"Ποιος είναι αυτός ο τυχερός, στο Λαύριο γίνεται χορός". Για όσους δε δεν το γνωρίζουν, αυτή η αποστροφή τραγουδιού του Μάνου Χατζιδάκι γράφτηκε στο Λαύριο εν μέσω χορών και τραγουδιών στο κτίριο "Ευτέρπη". Κοντά 100 χρόνια μετά την κατασκευή του, το κτίριο το διεκδικεί ο δήμος και οι κάτοικοι του Λαυρίου για να μπορέσουν επιτέλους να στεγάσουν τις δικές τους πολιτιστικές εκδηλώσεις.

Η άρνηση όμως της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ να παρέμβει και να δοθούν τα κτίσματα της γαλλικής εταιρίας σ' αυτούς που τα κατασκευάσανε με το αίμα τους, είχε αποτέλεσμα και το κτίριο αυτό να αγοραστεί από ιδιώτη ο οποίος το χρησιμοποιεί σαν αποθήκη τροφίμων!

Το κτίριο "Ευτέρπη" κατασκευάστηκε το 1898 από τη γαλλική εταιρία για να στεγάσει τις ψυχαγωγικές εκδηλώσεις των καλοθρεμμένων ανωτέρων υπαλλήλων του Σερπιέρη με χορούς και θεατρικές παραστάσεις. Μάλιστα είχε συσταθεί τότε και η Φιλαρμονική Εταιρεία Λαυρίου "Ευτέρπη" με Ιταλούς μουσικούς που είχε προσλάβει ο Σερπιέρης για να "ψυχαγωγεί" τους υπαλλήλους του. Το νεοκλασικό κτίριο "Ευτέρπη" σήμερα έχει χαρακτηριστεί - τυπικά τουλάχιστον - διατηρητέο.

Η αρχιτεκτονική του, αλλά κυρίως η τεράστια οροφογραφία είναι ένα πραγματικό έργο τέχνης, η οποία έχει φτιαχτεί από τον Ιταλό ζωγράφο Α. Μορέλι.Σήμερα όμως αυτή η οροφογραφία είναι έτοιμη να καταρρεύσει λόγω της εγκατάλειψης και χρειάζεται ειδικό συνεργείο συντήρησης για να σωθεί. Το κτίριο "Ευτέρπη" όμως έχει και άλλη ιστορική αξία, καθώς για τρία χρόνια και συγκεκριμένα από το Φλεβάρη του 1947, τότε που "μεγαλουργούσε" ο "Παρθενώνας" της Μακρονήσου, στεγάστηκε εκεί στρατοδικείο όπου δικάστηκαν εκατοντάδες κομμουνιστές. Από το 1950 και μέχρι περίπου το 1980 χρησιμοποιήθηκε για διάφορες εκδηλώσεις, όπως συναυλίες, χορούς κ.ά. Μετά τη μεταπολίτευση είχε αρχίσει ένας αγώνας του δήμου και των κατοίκων του Λαυρίου να περιέλθει το κτίριο στην κυριότητά τους και να το μετατρέψουν σε Πολιτιστικό Κέντρο. Το 1980 όμως με νομοθετικό διάταγμα ο τότε υπουργός Οικονομικών Μ. Εβερτ παραδίδει στον Σερπιέρη όλη την περιοχή "Κυπριανού" όπου βρίσκεται το κτίριο. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Σερπιέρης είχε την κυριότητα των κτιρίων, αλλά όχι και των οικοπέδων και γι' αυτό το λόγο είχε ξεκινήσει ένας δικαστικός αγώνας. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που ακολούθησε δεν ανέτρεψε την κατάσταση αυτή.

Το 1990 η Γαλλική Εταιρία κλείνει και αρχίζει να πουλάει τα κτίριά της. Η τότε δημοτική αρχή, αλλά και οι κάτοικοι επιμένανε στο αίτημά τους, όχι μόνο για την "Ευτέρπη", αλλά και για όλα τα κτίρια. Ζητούσαν να τους δοθούν από τον Σερπιέρη σαν πληρωμή για τον ένα αιώνα εκμετάλλευσης των εργαζομένων της "Λαυρεωτικής". Η άρνηση όμως της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ να παρέμβει, είχε αποτέλεσμα το κτίριο να αγοραστεί από έναν ιδιοκτήτη σούπερ μάρκετ στην εξευτελιστική τιμή των 12 εκατομμυρίων δραχμών. Ο ίδιος το μετέτρεψε σε αποθήκη τροφίμων.

Ο ιδιώτης σήμερα ζητάει από το δήμο έναν ανάλογο χώρο και χρήματα για να παραδώσει το κτίριο, ενώ το δικαστήριο που εκδίκασε αγωγή του δήμου τοποθετεί την τιμή πώλησής του στα 110 εκατομμύρια δραχμές. Το υπουργείο Πολιτισμού όμως αρνείται να βοηθήσει το δήμο ώστε να πάρει το κτίριο και να το αξιοποιήσει ως Πολιτιστικό Κέντρο, αφήνοντάς το να καταρρέει ανάμεσα σε μακαρόνια και μπουκάλια μπίρας...

Γιώργος ΜΙΧΑΗΛΑΡΗΣ