Εθνικός Δρυμός Σουνίου. Ετος ίδρυσης: 1974. Εκταση πυρήνα: 750 εκτάρια. Εκταση περιφερειακής ζώνης: 2.750 εκτάρια.

Ο εθνικός δρυμός Σουνίου εκτείνεται σε μια μακρόστενη περιοχή στο νοτιοανατολικό άκρο της Αττικής, μόλις 50 χιλιόμετρα από την Αθήνα. Ολόκληρος ο χώρος του δρυμού παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό, γεωλογικό - μεταλλευτικό και παλαιοντολογικό ενδιαφέρον. Υπάρχουν εκτεταμένα λείψανα αρχαίων μεταλλείων και εργαστηρίων των ιστορικών χρόνων, καθώς και οικισμών που καλύπτουν όλο το χρονικό φάσμα από την παλαιολιθική, νεολιθική και προϊστορική περίοδο...

Σκοπός της ίδρυσής του είναι να αφεθεί η φύση ελεύθερη, ανεπηρέαστη από εξωτερικές επιδράσεις, να ακολουθήσει τις δικές της διεργασίες. Επίσης να διατηρηθεί το φυσικό περιβάλλον για λόγους αισθητικής απόλαυσης και επιστημονικής έρευνας, ανεπηρέαστο από "αναπτυξιακά" προγράμματα...

* * *

Ενας από αυτούς είναι ο "πρότυπος οικισμός υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών".Διεκδικεί δύο εκτάσεις 750 και 173,5 στρεμμάτων που είναι τμήματα έκτασης 2.400 στρεμμάτων και που αγοράστηκαν με προσύμφωνα από έναν άλλο διεκδικητή που ισχυρίζεται ότι κατέχει την έκταση με... τουρκικό χοτζέτι του 1830.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο συμβολαιογράφος που συνέταξε το 1993 το οριστικό συμβόλαιο αγοραπωλησίας, έκρινε ότι η πωλούμενη έκταση ήταν αγροτική και όχι δασική, και έτσι δε θεώρησε απαραίτητο να προσκομιστούν και να ενσωματωθούν στο οριστικό συμβόλαιο πιστοποιητικά από το δασαρχείο, την αρχαιολογική υπηρεσία και άλλους φορείς.

Οταν, μάλιστα, οι υποθηκοφύλακες Λαυρίου και Κερατέας αρνούνταν να μεταγράψουν τα συμβόλαια και συνέτασσαν απορριπτικές πράξεις για τη μεταγραφή, οι διεκδικητές προσέφυγαν σε εισαγγελέα ακροάσεων που παράγγειλε τη μεταγραφή!

Οι υποθηκοφύλακες αρνήθηκαν γιατί οι υποδείξεις γίνονταν από αναρμόδιο και οι ενδιαφερόμενοι προσέφυγαν στο Μονομελές Πρωτοδικείο από όπου πήραν ευνοϊκή μεν για τα συμφέροντά τους απόφαση, αλλά δυσάρεστη για το δάσος της περιοχής. Η υπόθεση βρίσκεται στο Εφετείο Αθήνας και αναμένεται απόφαση μετά από... πέντε μήνες περίπου.

Οι "δραστήριοι" εκπρόσωποι του συνεταιρισμού κινητοποιούνται και στις αρχές του φετινού Γενάρη προσβάλλουν στη Διεύθυνση Δασών της Ανατολικής Αττικής τις πράξεις του δασαρχείου για το δασικό χαρακτήρα της περιοχής. Ο στόχος τους είναι προφανής. Μια ευνοϊκή για τα συμφέροντά τους απόφαση πριν συζητηθεί το θέμα στο Εφετείο.

Τόσο η ευρύτερη έκταση των 2.400 στρεμμάτων, όσο και οι επιμέρους εκτάσεις που αναφέρονται στο ως άνω συμβόλαιο, εμπίπτουν στις επιδικασθείσες στο ελληνικό δημόσιο εκτάσεις όχι μόνο με την υπ' αριθμ. 1151/1872 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, αλλά και με την υπ' αριθμ. 110/1878 απόφαση του Αρείου Πάγου και σύμφωνα με τις αποφάσεις αυτές οι επιδικασθείσες εκτάσεις ήταν δασικές από το 1836.

Από την άλλη υπάρχει το κράτος οι οικονομικές υπηρεσίες του οποίου υπολογίζεται ότι έχουν εισπράξει 600 εκατομμύρια δραχμές από τους φόρους μεταβίβασης.

