Πριν 98 χρόνια, στις 3 του Γενάρη του 1910 γκρεμίστηκε, ύστερα από πολύχρονους σκληρούς αγώνες της εργατικής τάξης, το μεσαιωνικό - καταναγκαστικό καθεστώς που επί δεκαετίες επέβαλαν τα υπολείμματα των κοτζαμπάσηδων, μισοφεουδαρχών και νεοκαπιταλιστών της Ελλάδας σε βάρος ολόκληρης της εργατοϋπαλληλικής τάξης της χώρας.

Η Κυριακή 3 του Γενάρη του 1910 ήταν η μέρα που κατοχυρώθηκε και εφαρμόστηκε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, η κυριακάτικη αργία. Ηταν μια μεγάλη κατάκτηση της εργατικής τάξης κι όλων των μεροκαματιάρηδων και μισθοσυντήρητων ανθρώπων της χώρας μας.

Πόσοι γνωρίζουν σήμερα τη ζωή που έκαναν οι εργαζόμενοι, πριν καταργηθεί το προηγούμενο πρωτόγονο εργασιακό καθεστώς και κατοχυρωθεί η κυριακάτικη αργία;

Το εργασιακό καθεστώς που επικρατούσε ως τις 31 του Δεκέμβρη του 1909 για όλους τους εργάτες της Ελλάδας είχε πολλά χαρακτηριστικά των σκλάβων, όπου, χωρίς αλυσίδες βέβαια, περνούσανε ολόκληρη τη ζωή τους μέσα στα εργοστάσια και τις φάμπρικες, δουλεύοντας 12ωρο, 14ωρο και 16ωρο χωρίς σταματημό, χωρίς διάλειμμα, χωρίς ξεκούραση, χωρίς μιας μέρας άδεια για ανάπαυση.

Μετά την κατοχύρωση της αργίας έγραφαν, (στοιχεία από «ΑΥΓΗ, 1.4.1960), οι αθηναϊκές εφημερίδες: «Ως τότε οι εργάτες και οι υπάλληλοι δεν ήξεραν τι σημαίνει ανάπαυση. Δούλευαν και τις Κυριακές, όπως όλες τις άλλες μέρες. (...) «Η εβδομάδα δεν είχε γι' αυτούς αρχή και τέλος».

(...) «Υπήρχαν εργάτες που είχαν χρόνια ολόκληρα να δουν και να χαρούν τον ήλιο και το φως. Νύκτα έφευγαν από το σπίτι τους, νύκτα γύριζαν. Κι αυτό γινότανε ασταμάτητα χρόνια και χρόνια».

(...) «Οι εργατικές οργανώσεις μέσα στα άλλα αιτήματά τους είχαν σε πρώτη γραμμή και το αίτημα της καθιέρωσης της Κυριακάτικης αργίας. Ενώ οι εργοδότες αντιδρούσαν λυσσασμένα. Εγιναν σκληροί αγώνες. Τελικά, οι εργαζόμενοι νίκησαν. Ο νόμος για την Κυριακάτικη αργία ψηφίστηκε και δημοσιεύτηκε. Η ισχύς του άρχιζε την πρώτη Κυριακή του 1910 στις 3 Ιανουαρίου».

Πολλά «ρομαντικά» γράφτηκαν τις μέρες εκείνες στον Αθηναϊκό Τύπο για την Κυριακάτικη αργία.

«Ο κόσμος της εργασίας ενίκησε - έγραφε η εφημερίδα «Πατρίς» στις 4 Ιανουαρίου 1910. - Εκαμε ένα βήμα προς την κοινωνική ανεξαρτησία του. Οι εργάται, οι υπάλληλοι, οι υπηρέται επέτυχαν την Κυριακή αργία. Η νίκη των είναι πλήρης».

Επίσης το «Εμπρός», (4 Ιανουαρίου1910) έγραφε: «... Υπήρχαν οι φρονούντες ότι ο νόμος αυτός δεν θα ηδύνατο να εφαρμοστεί. Αλλ' η πρώτη δοκιμή ήτις εγένετο χτες, δεν ενθαρρύνει τον δισταγμόν τούτον: Πλήθη εργαζομένων ανθρώπων ησθάνθησαν διά μίαν ημέρα την απόλαυσιν ότι ανήκουν εις τον εαυτόν των και ότι διέκοψαν μιαν ασχολίαν της οποίας η διαρκής παράτασις αποτελεί βάσανον, ήτις εξομοιοί αυτούς προς τα κτήνη. Υπό την άποψιν δε τούτην η Κυριακή αργία αποδίδει εις τους μετασχόντας αυτής μέρος εκ της ελευθερίας, ήτις ανήκει εις πάντα πολίτην».

