Φωτιά και λάβρα για τα εργατικά δικαιώματα αποδεικνύονται ένα προς ένα τα κείμενα - κατευθύνσεις που καλούνται να εγκρίνουν στη Σύνοδο Κορυφής του Δουβλίνου στις 25 Μάρτη οι ηγέτες των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ετσι, μετά το κείμενο για την παράταση του εργάσιμου βίου, που παρουσίασε χτες ο «Ρ», ένα ακόμα κείμενο, η έκθεση της Επιτροπής για την απασχόληση 2003 - 2004 (COM 24 2004/F) έρχεται να συμπληρώσει την εικόνα των «νέων ιδεών» της «νέας εποχής», με αντιδραστικές επινοήσεις που παραπέμπουν σε εποχές, όπου η εργατική τάξη δεν είχε ακόμα κατακτήσει την ασφάλιση της εργασίας της.

Ως μία από τις βασικές στοχεύσεις και σ' αυτήν την έκθεση αναφέρεται: «Τα κράτη - μέλη πρέπει να συνεχίσουν τις προσπάθειες μείωσης των μη μισθολογικών δαπανών εργασίας, ιδίως για τα άτομα χαμηλής ειδίκευσης και τους χαμηλόμισθους».

Η «νέα» αυτή ιδέα για μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που πληρώνουν οι εργοδότες, για δουλιά εργαζομένων με χαμηλή ειδίκευση και χαμηλόμισθους, που υπογράφεται από την αρμόδια επίτροπο Α. Διαμαντοπούλου, έρχεται σαν συμπλήρωμα στην ανάλογη «νέα» ιδέα που έριξε στο τραπέζι προεκλογικά ο Γ. Παπανδρέου για ανασφάλιστη εργασία των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας. Η ειρωνεία της τύχης -αποκαλυπτική της ενιαίας πολιτικής των δύο Δεξιών - είναι πως τη σχετική κατεύθυνση είναι υποχρεωμένος τώρα να προσυπογράψει και ο Σταύρος Δήμας, τον οποίο στέλνει σε αντικατάσταση της Α. Διαμαντοπούλου η ΝΔ, ενώ το τελικό κείμενο θα έχει την υπογραφή και του Κ. Καραμανλή.

Στο σύνολό της, η Εκθεση της Επιτροπής για την απασχόληση είναι το «ρεζουμέ» των Εθνικών Σχεδίων Δράσης για την Απασχόληση που κατατέθηκαν απ' όλες τις χώρες τον Οκτώβρη του 2003 και εγκρίθηκαν στις Βρυξέλλες το Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου. Παράλληλα, περιέχει τις βασικές κατευθύνσεις που έδωσε η ειδική ομάδα για την Απασχόληση, γνωστή ως επιτροπή Κοκ, η οποία έχει αναλάβει να προτείνει ετησίως πρακτικά μέτρα «που να έχουν άμεσο αντίκτυπο στην εφαρμογή της στρατηγικής για την απασχόληση», γνωστή και ως Στρατηγική της Λισαβόνας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σείει σαν μπαμπούλα την εκτίμηση ότι «οι στόχοι της στρατηγικής της Λισαβόνας απειλούνται σοβαρά». Ομως, παρά το γεγονός ότι αυτή η εκτίμηση χρησιμοποιείται ως μέσο πίεσης για να επιταχυνθούν οι σχετικές διαδικασίες, ταυτόχρονα αποκαλύπτει ότι παρά το όργιο των πολιτικών «απασχολησιμότητας» η Ευρωπαϊκή Ενωση, ακριβώς ως καπιταλιστική ένωση δεν μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα της ανεργίας.

