ΚΟΖΑΝΗ (της απεσταλμένης μας ΑΝΝΑΣ ΑΝΑΝΙΑΔΟΥ).-

Οξυμένα είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι χιλιάδες εργαζόμενοι στον κλάδο της γουνοποιίας, αφού χρόνο με το χρόνο η δουλιά φασόν οδηγεί στην κατάργηση των ασφαλιστικών τους δικαιωμάτων και στην οικονομική εξαθλίωση.

Η επεξεργασία της γούνας γίνεται κυρίως στην Καστοριά και τη Σιάτιστα της Κοζάνης. Σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Ελληνικής Γούνας συνολικά στους δύο νομούς υπάρχουν 15.000 γουνεργάτες και 3.000 γουνοποιοί. Βέβαια τα τελευταία χρόνια εξαιτίας του οικονομικού αδιεξόδου που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, πολλοί είναι αυτοί και από τις περιοχές της Φλώρινας και των Γρεβενών που αναγκάστηκαν να ασχοληθούν με το αντικείμενο ώστε να εξασφαλίσουν συμπληρωματικό εισόδημα.

Το σημαντικότερο πρόβλημα που καλείται επιτακτικά να αντιμετωπίσει ο κλάδος, είναι αυτό της ανταγωνιστικότητας στην τιμή. Κάτι που προϋποθέτει τη δημιουργία εκτροφείων γουνοφόρων ζώων στη Δυτική Μακεδονία. Γιατί αν δε σταματήσει η εισαγωγή πρώτων υλών, και δεν προχωρήσει η βιομηχανοποίηση της παραγωγής, σε λίγα χρόνια ο κλάδος θα σβήσει. Θα οδηγηθούν σε κλείσιμο οι 800 επιχειρήσεις (οικοτεχνίες) που υπάρχουν στη Σιάτιστα και θα βρεθούν στο"δρόμο" οι 2.000 γουνεργάτες.

Ο πρόεδρος του Σωματείου Γουνεργατών Σιάτιστας Ναούμ Σιαμσιάρας καταγγέλλει την εκμετάλλευση που γίνεται σε βάρος των εργαζομένων, τα χαμηλά μεροκάματα, την απασχόληση ξένων εργατών και ζητά τη λήψη μέτρων από την πολιτεία για την προστασία των γουνεργατών και την τήρηση των βασικών τους δικαιωμάτων. Αρκεί να αναφέρουμε πως από τους 2.000 γουνεργάτες εμφανίζονται ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ μόλις οι 450. Υπάρχουν νέοι μέχρι και 35 χρονών που δουλεύουν από μικρή ηλικία και δεν έχουν ούτε ένα ένσημο. Οπως αναφέρει ο πρόεδρος του Σωματείου, "η επιθεώρηση εργασίας και το ΙΚΑ έχουν να κάνουν έλεγχο πάνω από μια πενταετία. Ετσι εμφανίζεται το φαινόμενο να μην εφαρμόζεται η συλλογική σύμβαση με αποτέλεσμα πολλές φορές τα μεροκάματα να πέφτουν κάτω και από το 50% της Σύμβασης".

"Οι περισσότεροι εργαζόμενοι εμφανίζονται ως γουνοποιοί και αναγκάζονται να εγγράφονται στο Επαγγελματικό βιοτεχνικό επιμελητήριο. Υποχρεώνονται από τις αντίστοιχες εφορίες να κρατούν βιβλία, τιμολόγια, δελτία αποστολής, να αποδίδουν ΦΠΑ και να ασφαλίζονται στο ΤΕΒΕ, ενώ στην πραγματικότητα οι εργασιακές τους σχέσεις είναι σχέσεις εξαρτημένης εργασίας. Τα μέλη της οικογένειας κάθε γουνοποιού εργάζονται από 10 - 18 ώρες την ημέρα για να παραδώσουν τη δουλιά στους μεγαλοεπιχειρηματίες. Λίγοι είναι αυτοί που τολμούν να μπουν μόνοι τους στο κύκλωμα εμπορίας γιατί ο ανταγωνισμός είναι αδυσώπητος".

