Ενα νησί όμορφο, με μια ομορφιά λίγο άγρια, αλλά που τραβά το μάτι. Από την άλλη, μια πόλη που θυμίζει έντονα το παλιό, ακόμη και στα καινούρια της μέρη, δείγμα μιας ισχυρής παράδοσης, αλλά και μιας σωτήριας, αυτή τη φορά, επέμβασης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας.

Αυτά θα μπορούσε κανείς να πει λίγο συνοπτικά για τη Σύμη. Επισκεφθήκαμε το νησί για λίγο, πρόσφατα, με την ευκαιρία της φιλοφροσύνης του δήμου. Μια επίσκεψη, που γίνεται για πρώτη φορά και που, από όποια πλευρά και αν το δει κανείς, άξιζε τον κόπο.

Το νησί έχει ζωντανά ακόμη τα ίχνη του παλιού μεγαλείου. Τα σπίτια του, ταυτισμένα στην κοινή συνείδηση με το νησί, όσο οι ουρανοξύστες του Μανχάταν με τη Νέα Υόρκη, δείχνουν καθαρά μια παλιά ευπορία ναυτικού και εμπορικού υποστρώματος. Το τελευταίο φαίνεται στο ότι το νησί δεν είναι εύφορο, ώστε να δημιουργήσει μόνο του την αντίστοιχη υλική βάση, αλλά και στο ναυτικό μουσείο και άλλα μέρη. Ακούς συχνά να σου λένε με υπερηφάνεια και κάτι που πρέπει να πούμε ότι πιστεύουμε πως ελάχιστοι, ίσως, το ξέρουν: Οτι, στο παρελθόν και ως πρόσφατα ακόμη, η Σύμη ήταν η πρωτεύουσα της Δωδεκανήσου.

Αμαρτία εξομολογημένη, η μισή συγχωρεμένη: Ποιος δε θέλει λίγες ημέρες - έστω, ώρες - ξεκούρασης σε μια ήσυχη και ωραία φύση, ξεφεύγοντας από το άγχος και τις φροντίδες; Πολύ περισσότερο, όταν συνοδεύονται από μια θεατρική παράσταση στο συμιακό ιδίωμα που παριστά κωμικά (και, για να πούμε τα πράγματα και με το όνομά τους, με κάποια δόση ρεαλισμού) τα οικογενειακά σκάνδαλα της παλιάς Σύμης. Δυστυχώς, δεν είναι εξίσου εύκολο να γλιτώσεις από τα προβλήματα της σημερινής Σύμης.

Μετά από μια παρατεταμένη φάση κάμψης που, μεταξύ των άλλων, μείωσε πολύ τον πληθυσμό του νησιού "τρέφοντας" τη μετανάστευση, η Σύμη έχει περάσει σε μια περίοδο ανάκαμψης. Για πρώτη φορά ύστερα από αρκετά χρόνια, αυξήθηκε και ο πληθυσμός και, μάλιστα, ο νέος και ο παιδικός. Ωστόσο, αρχίζει να εμφανίζεται μια διάχυτη ανησυχία: Μήπως τα χρόνια της ανόδου είναι, ήδη, πάλι πίσω μας; Δύσκολο να το πει κανείς και κανείς, φυσικά, δεν το εύχεται. Αλλά το ερώτημα είναι διάχυτο. Τα αίτια της ανησυχίας δε λείπουν. Το νησί, στη σημερινή του κατάσταση, ζει από τον τουρισμό. Δεν είναι, άραγε, επισφαλές στήριγμα στις σημερινές ασταθείς συνθήκες; Πολλοί ανησυχούν ότι η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στη Δυτική Ευρώπη έχει αρχίσει να "δαγκώνει" και τη Σύμη. Σοβαρό αίτιο ανησυχίας αποτελεί και η όλο και ευρύτερη και βαθύτερη μονοπωλιοποίηση του διεθνούς τουριστικού κυκλώματος που προχωρά με ταχύτητα.

Και, φυσικά, κανείς δεν ξεχνά και τα γενικότερα προβλήματα. Οταν πηγαίνει κανείς στη Σύμη με το πλοίο από τη Ρόδο, αλλά και όταν επιστρέφει, περνά εντελώς "ξυστά" από τα τουρκικά παράλια. Σε ένα νησί, που είναι κάτι σαν ελληνική Νέα Ζηλανδία, πολλά θα κριθούν και από την πορεία των σχέσεων των δύο χωρών.

Θ. Π.