"Αραγε ο πλανήτης βρίσκεται στα πρόθυρα μίας ολικής οικονομικής καταστροφής;". "Παγκοσμιοποίηση: η προσωποποίηση της βαρβαρότητας;". "Τι πραγματικά είναι η παγκοσμιοποίηση και ποιες οι συνέπειές της στον παγκόσμιο πληθυσμό;". "Ποια δύναμη μπορεί να αντιταχθεί και να αναχαιτίσει τη λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης;".

Αυτά είναι ελάχιστα από την πληθώρα των αγωνιωδών ερωτημάτων που "βασάνισαν" για πέντε μέρες πάνω από 800 οικονομολόγους και πολιτικές προσωπικότητες από 51 χώρες, που πήραν μέρος στη Διεθνή Συνάντηση των Οικονομολόγων, που πραγματοποιήθηκε στην Αβάνα από 18 έως 22 Γενάρη. Ο "χρόνος" έπαιξε πάντως το δικό του περίεργο ρόλο σε αυτή τη συνάντηση, καθώς οι οικονομολόγοι κλήθηκαν να συζητήσουν εκτενώς για την παγκοσμιοποίηση και τα προβλήματα ανάπτυξης, να καταθέσουν και να αντιπαραθέσουν τις απόψεις τους αλλά και να προτείνουν λύσεις για πιθανές διεξόδους... τη στιγμή που η Κούβα συμπλήρωνε τα 40 χρόνια από τη νίκη της Επανάστασης, ενώ την ίδια στιγμή η Βραζιλία υποτιμούσε το νόμισμά της και έμπαινε ακόμα πιο βαθιά στη δίνη της οικονομικής κρίσης. Τα συμπτώματα της "ασιατικής νόσου" εκδηλώθηκαν με δραματικό τρόπο και στη Λατινική Αμερική, αφήνοντας προς στιγμήν την υφήλιο να ανατριχιάζει - για ακόμα μία φορά - σκεπτόμενη με τρόμο τα μελλούμενα...

Στη σκιά λοιπόν της νέας κρίσης της "νόσου", που εκδηλώθηκε στη Βραζιλία, "σε αυτή την περίοδο κρίσης που σημαδεύεται από αβεβαιότητες παντός τύπου, οι περισσότεροι από τους οικονομολόγους συμφωνούν σε ένα σημείο, ότι είναι αναγκαιότητα να υπάρξει μία συνολική και ουσιαστική εξέταση των παραδοσιακών οικονομικών μοντέλων", όπως τόνισε εξ αρχής ο Ρομπέρτο Βεριέρ,ο Κουβανός πρόεδρος της Ενωσης Οικονομολόγων από τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών της συνάντησης, για να δώσει το στίγμα του τι πρόκειται να ακολουθήσει μέσα στο διάστημα των πέντε ημερών που θα διαρκούσε η συνάντηση. Για να συμπληρώσει αμέσως μετά χαρακτηριστικά: "Τα δόγματα καταρρέουν υπό το βάρος απρόβλεπτων γεγονότων, ενώ υπάρχει έλλειψη εναλλακτικών προτάσεων, πάνω από όλα όμως ορισμένα δόγματα εξακολουθούν να επικρατούν με ανυπολόγιστο κόστος για την ανθρωπότητα". Ενώ θα τελειώσει με την επικοινωνία που γίνεται μέσα στο "παγκόσμιο χωριό", αλλά και το ρόλο των διεθνών ΜΜΕ που παρουσιάζουν τα γεγονότα και τις υφιστάμενες αντιθέσεις σαν απλά περιστατικά, σημαδεύοντας την ανθρώπινη συνείδηση, ενώ οι λεπτομερειακές αναλύσεις καταστροφών και γεγονότων καταλήγουν όχι μόνο στην παραπληροφόρηση αλλά και στο θάνατο οποιουδήποτε συναισθήματος, σκέψης και αντίδρασης. Κλείνοντας τόνισε: "Είναι σαφείς και συγκεκριμένες οι εκφράσεις της μεγάλης ανισότητας που επικρατεί και λειτουργεί παγκοσμίως, καθώς η πηγή των προβλημάτων σε αυτή τη φάση της ιστορίας παρουσιάζεται σε εμάς απατηλά, σαν να έχει προκληθεί από τη διαδικασία παγκοσμιοποίησης".

