"Νέα τάξη" στην πληροφόρηση | ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

"Νέα τάξη" στην πληροφόρηση

Του Στέφανου ΛΟΥΚΑ

Το Συνέδριο των βαλκανικών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) (30/6 και 1/7) με θέμα "Ειρήνη και ανάπτυξη: ο ρόλος των ΜΜΕ", άγγιξε ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα για τους λαούς της Βαλκανικής. Το ζητούμενο είναι μέσα από ποιους δρόμους, με ποιες προϋποθέσεις μπορεί να επιτευχθεί η ανάπτυξη και η ειρήνη στην περιοχή και αν τα ΜΜΕ συμβάλλουν πραγματικά στην υπόθεση των λαών ή τελικά προάγουν τη Νέα Τάξη Πραγμάτων. Τα ΜΜΕ μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην προάσπιση της υπόθεσης της ειρήνης, της φιλίας, της ανάπτυξης των λαών, που στις διαμορφωμένες σύγχρονες συνθήκες βιώνουν τις καταστροφικές συνέπειες των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων από τον πόλεμο και τη φτώχεια ως την οικονομική καταστροφή και την κρίση και τελικά την πολύμορφη εξάρτηση από τα ξένα κέντρα.

Οι συνθήκες που διαμορφώνονται μετά το 1990 στα Βαλκάνια άνοιξαν το δρόμο της οικονομικής διείσδυσης, της εξαγωγής κεφαλαίων και της δράσης των πολυεθνικών, που θεωρείται σαν η πηγή της ζωής αυτών των κοινωνιών, αν και είναι πηγή της πιο στυγνής εκμετάλλευσης. Τα ΜΜΕ, αντικειμενικά δεν μπορούν να μείνουν έξω απ' αυτές τις διαδικασίες. Στην ενημέρωση είναι αδύνατο να υπάρξει ουδετερότητα. Στα γεγονότα που προβάλλονται, το αντικειμενικό στοιχείο είναι υποκειμενική υπόθεση των ανθρώπων των Μέσων, που εξαρτιούνται επίσης από τους ιδιοκτήτες των Μέσων. Επόμενα και τα ΜΜΕ λειτουργούν σύμφωνα με τις επιδιώξεις αυτών που τα έχουν και τα ελέγχουν.

Οι τεράστιες και χωρίς όρια αναπτυσσόμενες τεχνολογίες στον επικοινωνιακό χώρο, δίνουν τη δυνατότητα της πλημμυρίδας στην πληροφόρηση. Οι αποστάσεις εκμηδενίζονται και η διεθνοποίηση μπορεί να αναπαρασταθεί οπτικοακουστικά αλλά και μέσω του Τύπου όλο και πιο αμεσότερα. Η διεθνοποίηση της οικονομικής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής αν και μπορεί να φέρει σε άμεση επικοινωνία τους λαούς, ουσιαστικά δρα αντίθετα. Η κοινωνικοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο συνυπάρχει με την αποξένωση, διαφορετικά η κατάσταση στην περιοχή μας δε θα ήταν αυτή που είναι. Η κυριαρχία των μεγιστάνων του πλούτου, το κυνήγι των αγορών και των κερδών υποτάσσει τους λαούς. Τα ΜΜΕ γίνονται καλό εργαλείο στα χέρια τους γι' αυτή την υποταγή. Γι' αυτό και τα ίδια τα ΜΜΕ, γίνονται τεράστιες επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίου της επικοινωνίας με διπλό αποτέλεσμα. Να προσφέρουν αυτοτελώς κέρδη και να συμβάλλουν στην πραγματοποίηση των επιδιώξεων των μονοπωλητών ιδιοκτητών τους, αλλά και των επιχειρηματιών - ιδιοκτητών πολυεθνικών μονοπωλίων. Ετσι επιδρούν στην κοινωνική συνείδηση, που τείνει να μετατρέπει τους ανθρώπους σε υποχείρια των σχέσεων που προάγουν την παθητική υποταγή, την αποξένωση και την αλλοτρίωση, αλλοιώνοντας αξίες, ιδανικά, αποσιωπώντας εθνικούς πολιτισμούς και την πολιτιστική κληρονομιά των λαών, προπαγανδίζοντας τον κοσμοπολιτισμό και παρουσιάζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των λαών σαν αιτίες εθνικιστικών αντιπαραθέσεων και συγκρούσεων, προβάλλοντας τον πλουτισμό σαν υπέρτατο αγαθό και το κυνήγι του σαν τον σκοπό της ζωής.

