Δυστυχώς, δεν είναι το μόνο στραβό της νομοτελειακής ...σύμπτωσης! Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ευτυχώς, το πέρασμα του Κέντζι Μιζογκούτσι από τη ζωή και την Τέχνη έχει καταγραφεί και μας δίνεται η δυνατότητα να τον γνωρίσουμε και να γνωρίσουμε και τις δημιουργίες του. Μια από τις οποίες είναι και το «Ουγκέτσου Μονογκατάρι».

Η πρώτη παρατήρηση, που αξίζει να ληφθεί και σαν υπόμνηση προς όλους μας, είναι ότι όλα τα μεγάλα έργα της τέχνης, στη μουσική, στη λογοτεχνία, στη ζωγραφική, στην αρχιτεκτονική, στον κινηματογράφο έχουν τις ρίζες τους στις λαϊκές παραδόσεις. Διαθέτουν, θα έλεγε κανείς, τα γερότερα θεμέλια, για να στηριχτούν και να διατηρηθούν στο χρόνο! Το «Ουγκέτσου Μονογκατάρι» είναι μια τέτοια περίπτωση. Ακουμπάει τα πόδια του, τις πλάτες, όλη του την ύπαρξη, όπως οι μουσικές του Μπετόβεν, για παράδειγμα, πάνω και μέσα στη λαϊκή παράδοση της πατρίδας του.

Δεύτερη παρατήρηση, και αυτή πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη απ' όλους όσοι ασχολούμαστε με την τέχνη, αλλά και από τους αποδέκτες της, είναι η υποχρέωση για βαθιά γνώση όλων των παραμέτρων, που συνθέτουν ένα έργο τέχνης. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της τέχνης, της ιστορίας, των καλλιτεχνικών ρευμάτων. Ο δημιουργός, πράγμα που γνώριζε άριστα ο Κέντζι Μιζογκούτσι, πρέπει να έχει βαθιά γνώση του αντικειμένου με το οποίο ασχολείται. Αυτή η γνώση θα τον κάνει απλό και σαφή. Βέβαια, αναγκαία προϋπόθεση είναι ο δημιουργός να αγαπάει και να νοιάζεται για τον άνθρωπο!

Ο Κέντζι Μιζογκούτσι, ακριβώς γιατί διέθετε όλες τις παραπάνω προϋποθέσεις, πήρε στα χέρια του έναν απλό μεσαιωνικό θρύλο, ένα δημοτικό τραγούδι, ας πούμε, μια λαϊκή ιστορία που μεταφέρεται στους αιώνες από στόμα σε στόμα και δημιούργησε ένα κινηματογραφικό ποίημα. Ενα τραγικό, διδακτικό, και γι' αυτό αισιόδοξο, ποίημα. Δυο αδέρφια, ζώντας μια «καθημερινή» ζωή, την οποία δεν έχουν την ικανότητα να εκτιμήσουν σωστά, καταφεύγουν στα όνειρα! Γύρω τους μαίνεται ο εμφύλιος πόλεμος. Ο ένας, από απλός, αλλά εξαιρετικός αγγειοπλάστης, θέλει να γίνει ένας «μεγάλος» και «ένδοξος» καλλιτέχνης. Και ο άλλος από απλός και καλός αγρότης, θέλει να γίνει ένας φημισμένος σαμουράι. Οπως γίνεται στους λαϊκούς θρύλους, τα όνειρα, έτσι ξαφνικά και αδικαιολόγητα, τελείως αντιρεαλιστικά, γίνονται πραγματικότητα! Τα δυο αδέρφια, από τη μια στιγμή στην άλλη, σαν μαγική εικόνα, βλέπουν τη ζωή τους να αλλάζει. Ο ένας γίνεται μεγάλος καλλιτέχνης και ο άλλος μεγάλος πολεμιστής. Μόνο που στο τέλος της διαδρομής, όταν έρχεται η ώρα της σούμας, όταν στη ζυγαριά μπαίνει από τη μια μεριά η «δόξα» και από την άλλη το τίμημα της «δόξας», τα πράγματα είναι τραγικά και άκρως διδακτικά, για όποιον θέλει να καταλήγει σε συμπεράσματα. Δε θέλω να σας πω την κατάληξη, για να ευχαριστηθείτε το έργο!

