Με ταχύτατους ρυθμούς και γρήγορες "κινήσεις", η γαλλική κυβέρνηση συνασπισμού του Λιονέλ Ζοσπέν συνεχίζει τις ιδιωτικοποιήσεις των κρατικών επιχειρήσεων της χώρας. Μετά την ιδιωτικοποίηση της εταιρίας "Thomson - CSF" και την προαναγγελία της ίδιας εξέλιξης για τον κρατικό αερομεταφορέα "Air France", τη δεύτερη βδομάδα του Φλεβάρη η γαλλική κυβέρνηση εξέπληξε, δημοσιογραφικούς και οικονομικούς κύκλους, επισημοποιώντας με την υπογραφή σχετικού διατάγματος την ιδιωτικοποίηση της μεγαλύτερης γαλλικής εταιρίας αεροναυπηγικής και άμυνας "Aerospatiale" μετά από 6μηνες συνομιλίες, οι οποίες δε φαίνονταν, μέχρι την τελευταία στιγμή, να πηγαίνουν καθόλου καλά.

Το διάταγμα που δημοσιεύτηκε στις 13 Φλεβάρη στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης προβλέπει, επί λέξει, τη "μεταφορά από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα της πλειοψηφίας του κεφαλαίου της κρατικής βιομηχανικής εταιρίας Aerospatiale". Την εφαρμογή του διατάγματος ανέλαβε να φέρει σε πέρας ο υπουργός Οικονομικών Ντομινίκ Στράους - Καν, του οποίου το υπουργείο είχε την κυριότητα του 100% των μετοχών της εταιρίας.

Ο τυχερός νέος πρόεδρος της εταιρίας δεν είναι άλλος από τον 71χρονο επιχειρηματία Ζαν Λικ Λαγκαρντέρ, επικεφαλής του ομώνυμου ομίλου, του οποίου η θυγατρική αεροναυπηγική και αμυντική εταιρία "Matras" συγχωνεύεται με την "Aerospatiale". Ο Λαγκαρντέρ φαίνεται, όπως υποστηρίζει το σύνολο σχεδόν του γαλλικού Τύπου, ότι πέτυχε μια μεγάλη επιχειρηματική νίκη μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις με τη γαλλική κυβέρνηση, οι οποίες άρχισαν στις 22 Ιούλη 1998. Αν, μάλιστα, λάβει κανείς υπόψη του το γεγονός ότι ο όμιλος του Λαγκαρντέρ είχε εκδηλώσει ενεργό ενδιαφέρον για την αγορά του μεγαλύτερου μέρους των μετοχών και της "Thomson - CSF", την οποία έχασε, την ύστατη στιγμή, από την "Alcatel", ο 71χρονος επιχειρηματίας θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένος από τα αποτελέσματα των προσπαθειών του.

Σύμφωνα με τα γνωστά στοιχεία, η "Matras" αναλαμβάνει την κυριότητα του 33% της "Aerospatiale" και ο ίδιος ο Λαγκαρντέρ την προεδρία της νέας εταιρίας, το υπουργείο Οικονομικών δεσμεύεται ότι θα διατηρήσει την κυριότητα μετοχών λιγότερων του 50%, το 2% - 3% των μετοχών θα μοιραστεί σε όσους εργαζόμενους ενδιαφερθούν και οι υπόλοιπες μετοχές θα εισαχθούν στο Χρηματιστήριο στις αρχές του ερχόμενου φθινοπώρου. Οικονομικοί αναλυτές, μάλιστα, υποστήριζαν ότι η συγχώνευση της "Matras" με την "Aerospatiale" ανοίγει το δρόμο για την αγορά του υπολοίπου των μετοχών, που θα εισαχθούν στο Χρηματιστήριο, από τη γερμανική "Dasa",η οποία, ήδη, έχει δείξει ενδιαφέρον και, στο εξής, θα διαπραγματευτεί τη συμφωνία με τον νέο πρόεδρο της εταιρίας, αν και προς το παρόν θέτει ως προϋπόθεση επίτευξης της όποιας συμφωνίας την ολική ιδιωτικοποίηση της γαλλικής, πρώην κρατικής, εταιρίας.

Η νεοσυσταθείσα εταιρία "Aerospatiale - Matras" είναι, ήδη από τη "γέννησή" της, η 5η, σε παγκόσμια κατάταξη, εταιρία αεροναυπηγικής, διαστημικής και αμυντικής παραγωγής μετά από τις αμερικανικές "Boeing & Mc Donnell", "Lockheed & Martin", τη βρετανική, προσφάτως δημιουργηθείσα επίσης από συγχώνευση, "British Aerospace & Marconi" και την αμερικανική "Raytheon & Hughes". Παράλληλα, διατηρεί την κυριαρχία της, σε παγκόσμιο επίπεδο, στους τομείς των ελικοπτέρων, τη δεύτερη θέση της στους τομείς της εμπορικής αεροναυπηγικής, των δορυφόρων, των τακτικών πυραύλων αλλά και των επιχειρηματικών αεροσκαφών, καθώς, την προηγούμενη μέρα των Χριστουγέννων, η κρατική, ακόμη, "Aerospatiale" αγόρασε το 45,76% των μετοχών της αεροναυπηγικής εταιρίας "Dassault". Οπως έγινε γνωστό, ο όμιλος Λαγκαρντέρ δεσμεύεται να καταβάλει στο γαλλικό κράτος για να πετύχει το συμψηφισμό των κεφαλαίων των δύο, υπό συγχώνευση, εταιριών, κατ' αρχάς, 1 δισεκατομμύριο φράγκα μέσα στους επόμενους μήνες, ενώ ανάλογα με την πορεία των κερδών που θα παρουσιάσει η νέα εταιρία θα καταβάλει άλλο 1 δισεκατομμύριο φράγκα.