Στο μεταξύ, η Λαυρεωτική, τμήμα της οποίας είναι ο εθνικός δρυμός, έχει υποστεί - σύμφωνα με μελέτη του Οργανισμού Αθήνας - σημαντικές καταστροφές του φυσικού της περιβάλλοντος που οφείλονται στις μεταλλευτικές εργασίες, στις καταπατήσεις δημόσιων και δασικών εκτάσεων, στη νόμιμη και ιδίως αυθαίρετη δόμηση των περιοχών αυτών, στις συνοδεύουσες τα τρία προηγούμενα πυρκαγιές και σε ασυμβίβαστες με τον χαρακτήρα της περιοχής άλλες χρήσεις όπως χωματερές, ΕΒΟ κλπ.

Επίσης, η μελέτη αναφέρει ότι "το σύνολο της υπό οριοθέτηση έκτασης των ορεινών όγκων της Λαυρεωτικής διέπεται από σειρά ΠΔ που ρυθμίζουν τις χρήσεις και τους όρους δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές και έχουν ως εξής: Το από 27 - 5 - 79 ΠΔ όπως τροποποιήθηκε με το από 8 - 3 - 85 ΠΔ "περί καθορισμού ζωνών και όρων δόμησης της παραλιακής περιοχής Βουλιαγμένης, Σουνίου", παρά τους προστατευτικούς στόχους του, δεν πέτυχε να διαφυλάξει τη φυσική ομορφιά και τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της παράλιας ζώνης, κυρίως λόγω του ότι η κατοικία υπήρξε χρήση έντονα ανταγωνιστική προς τις υπόλοιπες, αλλά και λόγω καταστρατήγησης ορισμένων διατάξεών του (συντελεστή, αρτιότητας κ.ά.)".

Η μελέτη προτείνει ακόμα οριοθετήσεις για τους ορεινούς όγκους της περιοχής και θεωρεί ότι "οι σχετικά ευνοϊκοί, για εκτός σχεδίου περιοχή, όροι δόμησης των ζωνών του από 27 - 11 - 70 ΠΔ ΦΕΚ 303/Δ/70 "περί καθορισμού ζωνών και όρων δόμησης εκατέρωθεν της παραλιακής οδού Σουνίου - Λαυρίου", οδήγησαν σε μια άναρχη και με ελλείψεις υποδομής οικιστική και τουριστική ανάπτυξη της ζώνης Σουνίου - Λαυρίου που αλλοίωσε σημαντικά το ιδιαίτερο φυσικό και ιστορικό περιβάλλον".

Η μελέτη - που έχει συνταχθεί το 1995 - επισημαίνει ότι "με το ΠΔ 182/74 καθορίστηκαν κατ' εφαρμογή του διατάγματος 996/71 η έκταση και τα όρια του πυρήνα και της περιφερειακής ζώνης του δρυμού (7.500 και 27.500 στρέμματα αντίστοιχα, από τα οποία τα 12.500 στρέμματα αποτελούνται από πεύκα) χωρίς όμως να έχει μέχρι σήμερα γίνει η οροσήμανσή τους". Οι ενέργειες αυτές ξεκίνησαν το 1987. Εγγραφο του υπουργείου Γεωργίας (84523/2570) συγκροτεί επιτροπή για τη διευκρίνιση των ορίων του δρυμού. "Η επιτροπή θα λάβει υπόψη της ό,τι σχετικό στοιχείο υπάρχει και θα απευθύνεται για συμπληρωματικές πληροφορίες και σε άλλες υπηρεσίες και φορείς, οι οποίες παρακαλούνται στα πλαίσια των δυνατοτήτων και των αρμοδιοτήτων τους να διευκολύνουν το έργο της επιτροπής". Σύμφωνα με πληροφορίες του "Ρ" η... διευκόλυνση ήρθε από το υπουργείο Οικονομικών που με ενέργειές του "πάγωσε" το θέμα.

Η διαχείριση του εθνικού δρυμού αποτελεί ευθύνη του Δασαρχείου Λαυρίου. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η υπηρεσία αυτή σχετίζονται με τις συνεχείς ιδιοκτησιακές διεκδικήσεις, την παράνομη δόμηση, τις παράνομες κατατμήσεις και τις πυρκαγιές. Δεν είναι τυχαίος ο μεγάλος αριθμός των εκκρεμών δικαστικών ή διοικητικών υποθέσεων που αφορούν δασικές εκτάσεις της Λαυρεωτικής ακόμα και εντός των ορίων του δρυμού.

Μέσα στον πυρήνα του δρυμού υπάρχουν 100 σπίτια, οι ιδιοκτήτες των 52 από τα οποία έχουν πάρει θετικές για τα συμφέροντά τους δικαστικές αποφάσεις. Στον πυρήνα του δρυμού υπήρχαν παλιότερα γεωργικές καλλιέργειες τις οποίες το ελληνικό δημόσιο δε φρόντισε να απαλλοτριώσει.

Γιώργος ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