Παρά τους, για εσωτερική κατανάλωση, πανηγυρισμούς για μείωση της ανεργίας, η Επιτροπή σημειώνει ότι «η αύξηση της απασχόλησης παρουσίασε στασιμότητα από τις αρχές του 2003 και αναμένεται να παρουσιάσει μικρή μόνο άνοδο κατά την περίοδο 2004-2005». «Αν δεν ανακάμψει η οικονομία και δε γίνουν περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, υπάρχει κίνδυνος στασιμότητας της απασχόλησης και ενδεχομένως υψηλότερης ανεργίας», συμπληρώνει. Ηδη εντοπίζει πως «η πρόοδος προς την κατεύθυνση του στόχου της Λισαβόνας για ένα γενικό ποσοστό απασχόλησης της τάξης του 70% το 2010 έχει ανακοπεί». Εκτιμά απ' αυτό ότι δε θα πιαστεί και ο ενδιάμεσος στόχος για 67% απασχόληση το 2005. Βέβαια, εννοούν όχι την πλήρη σταθερή εργασία, αλλά την αύξηση της απασχολησιμότητας και των ευέλικτων μορφών εργασίας.

Σε συνάρτηση με την έκθεση για την παράταση του εργάσιμου βίου, η έκθεση για την απασχόληση εναποθέτει όλες τις ελπίδες για την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης στην αύξηση του αριθμού των ηλικιωμένων εργαζομένων, που, αντί να βγουν στη σύνταξη, θα παραμείνουν στη δουλιά. «Η πρόοδος προς το στόχο που έχει τεθεί για το 2010 θα εξαρτηθεί σε καίριο βαθμό από τις βελτιώσεις που θα παρουσιάσει το ποσοστό απασχόλησης των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Η Επιτροπή υπενθυμίζει πως «ευαγγέλιο» για την προώθηση των στόχων της Λισαβόνας αποτελούν πλέον οι τέσσερις προϋποθέσεις που έχει θέσει η επιτροπή Κοκ, με πρώτη «την αύξηση της προσαρμοστικότητας των εργαζομένων» και δεύτερη «την προσέλκυση περισσοτέρων ατόμων στην αγορά εργασίας».

Επί της ουσίας, η Επιτροπή επαναλαμβάνει ότι αυτό που ενδιαφέρει το κεφάλαιο είναι να έχει στη διάθεσή του περισσότερη ζωντανή εργατική δύναμη και μάλιστα σε κατάσταση «ζυμάρι» για χρήση όπου, όπως, όποτε και σε όποια τιμή τη θέλει.

Η Επιτροπή συνδέει την αξίωση για προσφορά περισσότερων εργαζομένων στην αγορά εργασίας με την εξίσου σημαντική για το κεφάλαιο αξίωση για άνοδο του ρυθμού αύξησης της παραγωγικότητας της εργασίας. Και σ' αυτή την κατεύθυνση τονίζει την ανάγκη παραπέρα σύνδεσης της εκπαίδευσης με την παραγωγή.

Η Επιτροπή προβάλλει ως παράδειγμα τα κράτη - μέλη που «καταβάλλουν προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση των συστημάτων διά βίου μάθησης, προκειμένου να δημιουργήσουν συστήματα καθοδηγούμενα από τη ζήτηση».

Η έκθεση εκτιμά, ανάμεσα σε άλλα, ότι η παρατηρούμενη αύξηση του ΑΕΠ «προβλέπεται να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα το 2004, αλλά θα παρουσιάσει επιβράδυνση το 2005». Επαινεί το γεγονός ότι η παραγωγικότητα αυξήθηκε πολύ πάνω από τα μέσα επίπεδα της ΕΕ, κάνει κριτική στο γεγονός ότι η αύξηση της απασχόλησης κυμάνθηκε σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από το μέσο όρο της ΕΕ και εκτιμά ότι το 2004 και 2005 θα αυξηθεί με χαμηλότερους ρυθμούς. Η Ελλάδα επαινείται για το γεγονός ότι «στο πλαίσιο της προσαρμοστικότητας προβλέπονται νέα μέτρα για την προώθηση της μερικής απασχόλησης», ενώ ταυτόχρονα εκτιμά ότι θα υπάρξει επανεξέταση του πακέτου μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας.

«Θα πρέπει, τονίζει, να ενθαρρυνθεί η διαφοροποίηση στις εργασιακές ρυθμίσεις, ιδίως με την ενίσχυση της ελκυστικότητας της μερικής απασχόλησης, ή της εργασίας μέσω εταιριών παροχής προσωπικού προσωρινής απασχόλησης για τις εταιρίες και τους εργαζόμενους».