Ηταν αρκετά όμως για να ακολουθήσει, από την πρώτη μέρα κιόλας, ένας καταιγισμός από ομιλίες και παρεμβάσεις, όπου οι ομιλούντες έθεσαν αμέσως ζητήματα που απαιτούν απαντήσεις ή έθεσαν θέσεις που προκάλεσαν αμέσως αντιρρήσεις. Ο Πολ Μπαϊρόχ,καθηγητής από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης, εξετάζοντας ορισμένες βασικές όψεις της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης διά μέσου της ιστορίας, τόνισε ότι από το 1973, που άρχισε να παρατηρείται η υπέρογκη αύξηση όσον αφορά το μέγεθος της παραγωγής και κυρίως των εξαγωγών - περίπου 13% - παρατηρήθηκε ένα γεγονός καινοφανές, καθώς από το 19ο αιώνα δεν είχε υπάρξει ανάλογη κίνηση. Επομένως οι ανεπτυγμένες χώρες αύξησαν τις εξαγωγές τους προκειμένου να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν κερδοφόρα το κόστος της τιμής του πετρελαίου. Συμπληρώνοντας ότι αυτό ήταν η απαρχή της τάσης της αύξησης των εξαγωγών σε όλα αυτά τα κράτη που οδήγησε στην ανάπτυξη μίας συγκεκριμένης σχέσης, όσον αφορά το εμπόριο και κυρίως την εσωτερική διακίνηση μέσα στην Ευρώπη. Ακολουθώντας αυτό το σκεπτικό κατέληξε ότι σήμερα, που το εμπόριο και η διακίνηση κεφαλαίων έχει σπάσει τα σύνορα των ηπείρων, ένα πρωτοφανές κερδοσκοπικό στοιχείο έχει τεθεί σε λειτουργία, όσον αφορά τις σχέσεις στη διεθνή αγορά, ανάμεσα στις υφιστάμενες σχέσεις μεταξύ κεφαλαιακών και παραγωγικών ομίλων. Π.χ., για κάθε παραγωγικό δολάριο που κινείται στη διεθνή αγορά αντιστοιχούν αρκετά κερδοσκοπικά. Οπως και ότι ημερησίως πληρώνουμε για παραγωγή και υπηρεσίες περίπου 222 δισ. δολάρια, ενώ το ποσό που κινείται στις χρηματαγορές και στο εμπόριο πλησιάζει στα 1.8 τρισ. δολάρια.

Σε αυτό το σημείο η παρέμβαση πολλών αντιπροσώπων κινήθηκε στην ίδια κατεύθυνση, "καταδικάζοντας" τον κερδοσκοπικό οικονομικό τομέα ως την πηγή του κακού, αφού αυτός είναι που επηρεάζει τον παραγωγικό τομέα και η κατάσταση αυτή θα συνεχίζεται. Τα θέματα που επίσης αναλύθηκαν διεξοδικά και σχετίζονται με την καθαρή οικονομική φύση του φαινομένου, αλλά και η συνθετότητά τους στο σύγχρονο κόσμο, όπως η παρακμή της παγκόσμιας οικονομίας, η οικονομική επέμβαση στην ηθική και πολιτική τάξη, η κατανομή της δύναμης, η εύθραυστη κατάσταση του τραπεζικού συστήματος στις ανεπτυγμένες χώρες, τα hedge funds, οι οικονομικές κρίσεις και οι κωλυσιεργίες που πραγματοποιούνται και οι επιθέσεις στο νομισματικό σύστημα, ήταν ορισμένα θέματα που τέθηκαν και συζητήθηκαν διεξοδικά, ενώ αυτό που τονίστηκε ήταν ότι η έξοδος από την παρούσα κρίση, που είναι βαθύτατη κρίση του ίδιου του συστήματος, είναι μάλλον αδύνατη.

