Τα καταγεγραμμένα κρούσματα για τη φυματίωση - το «χτικιό» όπως την έλεγαν παλιά - κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων απέδειξαν την αναξιοπιστία στην εξέλιξη της ασθένειας, που αποτελεί πλέον σοβαρό πρόβλημα για την Ελλάδα, όπως και για τον υπόλοιπο κόσμο.

Τα παραπάνω τονίστηκαν χτες σε συνέντευξη Τύπου ενόψει της σημερινής μέρας που είναι αφιερωμένη στον αγώνα κατά της φυματίωσης. Η αναξιοπιστία των στοιχείων οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα καταγραφής των πραγματικών κρουσμάτων ανάμεσα στους κατοίκους της χώρας. Ενώ η επισήμως δηλωνόμενη καταγραφή - μέσω του Κέντρου Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (ΚΕΕΛ) - παρουσιάζει σταθεροποίηση ή και πτωτική πορεία, ήρθαν τα αποτελέσματα της καταγραφής κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων για να ανατρέψουν αυτή την εικόνα.

Το 2000 καταγράφηκαν 704 κρούσματα και το 2004 καταγράφτηκαν 786 - δηλαδή 82 παραπάνω. Ομως το διάστημα Ιούλη - Σεπτέμβρη 2004 που υπήρχε η Ολυμπιακή επιτήρηση καταγράφτηκαν 269 κρούσματα φυματίωσης ενώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2000 τα κρούσματα ήταν μόλις 190 (ή 211 του 2001 ή 160 του 2002 ή 164 του 2003). Να σημειωθεί ότι και αυτή η επιτήρηση ήταν περιορισμένη καθώς αφορούσε σε 69 κέντρα - κυρίως νοσοκομεία - αφήνοντας εκτός ελέγχου τον αγροτικό πληθυσμό και τους μετανάστες.

Κατά την πενταετία 2000 - 2004 δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛ 3.297 κρούσματα, εκ των οποίων κατά μέσο όρο το 18% αφορούσε σε μετανάστες.

Η περιορισμένη πρόσβαση στις υπηρεσίες Υγείας, όπως τονίστηκε, αποτρέπει την έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της νόσου με αποτέλεσμα να υπάρχει αύξηση της μετάδοσης της νόσου. Μεταφέροντας την εμπειρία του Παρισιού, οι επιστήμονες υπογράμμισαν ότι οι μετανάστες ηλικίας 25-29 χρονών έχουν 12 φορές μεγαλύτερη συχνότητα απ' ό,τι οι γηγενείς Γάλλοι της ίδιας ηλικίας.

Οι μετανάστες, όπως επισημάνθηκε, είναι εκτεθειμένοι σε όλους τους κινδύνους των συνεχών μετακινήσεων, της ανασφάλειας και της κατάρρευσης των κοινωνικών και υγειονομικών τους δομών.

Η μετάδοση της φυματίωσης διευκολύνεται απ' τις κακές συνθήκες διαβίωσης, όπως αυτές των αστέγων και των φτωχών.

Στη συνέντευξη αναφέρθηκαν τα εξής χαρακτηριστικά στοιχεία:

• Στη Μανίλα η επίπτωση της φυματίωσης στους φτωχούς είναι 1,5 φορές μεγαλύτερη απ' τον υπόλοιπο πληθυσμό.
• Στην επαρχία Τσιάπας του Μεξικού - όπου βασιλεύει η φτώχεια - η φυματίωση είναι διπλάσια απ' τον υπόλοιπο πληθυσμό.
• Στην Αγγλία η φυματίωση είναι 200 φορές πιο συχνή ανάμεσα στους άστεγους από ό,τι στο γενικό πληθυσμό.
• Τα κρούσματα της φυματίωσης στους άστεγους του Σαν Φραντζίσκο είναι 270 ανά 100.000 κατοίκους και τους Παρισιού 240 ανά 100.000 κατοίκους. Πρόκειται δηλαδή για την ίδια κατάσταση σαν κι αυτή που παρατηρείται στις πιο φτωχότερες χώρες του κόσμου όπως το Μπαγκλαντές.

Σημαντική συμβολή στο πισωγύρισμα στην αντιμετώπιση της φυματίωσης ήταν η καταστροφή των κρατικών συστημάτων Υγείας στην πρώην σοσιαλιστικές χώρες, όπου πριν τις ανατροπές η φυματίωση είχε σχεδόν εξαφανιστεί. Οπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης παρουσιάστηκε αύξηση των κρουσμάτων της τάξης 6-12% όταν στη Δυτική Ευρώπη παρουσιάστηκε μείωση 3,6%. Μάλιστα φυματίωση χτυπά την καλύτερη παραγωγική ηλικία των 25-34 χρονών στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ.

Ετσι η ανθρωπότητα θρηνεί 1,8 εκατομμύρια άτομα - στοιχεία του 2002 - από φυματίωση όπως ακριβώς συνέβαινε πριν 128 χρόνια, παρότι η φυματίωση είναι πλήρως ιάσιμη όταν διαγνωστεί.