Οι αξιωματούχοι της γαλλικής κυβέρνησης απέφυγαν να εισέλθουν σε λεπτομέρειες της συμφωνίας ιδιωτικοποίησης, ενώ αρκέστηκαν σε λακωνικά σχόλια, στα οποία υπογράμμιζαν την ανάγκη "εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας" της γαλλικής βιομηχανίας απέναντι στους "αμερικανικούς επιχειρηματικούς γίγαντες", προκειμένου να τονωθεί η γαλλική οικονομία. Ανακοίνωσαν, απλώς, ότι μέχρι τον Ιούνη θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία ιδιωτικοποίησης της "Aerospatiale", αλλά και της τράπεζας "Credit Lyonnais". Από την πλευρά του, ο όμιλος Λαγκαρντέρ, αν και απέφυγε τις δηλώσεις και τις μεγαλοστομίες, δεν έκρυβε την ευχαρίστησή του για το γεγονός ότι κέρδισε το "μεγάλο στοίχημα".

Η αναγγελία της ιδιωτικοποίησης της "Aerospatiale", την κρατική κυριότητα της οποίας επί χρόνια η εκάστοτε γαλλική κυβέρνηση χαρακτήριζε ως ύψιστο στοιχείο διασφάλισης της εθνικής κυριαρχίας και ακεραιότητας της Γαλλίας, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας. Μόλις λίγα 24ωρα μετά τη δημοσιοποίηση του διατάγματος, άρχισαν να έρχονται στο φως ορισμένα πρώτα στοιχεία για τις "σκοτεινές" πλευρές της συμφωνίας της γαλλικής κυβέρνησης με τον όμιλο Λαγκαρντέρ, οι οποίες θέτουν σειρά αμφιβολιών για το τάχα όφελος που το γαλλικό κράτος φέρεται να αποκομίζει.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας "Le Canard Enchaine", η όλη διαδικασία ξεχωρίζει για τα "εξαιρετικά ομιχλώδη σημεία της". Συγκεκριμένα, υποστηρίζεται ότι η γαλλική κυβέρνηση δεν ακολούθησε τις νόμιμες και διαφανείς διαδικασίες, γεγονός που, όπως τονίζεται, γίνεται πασιφανές από το ότι το γαλλικό υπουργείο Οικονομικών, πίσω από τις θορυβώδεις τυμπανοκρουσίες της επιτυχίας, δεν έχει να δώσει καμία συγκεκριμένη απάντηση στο απλό ερώτημα "ποια θα είναι, τελικά, η αξία σε κεφάλαια της νέας εταιρίας, που προκύπτει από την πρόσφατη συγχώνευση". Η αδυναμία παροχής συγκεκριμένων στοιχείων, τονίζεται στο άρθρο, οφείλεται στο ότι η "Aerospatiale" και η "Matras" έχουν τεράστια διαφορά σε αξία κεφαλαίων και υπό, διαφανείς συνθήκες, η συγχώνευση δε θα μπορούσε ποτέ να αιτιολογηθεί επαρκώς γιατί δε θα ήταν παρά ένα "άνευ προηγουμένου ξεπούλημα μιας μείζονος σημασίας κρατικής εταιρίας".

Η συνήθης διαδικασία είναι η εκτίμηση της αξίας των μετοχών των διαπραγματευόμενων εταιριών και το μοίρασμα των μετοχών της εταιρίας που προκύπτει από τη συγχώνευση στις δύο αρχικές ανάλογα με την αρχική τους αξία. Οπως υποστηρίζεται στο άρθρο της γαλλικής εφημερίδας, κατά την έναρξη των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στη "Matras" και στο γαλλικό υπουργείο Οικονομικών, 3 τραπεζικοί όμιλοι - Rothschild, Lazard, Clinvest - ανέλαβαν να καταθέσουν σχετικές εκθέσεις εκτίμησης προκειμένου να αποκρυσταλλωθεί το ποσό που θα έπρεπε να καταβάλει η "Matras". Λίγο πριν δημοσιοποιηθεί το διάταγμα, στενός συνεργάτης του Γάλλου υπουργού Οικονομικών, Ντομινίκ Στράους - Καν, τόνιζε ότι οι εκθέσεις των 3 τραπεζικών ομίλων κατέληγαν σε "εντελώς διαφορετικές εκτιμήσεις". Πώς τελικά εκτιμήθηκε η αξία των δύο εταιριών; Το γαλλικό υπουργείο, με ανακοίνωσή του, καθιστούσε σαφές ότι ακολούθησε μια ιδιαιτέρως πρωτότυπη διαδικασία εκτίμησης: Συνέκρινε τα "επιχειρηματικά πλάνα" των δύο εταιριών για τις μελλοντικές χρονιές!

Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως τονίζουν επιχειρηματικοί κύκλοι, τα "πλάνα" αυτά δεν αντικατοπτρίζουν παρά τις προσδοκίες των ομίλων για τη μελλοντική τους ανάπτυξη, οι οποίες είθισται είτε να είναι ανεδαφικές είτε να μην υλοποιούνται ποτέ λόγω ανακριβών εκτιμήσεων. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο άρθρο του "Canard Enchaine", μπορεί κάλλιστα τα συγκεκριμένα επιχειρηματικά πλάνα μέσα στα επόμενα 5 χρόνια να μην έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα, αλλά ο Ζαν Λικ Λαγκαρντέρ θα είναι, σίγουρα, ο πρόεδρος της "Aerospatiale - Matras".

Αγνωστο, επίσης, παραμένει το πώς καταλήχθηκε το ποσό του συμψηφισμού των κεφαλαίων που καλείται να καταθέσει στο γαλλικό κράτος ο όμιλος Λαγκαρντέρ. Η αρχική εκτίμηση του συμψηφισμού, τονίζει η γαλλική εφημερίδα, άγγιζε το ποσό των 5 δισεκατομμυρίων φράγκων, καθώς η "Matras" φέρεται να αξίζει, στο σύνολό της, μόνο το 20% της αξίας της "Aerospatiale". Εντούτοις, το τελικό ποσό ορίστηκε στα 2 δισεκατομμύρια φράγκα και μάλιστα η καταβολή του δεύτερου δισεκατομμυρίου θα κριθεί από τον κύκλο εργασιών και τα κέρδη της νέας εταιρίας μέχρι το 2001. Τους ισχυρισμούς της γαλλικής εφημερίδας έρχεται να επιβεβαιώσει, ιδιαίτερα διακριτικά, η βρετανική οικονομική εφημερίδα "Finacial Times", η οποία, αν και αναφέρει λακωνικά την είδηση, δεν παραλείπει να τονίσει ότι το κεφάλαιο της "Matras" εκτιμάται κάτω από 17 δισεκατομμύρια φράγκα, ενώ αυτό της "Aerospatiale" υπερβαίνει τα 30 δισεκατομμύρια φράγκα.

Οι διαβεβαιώσεις των προέδρων τόσο της "Aerospatiale" όσο και της "Matras" περί διατήρησης ανέπαφου του εργατικού δυναμικού των δύο εταιριών, το οποίο, "απλώς θα κατανεμηθεί ωφελιμότερα", δε φαίνεται να έχουν πείσει τους εργαζομένους της, πρώην κρατικής, βιομηχανίας. Οι εκπρόσωποι του συνδικάτου της CGT στην "Aerospatiale" μιλούσαν για "βιαστική και ανεύθυνη απόφαση", σχολιάζοντας τη δημοσίευση του διατάγματος στην εφημερίδα "L'Humanite", και εξέφραζαν την άποψη ότι όλα έγιναν "μέσα σε καθεστώς αδιαφάνειας" προκειμένου να μη γίνει ποτέ δημόσιος διάλογος και να μην ενημερωθεί ο γαλλικός λαός για τις συνθήκες "ξεπουλήματος" της πλέον σημαντικής εθνικής βιομηχανίας, από την οποία εξαρτάται το μέλλον τόσο της ίδιας της χώρας όσο και χιλιάδων εργαζομένων. Με ανακοίνωσή του, το συνδικάτο των εργαζομένων κατηγορεί τη γαλλική κυβέρνηση ότι "υπέκυψε στις επιθυμίες του ομίλου Λαγκαρντέρ" και υπογραμμίζει ότι το κυβερνητικό διάταγμα δε λαμβάνει καμία πρόνοια για την τύχη των εργαζομένων, των οποίων η παραμονή στην εργασία αλλά και οι μισθοί τους δεν κατοχυρώνονται σε καμία περίπτωση.

Παρά τα αλλεπάλληλα δημοσιεύματα και τις καταγγελίες των εργαζομένων, η γαλλική κυβέρνηση επιμένει στην ορθότητα της επιλογής της και τονίζει ότι λήφθηκε με "γνώμονα το συμφέρον της χώρας, της οικονομίας και το μέλλον του γαλλικού λαού στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας". Επιπλέον, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών, Ντομινίκ Στράους - Καν, δε διστάζει να δηλώνει, ακόμη και σήμερα, ότι η τακτική των ιδιωτικοποιήσεων δεν είναι "ιδεολογική επιλογή" της κυβέρνησης, η οποία "διαφωνεί, όπως και παλαιότερα με τη λογική της ιδιωτικοποίησης", αλλά αποτελεί στρατηγική επιλογή που θέτει τις προϋποθέσεις "ενός καλύτερου αύριο για την οικονομία της χώρας".

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