Αυτή η «απλοϊκή» ιστορία, στα χέρια του Κέντζι Μιζογκούτσι, μετατράπηκε σε ένα πλήρες καλλιτεχνικό έργο. Εχεις την αίσθηση ότι η μηχανή του μεγάλου Γιαπωνέζου δημιουργού ζωντάνεψε όλες αυτές τις ακίνητες αναπαραστάσεις, που βρίσκουμε πάνω σε υφάσματα, σε υφαντά, σε πορσελάνινα πιάτα και κεραμικά. Ολες αυτές τις «αναπαραστάσεις της ζωής» που βλέπουμε και θαυμάζουμε σε αυτά τα κομψά και καλόγουστα αντικείμενα, αυτής της «παράξενης» και «μυστηριακής» χώρας. Ο Κέντζι Μιζογκούτσι, όπως κάνει ένα μάγος ή καλύτερα ένας αληθινός δημιουργός, έβαλε όλη αυτή την ομορφιά σε λειτουργία. Τα κάδρα του, οι συνθέσεις των κάδρων του, οι ηθοποιοί, οι κινήσεις των ηθοποιών, η μουσική και τα φωνητικά της ηχητικής μπάντας, όλα τέλος πάντων τα στοιχεία που συνθέτουν μια κινηματογραφική ταινία, κάτω από την άψογη και σίγουρη διεύθυνσή του, έφεραν την πληρότητα. Ο θεατής βγαίνει χορτασμένος από την αίθουσα.

Με όσα θαυμαστικά επίθετα και να στολίσεις την ταινία, δεν κινδυνεύεις να χαρακτηριστείς βερμπαλιστής. Από τους τίτλους ακόμα (τα γιαπωνέζικα γράμματα είναι από μόνα τους ζωγραφιές), η μουσική και τα φωνητικά που ακούγονται σε βάζουν στο «εσωτερικό» ενός σημαντικού γεγονότος, που θα συμβεί. Σε προδιαθέτουν θετικά για την ταινία. Οταν τελειώσουν οι τίτλοι, για να μη σου μείνει καμιά αμφιβολία για το εξαίσιο ταξίδι που θα διανύσεις, σε υποδέχεται μια θαυμάσια κίνηση με γερανό της κινηματογραφικής μηχανής. Σιγά - σιγά, χωρίς να το καταλάβεις, γίνεσαι μέρος αυτού του σκηνικού παιχνιδιού. Και λέω σκηνικού, γιατί η ταινία παρότι είναι εξαιρετικός κινηματογράφος, μοιάζει με μια θεατρική παράσταση, μια τραγωδία. Οπου το θέαμα υποχωρεί μπροστά στην ουσία. Βλέπεις πόλεμο, χωρίς να είναι ο γνωστός πόλεμος, που συναντάμε στον κινηματογράφο. Βλέπεις δράση, η οποία, όμως, δεν έχει καμία σχέση με θέαμα. Τα ντεκόρ, τα σπίτια, τα όπλα, τα ρούχα, ακόμα και τα χωράφια, είναι μέρος της δημιουργίας.

Ο Κέντζι Μιζογκούτσι (1898 - 1956) είναι ο Ασιάτης σκηνοθέτης με τις λιγότερες δυτικές επιρροές. Σωστά έχει χαρακτηριστεί σαν ο ιαπωνικότερος Γιαπωνέζος δημιουργός! Γιατί, μαζί με την ταινία του, μέσα από την ταινία του, αγαπάς και την Ιαπωνία! Γιατί, γνωρίζεις μια άλλη χώρα από αυτή που γνώρισες μέσα από άλλες αφηγήσεις. Γιατί, η οθόνη ξεχειλίζει από τρυφερότητα. Γιατί, βλέπεις και ακούς σημαντικά πράγματα, με πολύ απλό τρόπο.

Η ταινία γυρίστηκε το 1953. Την ίδια χρονιά κέρδισε τον «Αργυρό Λέοντα» στο Φεστιβάλ της Βενετίας. Η ίδια η ζωή του Κέντζι Μιζογκούτσι, ως ένα σημείο, μοιάζει με την ταινία. Η πραγματικότητα που βίωσε ο Γιαπωνέζος δημιουργός, μόνο με την επίκληση, και τη συνδρομή του «ονείρου», θα αντέχονταν. Είναι «θαύμα» και ευτυχία, για τον ίδιον και για μας, που όλο αυτό το τραγικό, που έζησε ο Κέντζι Μιζογκούτσι, αυτοκτονίες, αναπάντεχοι θάνατοι, αρρώστιες, τραγικοί έρωτες, τρέλα, μετουσιώθηκαν σε τρυφερότητα και αγάπη για τον άνθρωπο και την ομορφιά.

Παίζουν: Μασαγκούρι Μόρι, Ματσίκο Κίο, Σάκαε Οζαούα, Κινούγιο Τανάκα, Μιτσούκο Μίτο.