Το πρώτο τρίμηνο του 1999 θα πραγματοποιηθεί, εκτός απροόπτου, το Συνέδριο της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Υφεση και Ειρήνη (ΕΕΔΥΕ). Δεν είναι μόνο η ιστορική σημασία της πρώτης (1955) οργάνωσης ειρήνης στην Ελλάδα. Ούτε μόνο οι κοσμοϊστορικές αλλαγές της εποχής μας. Είναι και το ότι ο λόγος της ΕΕΔΥΕ έχει την αξία του μαχόμενου ειρηνιστικού κινήματος λαϊκής βάσης. Ολοι όσοι έζησαν τη μακρόχρονη ιστορία αγώνων και θυσιών του κινήματος ειρήνης, το γνωρίζουν αυτό. Ισως φανεί ότι η ανακίνηση αυτού του ζητήματος είναι πρώιμη. Αυτό ισχύει μόνο για εκείνους που αναμασούν χιλιοειπωμένες αλήθειες. Αυτές οι αλήθειες, όσο σωστές κι αν υποτεθεί ότι είναι, δεν αλλάζουν από μόνες τους την άκρως ανησυχητική κι επικίνδυνη διεθνή κατάσταση. Αυτό σημαίνει ότι το κίνημα ειρήνης υποχρεώνεται να αναμοχλεύει τις πάγιες αρχές του και να τις μπολιάζει με το και στο υπάρχον ζοφερό διεθνές πλαίσιο. Τα ερεθίσματα δε λείπουν. Αρκεί να ρίξει κανείς μια έστω και σύντομη ματιά στον κόσμο για να το καταλάβει. Ούτε και οι αναλύσεις των σύγχρονων ιστορικών αντιφάσεων λείπουν από το θεωρητικό οπλοστάσιο του κινήματος τουλάχιστον στις γενικές του θεωρήσεις. Εκείνο που λείπει είναι μια ικανοποιητική έμπρακτη κατανόηση των μορφών και των δομών παρουσίας του στην κοινωνία. Είναι, δηλαδή, η ανάγκη ανάπτυξης της πρακτικής του παρέμβασης στα γενόμενα.

Στα μεταπολεμικά χρόνια, το ελληνικό ειρηνιστικό κίνημα στηρίχτηκε στην τιμημένη γενιά της Εθνικής Αντίστασης. Δεν μπορεί όμως να εξακολουθεί να στηρίζεται ο σκελετός του στην ίδια μπαρουτοκαπνισμένη γενιά που εξακολουθεί να το στηρίζει με πρωτοφανή αυταπάρνηση. Χρειάζεται το αποφασιστικό του μπόλιασμα με τη σύγχρονη γενιά της ανησυχητικής μοναξιάς. Χρειάζεται προπάντων να διδάξει με τις αρχές του και να διδαχτεί από το καινούριο. Μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη το 1963, το κίνημα ειρήνης είχε πρωτοφανή ανάπτυξη με τη δημιουργία της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη. Το ουσιώδες στοιχείο εκείνης της παλλαϊκής ανάπτυξης ήταν ότι δέθηκε το κίνημα ειρήνης με τις δημοκρατικές και κοινωνικές ελευθερίες και δικαιώματα του λαού. Ολα συνοψίζονταν στο τρίπτυχο Ειρήνη - Δημοκρατία - Κοινωνική Αλλαγή. Το ένα ήταν αλληλένδετο με το άλλο. Σήμερα, στην εποχή της εκφυλισμένης ελευθερίας σε ελευθεριότητα, αυτά ίσως φαντάζουν παρωχημένα. Ουδέν βλακωδέστερον αυτού. Το αγωνιστικό αίτημα για "Ειρήνη" απορρέει από το διεθνές καθεστώς ανοιχτών στρατοκρατικών επεμβάσεων και ανατροπών. Το αγωνιστικό αίτημα για "Δημοκρατία" ενσαρκώνεται στις κινητοποιήσεις εργατών, αγροτών και σπουδαστών. Η δημιουργία ενός ενιαίου μετώπου των τριών αυτών κοινωνικών δυνάμεων μπαίνει στην ημερήσια διάταξη. Το αίτημα της "Κοινωνικής Αλλαγής" εκφράζει το βαθύτερο αίσθημα των καταπιεσμένων λαϊκών στρωμάτων για μια προοδευτική κοινωνία δικαιοσύνης και αλληλεγγύης.

Ολα αυτά οδηγούν στη διαπίστωση ότι οι βασικές αιτίες της δημιουργίας οξύτατων κοινωνικών αντιφάσεων παραμένουν οι ίδιες. Οι μορφές που εκδηλώνονται αλλάζουν σύμφωνα με τον υπαρκτό κοινωνικό περίγυρο. Η ανακάλυψη της εσωτερικής λειτουργίας αυτών των μορφών είναι το ακριβές ζητούμενο που θα προσδιορίσει τη μορφή και δομή του σύγχρονου ειρηνιστικού κινήματος, Θα το δέσει με τα υπαρκτά προβλήματα και θα το κάνει βασικό εκφραστή τους. Αυτές οι παρατηρήσεις δε γίνονται για να φορεθεί μηχανιστικά το πανωφόρι της δεκαετίας του 1950 και 1960. Γίνονται για να αποδείξουν ότι δεν μπορεί κανείς να αλλάξει την κοινωνία εάν δεν αλλάξει ο ίδιος. Η εμπειρία της μπαρουτοκαπνισμένης Εθνικής Αντίστασης είναι πολύτιμη για να αντιμετωπιστεί ο σύγχρονος ραγιαδισμός των τροφίμων των ευρωενωσιακών κοινοβίων. Επίσης και για να αντιμετωπιστεί η υποταγή της Ελλάδας στις οικονομικές, πολιτικές και στρατηγικές επιδιώξεις ενός σιδερόφραχτου ανεξέλεγκτου ιμπεριαλιστικού μιλιταρισμού. Η εμπειρία του κινήματος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη, των "Λαμπράκηδων", χρειάζεται για να δείξει πώς το κίνημα ειρήνης δένεται με τα λαϊκά συμφέροντα και γίνεται βασικός εκφραστής τους. Η τελευταία Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης απέδειξε ότι το κίνημα βρίσκεται σε αγωνιστική ανάταση. Ομως, η διαπίστωση αυτή παραμένει ως μια δυνατότητα όσο δεν υλοποιείται σε αναγκαία άλματα.