Η συγκρότηση γιγάντιων πολυεθνικών εταιριών στον ευαίσθητο χώρο της επικοινωνίας, που τείνουν να κυριαρχήσουν σ' ολόκληρο τον πλανήτη, αποσκοπούν να είναι και οι μοναδικοί συνομιλητές των εργαζομένων μέσω της παροχής του εμπορεύματός τους. Η ιμπεριαλιστική επέλαση συνοδεύεται και συνυπάρχει με ένα επικοινωνιακό ιμπεριαλισμό που τείνει να επιβληθεί ως αναπόσπαστο μέρος της ζωής των λαών. Και εδώ φαντάζει αδύναμη η επιλογή ή επιδιώκεται να γίνει αδύνατη η απεξάρτηση.

Σε άρθρο της "Πολίτικα εξπρές" δίνονται στοιχεία για τη χρηματοδότηση των επονομαζόμενων ανεξάρτητων ΜΜΕ στη Γιουγκοσλαβία και τη Βοσνία μετά τον πόλεμο. Συνολικά 39 ΜΜΕ πήραν 7.972.795 γερμανικά μάρκα για ένα μόνο χρόνο. Η χρηματοδότηση γίνεται από αμερικάνικα κεφάλαια, από εταιρίες, αλλά και ιδιωτικά ινστιτούτα και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η τηλεόραση του Μπλιτ χρηματοδοτήθηκε με 15.875.600 γερμανικά μάρκα για έναν επίσης χρόνο. Αραγε αυτά τα ΜΜΕ προάγουν την υπόθεση των λαών αυτών των χωρών ή τα συμφέροντα των χρηματοδοτών τους;

Αντικειμενικά, λοιπόν, ο ρόλος των Μέσων προδιαγράφεται από τους ιδιοκτήτες τους, αλλά και απ' όλο τον επιχειρηματικό κόσμο. Οι λαοί θέλουν πραγματικά ειρήνη, συνεργασία μεταξύ τους και ανάπτυξη για τους ίδιους και μόνο με τον αγώνα τους μπορούν να τα καταφέρουν. Αγώνα που στους στόχους του θα περιέχει και την υπόθεση των ΜΜΕ, τα οποία πρέπει να υπηρετούν τους ίδιους τους λαούς.

Στις σημερινές συνθήκες που διαμορφώνονται στα Βαλκάνια, αποκτά ιδιαίτερη και καθοριστική σημασία να δυναμώσει και να αναπτυχθεί η λαϊκή παρέμβαση σε κάθε χώρα και ο συντονισμός της δράσης σε ολόκληρη την περιοχή.

Οι διάφοροι επιχειρηματίες και επενδυτές που εξάγουν μαζικά τα κεφάλαιά τους προς τις βαλκανικές χώρες, οι διακρατικές οικονομικές και εμπορικές συμφωνίες, κινούνται στα πλαίσια και τους κανόνες της νέας ιμπεριαλιστικής "τάξης πραγμάτων". Η λογική τους είναι ταγμένη στην πολιτική του "διαίρει και βασίλευε", στην πιο στυγνή και προκλητική εκμετάλλευση.

Οι γέφυρες επικοινωνίας και φιλίας, ανεξάρτητα από θρησκευτικές ή εθνικές και πολιτιστικές διαφορές, μπορούν να στηθούν ανάμεσα στους λαούς, στις μαζικές κοινωνικές οργανώσεις και κινήματα, στις πολιτικές δυνάμεις που υποστηρίζουν την ισότιμη συνεργασία με αμοιβαίο όφελος. Κατανοούν την ανάγκη πάλης κατά της ιμπεριαλιστικής τάξης πραγμάτων και των διαφόρων προγραμμάτων "οικονομικής βοήθειας", που μόνο στόχο έχουν την πλήρη παράδοση και υποταγή στο πολυεθνικό κεφάλαιο, τη στήριξη των εγχώριων καπιταλιστών.

