Η έναρξη της εφαρμογής της "ενδιάμεσης συμφωνίας" του Μέριλαντ, παρά τις αλλεπάλληλες καθυστερήσεις και την ένταση που προκάλεσαν οι δύο πρόσφατες βομβιστικές επιθέσεις των εξτρεμιστών ισλαμιστών σε εβραϊκό οικισμό στη Γάζα και την Ιερουσαλήμ, φαίνεται ότι έχει δώσει πνοή αισιοδοξίας στον παλαιστινιακό λαό, που ελπίζει ότι οι δηλώσεις του Παλαιστινίου ηγέτη περί "ίδρυσης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους" το Μάη του 1999 θα γίνουν πραγματικότητα, δικαιώνοντας τόσο τον αγώνα της Ιντιφάντα, όσο και την οδύσσεια που ζουν οι Παλαιστίνιοι τα τελευταία 50 χρόνια. Δεν είναι λίγοι, όμως, όσοι πιστεύουν ότι και η "συμφωνία" του Μέριλαντ, όπως και όλες οι προηγούμενες, δεν μπορεί να προσφέρει στους Παλαιστινίους παρά "ανάσες ελευθερίας και ψευδαισθήσεις ανεξαρτησίας", καθώς δεν εξασφαλίζει σε καμία περίπτωση τη δικαίωση του αγώνα του παλαιστινιακού λαού, αλλά αντίθετα περιλαμβάνει όλα εκείνα τα "θολά" στοιχεία, που θα οδηγούν σε αλλεπάλληλες εμπλοκές και διαφωνίες με το Ισραήλ, τις οποίες θα καλείται, εσαεί, να διευθετεί η Ουάσιγκτον.

Με τη δυσοίωνη αυτή πρόβλεψη συντάσσονται και αρκετοί Ισραηλινοί ιστορικοί, οι οποίοι, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης, πριν από λίγους μήνες, 50 χρόνων από την ίδρυση του ισραηλινού κράτους, αναφέρθηκαν, για πρώτη φορά, στην αναγκαιότητα ειλικρινούς ανάγνωσης της πρόσφατης κοινής ιστορίας των δύο λαών. Ο ιστορικός Μπεν Μόρις, καθηγητής σήμερα στο Πανεπιστήμιο "Μπεν Γκουριόν" της πόλης Μπέερ Σέβα, ο οποίος επί χρόνια είχε απομακρυνθεί από τη θέση του εξαιτίας των απόψεών του, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην ιταλική εφημερίδα "Λ' Εσπρέσο", υποστηρίζει ότι οι ισραηλινές ηγεσίες, με την κάλυψη των ισχυρών υποστηρικτών τους, έχουν προβεί σε παραχάραξη της ιστορίας, ιδιαίτερα όσον αφορά το έτος ίδρυσης του Ισραήλ (1947) και τα 2 - 3 χρόνια που ακολούθησαν και χαρακτηρίστηκαν, όπως υποστηρίζει ο Μόρις, από ανηλεείς σφαγές και διωγμούς του παλαιστινιακού λαού, παρά την απόφαση του ΟΗΕ το 1947, που μιλούσε για διχοτόμηση της γης σε ισραηλινό και παλαιστινιακό κράτος. Οι σφαγές αμάχων από τον ισραηλινό στρατό "είναι μέθοδος που χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια και όχι μόνο στην Ιντιφάντα", υποστηρίζει ο Μορίς, ο οποίος τονίζει ότι, σύμφωνα με τα στρατιωτικά αρχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα μετά την πάροδο 50 χρόνων, όπως προβλέπει η ισραηλινή νομοθεσία, όχι μόνο επιβεβαιώνονται οι σφαγές, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι την εντολή γι' αυτές είχαν δώσει ισχυροί άνδρες της ισραηλινής πολιτικής και στρατιωτικής σκηνής, ο Μπεν Γκουριόν, ο Μοσέ Νταγιάν αλλά και ο μετέπειτα "ειρηνοποιός" Γιτζάκ Ράμπιν.

