Οι Αμερικανοί πίσω από την πρόταση Ντενκτάς;

ΛΕΥΚΩΣΙΑ (του ανταποκριτή μας).-

Σύμφωνα με το χτεσινό τουρκοκυπριακό Τύπο η πρόταση Ντενκτάς για "λύση" συνομοσπονδίας στην Κύπρο με τη δημιουργία δύο προτεκτοράτων συζητήθηκε αρκετά στην Αγκυρα, γιατί συνέπεσε με την αναχώρηση του Αμερικανού διπλωμάτη Τόμας Μίλερ από την τουρκική πρωτεύουσα. Η Τουρκία και το ψευδοκράτος, γράφει η εφημερίδα "Γενί Ντουζέν", που εκφράζει το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα, εξασφάλισαν τη συγκατάθεση της Ουάσιγκτον για την πρόταση Ντενκτάς για να προσθέσει ότι η Αγκυρα και ο Ντενκτάς διαφορετικά δε θα είχαν το θάρρος να προβούν από μόνοι τους σε κάτι τέτοιο.

Επίσης, η εφημερίδα "Εβρόπα" γράφει ότι η πρόταση για "λύση" συνομοσπονδίας ήταν της Τουρκίας και ο Ραούφ Ντενκτάς απλώς την ανακοίνωσε.

Το ότι η Ουάσιγκτον παίζει βρόμικο παιχνίδι σε βάρος της Κύπρου και στην περίπτωση της πρότασης Ντενκτάς ενισχύεται και από τα ακόλουθα δύο χαρακτηριστικά γεγονότα, όσον αφορά στην αντίδραση της αμερικανικής διπλωματίας. Στη Λευκωσία ο Αμερικανός πρεσβευτής Κένεθ Μπριλ όταν κλήθηκε από δημοσιογράφους να σχολιάσει την πρόταση Ντενκτάς, ότι είναι έτοιμος να αρχίσει αμέσως συνομιλίες αν η ελληνοκυπριακή πλευρά αποδεχτεί τη "λύση" της συνομοσπονδίας και τις διευθετήσεις που προτείνει, είπε ότι δεν μπορούσε να σχολιάσει την πρόταση προτού μελετήσει προσεκτικά το κείμενο. "Πάντοτε, ισχυρίστηκε, εργαζόμαστε και ενθαρρύνουμε τις δύο πλευρές να ανοίγουν πόρτες διαλόγου, ώστε αν αυτή η πόρτα ανοίξει μια, τότε θα είναι καλή". Για να προσθέσει: "Πράγματι, ήρθε η ώρα να επικεντρωθούμε στις διαπραγματεύσεις για λύση του Κυπριακού". Σε ερώτηση αν η λύση της συνομοσπονδίας που προτείνει ο Ντενκτάς είναι αποδεκτή από τις ΗΠΑ, ο Αμερικανός πρεσβευτής απάντησε: "Η αμερικάνικη θέση για διαπραγματεύσεις είναι πολύ γνωστή, αλλά δεν υπάρχει θέμα να βγάζω συμπεράσματα για κάτι που δεν είχα την ευκαιρία να μελετήσω. Θέλουμε οι δύο πλευρές να επικεντρωθούν στις διαπραγματεύσεις και αυτό είναι το κλειδί της υπόθεσης. Αν μπουν σ' αυτό το δρόμο θα είναι ωραία γιατί υποθέτω ότι θα σπάσει το αδιέξοδο".

Ο Αμερικανός διπλωμάτης 24 ώρες μετά την πρόταση Ντενκτάς όχι μόνο δε μετέβαλε στάση ώστε να βρει το θάρρος να καταδικάσει την πρόταση, αλλά σε σχετική δήλωσή του μέσα από χτεσινή συνάντησή του με τον πρόεδρο του Δημοκρατικού Συναγερμού Νίκο Αναστασιάδη, δεν απέκλεισε την πιθανότητα η πρόταση Ντενκτάς να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης και διαπραγμάτευσης. Η θέση αυτή του Κένεθ Μπριλ εξόργισε τον Ν. Αναστασιάδη ο οποίος δεν μπόρεσε να αποκρύψει την απογοήτευσή του και να δηλώσει ότι δεν έμεινε ικανοποιημένος από την όλη στάση του Αμερικανού εκπροσώπου της Ουάσιγκτον στη Λευκωσία.

Ο ανταποκριτής του Ραδιοφωνικού Ιδρύματος Κύπρου στη Νέα Υόρκη εξάλλου, μετέδωσε χτες ότι οι ΗΠΑ στην προσπάθειά τους να εξωραϊσουν την πρόταση Ντενκτάς θα αναλάβουν πρωτοβουλία για την έναρξη κάποιου είδους δικοινοτικών συνομιλιών στην Ουάσιγκτον υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό.

Οσον αφορά, τη στάση της Βρετανίας στην πρόταση Ντενκτάς, που είναι μια από τις εγγυήτριες δυνάμεις της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, μαζί με την Ελλάδα και την Τουρκία, παραμένει μέχρι στιγμής άγνωστη. Σύμφωνα με τη Συνθήκη Εγγυήσεως, πρέπει να αποφεύγονται ενέργειες από οποιαδήποτε εγγυήτρια χώρα που έχουν σαν στόχο τη διάλυση του κυπριακού κράτους που η εγκαθίδρυσή του έγινε με βάση της Συμφωνίες της Ζυρίχης και του Λονδίνου. Η πρόνοια αυτή παρέχει το δικαίωμα παρέμβασης της Βρετανίας και της Ελλάδας για ματαίωση της διάλυσης του κυπριακού κράτους. Με βάση την πρόνοια αυτή ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Δημοκρατικού Κόμματος Τάσος Παπαδόπουλος σε χτεσινές δηλώσεις του υποστήριξε προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας όχι εναντίον του Ντενκτάς αλλά εναντίον της Τουρκίας.

Το ενδεχόμενο αυτό θα είναι ένα από τα θέματα που θα απασχολήσουν το Εθνικό Συμβούλιο την ερχόμενη Δευτέρα 7 Σεπτέμβρη. Η συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου συγκλήθηκε από τον Πρόεδρο Κληρίδη με μήνυμά του από το Ντέρμπαν της Νοτ. Αφρικής, όπου βρίσκεται για τη διάσκεψη των Αδεσμεύτων. Ο Κύπριος Πρόεδρος θα έχει, πιθανότατα σήμερα, συνάντηση με τον ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν με τον οποίο θα συζητήσει τις εξελίξεις στην Κύπρο, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί μετά την πρόταση Ντενκτάς για "λύση" συνομοσπονδίας.

Τις εξελίξεις στο Κυπριακό θα συζητήσει και το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του ΑΚΕΛ που έχει συγκληθεί γι' αυτό το σκοπό για σήμερα το πρωί.