Στις γραμμές του φοιτητικού και σπουδαστικού κινήματος φαίνεται πως ωριμάζει και οξύνεται η αντιπαράθεση. Σε ένα κεντρικό ζήτημα - στόχο πάλης του κινήματος, όπως είναι η καθιέρωση της ενιαίας ανώτατης εκπαίδευσης, φάνηκε πιο καθαρά η σύμπλευση όλων των άλλων παρατάξεων (ΔΑΠ, ΠΑΣΠ, ΕΑΑΚ, Νέοι Ορίζοντες, "ΣΥΝ") και η αλληλοτροφοδότησή τους με επιχειρήματα. Πρόκειται για υποχώρηση από παλιότερες τοποθετήσεις των οργάνων του κινήματος. Ιδιαίτερα πρέπει να τονιστεί η απουσία από το πλαίσιο της ΕΣΕΕ, για την κινητοποίηση στις 14 του Νοέμβρη, οποιασδήποτε αναφοράς στον όρο "ανώτατη", με ευθύνη βέβαια των άλλων παρατάξεων. Ας σημειωθεί πως ένα χρόνο πριν τις κινητοποιήσεις των σπουδαστών το αίτημα για ενιαία ανώτατη εκπαίδευση ήταν η προμετωπίδα των σπουδαστικών διεκδικήσεων, αίτημα που συσπείρωνε και ένωνε το σύνολο των σπουδαστών. Το ερώτημα που προκύπτει είναι, γιατί οι άλλες δυνάμεις έκαναν πίσω από την προβολή και διεκδίκηση αυτού του αιτήματος, αρκούμενες στη θεσμοθέτηση της ενιαίας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η χρησιμοποίηση του όρου "ενιαία τριτοβάθμια εκπαίδευση" και η αποδοχή του από τις άλλες δυνάμεις δεν είναι απλό τέχνασμα εξαπάτησης του σπουδαστικού κινήματος, που διεκδικούσε ενιαία ανώτατη εκπαίδευση. Αποτελεί την απαρχή δημιουργίας μιας διαφοροποιημένης από τα σημερινά δεδομένα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στην οποία ανήκουν προσωρινά ΑΕΙ και ΤΕΙ, προοπτικά όμως θα μπορούν να ενταχθούν τα ΙΕΚ, τα κολέγια και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια ή οποιοδήποτε άλλο μεταδευτεροβάθμιο ίδρυμα.

Με τη χρησιμοποίηση του όρου ανώτατη, εκδηλώνεται παράλληλα η πρόθεση της κυβέρνησης για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, που απαγορεύει την ίδρυση Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων από ιδιώτες. Να επισημάνουμε ακόμη τη χρησιμοποίηση του όρου πανεπιστημιακά ιδρύματα αντί για ανώτατα και να θυμίσουμε το υπόμνημα κοινών προτάσεων των ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, Πολιτικής Ανοιξης, που αποδέχεται τα παραπάνω και αντιτίθεται στην πανεπιστημιοποίηση των ΤΕΙ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται η έκθεση της IRDAC (Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Βιομηχανική Ερευνα και Ανάπτυξη της Κομισιόν), στην οποία αναφέρεται ότι είναι απαραίτητο να προβληθεί ισχυρή αντίσταση προς την "ακαδημαϊκή ροπή της επαγγελματικής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης".

Αν κάτι διασφαλίζουν αυτές οι αλλαγές, είναι ακριβώς το αντίθετο: Η πολυκατηγοριοποίηση σχολών και αποφοίτων, ο κατακερματισμός της επιστημονικής γνώσης και η πολυδιάσπαση τελικά της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κατ' αρχήν η αξιολόγηση θα γίνεται με κριτήρια αγοράς και θα συνδυάζεται με τη χρηματοδότηση των ιδρυμάτων, όπως ακριβώς περιγράφεται στη "Λευκή Βίβλο" για την παιδεία. Ποιοι θα αξιολογούν; Ξένοι εμπειρογνώμονες, υπάλληλοι και στελέχη της ΕΕ, ο ίδιος ο ΣΕΒ. Αυτοί συμμετείχαν στην Ομάδα Ομοτίμων που αξιολόγησε πρόσφατα το Τμήμα Ηλεκτρολόγων του ΤΕΙ Πάτρας. Με μια σειρά επιτροπές που θεσμοθετούν η ΕΕ και οι βιομήχανοι δε θα καθορίζουν μόνο το ποιες σχολές θα επιβιώσουν, με ποιο περιεχόμενο και λειτουργία, αλλά και θα βαθμολογούν το ποιος φοιτητής "ανταποκρίνεται" ή όχι στις επιδιώξεις τους.

Με την καθιέρωση συστήματος πιστωτικών μονάδων υποβοηθείται η προσπάθεια δημιουργίας γεφυρών μεταξύ ΙΕΚ - ΤΕΙ, ΤΕΙ - ΑΕΙ και καλλιεργείται η αυταπάτη ότι όλοι κάποτε θα μπορέσουν να πάρουν ένα πανεπιστημιακό δίπλωμα, συγκεντρώνοντας κατά καιρούς πιστωτικές μονάδες από δω κι από κει, παίρνοντας διά βίου αποσπασματικές γνώσεις και δουλεύοντας για να σπουδάσουν ή σπουδάζοντας για να μπορούν να βρουν δουλιά.