Ενώ η εφημερίδα «Αθήναι» στο φύλλο της της Τρίτης 5 Ιανουαρίου 1910 είναι ακόμα πιο παραστατική:

(...) Εάν η προχθεσινή Κυριακή ήτο ηλιόλουστος οι γραφικοί περίπατοι των Αθηνών και τα προάστια θα έβλεπαν να προστρέχουν προς αυτά με την ορμήν των φυλακισμένων, οι οποίοι αποδίδονται εις το φως και την ελευθερίαν, άνθρωποι επί χρόνο πολύ, επί έτη συνεχή ίσως, δεν εγνώρισαν άλλον δρόμον από εκείνον της οικίας προς το εργοστάσιον και τανάπαλιν».

Στον ίδιο τόνο αρχίζει το ρεπορτάζ για την ιστορική μέρα και η «Ακρόπολις» (4 Ιανουαρίου 1910). «Η πρώτη Κυριακή αργία. Είναι ένα από τα δώρα της επαναστάσεως... Η αργία η θεία μήτηρ ολίγης ανακουφίσεως και ολίγου καταπραϋντικού εις την αιμάσσουσαν πληγήν που λέγεται ζωή, εβασίλευσε διά πρώτην φοράν εις τας Αθήνας...»

Η κυριακάτικη αργία ήταν μια ιστορική νίκη όλης της εργατικής τάξης της χώρας μας, ένας ιστορικός σταθμός κι αφετηρία οργανωμένης ταξικής πάλης, σημάδι θετικού επηρεασμού των μεγάλων ταξικών αγώνων και κατακτήσεων του διεθνούς προλεταριάτου στα τέλη του 19ου αιώνα, (κατάκτηση 10ωρης εργάσιμης μέρας στην Αγγλία, καθιέρωση του 8ωρου των εργατών - εργατριών στο Σικάγο το 1886 και άλλες πολλές και μεγάλες επιτυχίες). Ηταν ένδειξη ωρίμανσης ταξικού προσανατολισμού και οργάνωσης νέων αγώνων για μεγαλύτερες νίκες.

Ηταν μια περιφανής νίκη, αποτέλεσμα συλλογικής - οργανωμένης δράσης κι αδιάκοπων σκληρών ταξικών αγώνων.

Χρησιμοποιούν όλες τις μορφές, τη βίαια και κατά μέτωπο επίθεση αλλά και την τακτική της τμηματικής εξάρθρωσης εργασιακών, κοινωνικών, ασφαλιστικών και οικονομικών θεμελίων του εργατικού κινήματος, που επιτεύχθηκαν με πολύχρονη σκληρή ταξική πάλη, θυσίες και αίμα, σε όλη την πορεία ανάπτυξης του νεοελληνικού κράτους. Καταλαβαίνουν πως οι αντιδραστικές αυτές μεταρρυθμίσεις που έχουν ξεκινήσει οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και συνεχίζει η σημερινή της ΝΔ θα συναντήσουν σοβαρά εμπόδια. Γι' αυτό έχουν από καιρό αρχίσει οι κεφαλαιοκράτες να μεθοδεύουν και πρόσφατα διά στόματος Αλογοσκούφη πέταξαν, για ζύμωση, το χαρτί της «Μεγάλης συμμαχίας» ΝΔ - ΠΑΣΟΚ.

Τα μέτρα που έχουν χρησιμοποιήσει ως τώρα ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο στην 20ετία - 1974 - 1993, η δε βιαιότητα και η σκληρότητα που χαρακτηρίζει τις εκάστοτε κυβερνήσεις στην επιβολή των αντιδραστικών αντεργατικών μέτρων θυμίζει και συγκρίνεται μόνο με τις πιο μαύρες εποχές που δοκίμασε η εργατική τάξη και ο λαός μας.

Το πιο τραγικό παράδειγμα κτηνωδίας της κυβέρνησης της ΝΔ και των κατασταλτικών μηχανισμών της, την Τετάρτη 24 Ιούλη, ενάντια στην εργατική τάξη του Πειραιά, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος.