Οι σημερινές κρίσιμες συνθήκες επιβάλλουν, ως άμεσο, κοινό στόχο πάλης των λαών, την οργάνωση του αγώνα κατά της αμερικανονατοϊκής παρουσίας και δράσης, κατά των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και των ανταγωνισμών που αναπτύσσονται από ηγετικές δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των κυβερνήσεων που τις στηρίζουν. Οι λαοί των βαλκανικών χωρών όχι μόνο δεν έχουν συμφέρον, αλλά απειλούνται ακόμα περισσότερο από τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Η πάλη κατά της ένταξης στο ΝΑΤΟ βαλκανικών χωρών είναι πάλη για την ειρήνη, την εθνική ανεξαρτησία, το απαραβίαστο των συνόρων και της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών.

Οι λαοί της Βαλκανικής έχουν άμεσο συμφέρον από την έμπρακτη καταδίκη κάθε αλυτρωτικής και σοβινιστικής προπαγάνδας στο εσωτερικό των χωρών τους και στην περιοχή και τη διεκδίκηση διαμόρφωσης ενός κοινού κώδικα με ισχύ στην περιοχή, για το σεβασμό των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και των οικονομικών μεταναστών, στα πλαίσια των χωρών που ζουν ή εργάζονται.

Οι εξελίξεις στην περιοχή της Βαλκανικής εξαρτώνται από την ανάπτυξη της λαϊκής αντίστασης και δράσης στο εσωτερικό των βαλκανικών χωρών, από τις αλλαγές των συσχετισμών στις χώρες αυτές, σε βάρος των αντιδραστικών δυνάμεων, των κυβερνήσεων που υιοθετούν την οικονομική και πολιτική γραμμή των ιμπεριαλιστικών οργανισμών και την εξάρτηση - υποταγή σε αυτούς.

Σε τέτοιες συνθήκες είναι δυνατό να ανοίξει ο δρόμος για μια διαβαλκανική συνεργασία υπέρ των λαών και της ειρήνης, να μπούνε οι βάσεις για τη δημιουργία ενός τοπικού συστήματος ασφαλείας, απαλλαγμένου από το ΝΑΤΟ και τη ΔΕΕ, την πρόσδεση και εξάρτηση από ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς.

Τα ΜΜΕ πρέπει να στηρίζουν και να προβάλλουν κάθε κίνημα που διαφοροποιείται από τις επιλογές του ΝΑΤΟ και των άλλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, με άμεσο στόχο την αποτροπή της επέκτασης του ΝΑΤΟ, την πάλη κατά της συγκρότησης δυνάμεων ταχείας επέμβασης και μισθοφορικών στρατών.

Να προβάλλουν τον αγώνα των λαών για δημιουργία πολιτικών προϋποθέσεων, ώστε ν' αναπτυχθεί η διαβαλκανική περιφερειακή συνεργασία σε όλα τα επίπεδα (οικονομικό, εμπορικό, πολιτιστικό, τεχνολογικό, ερευνητικό, πολιτικό), με στόχο την προαγωγή των κοινών αναπτυξιακών δυνατοτήτων και συμφερόντων, με βάση το αμοιβαίο όφελος, την ισοτιμία, την ειρηνική συμβίωση των λαών της Βαλκανικής. Σ' αυτά τα πλαίσια είναι δυνατό ν' απολαμβάνουν οι μειονότητες πλήρη δικαιώματα, με σεβασμό των ιδιαιτεροτήτων τους, ν' αποτελούν γέφυρα φιλίας και συνεργασίας των λαών.

Τέλος, να καταδικάσουν την απαγόρευση δράσης των Κομμουνιστικών Κομμάτων σε Βαλκανικές χώρες, όπως Αλβανία, Κροατία, Βοσνία, Τουρκία και Ρουμανία, και να προβάλλουν την ανάγκη και το δικαίωμα της ελεύθερης και νόμιμης δράσης τους. Είναι στοιχειώδες κριτήριο ύπαρξης και λειτουργίας της δημοκρατίας. Ιδού λοιπόν πεδίον δόξης λαμπρό για τα ΜΜΕ και το ρόλο τους για την ειρήνη και την ανάπτυξη στα Βαλκάνια.