Η φιλοσοφία της πλήρους εμπορευματοποίησης της υγείας αποτυπώνεται στο νέο σχέδιο του Προεδρικού Διατάγματος (ΠΔ) για τα Διαγνωστικά Κέντρα (ΔΚ) καθώς προβλέπει τη χορήγηση άδειας λειτουργίας ιατρείων σε κεφαλαιουχικές και προσωπικές εταιρίες με καθαρό εμπορικό σκοπό και χωρίς κανέναν περιορισμό για την κατοχή των μετοχών.

Το νέο σχέδιο δηλαδή - όπως είχε αποκαλύψει ο "Ρ" απ' τις 21.12.1997 - δεν προβλέπει και τον ελάχιστο περιορισμό του σχεδίου του ΠΔ που είχε δώσει στη δημοσιότητα το υπουργείο Υγείας πριν ένα χρόνο (3.6.1997). Και το σχέδιο εκείνο υποκλινόταν στην επιχειρηματική δραστηριότητα στο χώρο τηςΠρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) καθώς προέβλεπε τη λειτουργία Ανωνύμων Εταιριών και Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης στο χώρο της ιδιωτικής ΠΦΥ. Ωστόσο όμως είχε τον περιορισμό: "Θα είναι υποχρεωτικά ονομαστικές οι μετοχές των ιατρικών ανωνύμων εταιριών και η πλειοψηφία αυτών καθώς και των εταιρικών μεριδίων επί ιατρικών εταιριών περιορισμένης ευθύνης, θα ανήκει σε ιατρούς, οι οποίοι θα έχουν τον τίτλο ιατρικής ειδικότητας που ανταποκρίνεται στην ιατρική δραστηριότητα του συγκεκριμένου ιδιωτικού φορέα παροχής υπηρεσιών ΠΦΥ".

Το υπουργείο Υγείας έχει στείλει ήδη το σχέδιο του ΠΔ στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), το οποίο θα αποφανθεί για το ΠΔ μέσα στον Ιούνη του 1998. Το σχέδιο προβλέπει ότι "δικαιούχοι άδειας ίδρυσης είναι ιατροί, οδοντίατροι και κεφαλαιουχικές ή προσωπικές εταιρίες" και ότι "άδεια ίδρυσης και λειτουργίας ιδιωτικών φορέων παροχής υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας(ΠΦΥ) χορηγείται σε κεφαλαιουχικές ή προσωπικές εταιρίες". Ακόμα προβλέπει ότι "οι εταιρίες θα είναι ιατρικές και ο όρος "ιατρική" θα αναγράφεται υποχρεωτικά στην επωνυμία τους... Οι μετοχές των ιατρικών ανωνύμων εταιριών θα είναι υποχρεωτικά ονομαστικές, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις περί Ανωνύμων Εταιριών".

Η αρχική πρόβλεψη για το ΠΔ έγινε με το άρθρο 13 του νόμου 2071 της 15.7.1992 και επαναδιατυπώθηκε με το άρθρο 4 του νόμου 2254/94.

Εκτοτε δόθηκαν στη δημοσιότητα τέσσερα προσχέδια του ΠΔ (δύο απ' τις κυβερνήσεις της ΝΔ και δύο απ' τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ), ενώ άλλα δυο στάλθηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Το ΠΑΣΟΚ αρχικά παρουσίασε ένα προσχέδιο (21.4.1994) το οποίο σε σχέση με τα δύο προηγούμενα της ΝΔ είχε τη ρητή διάταξη ότι δικαιούχοι των αδειών ίδρυσης των ΔΚ είναι μόνο γιατροί, οι οποίοι και μπορούν να συστήσουν μεταξύ τους μόνο αστικές εταιρίες. Ακόμα εκείνο το προσχέδιο προέβλεπε την έγκριση άδειας σκοπιμότητας για κάθε νέα μονάδα, απ' το υπουργείο Υγείας. Για την άδεια σκοπιμότητας - έλεγε τότε το προσχέδιο - έπρεπε να συνεκτιμηθούν οι ανάγκες της περιοχής και η ύπαρξη δημοσίων ή ιδιωτικών φορέων στην ίδια περιοχή.