Την ώρα που οι εργαζόμενοι περισυνέλεγαν τα καρβουνιασμένα κορμιά των εν ψυχρώ δολοφονημένων 8 εργατών από τους αδίστακτους εφοπλιστές, την ηγεσία του ΥΕΝ και τα τσιράκια τους, (όπως και παλαιότερα έπρατταν οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ, ματοκυλώντας τους εργάτες στη Ζώνη, τους ναυτεργάτες στα λιμάνια και τους συνταξιούχους έξω από το μέγαρο Μαξίμου κ.α.). Ορμησαν οι ίδιες δυνάμεις, με μανία με όλα τα σύνεργα του θανάτου να ολοκληρώσουν το έργο τους. Ολο αυτό το φονικό και οι εικόνες που απαθανατίσανε οι ίδιοι οι εργάτες θα μείνουν ανεξίτηλα χαραγμένα στη μνήμη των εκατομμυρίων ανθρώπων της δουλειάς στην Ελλάδα και στον κόσμο.

Αυτές οι «επιχειρήσεις πυγμής» είναι η «γενική δοκιμή» και στοχεύουν στον εκφοβισμό και στην τρομοκράτηση του λαού και των εργαζομένων.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα, μεσοκαλόκαιρο όπως συνηθίζουν, επέλεξαν να επιβάλουν σειρά αντεργατικών μέτρων που μας γυρίζουν 100 χρόνια πίσω. Καιρό τώρα καλλιεργούν (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ) το έδαφος για την κατάργηση της κυριακάτικης αργίας. Οτι ανέθεσαν, πιλοτικά, την προώθηση του μέτρου στο σύνδεσμο πολυκαταστημάτων (ΣΕΛΠΕ) δεν παραξενεύει κανέναν. Η τακτική τους είναι γνωστή. Βγάζουν τον (ΣΕΛΠΕ) την περασμένη βδομάδα για να ακολουθήσει η κυβέρνηση με τον «δημοκρατικό της διάλογο», για να προχωρήσουν σύντομα στις αποφάσεις. Εχουν προετοιμάσει παράλληλα (κυβέρνηση και μονοπώλια) τις δυνάμεις της υποταγής και του συμβιβασμού στο συνδικαλιστικό κίνημα. Τις παρατάξεις, δηλαδή, του εργατοπατερισμού, (ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ, Αυτόνομη Παρέμβαση), που πρωτοστάτησαν, κι αυτή τη φορά, στην Ομοσπονδία Ιδιωτικών Υπαλλήλων με τις υπογραφές τους δίπλα στην ηγετική ομάδα των εργοδοτών, για την απόφαση της απελευθέρωσης του ωραρίου.

Ταξικό καθήκον όλης της εργατικής τάξης και των εργαζομένων, τιμώντας τους αγώνες των συναδέλφων μας εργατών του περασμένου αιώνα, είναι να συνεχίσουμε, με μεγαλύτερη ενότητα, αποφασιστικότητα και ορμή τον ταξικό αγώνα για να υπερασπίσουμε τις μεγάλες κατακτήσεις της κυριακάτικης αργίας και όσες προσωρινά μας αφαίρεσαν τα αδηφάγα μονοπώλια και οι πολιτικοί υπηρέτες τους.

Το ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ από την πρώτη στιγμή αντιτάχτηκαν δυναμικά και κατάγγειλαν τα αντεργατικά σχέδια της ΕΕ, των βιομηχάνων και της κυβέρνησης, καλώντας την εργατική τάξη να αγωνιστεί ενωμένη για τη νομοθετική κατοχύρωση της κυριακάτικης αργίας, των εργασιακών σχέσεων και της σταθερής και μόνιμης, 35ωρης, 5ήμερης, 7ωρης δουλειάς για όλους. Για την κατάργηση των νόμων και των διατάξεων που απελευθερώνουν το ωράριο, τη μερική απασχόληση. Αυτή θα είναι και η μεγαλύτερη τιμή στους αγώνες και τις θυσίες της τάξης μας, με τη συνέχιση της δράσης για τη δημιουργία του ΑΑΔΜ, που θα ανοίξει το δρόμο της σύγκρουσης και της ανατροπής για μια άλλη, τη Λαϊκή Εξουσία και Οικονομία που θα εξασφαλίζει δουλειά και ανθρώπινη ζωή για όλους.