Απέναντι σ' αυτή την κατάσταση οι γουνεργάτες προτείνουν: Την αντιμετώπιση των προβλημάτων που δημιουργεί ο άνισος ανταγωνισμός, η παραοικονομία, τα φορολογικά εμπόδια, η δυσκίνητη γραφειοκρατική λειτουργία του δημόσιου τομέα, και μέτρα για την ανασφάλεια. Σημαντικές είναι οι επιπτώσεις από τα παραπάνω προβλήματα στους εργάτες γούνας ιδίως στη Σιάτιστα λόγω του μονοεπαγγελματισμού. Οι εργαζόμενοι που δεν ασφαλίζονται στο ΙΚΑ, δεν μπορούν να επιδοτηθούν από το Ταμείο Ανεργίας του ΟΑΕΔ, δεν έχουν δικαίωμα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και φυσικά δεν μπορούν να διεκδικήσουν εργατική κατοικία και όσα άλλα παρέχει η ασφάλιση του ΙΚΑ. Ετσι ο κόσμος αναγκάζεται να εγκαταλείψει την περιοχή αναζητώντας αλλού δουλιά. Χαρακτηριστικό είναι πως μέσα σε μία 20ετία από το 1971 ως το 1991, ο πληθυσμός της Σιάτιστας - Βοϊου μειώθηκε περίπου κατά 8.000 κατοίκους.

Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γουνοποιών Μιχάλης Γράβας, από τη μεριά του δηλώνει ότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν διαφορετικά γιατί το κόστος είναι ήδη αυξημένο, ενώ σημειώνει ότι η επεξεργασία της γούνας στη χώρα μας βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της οικοτεχνίας. Πιο συγκεκριμένα αναφέρει ότι "οι γουνοποιοί δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις δαπάνες και αυξάνεται το κόστος επειδή η προμήθεια των πρώτων υλών γίνεται από το εξωτερικό". Τέλος καλεί την πολιτεία "να πάρει μέτρα στήριξης του κλάδου δεδομένου ότι είναι από τους πλέον συναλλαγματοφόρους. Ετησίως αποφέρει γύρω στα 60 εκατ. δολάρια σε συνάλλαγμα".

Μεγάλο πρόβλημα επίσης αποτελεί ο τρόπος διακίνησης και εξαγωγών των εμπορευμάτων προς τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες. Επειδή δεν υπάρχουν ανεπτυγμένες διμερείς σχέσεις, οι εξαγωγές γίνονται με "μεσολαβητές" τους Ρωσοπόντιους που λειτουργούν ως "καμάκια" κύρια στις τουριστικές περιοχές της χώρας και ιδιαίτερα της Βόρειας Ελλάδας. Ετσι έχουμε το φαινόμενο τα εμπορεύματα να μεταφέρονται με τουριστικά λεωφορεία, οι παραγγελίες να κλείνονται χωρίς κανένα αντίκρυσμα και εγγύηση και φυσικά οι γουνοποιοί να είναι έρμαια στις απαιτήσεις των "μεσολαβητών". Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την αναγκαστική μείωση της τιμής εμπορίας και κρύβει τον κίνδυνο χρεοκοπίας για δεκάδες γουνοποιούς που πουλάνε εμπορεύματα εκατομμυρίων χωρίς να γνωρίζουν αν θα πληρωθούν. Το πρόβλημα αυτό κατάφεραν να ξεπεράσουν μόνο οι 5 - 10 μεγάλοι επιχειρηματίες του κλάδου, που διείσδυσαν στις αγορές ανοίγοντας υποκαταστήματα.

Οι προτάσεις που καταθέτουν οι ενδιαφερόμενοι φορείς μπορούν αν υλοποιηθούν και να δώσουν ώθηση στην παραπέρα ανάπτυξη του κλάδου και στη δημιουργία θέσεων εργασίας ώστε να συγκρατηθεί ο πληθυσμός στην περιοχή. Επίσης μπορούν να απελευθερώσουν τους γουνοποιούς από το ιδιόμορφο καθεστώς ομηρίας στο οποίο έχουν περιέλθει. Συγκεκριμένα ζητούν να σταματήσουν οι εισαγωγές από άλλες χώρες, την κατοχύρωση του προϊόντος στην Ευρωπαϊκή Ενωση έναντι ανταγωνιστριών χωρών κύρια της Απω Ανατολής, κίνητρα για τη σταδιακή μείωση της εξάρτησης από τις χώρες του εξωτερικού για τις πρώτες ύλες με τη δημιουργία σύγχρονων εκτροφείων γουνοφόρων ζώων, εργοστασίων τροφών για τα εκτροφεία και σύγχρονων βυρσοδεψείων. Τέλος ζητούν την ανάπτυξη διμερών σχέσεων με τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες που αυτή την περίοδο είναι οι μόνες καταναλώτριες μετά το κλείσιμο των αγορών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.