Η παρέμβαση του Φρεντερίκ Φ. Κλερμόντ,βασικού συνεργάτη της "Λε Μοντ Ντιπλοματίκ", ήταν αρκετή για να μπορέσει να "ανάψει" η συζήτηση και να στραφεί σε μία συνολικότερη ανάλυση των πραγματικών δεδομένων και συνεπειών. Με μία καυστική ομιλία ο Κλερμόντ τόνισε ότι η ανάλυση του όρου "παγκοσμιοποίηση" δεν είναι επαρκής για να μπορέσει να ορίσει σήμερα τη φύση του καπιταλισμού, δηλώνοντας μάλιστα ότι πρόκειται για ένα μύθο, ένα ψέμα που δημιουργήθηκε για να παράσχει άλλοθι και να αποκρύψει την πραγματική φύση της δύναμης και της ισχύος, καθώς και τη διανομή της ισχύος στην παγκόσμια αγορά. "Κάποιος υποθέτει ότι η πραγματική δύναμη πίσω από τον όρο παγκοσμιοποίηση βρίσκεται στην Παγκόσμια Τράπεζα και στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς και σε μερικά άλλα Οικονομικά Ιδρύματα, τα οποία όμως όλοι γνωρίζουν ότι δεν είναι τίποτα άλλο από θυγατρικές των ΗΠΑ και των 200 μεγαθηρίων που κυβερνούν τον πλανήτη".

Σε αυτό το σημείο στάθηκαν περισσότεροι από 100 ομιλητές, που από το βήμα τόνισαν με κάθε τρόπο ότι η παγκοσμιοποίηση δεν είναι ένας μύθος του τελευταίου τετάρτου του 20ού αιώνα αλλά είναι μία διαδικασία που απορρέει από τον ίδιο τον καπιταλισμό και απλώς έχει λάβει μεγαλύτερες και πιο σύνθετες διαστάσεις με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που ασκείται από τη δεκαετία του '80 στις πιο οικονομικά ισχυρές χώρες του πλανήτη. ;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;;Μία τάση που ενισχύθηκε και, τελικά, με την ανατροπή των σοσιαλιστικών χωρών και της ΕΣΣΔ, "άρχισε να αναπτύσσεται ραγδαία". Οι καταστροφικές συνέπειες που έχει η άσκηση αυτής της πολιτικής αλλά και της παγκοσμιοποίησης, κυρίως στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, ήταν ένα από τα βασικά σημεία της Συνάντησης, καθώς οι περισσότεροι αντιπρόσωποι προέρχονται από αυτές τις χώρες, που μάλιστα χαρακτηρίζονται - όχι όλες - αναπτυσσόμενες οικονομίες.

"Η πολιτική της Ουάσιγκτον έχει δραματικές επιπτώσεις στη χώρα μας", ξεκίνησε την ομιλία του ο δρ. Αλαμέδα,από την Ακαδημία Οικονομικών Μελετών της Κολομβίας, τονίζοντας ότι εξαιτίας αυτής της πολιτικής, η άλλοτε επικερδής υφαντουργική βιομηχανία έχει διαλυθεί, οι εισαγωγές αυξήθηκαν, ενώ αντίθετα οι εξαγωγές μειώθηκαν και το αποτέλεσμα είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα να είναι της τάξης του 5% του ΑΕΠ και το ένα τρίτο του εθνικού εισοδήματος να πηγαίνει για αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους. Η ανεργία; Επισήμως ξεπερνά το 16%. Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη ούτε στη Βραζιλία, τόνισε και ο Τεοτόνιο ντε Σάντος που τόνισε: "Δεν μπορούμε να αποδεχτούμε πλέον να ζούμε κάτω από την απόλυτη κυριαρχία μίας πολιτικής, όπου το δημόσιο χρέος, οι στρατιωτικές δαπάνες και επενδύσεις και η κερδοσκοπία στον οικονομικό τομέα λειτουργούν ως οικονομικοί μοχλοί και επιτάσσονται από άλλες χώρες".