Το ΣτΕ αυτή τη φορά θα έχει να αποφασίσει στο φόντο μιας απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Κατερίνης (Αριθμός 303/1997), το οποίο ακύρωσε μια Ανώνυμη Εταιρία, με τη μορφή της οποίας λειτουργούσε ένα Οδοντιατρικό Ινστιτούτο της περιοχής. Την απόφαση αυτή πήρε το Πρωτοδικείο της Κατερίνης μετά από προσφυγή σε αυτό Ελληνικής Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας και του Οδοντιατρικού Συλλόγου Πιερίας.

Το Δικαστήριο "αφού μελέτησε τη δικογραφία και σκέφτηκε κατά το νόμο" δέχτηκε τα κύρια σημεία της αγωγής των εναγόντων:

• "Η άδεια λειτουργίας χορηγείται μόνο σε οδοντίατρο και όχι σε νομικά πρόσωπα και δεν μπορεί ο οδοντίατρος να έχει εταιρία με οποιαδήποτε νομική μορφή, όπως συνάγεται και από το ΒΔ 25.5/6.6.55 του κανονισμού Ιατρικής δεοντολογίας".
• "Μέχρι σήμερα δεν εκδόθηκε το απαιτούμενο για τη λειτουργία της εταιρίας ΠΔ και δεν είναι δυνατόν να ιδρυθεί τέτοιο νομικό πρόσωπο χωρίς να μπορεί να ελεγχθεί αν πληροί τις προϋποθέσεις και προδιαγραφές λειτουργίας του, αν αυτές δεν έχουν καθοριστεί προ της λειτουργίας της".

Η απόφαση αυτή του Πρωτοδικείου της Κατερίνης φέρνει ξανά στην επικαιρότητα την άποψη της Πανελλήνιας Ενωσης Επαγγελματιών Γιατρών Εργαστηριακής Διάγνωσης Μικροβιολογίας Κυτταρολογίας και Παθολογικής Ανατομίας (ΠΕΕΓΕΔΜΚΠΑ) για νομοθετική ρύθμιση του θέματος που θα προβλέπει την Εταιρική - ομαδική άσκηση της ιατρικής μέσα από ιατρικές εταιρίες που θα συστήνουν μόνο γιατροί και θα ασκούν το επάγγελμά τους ομαδικά σύμφωνα με τον ΑΝ 1565/39 και την ισχύουσα ιατρική δεοντολογία. Η ΠΕΕΓΕΔΜΚΠΑ επικαλείται και τη σύσταση της ειδικής επιτροπής της "Κομισιόν" (15.10.1992) για τη διασυνοριακή άσκηση των Ελευθερίων Επαγγελμάτων, περιλαμβανομένου και του ιατρικού επαγγέλματος. Σύμφωνα λοιπόν με τη σύσταση της "Κομισιόν", τα ελευθέρια επαγγέλματα δεν μπορούν να έχουν εμπορικό χαρακτήρα και γίνεται ιδιαίτερη μνεία στη γαλλική και βελγική νομοθετική ρύθμιση που είχαν γίνει μέχρι το 1992.

Η ανάπτυξη των ΔΚ στηρίχτηκε στην απουσία του δημόσιου τομέα και στην - πραγματικά - γραφειοκρατική δυσκαμψία που παρουσιάζει σε πολλά ζητήματα. Λειτούργησαν όμως σε θεσμικό κενό καθώς το υπό έκδοση ΠΔ άγεται και φέρεται για περισσότερα από έξι χρόνια.

Πάντως με ή χωρίς ΠΔ η ίδια η αγορά έχει πλέον δημιουργήσει το μισθωτό γιατρό στην υπηρεσία του κεφαλαίου και στο χώρο της ΠΦΥ. Ηδη σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς, στα ΔΚ απασχολούνται - με τη μια ή άλλη εργασιακή μορφή - 5.000 γιατροί. Απλά αν υπογραφεί το ΠΔ, τότε θα υπάρχει και η κρατική βούλα στη ληξιαρχική πράξη θανάτου του ελευθέριου Ιατρικού Επαγγέλματος.

Είναι μια πλευρά που δεν την πρόσεξαν οι κορυφαίες συνδικαλιστικές οργανώσεις των γιατρών.

Γ. Μ.