Η πρόσφατη εμφάνιση του Ρ. Χόλμπρουκ στην Κύπρο δεν ήταν ούτε αποτυχημένη ούτε χωρίς αποτελέσματα, όπως, είτε αφελώς είτε λόγω σκοπιμοτήτων, κάποιοι σε Αθήνα και Λευκωσία διαδίδουν.

Το "κρατούμενο" από την ενεργοποίηση της πρωτοβουλίας Χόλμπρουκ είναι ήδη δεδομένο για κάθε "προσεκτικό" παρατηρητή και δεν είναι τίποτε λιγότερο από την αμερικανική επιδίωξη να αναβαθμίσει το status του ψευδοκράτους και την εξίσωσή του με την κυπριακή κυβέρνηση. Η "ρεαλιστική" προσέγγιση του Ρ. Χόλμπρουκ, ο οποίος υπογράμμισε πως ο Γλ. Κληρίδης δεν μπορεί να εκπροσωπήσει τους Τουρκοκύπριους στο βόρειο τμήμα του νησιού, περιγράφει την de facto αναγνώριση της διχοτόμησης από την Ουάσιγκτον και σκιαγραφεί την κατεύθυνση της αμερικανικής διπλωματίας και προς την de jure αποδοχή των τετελεσμένων από το 1974 στην Κύπρο

Αυτό είναι το δεδομένο από την επίσκεψη του "μερικώς απασχολούμενου με το Κυπριακό" - όπως ο ίδιος έχει δηλώσει - Ρ. Χόλμπρουκ, το οποίο θα πρέπει να αρχίσει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από τις διπλωματικές υπηρεσίες Ελλάδας και Κύπρου, καθώς οι αμερικανικές επιδιώξεις αποτελούν τον καταλύτη των εξελίξεων.

Οπως υποστηρίζουν διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα, μια προσεκτική ανάγνωση της επίσκεψης Χόλμπρουκ στην Κύπρο οδηγεί στο συμπέρασμα πως η αμερικανική διπλωματία επιχειρεί: Πρώτον, τη δημιουργία των προϋποθέσεων για την αναγνώριση του ψευδοκράτους και την "αυτόνομη" εμφάνισή του στη διεθνή σκηνή και, δεύτερον, τη δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα διαπλέξουν κατά άρρηκτο τρόπο τις διαδικασίες αντιμετώπισης των Ελληνοτουρκικών με το Κυπριακό. Προφανώς, και στις δύο διαδικασίες, η αμερικανική διπλωματία επιφυλάσσει για τον εαυτό της τον πρώτο ρόλο.

Για την υλοποίηση των σαφέστατων στόχων της, η αμερικανική διπλωματία μεθοδεύει τις επόμενες κινήσεις και κλιμακώνει την πίεση προς την Αθήνα. Δεν είναι τυχαίο πως η εμφάνιση του Χόλμπρουκ στην Κύπρο συνέπεσε με την επανεμφάνιση των τουρκικών θεωριών περί γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο, με την προβολή αμφισβητήσεων ακόμη και για κατοικημένα νησιά στο Αιγαίο. Ταυτόχρονα, δεν είναι τυχαίο, επίσης, πως η έναρξη της πρωτοβουλίας Χόλμπρουκ συνοδεύτηκε με ένα νέο αμερικανοτουρκικό μπαράζ κατηγοριών προς την Αθήνα για συνεργασία με την κουρδική οργάνωση ΡΚΚ. Προφανής στόχος αυτών των προσπαθειών για τη δημιουργία έντασης στα Ελληνοτουρκικά, είναι, όπως επισημαίνουν Ελληνες διπλωμάτες, η δημιουργία εδάφους για την άσκηση πίεσης προς την Αθήνα. Πίεση για να "εκλογικεύσει" τη στάση της, αναφορικά με την προώθηση των ευρωτουρκικών σχέσεων (με την άρση ενδεχομένως του βέτο για τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις προς την Τουρκία), για να αναλάβει το απαιτούμενο κόστος σχετικά με την προώθηση της αμερικανικής (διχοτομικής) λύσης για το Κυπριακό και για να αποδεχτεί μια "διευθέτηση" των προβλημάτων στο Αιγαίο.

Ολα αυτά, που εύλογα ερμηνεύονται σαν εκβιασμός, αποκτούν σήμερα ιδιαίτερη σημασία και νόημα, καθώς η κυβέρνηση Σημίτη έχει περιγράψει ως πρώτο στόχο της πολιτικής της την είσοδο της χώρας στην ΟΝΕ. Θα έχει προφανώς ενδιαφέρον να δούμε ποιες από τις παραπάνω απαιτήσεις είναι διατεθειμένη ή θα αναγκαστεί η κυβέρνηση να ικανοποιήσει, προκειμένου να πετύχει το στόχο της.

Δ. Μ.