Τα αποτελέσματα της άσκησης αυτής της πολιτικής είναι καταστρεπτικά για τον ίδιο τον πληθυσμό στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά δεν είναι μόνο αυτό, θα συμπληρώσει ο Χιλιανός Εμανουέλ Ιντάλγκο,ο οποίος θα τονίσει ότι η απώλεια της εθνικής ακεραιότητας συμβαδίζει με την επιβολή αυτής της πολιτικής, καθώς και η κοινωνική αποσύνθεση, η ανθρώπινη αποκτήνωση αλλά και η καταστροφή της ίδιας της φύσης με τον πραγματικά ληστρικό τρόπο που λειτουργούν οι πολυεθνικές εταιρίες στις χώρες της Νότιας Αμερικής. Οι ολέθριες συνέπειες της παγκοσμιοποίησης ξετυλίχτηκαν κομμάτι κομμάτι, συνέθεσαν το παζλ της εικόνας αυτού του νέου κόσμουν, όχι θαυμαστού, αλλά ενός κόσμου που "είναι υποχείριος των ΗΠΑ", όπως τόνισε και ο πρώην Πρόεδρος της Νικαράγουας Ντανιέλ Ορτέγκα Σααβέδρα,ενός κόσμου κάτω από την ύπαρξη μίας "ντε φάκτο κυβέρνησης", που επιβάλλει σε όλο τον πλανήτη τις στρατιωτικές, οικονομικές και πολιτικές αποφάσεις της - το πρώτο από τα κυριότερα σημεία που έθιξε ο Κουβανός ηγέτης Φιντέλ Κάστρο - και μετατρέπει την υφήλιο σε έναν "κόσμο βαρβαρότητας". Επαναφέροντας στο προσκήνιο την άποψή του υπό το πρίσμα μάλιστα των "αποκαλύψεων" που ξετυλίγονταν στη Συνάντηση, ο Κάστρο τόνισε ότι μία χώρα με το πιο ολοκληρωμένο οπλοστάσιο πυρηνικών όπλων, που ανανεώνει συνεχώς και που τελευταίως δαπανά περισσότερα για στρατιωτικές δαπάνες από ό,τι δαπανούσε κατά τη διάρκεια του "ψυχρού πολέμου", βομβαρδίζει αμάχους και χώρες -Σουδάν - προκειμένου να εφαρμόσει την πολιτική και τα γεωστρατηγικά σχέδιά της χωρίς ποτέ να ρωτά κανέναν. "Τι είδους κυβέρνηση είναι αυτή και τι είδους κόσμος είναι αυτός που ζούμε τώρα;", αναρωτήθηκε ο Κάστρο...

Για να αναρωτηθεί εκ νέου κλείνοντας τις εργασίες της συνάντησης. Ηταν ένα από τα πολλά ρητορικά ερωτήματα που έκανε ο Κάστρο, τονίζοντας με διαφορετικό τρόπο πολλά από τα συμπεράσματα που εξήχθησαν από αυτή τη συνάντηση. "Η βαθύτερη πίστη μου: Η απίστευτη και μέχρι τώρα άγνωστη διαδικασία της παγκοσμιοποίησης που μας απασχόλησε είναι προϊόν ιστορικής εξέλιξης, ένα "φρούτο" του ανθρώπινου πολιτισμού και εξέλιξης;". "Μία ερώτηση: Είναι μία αναστρέψιμη διαδικασία; Η απάντηση που δίνω στον εαυτό μου είναι: ΟΧΙ".

"Πώς λοιπόν θα αντιπαλέψουμε αυτή τη διαδικασία που μπορεί να μας βάλει σε καταστροφική δίνη; Ποια θα είναι η εναλλακτική πρόταση για μια διαφορετικού είδους παγκοσμιοποίηση; Μπορεί να είναι μία σοσιαλιστική ή κομμουνιστική ή όπως θέλετε να την πείτε; Ποια θα είναι τα κυριότερα όπλα μας; Ιδέες, σκέψεις. Ποιοι θα τις καταδείξουν, θα τις καλλιεργήσουν και θα τις κάνουν ορατές και απτές; Εσείς. Είναι και αυτή μία ουτοπία, ένα ακόμα όνειρο μεταξύ τόσων άλλων; Οχι, γιατί είναι αντικειμενικά αναπόφευκτο ότι δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση. Εχει ήδη πραγματωθεί αυτό το όνειρο όχι πολύ παλιά, ίσως όψιμα. Αλλά όπως είπε και ο Χοσέ Μαρτί: "Τα όνειρα του σήμερα θα είναι οι πραγματικότητες του αύριο"".

Αποστολή: Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