endeavour» (ενεργό εγχείρημα), όπου αναδεικνύεται περίτρανα ο νέος ρόλος της Σούδας και του «αντιτρομοκρατικού» ΝΑΤΟικού «κέντρου» στην Κρήτη, υπό τον άμεσο έλεγχο του αμερικανικού και όχι του «ευρωπαϊκού» Στρατηγείου του ΝΑΤΟ. Ο Γ. Παπαντωνίου, ερωτηθείς σχετικά, αναγνώρισε τη «σημασία» της Σούδας στον «αντιτρομοκρατικό αγώνα» των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ στη Μεσόγειο και δήλωσε ότι «μέσα από τη Σούδα, η Ελλάδα θα αποκτήσει εμπειρία στον αντιτρομοκρατικό αγώνα στη Μεσόγειο».