Ο γιορτασμός της Μέρας Αλληλεγγύης στον παλαιστινιακό λαό, που καθιερώθηκε από τον ΟΗΕ στις 29 Νοέμβρη του 1977, βρίσκει τους Παλαιστινίους σε σταθερά δυσμενή θέση, τονίζει ο Παλαιστίνιος εξόριστος καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια στις ΗΠΑ, Εντουαρντ Σαϊντ, ο οποίος συμπληρώνει ότι οι γιορτασμοί για τα 50χρονα του Ισραήλ ήταν πολύ πιο προκλητικά απλοϊκοί και ενθουσιώδεις στις Ηνωμένες Πολιτείες από ό,τι στο ίδιο το Ισραήλ. "Μετά από 50 χρόνια, υποστηρίζει ο Σαϊντ, τα δικαιώματα των Παλαιστινίων ουδέποτε αποκαταστάθηκαν ή έγιναν αντικείμενο σεβασμού, και αυτό αποδεικνύεται από την κατάσταση που βρίσκεται ο παλαιστινιακός λαός σήμερα".

Το 1948 απελάθηκαν από την Παλαιστίνη 750.000 Παλαιστίνιοι. Σήμερα, ο αριθμός των Παλαιστινίων προσφύγων ανά τον κόσμο έχει φτάσει τα 4 εκατομμύρια. Στη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Οχθη βρίσκονται, σήμερα, 2,5 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι, οι οποίοι, επί της ουσίας, δεν μπορούν να μετακινηθούν χωρίς άδεια από τη μία παλαιστινιακή πόλη στην άλλη, δεν μπορούν να εξέλθουν από τα αυτόνομα παλαιστινιακά εδάφη, η οικονομική και εμπορική τους δραστηριότητα εξαρτάται, πλήρως, από τους ισραηλινούς ελέγχους, όπως επίσης και το αεροδρόμιο, που, μόλις πρόσφατα, άρχισε να λειτουργεί. Την ίδια στιγμή, στο Ισραήλ παραμένουν 1 εκατομμύριο Παλαιστίνιοι (18% του πληθυσμού), οι οποίοι έχουν ισραηλινή υπηκοότητα αλλά δεν έχουν κανένα από τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι Ισραηλινοί πολίτες, καθώς, σύμφωνα με τη νομοθεσία, όλα τα προνόμια αφορούν σε πολίτες, Εβραίους στο θρήσκευμα, όπως, π.χ., η αγορά γης ή κάποιου ακινήτου.

Μοναδικός στόχος των, εκάστοτε, ισραηλινών ηγεσιών, ανεξαρτήτως "τυπικής πολιτικής τοποθέτησης", ήταν και είναι η κατάκτηση της γης και η διαμόρφωση ισχυρής εθνικής συνείδησης, τονίζει στο έργο του "Οι Θεμέλιοι Μύθοι του Ισραήλ" ο Ισραηλινός ιστορικός Ζέεβ Στέρνχελ, ο οποίος καταλήγει ότι στην όλη ιστορική πορεία της χώρας αυτής, στη θέση του θύματος παραμένει ο παλαιστινιακός λαός, κατά κύριο λόγο, και κατά δεύτερο ο ισραηλινός, οι οποίοι έρχονται, διαρκώς, αντιμέτωποι. Η "ειρηνευτική διαδικασία", που υπογράφηκε στο Οσλο το 1993, δεν έχει τις προϋποθέσεις, αλλά ούτε λαμβάνει τα μέτρα εκείνα που θα οδηγήσουν τους δύο λαούς σε ειρηνική συνύπαρξη, τονίζουν τόσο ο Στέρνχελ όσο και ο Εντουαρντ Σαϊντ, που συμπληρώνει ότι οι "συμφωνίες αυτές ήταν, μάλλον, ένα ακόμη μέσο καθυπόταξης του παλαιστινιακού λαού".

Οι θυσίες και ο αγώνας των Παλαιστινίων, τόσο κατά τη διάρκεια της Ιντιφάντα (1987 - 1992), όσο και όλες τις δεκαετίες που προηγήθηκαν, φαίνεται ότι δε δικαιώνονται μέσω της υπάρχουσας "ειρηνευτικής διαδικασίας". Το όραμα της ανεξαρτησίας, της ελευθερίας, της αυτοκυριαρχίας δε φαίνεται, ακόμη, κοντινό για τον παλαιστινιακό λαό, που, και σήμερα, χρειάζεται όσο ποτέ άλλοτε την αλληλεγγύη όλων μας στον αγώνα του.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