Κυρίαρχο στοιχείο σε αυτές τις αλλαγές είναι η στροφή στην κατάρτιση. Γίνεται προσπάθεια να καλλιεργηθούν γενικές τεχνικές δεξιότητες και επαγγελματικές μεθοδολογίες, που θα διευκολύνουν την ευρεία επαγγελματική κινητικότητα και στα πλαίσια αυτά προωθείται και η κάρτα δεξιοτήτων.

Από το περασμένο καλοκαίρι γίνεται μια προσπάθεια παραπλάνησης των σπουδαστών, με τις αλλαγές που προωθούνται στα προγράμματα σπουδών, την προσθήκη του 8ου εξαμήνου, την υπό όρους δυνατότητα μεταπτυχιακών σπουδών. Στην προσπάθεια αυτή, εκτός από τις παρατάξεις, σιγοντάρουν καθηγητές, που καλλιεργούν κλίμα "αναβάθμισης", παρακινώντας τους σπουδαστές να παλέψουν για τέτοιου είδους ψευτοαλλαγές.

Ας μας αποδείξουν ότι δε σκέφτονται στενά συντεχνιακά, όταν σε όλες τις τελευταίες διεκδικήσεις των σπουδαστών δεν εξέδωσαν ούτε μία ανακοίνωση συμπαράστασης, όταν στα αιτήματά τους δεν κάνουν λόγο για αναβάθμιση των τυπικών και ουσιαστικών προσόντων τους. Οταν κανείς τους δε βλέπει ότι τα περισσότερα τμήματα των ΤΕΙ είναι υποκλάδοι επιστημονικών κλάδων και άρα εξαρχής οι απόφοιτοί τους έχουν περιορισμένες δυνατότητες για επαγγελματική διέξοδο, λόγω της στενής ειδίκευσης που παρέχουν.

Εξάλλου, η εμμονή τους στην προσθήκη του 8ου εξαμήνου, χωρίς ουσιαστικά να υπάρχουν προϋποθέσεις αναβάθμισης των προγραμμάτων σπουδών, κινείται στη λογική της "προς τα κάτω" εξομοίωσης με αντίστοιχα τμήματα των ΑΕΙ. Τα στοιχεία που παραθέσαμε είναι αποκαλυπτικά του ρόλου των άλλων δυνάμεων, οι οποίες στην πραγματικότητα και συνειδητά "βάζουν πλάτη" στην υλοποίηση με τις μικρομεσαίες αντιστάσεις της πολιτικής της κυβέρνησης. Μιας πολιτικής στην εκπαίδευση συνολικά, που πάει "γάντι" με την πολιτική της εξάρτησης, του ξεπουλήματος και της αποδιάρθρωσης της παραγωγικής βάσης της χώρας, μιας πολιτικής που καθορίζεται από το συμπληρωματικό και υποβαθμισμένο ρόλο της Ελλάδας στην ΕΕ και που δεν μπορεί άλλωστε να είναι διαφορετικός στα πλαίσιά της.

Θεωρούμε ότι η αναβάθμιση ΑΕΙ και ΤΕΙ μπορεί να γίνει μόνο με την προοπτική μιας ενιαία ανώτατη εκπαίδευση, στα πλαίσια μιας αντιμονοπωλιακής - αντιιμπεριαλιστικής ανάπτυξης της χώρας. Αναβάθμιση δεν μπορεί να γίνει, παρά μόνο:

- Με τον ουσιαστικό εμπλουτισμό του περιεχομένου των προπτυχιακών σπουδών, που θα παρέχουν σε όλους επιστημονική ειδίκευση και θεωρητικό υπόβαθρο.

- Με επιστημονικά επαρκή συγγράμματα.

- Με οικονομική, εργασιακή και μορφωτική αναβάθμιση του εκπαιδευτικού προσωπικού.

- Με κατάργηση των αλληλοεπικαλύψεων, που θα γίνει με την αναδιάρθρωση των τμημάτων ΑΕΙ - ΤΕΙ.

- Με μεταπτυχιακά ενός κύκλου, που να οδηγούν σε διδακτορικό δίπλωμα.

- Με τη νομική κατοχύρωση των πτυχίων και την επαγγελματική εξασφάλιση των αποφοίτων.

- Με την ανάπτυξη της πανεπιστημιακής έρευνας σε σύνδεση με τις παραγωγικές και κοινωνικές ανάγκες του λαού.

Ολα αυτά δεν μπορούν να υλοποιηθούν με τα ψίχουλα που δίνονται σήμερα για την παιδεία. Απαιτείται γενναία αύξηση των δαπανών στο 15% του κρατικού

προϋπολογισμού και όχι χρηματοδότηση από άλλες πηγές, που θα εξαρτάται από την αξιολόγηση των ιδρυμάτων βάσει κριτηρίων αγοράς που προωθείται σήμερα.

Να γιατί απαιτείται σήμερα συσπείρωση γύρω από τις Πανσπουδαστικές Κινήσεις Συνεργασίας, τη μόνη παράταξη που προωθεί με αγωνιστικό τρόπο λύσεις στα προβλήματα, όχι κοροϊδεύοντας και καλλιεργώντας αυταπάτες, αλλά υποδεικνύοντας το δύσκολο και μακρύ, αλλά το μόνο σίγουρο και αποτελεσματικό δρόμο στις διεκδικήσεις των σπουδαστών.

Γρηγόρης ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Μέλος της Επιτροπής ΑΕΙ - ΤΕΙ του ΚΣ της ΚΝΕ